Στη Μαρία Μπραουδάκη
Συνειδητή παραχάραξη της ιστορίας μας με στόχο τον θρησκευτικό αποχρωματισμό της χώρας καταγγέλλει ο Μητροπολίτης Πατρών κ. Χρυσόστομος σε συνέντευξή του στην «Κιβωτό της Ορθοδοξίας». Μάλιστα, στο πλαίσιο αυτό εντάσσει «τον πόλεμο που γίνεται σχετικά με το μάθημα των Θρησκευτικών», αλλά και την «υιοθέτηση ξένων προς τα, καλώς νοούμενα, συμφέροντα του λαού νομοθετημάτων, ως λ.χ. το σύμφωνο συμβίωσης». Ο κ. Χρυσόστομος εκτιμά ότι «η λεγομένη Νέα Τάξη πραγμάτων και η αποκαλούμενη “Νέα Εποχή” προσπαθούν να επιβάλλουν έναν τρόπο σκέψεως και ένα μοντέλο ζωής στην πατρίδα μας, χωρίς αυτό να ταιριάζει στην ιστορική της πορεία και την εν γένει ταυτότητά της. Όλα αυτά διαγράφουν μια κατάσταση επιβλαβή για το παρόν και ζοφερή και άκρως επικίνδυνη για το μέλλον. Χτυπήθηκαν οι ρίζες και οι πνευματικές βάσεις όπου στηρίχτηκε το οικοδόμημα του λαού».
Ως ποιμενάρχης μιας μητρόπολης με πλουσιότατο φιλανθρωπικό έργο, πώς νομίζετε ότι πρέπει να στηριχθεί η Εκκλησία για να προσφέρει περισσότερα στην κοινωνία;
Η Εκκλησία μας ενδιαφέρεται για τον άνθρωπο ως ψυχοσωματική οντότητα, αφού έτσι εδημιουργήθη από τον Θεό. Μετά τη Θεία Λειτουργία και τη συμμετοχή στην αθάνατο Τράπεζα, όπου ο Χριστός προσφέρεται «εις βρώσιν και πόσιν τοις πιστοίς», η Εκκλησία επεκτείνει τη δραστηριότητά της και στην άλλη τράπεζα, για να αντιμετωπιστούν οι όποιες υλικές ανάγκες των ανθρώπων. Το «αγαπάτε αλλήλους» αναφέρεται στον όλο άνθρωπο και στον κάθε άνθρωπο, αδιακρίτως φυλής, γλώσσης, ηλικίας, γνώσης και θρησκείας. Στην εποχή μας, που βιώνουμε την πολυεπίπεδη κρίση, η οποία έπληξε την πατρίδα μας, ως μη ώφειλεν, η Αγία μας Εκκλησία, ως έπραξε πάντοτε, κενούται. Αγκαλιάζομε τους ενδεείς και εμπεριστάτους αδελφούς μας, Έλληνες και μη, των οποίων οι ανάγκες καθημερινά αυξάνονται. Πιστεύομε ότι το έργο αυτό της Εκκλησίας το στηρίζει και το ευλογεί πρώτιστα ο Θεός και το επιστηρίζει ο πόθος της καρδιάς όλων των φιλοθέων, φιλαγίων και φιλανθρώπων αδελφών, οι οποίοι προσφέρουν από το υστέρημά τους κυρίως για την ανακούφιση των συνανθρώπων μας. Έχομε διακηρύξει προς πάσαν κατεύθυνση ότι το κάθε τι που διαθέτομε ως Εκκλησία είναι στην υπηρεσία και τη διακονία του λαού. Χρειάζεται, σήμερα ιδιαιτέρως, συστράτευση δυνάμεων και ενότητα, για να αντιμετωπίσωμε τις ποικίλες ανάγκες που συνεχώς αναφύονται. Η ελάχιστη εναπομείνασα εκκλησιαστική περιουσία, σχεδόν το 4%, είναι ανάγκη με την παροχή των όποιων διευκολύνσεων από την Πολιτεία να αξιοποιηθή στο έπακρο για να επιστηριχθή ο λαός (απαραίτητες αδειοδοτήσεις, αναγνώριση τίτλων ιδιοκτησίας κ.λπ.). Αυτό το εναπομείναν τμήμα της περιουσίας, όσον αφορά τη μεριά της Εκκλησίας και όπου δεν υπάρχουν εμπόδια, το έχει ήδη αξιοποιήσει. Σε αυτή την προσπάθεια πρέπει να καταθέσουν τις δυνάμεις και τις δυνατότητές τους πάντες οι κατέχοντες υλικά αγαθά, όσοι τουλάχιστον δεν το έχουν κάνει ακόμα. Διότι ό,τι έχομε δεν ανήκει σε εμάς, αλλά στον Θεό μέσω της προσφοράς στους συνανθρώπους μας. Τέλος, αν υπάρχει ακόμα κάποιο περιθώριο για καλύτερο συντονισμό του φιλανθρωπικού έργου, των φιλοπτώχων ταμείων κ.λπ., θα το εξαντλήσωμε ως Εκκλησία, αν δεν το έχομε ήδη πράξει.
Τι θα απαντούσατε στους βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ που με ερώτησή τους στη Βουλή έθεσαν θέμα διακοπής των κρατικών δαπανών για τη μεταφορά του Αγίου Φωτός από τα Ιεροσόλυμα;
Το Πανάγιο Φως είναι σημείο της παρουσίας και της αγάπης του Θεού στον κόσμο. Με την Ανάσταση του Κυρίου εφωτίσθη σύμπασα η κτίση. Μέσα από μια έκρηξη αναστάσιμης χαράς, ο ιερός υμνογράφος καλεί σε πανηγυρισμό, λέγοντας: «Νυν πάντα πεπλήρωται φωτός, ουρανός τε και γη και τα καταχθόνια». Αυτή τη θέα του Αγίου Φωτός επιζητούν εναγωνίως και επιθυμούν διακαώς να βιώσουν οι άνθρωποι, σήμερα μάλιστα, που ο κόσμος ζει μέσα σε βαθιά πνευματικά σκοτάδια. Φαίνεται ότι οι βουλευτές που κατέθεσαν τη σχετική ερώτηση στη Βουλή βρίσκονται εκτός τόπου και χρόνου και δεν συλλαμβάνουν τα μηνύματα των καιρών, καθόσον είναι κοινή πλέον η διαπίστωση ότι μόνο ο ουρανός μπορεί να φωτίσει την πορεία μας, ώστε να βρούμε διέξοδο στα προβλήματά μας και τις αναζητήσεις μας, και ότι μόνο το Άκτιστο Φως, για το οποίο βεβαίως ουδεμία γνώση έχουν οι παλαιότεροι και νεότεροι σκοταδιστές, μπορεί να φωτίσει τον εσωτερικό μας κόσμο για να ειρηνεύσωμε και να γαληνεύσωμε, ως πρόσωπα και ως κοινωνίες. Αλλά και από την ενημέρωση που παρεσχέθη από τους υπευθύνους, ως απάντηση προς τους επερωτήσαντας συγκεκριμένους βουλευτάς, αλλά και προς πάντα άλλον απορούντα επί του θέματος, κατέστη σαφές ότι ουδεμία κρατική δαπάνη κατεβλήθη για τη μεταφορά του Αγίου Φωτός από τον Πανάγιο Τάφο στην Πατρίδα μας. Επιθυμώ όμως να θέσω και μια άλλη διάσταση του θέματος. Το Άγιο Φως δίνει χαρά, ελπίδα, αισιοδοξία, δύναμη, παρηγοριά πάντοτε, ιδιαίτερα δε στον σύγχρονο άνθρωπο. Χιλιάδες Ελλήνων αδελφών μας, θα έλεγα όλος ο ελληνικός λαός, περιμένει κάθε Πάσχα το Άγιο Φως, ιδιαίτερα τώρα, σε αυτή τη δύσκολη περίοδο που διανύει ο τόπος, ώστε να προχωρήσει με αισιοδοξία. Αντί, λοιπόν, να πετάμε στον λαό τα ξεροκόμματα ψεύτικων και «αποσταμένων» ελπίδων, που τον βυθίζουν περισσότερο στο τέλμα και την απελπισία, ας του δίνωμε το μήνυμα της βεβαίας ελπίδος, του εσωτερικού ενθουσιασμού και της αισιοδοξίας, το οποίο βοήθησε αυτό τον λαό να νικήσει ποικίλες σκλαβιές και φτώχειες, να ξεπεράσει τις ανέχειες και όχι απλά να επιβιώσει, αλλά να μεγαλουργήσει. Για αυτό, με πολλή αγάπη, θα συμβούλευα τους έχοντες στα χέρια τους τις τύχες του ελληνικού λαού ότι, και αν ακόμα δεν υπήρχε τρόπος να μεταφερθεί το Άγιο Φως από τα Ιεροσόλυμα στην Ελλάδα, θα έπρεπε να κάνουν τα πάντα για να το μεταφέρουν, αν δεν θέλουν να δουν την πατρίδα μας κάτω από ταφόπλακα. Ας αφήσουν κατά μέρος τις όποιες ιδεολογίες που τους κρατάνε δέσμιους και ας προσπαθήσουν μέσα από το πνεύμα της ελευθερίας να υπηρετήσουν ουσιαστικά τον λαό, που υποτίθεται ότι εκπροσωπούν, λαμβάνοντας υπόψη τους την πνευματική του ιδιοπροσωπία.
Η λεγομένη Νέα Τάξη πραγμάτων και η αποκαλούμενη «Νέα Εποχή» προσπαθούν να επιβάλλουν έναν τρόπο σκέψεως και ένα μοντέλο ζωής στην πατρίδα μας, χωρίς αυτό να ταιριάζει στην ιστορική της πορεία και την εν γένει ταυτότητά της
Πιστεύετε ότι η Ελλάδα αποχρωματίζεται θρησκευτικά; Κι αν ναι, κατά ποιον τρόπο;
Όντως, από πολλών ετών γίνεται μια οργανωμένη προσπάθεια αποϊεροποιήσεως και θρησκευτικού αποχρωματισμού της κοινωνίας μας και της πατρίδος μας. Δυστυχώς, κανένα δίδαγμα δεν πήραν κάποιοι από την πτώση και τη συντριβή των αθεϊστικών καθεστώτων στις λεγόμενες ανατολικές χώρες. Η λεγομένη Νέα Τάξη πραγμάτων και η αποκαλούμενη «Νέα Εποχή» προσπαθούν να επιβάλλουν έναν τρόπο σκέψεως και ένα μοντέλο ζωής στην πατρίδα μας, χωρίς αυτό να ταιριάζει στην ιστορική της πορεία και την εν γένει ταυτότητά της. Όλα αυτά, ως αντιλαμβάνεστε, διαγράφουν μια κατάσταση επιβλαβή για το παρόν και ζοφερή και άκρως επικίνδυνη για το μέλλον. Χτυπήθηκαν οι ρίζες και οι πνευματικές βάσεις όπου στηρίχτηκε το οικοδόμημα του λαού μας. Επλήγη η πίστη στον Θεό μέσω, δυστυχώς, νομοθετημάτων, εκ μέρους των κατά καιρούς κρατούντων, τα οποία εδυναμίτισαν τους θεσμούς της οικογένειας, της Εκκλησίας, της Δικαιοσύνης και της Παιδείας, την οποία μετέτρεψαν σε άθρησκο ιδεολόγημα. Έγινε παραχάραξη της ιστορίας μας, μέσα από την οποία ιστορία φαίνεται ο άρρηκτος σύνδεσμος του λαού μας με την πίστη. Δυστυχώς αυτή η τακτική συνεχίζεται, είτε μέσα από τον πόλεμο που γίνεται σχετικά με το μάθημα των Θρησκευτικών, είτε μέσα από την υιοθέτηση ξένων προς τα, καλώς νοούμενα συμφέροντα του λαού, νομοθετημάτων ως, λ.χ., το Σύμφωνο Συμβίωσης, είτε με άλλους δόλιους και βύθιους τρόπους. Για τον λόγο αυτό, έτι περισσότερο πρέπει να αναλάβει τον ρόλο της η Εκκλησία και να αγωνιστεί αντίθετα στην προσπάθεια του πνευματικού οδοστρωτήρα, καλούσα σε πνευματικό συναγερμό και εγρήγορση όσες υγιείς πνευματικές δυνάμεις εναπέμειναν σε αυτόν τον τόπο, ώστε να φανεί για μία ακόμη φορά αντάξια της ιεράς και σωτήριας αποστολής της.
Πώς αντιμετωπίζετε το ενδεχόμενο χωρισμού Εκκλησίας – κράτους;
Κατά καιρούς, το θέμα έρχεται στην επικαιρότητα και δυστυχώς οι περισσότεροι το εχειρίζοντο και το χειρίζονται με πολύ κακό τρόπο, αφού ουσιαστικά είναι άσχετοι με την υπόθεση ή λαϊκίζουν, προκειμένου να δημιουργούν εντυπώσεις. Κατ’ εμέ, ο όρος «χωρισμός Εκκλησίας – Πολιτείας» είναι τελείως αδόκιμος, διότι ήδη υπάρχει διακριτότης των ρόλων μεταξύ εκκλησιαστικής και πολιτικής διοικήσεως. Το Άρθρο 3 του Συντάγματος είναι σαφές. Επίσης, να προσθέσω ότι στο Άρθρο 13 του Συντάγματος διασφαλίζεται η θρησκευτική ελευθερία.
Ίσως μπορούμε να μιλήσωμε για μια αναθεώρηση ή, καλύτερα, περαιτέρω διασάφηση της διακριτότητας των ρόλων βάσει των συγχρόνων δεδομένων των σχέσεων και όχι για μια τέλεια διακοπή των σχέσεων μεταξύ Εκκλησίας και Πολιτείας. Το λεπτό σημείο στην όλη υπόθεση είναι να υπάρχει σεβασμός στους θεσμούς, ώστε οι σχέσεις να λειτουργούν θαυμάσια. Κάποιοι χρησιμοποιούν τον όρο «χωρισμός» εννοώντας τη μισθοδοσία του κλήρου. Όμως τυγχάνει γνωστό ότι το κράτος έχει την υποχρέωση της μισθοδοσίας του κλήρου, αφού αυτό πηγάζει από τις συμβάσεις που έγιναν σχετικά με την εκκλησιαστική περιουσία ή, καλύτερα, με τον διακανονισμό της εκκλησιαστικής περιουσίας. Όμως πρέπει να λάβωμε υπόψη μας και μια άλλη παράμετρο. Οι πολλοί μιλάνε για τον χωρισμό δύο θεσμών, της Εκκλησίας και της Πολιτείας. Με τον όρο «Πολιτεία» εννοούμε τους πολίτες μιας χώρας, τους άρχοντας και τους νόμους βάσει των οποίων διοικείται μια πολιτεία. Εκκλησία είναι τα μέλη που είναι βαπτισμένα στο όνομα του Τριαδικού Θεού και ζουν μυστηριακά μέσα στην Εκκλησία, η οποία έχει μια συγκεκριμένη διοικητική διάρθρωση, βάσει των ιερών κανόνων. Ποιον θα χωρίσωμε, λοιπόν; Τα μέλη της Εκκλησίας, που είναι ταυτόχρονα και μέλη της Πολιτείας; Θα απεμπολήσωμε την παράδοση, η οποία έχει διαμορφώσει τα ήθη και έχει διαποτίσει τη ζωή των ανθρώπων; Επομένως, μιλάμε για τους διακριτούς και μόνο ρόλους, για διοικητικό χωρισμό, ο οποίος ήδη υπάρχει.
