Του Αρχιμανδρίτη Χερουβείμ Βελέτζα, διευθυντή προσωπικού της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος, ιεροκήρυκα της Ιεράς Μητροπόλεως Κερκύρας
«Αδελφοί, τοιούτος ημίν έπρεπεν αρχιερεύς, όσιος, άκακος, αμίαντος, κεχωρισμένος από των αμαρτωλών και υψηλότερος των ουρανών γενόμενος, ος ουκ έχει καθ’ ημέραν ανάγκην, ώσπερ οι αρχιερείς, πρότερον υπέρ των ιδίων αμαρτιών θυσίας αναφέρειν, έπειτα των του λαού· τούτο γαρ εποίησεν εφάπαξ εαυτόν ανενέγκας. Ο νόμος γαρ ανθρώπους καθίστησιν αρχιερείς έχοντας ασθένειαν, ο λόγος δε της ορκωμοσίας της μετά τον νόμον υιόν εις τον αιώνα τετελειωμένον. Κεφάλαιον δε επί τοις λεγομένοις, τοιούτον έχομεν αρχιερέα, ος εκάθισεν εν δεξιά του θρόνου της μεγαλωσύνης εν τοις ουρανοίς, των αγίων λειτουργός και της σκηνής της αληθινής, ην έπηξεν ο Κύριος και ουκ άνθρωπος» (Εβρ. 7.26 – 8.2).
Τιμά και εορτάζει η αγία μας Εκκλησία αυτόν τον μήνα τη μνήμη ενός από τους τρεις Ιεράρχες, του Αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου, και το ανάγνωσμα από την προς Εβραίους επιστολή που ακούσαμε αναφέρεται μεν στον Μέγα Αρχιερέα, τον Κύριο Ιησού Χριστό, εμμέσως δε στον τιμώμενο άγιο, μιας που όλοι οι αρχιερείς, δηλαδή οι επίσκοποι, βρίσκονται, κατά την Ορθόδοξη Παράδοση, «εις τύπον και τόπον Χριστού» (1). Τέτοιος, λέει, μας έπρεπε αρχιερεύς, όσιος, άκακος, αμόλυντος, χωρισμένος από τους αμαρτωλούς και υψηλότερος από τους ουρανούς, ο οποίος δεν έχει κάθε μέρα ανάγκη, όπως οι άλλοι αρχιερείς, πρώτα να προσφέρει θυσίες για τις δικές του αμαρτίες κι έπειτα για εκείνες του λαού· γιατί αυτό το έπραξε μία φορά θυσιάζοντας τον εαυτό του. Γιατί ο μεν νόμος της Παλαιάς Διαθήκη καθιστά αρχιερείς ανθρώπους ασθενείς, ενώ ο λόγος της Καινής Διαθήκης καθιστά αρχιερέα Υιόν τέλειο και αιώνιο. Και για να ανακεφαλαιώσω, τέτοιον έχουμε αρχιερέα, ο οποίος κάθισε στα δεξιά του θρόνου του Θεού Πατρός στους ουρανούς, των Αγίων λειτουργός και της σκηνής της αληθινής, την οποία έστησε ο Κύριος και όχι άνθρωπος.
Ο Απόστολος Παύλος μάς περιγράφει τον τέλειο, κατά την ανθρωπότητα, Ιησού Χριστό, ο οποίος υψώθηκε πάνω ακόμα και από τους ουρανούς και εκάθισε στα δεξιά του θρόνου του Θεού. Ως τέλειος άνθρωπος, δεν είχε ανάγκη να προσφέρει θυσία για να καθαρίσει τον εαυτό του, όπως έκαναν οι αρχιερείς της Παλαιάς Διαθήκης· προσέφερε μία και μοναδική θυσία, τον ίδιο του τον εαυτό, για τις αμαρτίες όλου του κόσμου, των ανθρώπων των πριν και των μετά την επί της Γης παρουσία Του. «Ουκ έστιν άλλη θυσία· μία υμάς εκαθάρισε· μετά δε τούτο, πυρ και γέεννα» (2).
Αυτής της μίας και μοναδικής θυσίας του Χριστού γινόμαστε μέτοχοι σε κάθε Θεία Λειτουργία, η οποία υπερβαίνει την ανθρώπινη ιστορία και ξεπερνά κάθε έννοια χρονική. Δεν είναι άλλη η Θεία Λειτουργία που τελείται σήμερα εδώ και άλλη εκεί, ούτε άλλη η σημερινή και άλλη η χθεσινή και άλλη η επουράνια της Βασιλείας του Θεού. Αλλά κάθε φορά συμμετέχουμε στη μία σταυρική θυσία του Χριστού και κοινωνούμε το ένα σώμα Του, μαζί με τους αγίους και όλους όσοι πίστεψαν στον Χριστό χθες και σήμερα και μέχρι του τέλους της ανθρώπινης ιστορίας.
Γι’ αυτό και ο ιερέας υψώνει τα τίμια δώρα και λέει: «Τα σα εκ των σων…», αφού πρώτα ενθυμείται τον Σταυρό, το Πάθος, την τριήμερο ταφή του Χριστού, την Ανάσταση, την άνοδο στους ουρανούς και τη Δευτέρα Παρουσία, ως γεγονότα τα οποία έχουν ήδη συντελεσθεί.
Οι αρχιερείς της χριστιανικής πίστεως δεν ομοιάζουν με τους αρχιερείς της Παλαιάς Διαθήκης· δεν προσφέρουν θυσίες ούτε για τον δικό τους εξαγνισμό ούτε υπέρ του λαού. Βρίσκονται, όπως είπαμε, «εις τύπον και τόπον Χριστού», δηλαδή πρώτιστα προσφέρουν στον λαό -και στον εαυτό τους- τον Χριστό, ο οποίος είναι «ο προσφέρων και προσφερόμενος», και με την άδειά τους το ίδιο κάνουν και οι ιερείς, κάθε φορά που τελούν τη Θεία Λειτουργία.
Έπειτα, οφείλουν να είναι υπόδειγμα οσιότητας, ακακίας, αγνότητας, να διαχωρίζουν τη θέση τους από την αμαρτία και με τον βίο τους να αποτελούν υπόδειγμα για τους πιστούς, να στέκονται ψηλά, να ποιούν πρώτα και έπειτα να διδάσκουν τον λαό, δείχνοντας ότι «το πολίτευμα ημών εν ουρανοίς υπάρχει» (Φιλίπ. 3.20).
Τέτοιος αρχιερέας ήταν και ο Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος, του οποίου τη μνήμη τιμούμε αυτόν τον μήνα. Η ζωή του, το παράδειγμά του, η διδασκαλία του και τα συγγράμματά του δεν φώτισαν μόνο τους ανθρώπους της επισκοπής του ή της εποχής του, αλλά ολόκληρη την Εκκλησία διαχρονικά, γι’ αυτό και τιμήθηκε με τον τίτλο του Θεολόγου. Τέτοια υποδείγματα ήταν και ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος και ο Μέγας Βασίλειος, που μαζί με τον Γρηγόριο τον Θεολόγο απαρτίζουν τη χορεία των Τριών Ιεραρχών· και μαζί με αυτούς πλείστοι όσοι άγιοι ιεράρχες, που κοσμούν και καταυγάζουν το νοητό στερέωμα της Εκκλησίας.
Αλλά και η δική μας ζωή δεν μπορεί να είναι διαφορετική. Όσοι έχουμε αξιωθεί και έχουμε λάβει τη σφραγίδα του Βαπτίσματος, όσοι έχουμε γευτεί και απολαύσει τη θυσία του Χριστού, όσοι έχουμε μετάσχει της αθανάτου τραπέζης ας μένουμε φυλάσσοντας την ευγένεια και την τιμή, μας λέει ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος (3). Ας γινόμαστε κι εμείς σύμμορφοι με τον μεγάλο αρχιερέα Χριστό, ας μιμούμαστε το παράδειγμα των αγίων στην αγαθότητα, στη δικαιοσύνη, στην αρετή, στον αγώνα για την πραγματική κοινωνία και μέθεξη του Χριστού. Ας γίνει κίνητρο της ζωής μας η αγάπη του Θεού. Ας μη γινόμαστε αγνώμονες ή μισθωτοί, ούτε να θεωρούμε την αρετή ως βαρύ φορτίο, αλλά ας την αγαπήσουμε, γιατί όποιος αγαπά τον Θεό δεν μπορεί παρά να αγαπά και την αρετή. Κι αν τα παραπάνω φαντάζουν ξένα ως προς το πνεύμα της εποχής μας κι άμα νομίζουμε ότι έχουμε απομείνει λιγοστοί, ας μη λησμονούμε ότι «ο κόσμος όλος εν τω πονηρώ κείται» (Α’ Ιω. 5.19), είναι επομένως φυσικό να μη συμφωνεί απόλυτα με τον Λόγο του Ευαγγελίου ούτε με το θέλημα του Θεού. Η ζωή ωστόσο ημών των χριστιανών έχει διαφορετικά κριτήρια, πνευματικά και αιώνια, γι’ αυτό και δεν ακολουθεί το κοσμικό φρόνημα, αλλά τους λόγους του Κυρίου μας και το παράδειγμα των αγίων, οι οποίοι Τον μιμήθηκαν στην οσιότητα, στην αγαθότητα και στην αρετή. Αμήν.
1. Πρβλ. Αγ. Ιγνατίου του Θεοφόρου, «Επιστολή προς Μαγνησιείς», κεφ. 6.
2. Άγ. Ιωάννης ο Χρυσόστομος, PG 63.107.
3. Αυτόθι.
