Τον Μεγάλο Εσπερινό το εσπέρας των Χριστουγέννων, στις 7 Ιανουαρίου 2017, τέλεσε ο Πατριάρχης Μόσχας και Πασών των Ρωσσιών κ.κ. Κύριλλος στον Ιερό Καθεδρικό Ναό του Σωτήρος Χριστού Μόσχας.
Επίσης συμμετείχαν οι Μητροπολίτες: Κρουτίτσης και Κολόμνας Ιουβενάλιος, Βολοκολάμσκ Ιλαρίωνας, Πρόεδρος του Τμήματος Εξωτερικών Εκκλησιαστικών Σχέσεων του Πατριαρχείου Μόσχας, Ίστρας Αρσένιος, πλειάδα Ιεραρχών και κληρικών του Πατριαρχείου Μόσχας.
Ακόμη παρέστησαν οι εκπρόσωποι των κατά τόπους Ορθοδόξων Εκκλησιών παρά τον Πατριαρχικό Θρόνο Μόσχας: ο Μητροπολίτης Κυρήνης Αθανάσιος (Πατριαρχείο Αλεξανδρείας), ο Μητροπολίτης Φιλιππουπόλεως Νήφων (Πατριαρχείο Αντιοχείας), ο Επίσκοπος Μοράβιτσι Αντώνιος (Εκκλησία Σερβίας), ο Αρχιμανδρίτης Θεόκτιστος (Εκκλησία Βουλγαρίας), ο Αρχιμανδρίτης Σεραφείμ Σεμιατόφσκυ (Εκκλησία Τσεχίας και Σλοβακίας).
Το ευαγγελικό ανάγνωσμα ο Αγιώτατος Πατριάρχης Κύριλλος το ανέγνωσε από το παλαιότυπο Ευαγγέλιο της εποχής αυτοκράτειρας Ελισάβετ, κόρης του Μεγάλου Πέτρου (18 αι.), το οποίο χρησιμοποιείται μόνο δύο φορές το χρόνο: το εσπέρας των Χριστουγέννων και το εσπέρας του Πάσχα κατά τον Μεγάλο Εσπερινό.
Ληξάσης της ακολουθίας, εκ μέρους του πληρώματος της Εκκλησίας τον Προκαθήμενο της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ρωσίας τον προσφώνησε ο Μητροπολίτης Κρουτίτσης και Κολόμνας Ιουβενάλιος, ο οποίος μεταξύ άλλων ανέφερε:
«Αγιώτατε, επιτρέψατέ μου να Σας ευχηθώ από καρδίας για την μεγάλη αυτή την εορτή των Χριστουγέννων εκ μέρους της Ιεράς Συνόδου, των συμπαρισταμένων εδώ Ιεραρχών, ιερέων, πιστών και των εκατομμυρίων τηλεθεατών, οι οποίοι – επειδή τώρα η ακολουθία μεταδίδεται ζωντανά – μας παρακολουθούν προσευχόμενοι αυτήν την εσπέραν.
Την παρελθούσα νύκτα των Χριστουγέννων σχημάτισε κανείς εντύπωση ότι ολόκληρη η Αγία Ρωσία πλησίασε το Σπήλαιο της Βηθλεέμ, δεομένη του Θείου Βρέφους Χριστού. Ενώ Εσείς, ως Πρωθιεράρχης της Ορθοόξου Εκκλησίας της Ρωσίας, προσευχηθήκατε υπέρ του πληρώματος της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ρωσίας, υπέρ εκείνων, οι οποίοι νοερώς κατευθύνουν τα βηματά τους προς το Θείο Βρέφος Χριστό. Είμαι πεπειμένος ότι προσευχήθηκαν και όσοι κώφαιναν μέχρι σήμερα στο μήνυμα των ουρανοπολιτών για τη Γέννηση του Χριστού».
Ο Μητροπολίτης Ιουβενάλιος ευχήθηκε στον Αγιώτατο Πατριάρχη Κύριλλο μακροχρόνια Πρωθιεραρχία, ώστε «ἐν ευφροσύνῃ να απολαύσετε και πάλι την Αγία Ρωσία με όλες τις παραδόσεις και την πίστη της» και του προσέφερε λευκή ανθοδέσμη από τριαντάφυλλα.
Επίσης στον Πατριάρχη Κύριλλο ευχήθηκαν εκπρόσωποι της Ορθόδοξης νεολαίας της πρωτεύουσας της Ρωσίας.
Αντιφωνώντας ο κ. Κύριλλος ανέφερε ειδικότερα:
«Σας συγχαίρω και πάλι από καρδίας για την εορτή των Χριστουγέννων. Σας ευχαριστώ, άγιε Δέσποτα, για τα καλά Σας λόγια. Συνερχόμενοι επί το αυτό στον Καθεδρικό Ναό την ημέρα του Πάσχα ή των Χριστουγέννων, ορατώς παρίσταται κάτω από τους τρούλους αυτούς η Εκκλησία της πόλεως Μόσχας. Τα συλλείτουργα έχουν μεγάλη δύναμη, διότι με αυτό τον τρόπο ενισχύεται η επιμέρους προσευχή του καθενός…
Η εορτή των Χριστουγέννων είναι μια εορτή του θαύματος, και δεν είναι τυχαίο ότι αυτή την εορτή ακούμε το μεγάλο προκείμενο: «Τις θεός μέγας ως ο Θεός ημών, συ εί ο Θεος ο ποιών θαυμάσια μόνο!». Και πράγματι, ο Θεός είναι Εκείνος, ο Οποίος θαυματουργεί. Θαύμα τέλεσε ο Θεός κατά την Γεννησή του στο Σπήλαιο της Βηθλεέμ, και ολόκληρος ο βίος του Κυρίου ήταν ένα θαύμα. Μπορούμε να πούμε ότι το θαύμα τούτο έχει συνέχεια στην Εκκλησία, αλλά σε τί συνίσταται τούτο το θαύμα; Συνίσταται στην επικράτηση της θείας αρχής στο ανθρώπινο αμάρτημα…
Η δύναμη του Θεού φανερώνεται στους ανθρώπους όταν αυτοί μεταδίδουν τη δύναμη αυτή στον περιβάλλοντα κόσμο. Ο κάθε άνθρωπος, του οποίου είναι ανοικτή η καρδιά και η διάνοιά του για το Θεό, αναδεικνύεται όργανο του Θεού θαύματος».
Ἐν συνεχείᾳ ο Αγιώτατος Πατριάρχης Κύριλλος αναφέρθηκε στην εκατονταετηρίδα των τραγικών γεγονότων στην ιστορία της Ρωσίας με κλείσιμο και καταστροφή Ιερών Ναών και Μονών, με διώξεις σε βάρος του ιερού κλήρου και των πιστών και με αιματοχυσίες. Μετά από όσα έζησε η Ρωσία και ο λαός της, σύμφωνα με τον Πατριάρχη Κύριλλο, ο Θεός τέλεσε θαύμα με την ανάδειξη της πίστεως και την αναστήλωση των Ιερών Ναών και Μονών. «Έχουμε ευθύνη να μην επαναληφθεί στην ιστορία μας η αποστασία, αλλά σιγά-σιγά να ενδυναμώνεται η πίστη στις καρδιές των ανθρώπων και να επανακτήσει η Αγία Ρωσία την παλαιά μορφή της», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Ο Πατριάρχης Κύριλλος απεύθυνε ιδιαίτερο λόγο του στην Ιεραρχία, τον ευαγή κλήρο της Μόσχας και τους δυναμικούς λαϊκούς, οι οποίοι εργάζονται σήμερα πλάι πλάι με τους κληρικούς, βοηθώντας τους νέους να δουν εκείνο το οποίο δύναται να δει κανείς μόνο από τη σκοπία του Κυρίου.
Σύμφωνα με τον κ. Κύριλλο, «ο Κύριος μας καλεί σε ιδιαίτερη υπηρεσία και σε μία ιδιαίτερη εποχή. Ευελπιστώντας στο έλεος Κυρίου, με ταπείνωση, αγάπη και κουράγιο οφείλουμε να πορευθούμε εκείνη τν οδό την οποία μας προτείνει, ενισχύοντας την πίστη μας και την πίστη του ποιμνίου καθώς και την αγάπη προς τον Θεό, ο Οποίος ποιεί τα θαυμάσια».
Ακολούθως ο κ. Κύριλλος δέχθηκε τις καθιερωμένες ευχές για την εορτή των Χριστουγέννων από του Ιεράρχες, τους κληρικούς και τους λαϊκούς.
