Του Ιωσήφ Κόκκινου
Ένα πρόσωπο με ειδικό ρόλο για τις σχέσεις Εκκλησίας -κυβέρνησης αναζητούν πλέον οι ιεράρχες, για να ξεπεραστούν τα προβλήματα που έχουν προκύψει τον τελευταίο καιρό. Η αλλαγή στην ηγεσία του υπουργείου Παιδείας μπορεί να ακούγεται ως μια θετική εξέλιξη, ωστόσο στην Εκκλησία δεν βιάζονται. «Βεβαίως, η απομάκρυνση του κ. Φίλη είναι ένα θετικό βήμα. Ωστόσο το θέμα δεν είναι προσωπικό. Ούτε λόγος για νικητές και ηττημένους. Αυτό που προέχει είναι πλέον πιο ήρεμα να αρχίσει ο διάλογος σε ισότιμη βάση και να μην υπάρχουν προειλημμένες αποφάσεις», λέει στην «Κιβωτό της Ορθοδοξίας» στέλεχος της Αρχιεπισκοπής.
Στη Σύνοδο εκτιμούν ως θετικό ότι στο υπουργείο Παιδείας μετέχει πλέον και ο Κώστας Ζουράρις, ο οποίος σε συνέντευξή του παλαιότερα είχε χαρακτηρίσει ανοησίες τα περί χωρισμού Εκκλησίας – κράτους. Είναι όμως σε αναμονή για τη θέση που θα κρατήσει ο νέος υπουργός Παιδείας, Κώστας Γαβρόγλου, ο οποίος ήταν στενός συνεργάτης του κ. Φίλη και είχε υπερασπιστεί τις απόψεις του για τα Θρησκευτικά.
Τον Μάιο, σε σχετική ερώτηση είχε πει: «Πείτε μου μία χώρα της Ευρώπης όπου υπάρχει το μάθημα των Θρησκευτικών και διδάσκεται όπως στη χώρα μας. Μία».
Για τον λόγο αυτό στην Αρχιεπισκοπή εκτιμούν ότι ένα τρίτο πρόσωπο θα μπορεί στο εξής να αναλάβει ρόλο διαμεσολαβητή μεταξύ κυβέρνησης και Ιεραρχίας για την αντιμετώπιση των όποιων προβλημάτων προκύπτουν. Ο κ. Παναγιώτης Κουρουμπλής, για παράδειγμα, θα μπορούσε να αναλάβει μια τέτοια αποστολή, αφού τα έχει καλά με το Μαξίμου και την Εκκλησία και γενικώς είναι χαμηλών τόνων. Οποιοδήποτε άτομο έχει αυτά τα χαρακτηριστικά θα γινόταν αποδεκτό από την Εκκλησία, η οποία έτσι κι αλλιώς έχει βρει στο πρόσωπο του υπουργού Άμυνας έναν καλό σύμμαχο. Δεν θέλει όμως να ταυτιστεί με αρχηγό κόμματος και για τον λόγο αυτό αναζητά το πρόσωπο-κλειδί. Το ενδεχόμενο να βρεθεί δίαυλος επικοινωνίας είναι πλέον το μεγάλο ζητούμενο.
Τα θέματα που παραμένουν ανοικτά είναι πολλά και ο κ. Ιερώνυμος δείχνει αποφασισμένος να υπερασπιστεί τις θέσεις της Ιεραρχίας χωρίς εκπτώσεις.
Το θέμα του τζαμιού
Αν και παλαιότερα δεν είχε εκφράσει αντιρρήσεις για την ανέγερση τζαμιού, τώρα διαφωνεί και μάλιστα επαναφέρει… τις ανησυχίες ακραίων ως επιχειρήματα που πρέπει να ακουστούν από την κυβέρνηση. Για παράδειγμα, ο κ. Ιερώνυμος δηλώνει ανήσυχος για τον τρόπο λειτουργίας του τζαμιού, τη χρηματοδότησή του και τις σκοπιμότητες που θα υπηρετεί. Μάλιστα, όπως έλεγε στην «ΚτΟ» στέλεχος της Ιεραρχίας, «σε μια περίοδο που στη Γαλλία, την Ιταλία αλλά και σε άλλες χώρες κλείνουν τζαμιά για τον φόβο των φανατικών, δεν είναι δυνατόν στη χώρα μας αυτή την περίοδο να προχωρούμε στην ανέγερση τεμένους».
Ο Αρχιεπίσκοπος φαίνεται πως πλέον κρατάει αποστάσεις και στο Προσφυγικό, αφού, όπως έχει πει, η φιλοξενία έχει γίνει υπόθεση… επαγγελματιών. Στην Αρχιεπισκοπή, εκτός της κυβέρνησης, παρακολουθούν και τις αντιδράσεις στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ. Όχι μόνο για τις επιθέσεις που δέχτηκε ο κ. Ιερώνυμος από την «Αυγή», αλλά κυρίως για το γεγονός ότι οι απόψεις του κ. Φίλη έχουν απήχηση σε πολλά στελέχη του κόμματος, τα οποία τον στήριξαν ανοιχτά στο τελευταίο συνέδριο.
Η κόντρα με Φίλη
Η κόντρα με τον κ. Φίλη δεν προέκυψε ξαφνικά. Ο τέως υπουργός έχει γίνει «κόκκινο πανί» για τους ιεράρχες, όχι μόνο για τις αλλαγές στη διδασκαλία του μαθήματος των Θρησκευτικών, αλλά και για όσα είχε υποστηρίξει για το Άγιο Φως και τα λείψανα των αγίων.
Ως κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ είχε πει σε συνέντευξή του: «Δύο αρχηγοί κράτους έχουν επισκεφθεί τη χώρα επί ΣΥΡΙΖΑ: το Άγιο Φως και η Αγία Βαρβάρα». Αναφερόμενος δε στα λείψανα της Αγίας Βαρβάρας, είχε μιλήσει για εμπόριο. Τότε ο διευθυντής Τύπου της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών, Χάρης Κονιδάρης, είχε τονίσει: «Εμπόριο λειψάνων κάνει ο ίδιος ο κ. Φίλης. Εμπορεύεται τα λείψανα ενός δήθεν αριστερού αντικληρικαλισμού, ο οποίος και παραπέμπει σε περιόδους Μεσαίωνα, αφού επιδιώκει να περιορίσει τη συνταγματικά κατοχυρωμένη ελευθερία της θρησκείας». Και σαν να μην έφτανε αυτό, ήρθαν και οι δηλώσεις του υπουργού για τον ρόλο του κλήρου στην περίοδο της Κατοχής και της χούντας, που αποτέλεσαν τη χαριστική βολή στις όποιες προσπάθειες για συναίνεση.
Η απομάκρυνση υπουργού που ήθελε να περιορίσει τον ρόλο της Εκκλησίας είναι η δεύτερη στην μεταδικτατορική Ελλάδα. Η πρώτη ήταν αυτή του Αντώνη Τρίτση, όταν αυτός επιχείρησε να θέσει ζητήματα της μοναστηριακής περιουσίας.