Στη Μαίρη Ορφανίδη
«Οι σχέσεις Εκκλησίας – κράτους, όπως σχεδόν πάντοτε και τώρα περισσότερο από πριν, διαμορφώνονται και εξελίσσονται συνεχώς. Σε άλλα θέματα προς το καλύτερο, μέσω νομοθετημάτων και λύσεως προβλημάτων χρονίων για την Εκκλησία, και σε άλλα κατά τρόπο τέτοιο ώστε να αποδομηθεί η πίστις των πολιτών και κυρίως των νέων μας, να δημιουργηθεί ένα κράτος, μια πολιτεία, χωρίς πίστη εις τον Χριστό, χωρίς ηθικές αξίες». Τη θέση αυτή διατυπώνει ο Μητροπολίτης Θεσσαλιώτιδος και Φαναριοφερσάλων, κ. Τιμόθεος, στη συνέντευξή του στην «Κιβωτό της Ορθοδοξίας».
Ποιες δράσεις έχετε αναλάβει για την ανακούφιση των ανθρώπων στην περιοχή σας που έχουν πληγεί περισσότερο από την οικονομική κρίση;
Με πρωτοβουλία της μητρόπολής μας ιδρύθηκε το Γενικό Φιλόπτωχο Ταμείο (ΓΦΤ), το οποίο λειτουργεί ως εκκλησιαστικό ίδρυμα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα. Σκοπός του Γενικού Φιλοπτώχου Ταμείου είναι η παροχή κάθε μορφής βοήθειας σε απόρους, μονίμως ή προσωρινώς διαμένοντας εις την Ιερά Μητρόπολη Θεσσαλιώτιδος και Φαναριοφερσάλων. Ειδικότερα, και όπως αναφέρεται στον κανονισμό του ιδρύματος: α) Η οικονομική ενίσχυση άπορων οικογενειών και ατόμων, β) η ιατροφαρμακευτική υποστήριξη ασθενών, η διευκόλυνση αυτών διά την εισαγωγή τους σε νοσηλευτικά ιδρύματα και η κατά το δυνατόν κάλυψη δαπανών διά τα προβλήματα υγείας, γ) η αποφυλάκιση κρατουμένων για χρέη, δ) η ενίσχυση άπορων μαθητών και φοιτητών, ε) η βράβευση αριστούχων μαθητών και φοιτητών και ιδιαίτερα των τέκνων άπορων πολύτεκνων οικογενειών, στ) η διανομή τροφίμων και ρουχισμού, ζ) η οργάνωση και λειτουργία Σπιτιών Αγάπης (συσσιτίων), η) η οργάνωση και λειτουργία Παντοπωλείων Αλληλεγγύης, θ) η ενίσχυση διά παροχής τακτικών, ει δυνατόν, βοηθημάτων σε νέους κυρίως ανθρώπους, όταν οι υφιστάμενες συνθήκες (παρατεταμένη οικονομική ύφεση και ανεργία) δεν είναι ευνοϊκές προς δημιουργία και επιβίωση νέων οικογενειών, ι) η έκδοση και διάδοση εντύπων και γενικότερα η υποστήριξη πνευματικών, φιλανθρωπικών και πολιτιστικών εκδηλώσεων της Ιεράς Μητροπόλεως και των φιλανθρωπικών ιδρυμάτων αυτής, ιδιαίτερα δε του κατηχητικού έργου διά τη νεότητα, ια) η υποστήριξη άλλων κοινωφελών προσπαθειών διαφόρων φιλανθρωπικών και εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, σωματείων, συλλόγων και άλλων φορέων και ιβ) η κατά το δυνατόν αντιμετώπιση των γενεσιουργών αιτίων του κοινωνικού αποκλεισμού και της φτώχειας.
Παράλληλα, σε κάθε ενορία της Ιεράς Μητροπόλεως λειτουργούν τα ενοριακά φιλόπτωχα ταμεία, αποτελούμενα από αξιόλογους και πρόθυμους ανθρώπους, οι οποίοι καταβάλλουν επαινετή προσπάθεια. Ακόμη, υπό την εποπτεία του Γενικού Φιλοπτώχου Ταμείου λειτουργούν πέντε Σπίτια Αγάπης, τα οποία προσφέρουν καθημερινά ζεστό φαγητό, περισσότερες από 40.000 μερίδες ετησίως, σε πάσχοντες συνανθρώπους μας. Επίσης, λειτουργούν και τρία Κοινωνικά Παντοπωλεία, τα οποία προσφέρουν τρόφιμα και είδη πρώτης ανάγκης. Εδώ να αναφέρω ότι το Γηροκομείο της Ι.Μ. Φαναριοφερσάλων «Ο Άγιος Σεραφείμ», που ιδρύθηκε το 1990 από τον Μακαριστό Μητροπολίτη Θεσσαλιώτιδος Κλεόπα και βρίσκεται στις παρυφές της Καρδίτσης, μέσα σε ένα γλαφυρό τοπίο φυσικής ομορφιάς, με θέα στον ορεινό όγκο των Αγράφων, στεγάζεται στο κτιριακό συγκρότημα της Ιεράς Μονής Δώδεκα Αγίων Αποστόλων – Κόκκινης Εκκλησιάς. Σκοπός του είναι να παρέχει: Υγιεινή διαμονή, προσαρμοσμένη στις ανάγκες κάθε κατηγορίας περιθαλπομένων, άνετη και ασφαλή διαβίωση, υγιεινή διατροφή, ανάλογη με την κατάσταση της υγείας του καθενός και συνεχή φροντίδα για την ατομική καθαριότητα, καθώς και την καθαριότητα των χώρων. Επίσης, τακτική ιατρική παρακολούθηση, ιατροφαρμακευτική περίθαλψη και φιλοξενία σε ηλικιωμένα άτομα, αυτοεξυπηρετούμενα, που προέρχονται κατά προτίμηση από την εδαφική περιοχή της πνευματικής διακονίας της Ι.Μ. Θεσσαλιώτιδος και Φαναριοφερσάλων.
Ακόμη, όπως είναι γνωστό, το πρόβλημα του υποσιτισμού των μαθητών στα σχολεία της Μητροπολιτικής Περιφέρειάς μας είναι ένα σοβαρό θέμα και κληθήκαμε να το αντιμετωπίσουμε με υπευθυνότητα και αποτελεσματικότητα.
Ποιες δράσεις έχετε αναλάβει για τους νέους;
Στην Ιερά Μητρόπολή μας, ως προς τον τομέα της νεότητας και πιο συγκεκριμένα την πρωτοβάθμια και τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, υπάρχουν τα κατηχητικά σχολεία όλων των βαθμίδων, τα οποία λειτουργούν στις περισσότερες ενορίες, με κατηχητές, ιερείς και λαϊκούς. Κατά τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς πραγματοποιώ και εγώ ο ίδιος επισκέψεις και έρχομαι σε διάλογο με μαθητές αλλά και φοιτητές. Για τα παιδιά του λυκείου, τους φοιτητές, αλλά και γενικότερα τους νέους της μητροπόλεώς μας πραγματοποιούνται οι Συναντήσεις Νέων, στις οποίες συζητούνται θέματα που τους απασχολούν. Επίσης, εδώ και δύο χρόνια έχει δημιουργηθεί η χορωδία των κατηχητικών, η οποία λαμβάνει μέρος οπουδήποτε κληθεί (Ετήσιο Χορωδιακό Φεστιβάλ Παιδικών Χορωδιών της Καρδίτσης), όπως και σε εκδηλώσεις της Ιεράς Μητροπόλεως. Για παράδειγμα, συμμετέχει στο τέλος κάθε κατηχητικής χρονιάς -με πλούσιο πρόγραμμα-, όταν πραγματοποιείται η εκδρομή λήξεως των κατηχητικών συναντήσεων. Ακόμα, πραγματοποιείται το μηνιαίο σεμινάριο των κατηχητών, όπου προσκαλούνται διακεκριμένοι ομιλητές, αρχιερείς, ιερείς, αλλά και λαϊκοί, θεολόγοι και μη, οι οποίοι αναπτύσσουν θέματα που άπτονται της κατηχήσεως από θεολογικής, παιδαγωγικής, αλλά και ψυχολογικής σκοπιάς.
Τα μέλη του Γραφείου Νεότητος της Ιεράς Μητροπόλεώς μας έχουν δημιουργήσει σελίδα στο facebook, μέσα από την οποία αναρτώνται διάφορα ψυχωφελή κείμενα. Το σημαντικότερο είναι ότι υπάρχει συνεχής επικοινωνία μαζί τους, καθώς μπαίνουμε στον «τόπο» όπου συχνάζουν πλέον οι νέοι. Με όλες αυτές τις δραστηριότητες, οι νέοι μας κάθε ηλικίας γνωρίζουν τον Άγιο Τριαδικό Θεό, συμμετέχοντας στη μυστηριακή ζωή της Εκκλησίας, συναναστρέφονται τους ιερείς και τα μέλη της τοπικής εκκλησίας μας, κατηχούνται ορθόδοξα και λαμβάνουν τα απαιτούμενα πνευματικά εφόδια για τη μετέπειτα ζωή τους.
Ποια είναι η γνώμη σας για τις σχέσεις Εκκλησίας – κράτους, έτσι όπως διαμορφώνονται με τα θέματα που ανακύπτουν κατά καιρούς, όπως αυτό του μαθήματος των Θρησκευτικών;
Οι σχέσεις Εκκλησίας – κράτους, όπως σχεδόν πάντοτε και τώρα περισσότερο από πριν, διαμορφώνονται και εξελίσσονται συνεχώς. Σε άλλα θέματα προς το καλύτερο, μέσω νομοθετημάτων και λύσεως προβλημάτων χρονίων για την Εκκλησία, και σε άλλα κατά τρόπο τέτοιο ώστε να αποδομηθεί η πίστις των πολιτών και κυρίως των νέων μας, να δημιουργηθεί ένα κράτος, μια πολιτεία, χωρίς πίστη εις τον Χριστό, χωρίς ηθικές αξίες και ιδανικά και χωρίς αγάπη για την πατρίδα. Γίνεται προσπάθεια αποϊεροποιήσεως της ζωής και δημιουργίας καταστάσεων μη υπάρξεως της Εκκλησίας ως κοινωνίας και ενότητας κλήρου και λαού της πατρίδος μας. Ένα τέτοιο φαινόμενο είναι και ο τρόπος διαχειρίσεως του μαθήματος των Θρησκευτικών. Πάντοτε υπήρχαν θέματα και προβλήματα με το υπουργείο για το μάθημα των Θρησκευτικών, αλλά την περίοδο αυτή εντείνονται, σαν να υπάρχει ένα οργανωμένο σχέδιο για τη σταδιακή εξάλειψη του μαθήματος από τα σχολεία.
Τι απαντάτε σε αυτούς που σε τακτά χρονικά διαστήματα ανοίγουν το θέμα της εκκλησιαστικής περιουσίας και τι κινήσεις κάνει η Εκκλησία προκειμένου να μπορέσει να εκμεταλλευτεί η ίδια την περιουσία της;
Η απάντηση είναι μία και καθοριστική: Στην Εκκλησία έχει εναπομείνει το 4% της εκκλησιαστικής περιουσίας, εξαιτίας δημεύσεων και απαλλοτριώσεων από το κράτος του 96%. Από αυτά, το 2% είναι γήπεδα, σχολεία, πλατείες και κοινόχρηστοι χώροι και δεν μπορεί, όπως καταλαβαίνουμε όλοι μας, να αλλάξει κάτι. Το υπόλοιπο 2% είναι γαίες καλλιεργήσιμες, αστικά ακίνητα και κτίρια. Αυτά, εφ’ όσον υπάρξει καλή συνεργασία με την Πολιτεία, η Εκκλησία θα μπορέσει να τα αξιοποιήσει και να λύσει μεγάλα προβλήματα για τους συνανθρώπους μας που έχουν ανάγκη, αλλά και για την καλύτερη λειτουργία του ίδιου του οργανισμού της Εκκλησίας.
Ποια είναι η εκτίμησή σας για το θέμα της δημιουργίας μουσουλμανικού τεμένους στην Αθήνα, ένα ζήτημα που φαίνεται να δημιουργεί τριβές ανάμεσα στους ιεράρχες;
Η δημιουργία μουσουλμανικού τεμένους στην Αθήνα θα τολμήσω να πω ότι είναι θέμα που έχει ιστορία και έχει προκαλέσει πολλές τριβές. Πρέπει να δούμε ποια είναι η φιλοσοφία για τη δημιουργία του, τι θέλουμε να πετύχουμε – π.χ. να εξυπηρετήσουμε μουσουλμάνους που ευρίσκονται στην πατρίδα μας, να εξυπηρετήσουμε κάποια συμφέροντα-σχέσεις με άλλα κράτη ή τη δική μας υπόσταση και σωστή τοποθέτησή μας γι’ αυτό το θέμα; Όπως και να έχει, η Πολιτεία αποφασίζει, αυτή θα το διαχειριστεί και γι’ αυτό θα πρέπει να μετρήσει τις συνέπειες.