Με την τέλεση του Πανηγυρικού Αρχιερατικού Εσπερινού και την καθιερωμένη Θεολογική – Αγιολογική Ημερίδα, επί τη ευκαιρία της εορτής του Αγίου Δαμασκηνού του Στουδίτου, Επισκόπου Λητής και Ρεντίνης ξεκίνησαν οι εόρτιες λατρευτικές και επιστημονικές εκδηλώσεις που διοργανώνει η Ιερά Μητρόπολη Λαγκαδά, Λητής και Ρεντίνης, κατά το διήμερο 26-27 Νοεμβρίου 2017, προς τιμήν της εξέχουσας αυτής μορφής της Αγίας μας Εκκλησίας, που εκλέησε τον Θρόνο της πάλαι ποτέ διαλαμψάσης Επισκοπής Λητής και Ρεντίνης και μετέπειτα Μητροπολίτη Ναυπάκτου και Άρτης και Εξάρχου πάσης Αιτωλίας.
Ο Μέγας Πανηγυρικός Αρχιερατικός Εσπερινός της εορτής τελέσθηκε με την προσήκουσα λαμπρότητα, εις τον πανηγυρίζοντα Ιερό Ναό των Αγίου Αθανασίου και των Αγίων Ακακίου και Δαμασκηνού του Στουδίτου, της ιστορικής περιοχής της Λητής, η οποία και είχε αποτελέσει έδρα της παλαιάς Επισκοπής Λητής και Ρεντίνης, χοροστατούντος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Άρτης κ.κ. Καλλινίκου και συνχοροστατούντων του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Τρίκκης και Σταγών κ.κ. Χρυσοστόμου, των Θεοφιλεστάτων Επισκόπων Θεουπόλεως κ.κ. Παντελεήμονος, Θερμών κ.κ. Δημητρίου και Αμορίου κ.κ. Νικηφόρου, καθώς επίσης και του επιχώριου Μητροπολίτου Λαγκαδά, Λητής και Ρεντίνης κ.κ. Ιωάννου.
Πλήθος Πιστών παρέστησαν, μεταξύ αυτών και ο Δήμαρχος Ωραιοκάστρου κ. Αστέριος Γαβότσης, οι οποίοι προσήλθαν για να τιμήσουν την μνήμη του Σοφού αυτού Ιεράρχου και δεινού Θεολόγου της Ορθοδοξίας, ο οποίος και ανέπτυξε πλούσια ιερατική δράση σε διάφορες περιοχές του ελλαδικού χώρου και ως Μοναχός, και ως Επίσκοπος αλλά και ως Μητροπολίτης, ενώ παράλληλα έλαβε και τιμητικά αξιώματα στο Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως.
Μετά το πέρας του Αρχιερατικού Εσπερινού, εις την Κεντρική Αίθουσα του Πνευματικού Κέντρου της ενορίας της Λητής «Άγιοι Ακάκιος και Δαμασκηνός ο Στουδίτης», πραγματοποιήθηκε η Δ΄ Θεολογική – Αγιολογική Ημερίδα, με κεντρικό τίτλο: «Θεολογίας Λόγον Παράθεσις».
Την έναρξη των εργασιών κήρυξε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Λαγκαδά, Λητής και Ρεντίνης κ.κ. Ιωάννης, ο οποίος και αναφέρθηκε εκτενώς όχι μόνον στην μορφή του Αγίου Δαμασκηνού αλλά και σε αυτή του Αγίου Ακακίου (16 Αυγούστου), τους οποίους η επαρχία του Λαγκαδά είχε την ξεχωριστή τιμή και μεγάλη ευλογία να τους έχει Ποιμενάρχες σε περιόδους δύσκολες για το Γένος και Πατρίδα μας.
Πρώτος εισηγητής της Αγιολογικής Ημερίδος, η οποία πραγματοποιήθηκε υπό την άριστη προεδρεία του Πανοσιολογιωτάτου Αρχιμανδρίτου, Ιεροκήρυκος και Καθηγητού της Θεολογικής Σχολής του Α.Π.Θ. π. Νικοδήμου Σκρέττα, ήταν ο Αιδεσιμολογιώτατος Πρωτοπρεσβύτερος του Οικουμενικού Θρόνου και Γενικός Αρχιερατικός Επίτροπος της Ιεράς Μητροπόλεως Λαγκαδά, Λητής και Ρεντίνης π. Αναστάσιος Παρούτογλου, ο οποίος και ανέπτυξε το θέμα «Το ανέκδοτο έργο του Αγίου Δαμασκηνού», τονίζοντας ότι «Ἡ επαρχία Λαγκαδά είχε την ευλογία από τον Θεό, να κατέχει μία ξεχωριστή θέση στην ιστορία του γένους μας γενικότερα και της Θεσσαλονίκης ειδικότερα, αλλά και να έχει μία εξίσου σημαντική θέση στην εκκλησιαστική ιστορία της Μακεδονίας. Αυτό, βέβαια, οφείλεται τόσο στις αγιασμένες μορφές των νεομαρτύρων Κυράννης καί Ακυλίνης – Αγγελίνης, που για πολλά χρόνια ἡ τοπική γη της Ὄσσας ἀγκάλιαζε τά μαρτυρικά λείψανά τους, όσο καί οἱ μορφές τῶν ἐπισκόπων Ἁγίων Ἀκακίου καί Δαμασκηνοῦ, πού πέρασαν ἀπό τά χώματά της καί διακόνησαν τόν εὐλογημένο λαό της.
Ο Πατριάρχης Μητροφάνης Γ’, ο οποίος ήταν και ο ίδιος πολύ μορφωμένος έτρεφε τόση εκτίμηση και εμπιστοσύνη προς τον Δαμασκηνό, ώστε ανέθεσε σ’αυτόν, τον επίσκοπο της επισκοπής Λιτής και Ρενδίνης, και όχι σε κάποιον από τους αρχιερείς των μεγάλων μητροπόλεων, το δύσκολο έργο να επισκεφθεί ως «Πατριαρχικός έξαρχος» την Ορθόδοξη Εκκλησία της Μικράς Ρωσίας την περιλαμβάνουσα την Ουκρανία και την Λευκορωσία, η οποία βρισκόταν τότε υπό την κυριαρχία του Ρωμαιοκαθολικού βασιλέως της Πολωνίας και Λιθουανίας Σιγισμούνδου Β’ (1544-1572), πράγμα που δημιουργούσε μεγάλα προβλήματα στους εκεί κατοικούντες πολυαρίθμους Ορθοδόξους Χριστιανούς».
Όπως ήταν φυσικό, ακόμη μεγαλύτερη εκτίμηση προς τον Δαμασκηνό έτρεφε ο επόμενος πατριάρχης Ιερεμίας Β’, ο οποίος υπήρξε μαθητής του. Την πλήρη εμπιστοσύνη προς τον διδάσκαλό του απέδειξε με την πρωτοφανή πράξη του, να διορίσει τον Δαμασκηνό, αν και ήταν μόνο επίσκοπος και όχι μητροπολίτης, ως τοποτηρητή της αρχιεπισκοπής Κωνσταντινουπόλεως κατά την διάρκεια της απουσίας του σε πατριαρχική περιοδεία σε μητροπόλεις της Ελλάδος από τις 19η Οκτωβρίου του 1573 μέχρι τον Ιούλιο του 1574. Μετά δε την επάνοδό του στην Κωνσταντινούπολη, ο πατριάρχης Ιερεμίας Β’ με συνοδική απόφαση προήγαγε τον Δαμασκηνό σε μητροπολίτη Ναυπάκτου και Άρτης.
Εν συνεχεία υπογράμμισε ότι «τα συγγράμματά του δεν περιορίζονται μόνο σε θεολογικά, εκκλησιαστικά και ηθικά θέματα, αλλά επεκτείνονται και σε φυσικές επιστήμες και όχι μόνον. Από αυτά τα συγγράμματα διαπιστώνεται όχι μόνο η πολυμάθεια και η ευρύτητα των ενδιαφερόντων του Δαμασκηνού, αλλά και ο πόθος του να διαδώσει όλες αυτές τις γνώσεις και στους άλλους, αφού όλα αυτά τα γράφει σε απλή γλώσσα, για να γίνουν κατανοητά στους πολλούς».
Ενώ καταλήγοντας σημείωσε «ο Δαμασκηνός, όχι μόνο αγαπούσε την αρχαία ελληνική των Ελλήνων σοφών, της Αγίας Γραφής, των Πατέρων της Εκκλησίας, όχι μόνο έγραφε άνετα σ’ αυτήν, αλλά και αγαπούσε την πολύ δυσκολότερη ομηρική γλώσσα και είχε την ικανότητα να γράφει σ’ αυτήν και να συντάσσει ποιήματα σ’αυτήν!
Γιά τοῦτο ἡ Τοπική μας Ἐκκλησία, χαίρει ἐν Κυρίῳ καί ἡ καθ᾽ ἡμᾶς Ἱερά Μητρόπολις Λαγκαδᾶ, Λητῆς καί Ρεντίνης αναπέμπει δοξολογία στό Θεό τῶν Πατέρων ἡμῶν, πού ἐπέλεξε νά εὐδοκήσει καί νά ἐκδηλωθεῖ, τόσο ζωηρά, ἡ χάρις Του, στήν περιοχή αὐτή. Μόνο εὐγνωμοσύνη, μόνο ἐσωτερική χαρά, μόνο δοξολογία στό Θεό τῶν Πατέρων ἡμῶν, ἔχει ἡ καρδιά μας σήμερα. Καί αὐτό οφείλεται σε Σᾶς, Σεβασμιώτατε, τόν νουνεχή οἰακοστρόφο τῆς ἐν Λαγκαδᾷ, Λητῇ καί Ρεντίνῃ τοῦ Χριστοῦ Εκκλησίας πού μέ κόπο, ἀγῶνα και ἀγωνία ἐκινήσατε τή διαδικασία γιά τήν ἁγιοκατάταξη τοῦ μεγάλου αὐτοῦ ἀνδρός καί προκατόχου σας εἰς τάς δέλτους τῆς Ὀρθοδόξου ἡμῶν Ἐκκλησίας τό ἔτος 2013 καί ἔκτοτε ὁ Ἅγιος Δαμασκηνός ὁ Στουδίτης, ἐπίσκοπος Λητῆς και Ρεντίνης, ὡς ἁρμόζει, γεραίρεται ἐν ὕμνοις καί ὠδαῖς».
Εν συνεχεία ο Ομότιμος Καθηγητής Νευρολογίας του Α.Π.Θ. και Διευθυντής του Ερευνητικού Ινστιτούτου δια την Νόσον του Alzheimmer και λοιπών εκφυλιστικών παθήσεων του εγκεφάλου και μελέτης του Γήρατος της Ιεράς Μητροπόλεως Λαγκαδά κ. Σταύρος Μπαλογιάννης, ομίλησε «Περί της Φιλοσοφίας της Βυζαντινής Μουσικής», συνδέοντας την ηρεμία που προσφέρει η Βυζαντινή Μουσική στο νευρολογικό σύστημα του ανθρωπίνου οργανισμού με την προσωπικότητα και τα μουσικά έργα του Αγίου Δαμασκηνού.
Τρίτος ομιλητής της Ημερίδος ήταν ο κ. Συμεών Πασχαλίδης, Καθηγητής της Θεολογικής Σχολής του Α.Π.Θ. και Πρόεδρος του Κέντρου Βυζαντινών Ερευνών, ο οποίος και ανέπτυξε πλήρως το θέμα «ο Άγιος Δαμασκηνός ο Στουδίτης και η Πνευματική ζωή εις το Άγιον Όρος κατά τον 16ο αιώνα», συνδέοντας με την εισήγηση του αυτή τη μορφή και το έργο του Αγίου Δαμασκηνού με την πνευματική ατμόσφαιρα του Αγίου Όρους, όπου ο ίδιος παρέμεινε για απροσδιόριστο χρονικό διάστημα, κατά την διάρκεια του 16ου αιώνα, ενώ υπογράμμισε ότι ο Άγιος Δαμασκηνός αναδεικνύεται μέσα από το έργο του άριστος γνώστης της μοναστικής πνευματικότητος του μεγάλου μοναστικού κέντρου της Ορθοδοξίας και απλανής διδάσκαλος της αληθούς μοναστικής, κυρίως μέσα από την κοινοβιακή έκφρασή της.
Τέταρτη και τελευταία εισήγησις για την εφετινή τιμητική αυτή εκδήλωση προς τιμήν του Αγίου Δαμασκηνού ήταν η κα. Άννα Καραμανίδου, η οποία και εισηγήθηκε το θέμα «Λόγος Πεζῇ Φράσει, εις την κατά Σάρκα Γέννησιν του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού», τονίζοντας ότι Άγιος Δαμασκηνός ονομάζει την εορτή της Γεννήσεως του Κυρίου «Θεοφανεία ως Θεού φανέρωσιν………..», ενώ επεσήμανε ότι στόχος του είναι να υπογραμμίσει ότι ο πεπτωκώς άνθρωπος αναλύοντας και ερμηνεύοντας την Γέννηση του Ιησού Χριστού, μέσα από δέκα ερωταποκρίσεις για την ενανθρώπηση του Υιού και Λόγου του Θεού.
Ακολούθησε ευρεία συζήτηση και διάλογος πάνω στα ερώτημα που απεύθυναν οι παρευρισκόμενοι προς τους ομιλητές, ενώ στην αποφώνηση του, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Λαγκαδά, Λητής και Ρεντίνη κ.κ. Ιωάννης, ευχαρίστησε όλους τους ομιλητές για άρτιες και κατά πάντα τεκμηριωμένες εισηγήσεις τους, με τις οποίες φωτίστηκαν ακόμη περισσότερο άγνωστες πλευρές από το πολυσχιδές έργο του σήμερα τιμωμένου Αγίου Δαμασκηνού του Στουδίτου.
Αύριο κυριόνυμος ημέρα της εορτής, θα κορυφωθούν οι εόρτιες λατρευτικές και επιστημονικές εκδηλώσεις που διοργανώνει η Ιερά Μητρόπολη Λαγκαδά, Λητής και Ρεντίνης, με το Αρχιερατικό Συλλείτουργο, το οποίο θα τελεσθεί εις τον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό της Αγίας Παρασκευής Λαγκαδά προεξάρχοντος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Άρτης κ.κ. Καλλινίκου.
