Του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη Καστοριάς κ. Σεραφείμ
Η λαοφιλής Ακολουθία των Χαιρετισμών, που ψάλλεται την περίοδο της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής, δίδει σε όλους μας την ευκαιρία της επικοινωνίας με τον Ουρανό δια της προσευχής και της εκζητήσεως του θείου ελέους, που τόσο έχουμε ανάγκη.
Αν πάντοτε πρέπει να προσευχόμαστε, αν η προσευχή πρέπει να αποτελεί την αναπνοή στη ζωή μας, ιδιαιτέρως αυτό θα πρέπει να γίνεται την περίοδο της νηστείας. Γι αυτό και οι θεοφόροι Πατέρες της Εκκλησίας συνδέουν την προσευχή με τη νηστεία, τονίζοντας πως με νηστεία, την αγρυπνία και την προσευχή, λαμβάνει ο άνθρωπος ουράνια χαρίσματα1.
Μας δίνει, ακόμη, την ευκαιρία της επικοινωνίας με την Υπεραγία Θεοτόκο. Είναι για μας η μητέρα του Χριστού, αλλά και η δική μας μητέρα.
Είναι η χρυσή στάμνα και η πηγή η ακένωτος του ζώντος ύδατος Θεού.
Είναι εκείνη η οποία μας λύτρωσε από τη ζοφερότητα του Άδου φέρνοντας στον κόσμο το Μονογενή Υιό του Θεού.
Είναι το πρόσωπο αυτό, το οποίο μας σκεπάζει από κακώσεις δυσμενείς και μας ελευθερώνει από την ομίχλη των παθών και τη σκοτομήνη των δαιμονικών ενοχλήσεων.
Είναι παράλληλα το λιμάνι των ψυχών, το υπήνεμο και ήσυχο στο οποίο προσορμίζονται οι ψυχές των Χριστιανών για να προστατευθούν από τα ανελέητα κύματα της θαλάσσης της παρούσης ζωής.
Λιμάνι ακλυδώνιστο, την ονομάζει ο Θεόδωρος Λάσκαρης σ’ ένα περίφημο κανόνα του : «Χαίρε λιμήν ακλυδώνιστε • χαίρε πολεμουμένων προπύργιον • χαίρε οχύρωμα • χαίρε πιπτόντων ανόρθωσις»2.
Λιμάνι την ονομάζει και ο άγνωστος ποιητής του Κοντακίου του Ακαθίστου Ύμνου, που ακούσαμε στην Ακολουθία των Χαιρετισμών : «Χαίρε ότι λιμένα των ψυχών ετοιμάζεις».
Πρώτον. Το λιμάνι δεν είναι μόνο ο προστατευτικός χώρος μέσα στον οποίο καταφεύγουν τα πλοία και οι άνθρωποι για να γλυτώσουν από την ταραχή, το σάλο και τα πελώρια κύματα της θαλάσσης, ούτε ακόμη μόνον ο προσδοκώμενος στόχος του κάθε ανθρώπου που ταξιδεύει στη θάλασσα, αλλά και ο υπήμενος λιμένας της σωτηρίας.
Γράφει ο Άγιος Γεώργιος Επίσκοπος Νικομηδείας : «Ως λιμένα σε έχοντες και ασφαλή του κόσμου σωτηρίαν, Θεοτόκε, άπαντες σοι προστρέχομεν»3.
Στο λιμάνι της Παναγίας υπάρχει η ασφάλεια και ο ανεφοδιασμός. Υπάρχει η χαρά και η ενίσχυση, η ειρήνη και η μακαριότητα. Και, όπως εκείνη έπνιξε την αμαρτία καταποντίζοντας το νοητό Φαραώ, έτσι και εμείς δι’ αυτής μέσα στο δικό της λιμάνι μπορούμε να αποκρούσουμε τις προσβολές του αλλοτρίου και να προσορμίσουμε το πλοίο της ζωής μας στο λιμάνι της Βασιλείας των Ουρανών.
Αν θα πετύχουμε τη σωτηρία μας, αυτό θα εξαρτηθεί από την κοινωνία την οποία θα έχουμε με τον «εξ αυτής τεχθέντα Κύριον», αλλά και τις δικές της πολλές πρεσβείες και ικεσίες, αφού «πολλά ισχύει δέησις μητρός προς ευμένειαν δεσπότου». Πόσο σοφά μας τονίζουν την αλήθεια αυτή οι Όσιοι του αιώνος μας, ο Άγιος Σεραφείμ του Σάρωφ, ο Όσιος Παΐσιος, ο Όσιος Πορφύριος, η Οσία Σοφία της Κλεισούρας, οι οποίοι συμβούλευαν πως πρέπει να πιασθούμε από το χέρι της Παναγίας για να φθάσουμε στο λιμάνι της σωτηρίας.
Δεύτερον. Λιμάνι η Θεοτόκος.
Λιμάνι σωτηρίας από τους κινδύνους, τις δυσκολίες, τις ανάγκες και τις αντιξοότητες της παρούσης ζωής.
Λιμάνι κατά τη διάρκεια του πόνου και της ασθενείας. Και μόνο η επίκληση του ονόματός της έχει σωτήρια αποτελέσματα. Γι’ αυτό γεμάτος θαυμασμό ο Άγιος Θεόδωρος ο Στουδίτης ψάλλει προς τη Θεοτόκο : «Εν παντί εξαίφνης θροϊσμώ μόνον σου το όνομα ότι φωνώ και δέους απαλλάττομαι • τοιαύτη η χάρις σου και τηλικαύτη η άμετρος βοήθεια • η πας ο προστρέχων, Δέσποινα, εξ αναγκών λελύτρωται»4.
Για τη θαυμαστή προστασία της Παναγίας και την άμεση βοήθειά της αναφέρεται και ο σύγχρονος θεόπτης Γέροντας της Αγιορειτικής Πολιτείας Εφραίμ ο Κατουνακιώτης. Γράφει ο ίδιος : «Πάσχω από πολλά χρόνια από έκζεμα και αλλεργία. Μία φορά πρήσθηκε το πρόσωπό μου και ο λαιμός μου. Είχα έντονη φαγούρα σε όλο μου το σώμα και αισθανόμουνα πολύ έντονη φλόγωση. Τα χέρια μου είχαν γεμίσει φουσκάλες. Ήτανε μία κατάσταση τρομερή, απελπιστική. Είχα φθάσει σε τέτοια θλίψη, σε τέτοια απόγνωση, που νόμιζα ότι θα βγει η ψυχή μου. Πήγα με δυσκολία στο εκκλησάκι μας και γονάτισα μπροστά στην εικόνα της Παναγίας. Άρχισα να λέγω : ‘’Παναγια μου, εσύ υποσχέθηκες, ότι θα είσαι προστάτις, βοηθός, τροφεύς και ιατρός μας. Βοήθησέ με αυτή τη στιγμή που κινδυνεύω5.
Μην επιτρέψεις να με πάνε στον κόσμο! (δηλαδή να βγει από το Άγιον Όρος). Μόλις τελείωσα την προσευχή μου, πήγα στο κελλί μου δακρυσμένος, το οποίο απέχει δέκα έως δώδεκα βήματα από το εκκλησάκι. Αυτοστιγμεί θεραπεύτηκα τελείως! Η φαγούρα, το πρήξιμο, οι φουσκάλες εξαφανίσθησαν. Αντί της προηγουμένης απογνώσεως και απελπισίας, είχα μέσα μου μεγάλη ειρήνη και μακαριότητα! Έτσι θαυματουργικώς με εθεράπευσε η Παναγία μας».
Σ αὐτό το λιμάνι ας καταφεύγουμε πάντοτε στη ζωή μας και ιδιαίτερα τις δύσκολες ώρες που διέρχεται η πατρίδα μας αλλά και όλοι μας.
«Μη διαλίπης εκτενώς τον Υιόν σου και Θεόν καθικετεύειν υπέρ των προσκυνούντων και ανυμνούντων πιστώς την χάριν την σην, Θεονύμφευτε, μόνη Παναγία υπερευλογημένη»6.
1 Απολυτίκιον Οσιακόν πρώτου ήχου «Της ερήμου πολίτης».
2 Θεοτοκάριον, ήχος δ , Παρασκευή εσπέρας, ωδή στ .
3 ο.π., ήχος β , Τετάρτη εσπέρας, ωδή δ .
4 ο.π., ήχος β , Πέμπτη εσπέρας, ωδή α .
5 Γεωργίου Κρουσταλάκη, Γέρων Εφραίμ Κατουνακιώτης, εκδ. Εν πλω, Αθήνα 206, σελ. 468-493.
6 Θεοτοκάριον, ήχος β , Τετάρτη εσπέρας, ωδή η .
