Του Γιώργου Ντάλιαρη
Η αξία του Αγίου Όρους στην Ορθόδοξη Χριστιανική Πίστη είναι ανεκτίμητη. Στο πέρασμα των αιώνων, οι ασκητικές μορφές, οι θερμές προσευχές και ο μοναχικός βίος ασκούν δύναμη και επιρροή που ακόμη και ετερόδοξοι αποδέχονται. Για ανθρώπους που έχουν βιώσει τον μοναχισμό ως νεότεροι και πλέον υπηρετούν την Ορθοδοξία ως αρχιερείς, το Άγιον Όρος είναι ένας φωτεινός φάρος. Ο Μητροπολίτης Μιλήτου και Ηγούμενος της Ιεράς Πατριαρχικής και Σταυροπηγιακής Μονής της Αγίας Αναστασίας της Φαρμακολύτριας, κ. Απόστολος, μιλώντας στην «Κιβωτό της Ορθοδοξίας», μας μεταφέρει όλο εκείνο το ευλογημένο περιβάλλον το οποίο γνωρίζει και ο ίδιος επί πολλές δεκαετίες, από την πρώτη του, αξέχαστη επίσκεψη. Παράλληλα, ο λόγιος ιεράρχης του Οικουμενικού Πατριαρχείου μιλά για τις σχέσεις του Φαναρίου με την αθωνική πολιτεία, τους γέροντες, το ανεκτίμητο έργο τους και την προσφορά τους στην Ορθοδοξία.
Σεβασμιώτατε, πώς θα χαρακτηρίζατε το Άγιον Όρος και την προσφορά του;
1.054 χρόνια μαρτυρίας, παρουσίας και προσφοράς στον μοναχισμό. Για την Ορθοδοξία και τον χριστιανικό κόσμο το Άγιον Όρος είναι η Κιβωτός. Είναι η συνέχεια της αυτοκρατορίας του Βυζαντίου, όπου σε αυτόν τον αγιώνυμο τόπο αναπαύτηκαν ψυχές αυτοκρατόρων, οι οποίοι άφησαν τον μανδύα του αυτοκράτορος και δέχθηκαν το μοναχικό σχήμα, χρηματοδότησαν την ανέγερση μοναστηριών και ήκμασε ο μοναχισμός κατά την περίοδο της αυτοκρατορίας. Τη συνέχεια αυτής της παραδόσεως κρατούν σήμερα μοναστικές αδελφότητες των μονών, οι οποίοι κάνουν το ιερό καθήκον μέσα στην Ορθοδοξία.
Θυμάστε την πρώτη σας επίσκεψη στο Άγιον Όρος;
Ήταν 4 Αυγούστου 1973. Είχα χειροτονηθεί διάκονος στη μονή της Αγίας Αναστασίας Φαρμακολύτριας και ο τότε Μητροπολίτης Μιλητουπόλεως Στυλιανός, νυν Αυστραλίας, προσεκλήθη από τη Μονή Παντοκράτορος για την πανήγυρι στις 19 Αυγούστου και τον συνόδευσα. Από 13 ετών που βρίσκομαι στη Μονή της Αγίας Αναστασίας βιώνω τον μοναχισμό. Βεβαίως η κατάνυξη ήταν και είναι διαφορετική, μακριά από την κοσμικότητα. Το περιβάλλον είναι τα δακρύβρεχτα από τις προσευχές των πατέρων μονοπάτια, διάδρομοι και καθολικά των μονών. Για μένα προξενεί μεγάλη συγκίνηση διότι ο δεύτερος κτίτωρ της μονής μας, ο Άγιος Θεωνάς, προέρχεται από τη Μονή Παντοκράτορος Αγίου Όρους.
Ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος έχει επισκεφθεί αρκετές φορές το Άγιον Όρος. Ποιες είναι οι σκέψεις του κάθε φορά που έρχεται σε επαφή με τους Αθωνίτες;
Το Άγιον Όρος για το Οικουμενικό Πατριαρχείο είναι ο άριστος πνεύμονας καθαρότητος και οδοδείκτης. Γι’ αυτό και ο Οικουμενικός Πατριάρχης πάντοτε αναπαύεται επισκεπτόμενος το Άγιον Όρος και προσκαλεί τακτικά ηγουμένους στο Οικουμενικό Πατριαρχείο. Για τον λόγο αυτόν προσεκάλεσε τον Ηγούμενο της Μονής Σίμωνος Πέτρας π. Ελισαίο να κηρύξει τον θείο λόγο την Κυριακή των Μυροφόρων στην Πατριαρχική Θεία Λειτουργία στην Πατριαρχική Μονή του Βαλουκλή.
Η επίσκεψη του Οικουμενικού Πατριάρχη Αθηναγόρα στους εορτασμούς της χιλιετούς πορείας του Αγίου Όρους το 1963 ήταν ένα σημείο καμπής για τον Άθωνα, αλλά και για το Φανάρι. Θα μας εξηγήσετε τον λόγο;
Όντως, το 1963, κατά τον εορτασμό των 1.000 ετών, επισκέφθηκε το Άγιον Όρος ο Οικουμενικός Πατριάρχης Αθηναγόρας. Τότε ήταν σε φθίνουσα κατάσταση ο μοναχισμός στο Άγιον Όρος και οι κακεντρεχείς έλεγαν «Για ποιο λόγο πάει ο Πατριάρχης και οι άλλοι Πατριάρχες; Για να κάνουν το μνημόσυνο του Αγίου Όρους;». Εντούτοις, η επίσκεψη αυτή μαζί με τον βασιλέα Παύλο του διαδόχου Κωνσταντίνου και του υπουργικού συμβουλίου ήταν σαν μια ιδιαίτερη ευλογία στο να εγκαταβιώσουν σε αυτό μοναχικές αδελφότητες από τον κόσμο. Δημιούργησαν τον σημερινό αγιορείτικο μοναχισμό. Γιατί στο Άγιον Όρος, απ’ όποια φυλή και αν πας, απ’ όποιο έθνος κι αν πας, γίνεσαι Αγιορείτης και χωνεύεσαι πνευματικά στο Ορθόδοξο πνεύμα. Δεν είσαι ούτε Έλληνας ούτε Ρώσος ούτε Σέρβος ούτε Ρουμάνος ούτε Βούλγαρος ούτε Ουκρανός.
