Τoυ Πάνου Ευαγγέλου
Ως προσπάθεια να πληγεί το Άγιον Όρος χαρακτηρίζουν μοναχοί τον θόρυβο που έχει ξεσπάσει για ένα 12χρονο ο οποίος εμφανίζεται να προετοιμάζεται να φορέσει το ράσο. Κάτι τέτοιο απαγορεύεται αυστηρά από τον κανονισμό του Αγίου Όρους, ο οποίος στο άρθρο 93 αναφέρει ρητά πως, για να γίνει κάποιος μοναχός, πρέπει να δοκιμαστεί από ένα έως τρία χρόνια και, βεβαίως, να έχει συμπληρώσει το 18ο έτος της ηλικίας του.
Η ιστορία του 12χρονου Μιχαήλ που απασχολεί τις τελευταίες μέρες τα Μέσα Ενημέρωσης ξεκίνησε όταν το περιοδικό «Lumea Credintei» δημοσίευσε συνέντευξη του παιδιού. Ο 12χρονος γεννήθηκε από γονείς Ρουμάνους στην Κρήτη, οι οποίοι στη συνέχεια έφυγαν για την Ιταλία. Σύμφωνα με το περιοδικό, η μητέρα του, Κορίνα, κατάγεται από το Πασκάνι της Ρουμανίας και ο πατέρας του, Δημήτριος, από τη Βραΐλα. Στη Ρώμη έχει μια αδελφή, τη Ραφαέλα, και δύο ακόμα αδελφούς, τον Εφραίμ-Νικόλαο και τον Γαβριήλ. Όλοι είναι μικρότεροί του. Ο Μιχάλης βοηθούσε στο ιερό τον επίσκοπο Ιταλίας Σιλουανό απ’ όταν ήταν 5 ετών. Μόλις πρωτοείδε τους Αθωνίτες μοναχούς (από τη Σκήτη του Τιμίου Προδρόμου) Δανιήλ και Γεράσιμο, ενθουσιάστηκε με τον μοναχικό βίο και αποφάσισε να «μετακομίσει» στο Άγιον Όρος.
Ο 12χρονος έφτασε στον Άθω με σκοπό να φοιτήσει στην Αθωνιάδα (γυμνάσιο και λύκειο). Η σχολή εφέτος έχει 80 μαθητές Έλληνες και ξένους. Για τους ξένους προβλέπεται πριν από τη φοίτηση η εκμάθηση της ελληνικής γλώσσας, κάτι που ίσχυσε και στην περίπτωση του Μιχαήλ. Για να φοιτήσει, δε, ένα παιδί στην Αθωνιάδα, είναι απαραίτητη η συναίνεση των γονέων. Το γεγονός επιβεβαιώνει και το ίδιο το παιδί, το οποίο, μιλώντας στο περιοδικό, τόνισε: «Προς στιγμήν, μαθαίνω ελληνικά. Επτά ώρες την ημέρα. Μετά θα παρακολουθήσω τα μαθήματα της Α’ Γυμνασίου».
Η «Αθωνιάδα» ιδρύθηκε αρχικά το 1749, επί Πατριαρχίας Κύριλλου Ε’, και στεγάστηκε σε κτίριο της Μονής Βατοπεδίου. Αν και τα οικονομικά των μοναστηριών βρίσκονταν σε άθλια οικονομική κατάσταση την εποχή εκείνη, ιδρύθηκε η σχολή αυτή με σκοπό τη διάδοση της ελληνικής παιδείας.
Από τους πρώτους διευθυντές της Ακαδημίας ήταν ο διαφωτιστής κληρικός Ευγένιος Βούλγαρης. Δίδασκαν, δε, λαμπρά ονόματα, όπως ο Μελέτιος Βατοπεδινός, ο Νικόλαος Ζερζούλης, ο Νεόφυτος Καυσοκαλυβίτης, ο Νικόδημος ο Αγιορείτης και ο μετέπειτα Πατριάρχης Αλεξανδρείας Κυπριανός. Στους μαθητές διδάσκονταν Θεολογία, Φιλοσοφία και Λογική.
Η Ακαδημία σύντομα απέκτησε ιδιαίτερη φήμη και προσέλκυσε μεγάλο αριθμό σπουδαστών. Μεταξύ αυτών οι Κοσμάς ο Αιτωλός, Ιώσηπος Μοισιόδαξ, Χριστόφορος Μακραίος, Χριστόδουλος Παμπλέκης, Γαβριήλ Καλωνάς, Αθανάσιος Πάριος και Ρήγας Φεραίος.
Μετά την παραίτηση του Βούλγαρη, η Αθωνιάδα Ακαδημία περιήλθε σε μαρασμό. Το 1821 διέκοψε τη λειτουργία της. Τελευταίος δάσκαλός της ήταν ο Αθανάσιος Φιλιππίδης ή Φιλιππουπολίτης, που διορίστηκε στα 1804.
Ο άλλοτε μαθητής του Ευγενίου Βούλγαρη και γνωστός λόγιος Ιώσηπος Μοισιόδαξ, σχολάρχης στο Ιάσιο, στα 1769 έγραφε: «Μιά βολή όμματος θλιβερά επ’ εκείνη τη πολυκροτουμένη Σχολή του Άθωνος, η συμφορά και η ερημία της οποίας, ώστε να ομιλήσω τοιουτοτρόπως, έτι και νυν αχνίζει ενώπιον ημών. Πού ο κλεινός Ευγένιος, πού η πολυπληθής χορεία των μαθητών, ήτις εν χαρά της Ελλάδος πάσης συνεκρότει ένα Ελικώνα νέων Μουσών και μουσοτρόφων! Εφυγαδεύθη εκείνος, εφυγαδεύθη αυτή. Βροντή νεμέσεως επέπεσε και εσκόρπισε διδάσκοντας και διδασκομένους, και η οικοδομική εκείνη, υπέρ της οποίας ο τοσούτος θρους εν τη βασιλευούση και εν τη λοιπή Ελλάδι, κατήντησε οίμοι! η κατοικία, η φωλέα των κοράκων».
Η σχολή επανιδρύθηκε το 1842 και για ένα διάστημα λειτούργησε σε κτίριο που κτίστηκε το 1844 με εράνους στις Καρυές.
Από το 1930 στεγάζεται στη Βατοπεδινή Σκήτη του Αγίου Ανδρέα, σε υψόμετρο περίπου 400 μέτρων, μέσα στο καταπράσινο περιβάλλον του Αγίου Όρους. Λειτουργεί μέχρι σήμερα υπό τη σκέπη της Ιεράς Κοινότητος, με μόνο μία διακοπή λόγω του ελληνοϊταλικού πολέμου, μεταξύ των ετών 1940 και 1953.
Τα τελευταία χρόνια, η σχολή παρέχει γυμνασιακή και λυκειακή εκπαίδευση. Οι μαθητές της είναι οικότροφοι (παρέχονται δωρεάν από τη σχολή η σίτιση και η διαμονή) και ζουν κοινοβιακά. Διατίθενται όλες οι απαραίτητες ευκολίες για τη διαβίωση, όπως πλυντήρια, στεγνωτήρια, αθλοπαιδιές, επιτραπέζια παιχνίδια, βιβλία από τη σύγχρονη βιβλιοθήκη της, αίθουσα πληροφορικής με σύγχρονους ηλεκτρονικούς υπολογιστές κ.ά. Διδάσκονται ό,τι και οι μαθητές των δημόσιων σχολείων και επιπλέον Εκκλησιαστική Μουσική, Αγιογραφία, Λειτουργική, Τελετουργική, Αγιορείτικη Ιστορία, Ερμηνεία Ευαγγελικών Περικοπών και Πατερικών Κειμένων, Ηθική κ.ά.
