«Σήμερα πού ἡ ἱστορία παραχαράσσεται, ἡ πίστις στόν Θεό θεωρεῖται ἀναχρονιστική, τά ἤθη εὐτελίζονται καί ἀλλοιώνονται, ἡ ἀγάπη πρός τήν Πατρίδα θεωρεῖται πολυτέλεια καί ἡ παράδοση ὀπισθοδρόμηση, ἡ μεγάλη ὁλόφωτη, ἡρωϊκή καί μαρτυρική μορφή καί προσωπικότης τοῦ Ἐθνοϊερομάρτυρα Γρηγορίου Μητροπολίτου Δέρκων, ἀπό τόν τόπο τοῦ μαρτυρίου του, τά Θεραπειά τῆς Κωνσταντινουπόλεως, ὅπου φρικτῶς ἐτελειώθη τό 1821, μᾶς δείχνει τόν δρόμο τόν ὁποῖο πρέπει νά βαδίσωμε, ὥστε να διατηρήσωμε τήν πνευματική μας ταυτότητα καί τήν ἰδιοπροσωπία μας».
Αὐτά εἶπε, μεταξύ τῶν ἄλλων, ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Πατρῶν κ.κ. Χρυσόστομος, κατά τή Θεία Λειτουργία πού ἐτελέσθη την Κυριακή 9.7.2017, στόν Ἱερό Ναό Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου στήν ὀρεινή Ζουμπάτα Πατρῶν, γενέτειρα τοῦ Ἐθνοϊερομάρτυρος Μητροπολίτου Δέρκων Γρηγορίου, ὁ ὁποῖος ἀπηγχνονίσθη ἀπό τούς Τούρκους στίς 3 Ἰουλίου 1821, μπροστά ἀπό τό Ἐπισκοπεῖο του στά Θεραπειά τῆς Κωνσταντινουπόλεως, μετά ἀπό βάσανα πού ὑπέστη στή φυλακή μετά τῶν ἄλλων συμμαρτύρων του Ἀρχιερέων.
Ὁ Γρηγόριος γεννήθηκε στή Ζουμπάτα Ἀχαΐας, χειροτονήθηκε Μητροπολίτης Λακεδαιμονίας, εἰς διαδοχήν τοῦ Ἐθνοϊερομάρτυρος Μητροπολίτου Ἀνανίου. Διαφυγών τήν ὀργήν τῶν Τούρκων, ἔφθασε εἰς Κωνσταντινούπολιν, ὅπου ὁ Πατριάρχης τοῦ ἀνέθεσε τήν διαποίμανση τῆς Ἐπισκοπῆς Βιδινίου, ἀπ’ ὅπου ἀργότερα μετετέθη μέ ἀπόφαση τοῦ Πατριαρχείου στήν Μητρόπολη Δέρκων. Ἀνέπτυξε μεγίστη δραστηριότητα, ὡς μέλος τῆς Φιλικῆς Ἑταιρείας και ἦτο ἐκ τῶν πρώτων, συνεργάτης καί σύμβουλος τοῦ ἐπίσης Ἐθνοϊερομάρτυρος Πατριάρχου Γρηγορίου τοῦ Ε’. Σέ πίνακα ὁ ὁποῖος ὑπάρχει στήν Ἱερά Ἀρχιεπισκοπή Ἀθηνῶν, ὁ Γρηγόριος ἐν μέσῳ τῶν συμμαρτύρων του Ἀρχιερέων καί ἄλλων Κληρικῶν, φαίνεται νά τούς ἐμψυχώνῃ μέσα στή φρικτή φυλακή.
Σέ ἄλλο σημεῖο τῆς ὁμιλίας του, ὁ Σεβασμιώτατος, εἶπε:
«Ὅσοι κυβερνοῦν τήν Ἑλλάδα σήμερα, ἀλλά καί ὅσοι κράτησαν τίς τύχες αὐτῆς τῆς χώρας στά χέρια τους καί ὅσοι θά ἀκολουθήσουν, πρέπει νά γνωρίζουν ὅτι ἄν μιλᾶμε σήμερα τήν γλώσσα μας, ἄν ἔχωμε ἐλευθερία, ἄν ἔχωμε δημοκρατία, ἄν δέν φορᾶμε τούρκικο σαρίκι στό κεφάλι μας, ἄν ἔχωμε ἀξιοπρέπεια καί ἐθνική συνείδηση, ἄν γίνωνται ἐκλογές, ὥστε νά τούς στέλνωμε στή Βουλή γιά νά ὑπερασπίζωνται τά δίκαια τοῦ Λαοῦ καί τήν πνευματική του ἱδιοσυγκρασία, νά ἀγωνίζωνται γιά τήν πρόοδό του καί τήν ἐθνική ἀκεραιότητα τῆς Πατρίδος μας, τό ὀφείλουν καί τό ὀφείλομε ὅλοι μας σ’αὐτούς, τούς Ἣρωες καί Μάρτυρες τοῦ Γένους μας, οἱ ὁποῖοι ἔδωσαν τό αἷμα τους γιά τήν Ὀρθοδοξία καί τήν Ἐλευθερία τῆς Πατρίδος μας. Χρεωστοῦν οἱ Κυβερνῆτες τῆς Ἑλλάδος νά γονατίζουν μπροστά τους, νά ἀναγνωρίζουν τήν προσφορά τους καί ὅλοι μας ἔχουμε χρέος μας νά τιμᾶμε, αὐτούς τούς λεοντόψυχους Ἥρωες καί Μάρτυρες Κληρικούς καί Λαϊκούς. Γιά αὐτό ἤλθαμε καί ἐφέτος, ἐδῶ στήν ὀρεινή καί ἔρημη πλέον Ζουμπάτα, τήν ὁποία γιά λίγο ἔστω, μετατρέψαμε σέ πόλη πολυάνθρωπη μέ τήν δική σας παρουσία. Ἀπό τοῦτα τά βουνά σήμερα, ἀλλά καί πάντοτε σαλπίζουμε τό μαρτυρικό μήνυμα τῆς θυσιαστικῆς ἀγάπης πρός τήν ἁγιασμένη καί αἱματοποτισμένη Ὀρθόδοξη Πατρίδα μας. Πιστοί στό χρέος μας, ὅπως τό ὁρίσαμε ἀπό τήν ἡμέρα , πού ἦλθε ἡ ἐλαχιστότητά μου στήν Πάτρα και κατασκευάσαμε τήν προτομή τοῦ μεγάλου Ἱεράρχου καί τήν στήσαμε ἐδῶ στό χωριό του, τόν τιμᾶμε μέ συγκίνηση βαθειά καί σέ λίγο θά πορευθοῦμε ἐκεῖ πού στέκεται ἀγέρωχος, ὀδοδείχτης πνευματικός γιά νά γονατίσωμε μπροστά του καί νά τόν στεφανώσωμε μέ τῆς βαγιᾶς τούς κλώνους, κομμένους ἀπό τά δέντρα πού στέκονται ἀπό τότε στήν αὐλή τοῦ ἐρειπωμένου πατρογονικοῦ του.
Κρατῆστε παιδιά μου ζωντανή τήν πίστη καί τήν παράδοση, φυλάξτε ὡς κόρη ὀφθαλμοῦ τήν παρακαταθήκη πού παραλάβαμε ἀπό τούς μάρτυρες πατέρες μας, δῶστε τή λαμπάδα ἀναμμένη στά παιδιά μας γιά νά ἔχῃ ἱστορική καί οὐσιαστική συνέχεια καί παρουσία διαχρονική, αὐτός ὁ τόπος, αὐτή ἡ Πατρίδα…»
Ὁ Σεβασμιώτατος εὐχαρίστησε τούς Ἐκπροσώπους Ἀρχῶν καί Φορέων, τόν Πρόεδρο τοῦ Πολιτιστικοῦ Συλλόγου Μοίρα-Ζουμπάτας κ. Κωνσταντῖνο Ἀγγελόπουλο, τό τμῆμα τῶν παιδιῶν, ἀγοριῶν καί κοριτσιῶν πού μέ Ἐθνικές ἐνδυμασίες πλαισίωσαν τίς ἐκδηλώσεις, τούς ἱππεῖς πού πιστοί στήν παράδοση ὀμορφαίνουν τήν ἑορτή καί ὅλους τούς πολυπληθεῖς ἑορταστάς τῆς μνήμης τοῦ Ἐθνοϊερομάρτυρος Γρηγορίου Δέρκων.
