Ο Μητροπολίτης Εδέσσης, Πέλλης και Αλμωπίας κ. Ιωήλ παραχώρησε συνέντευξη, μιλώντας για θέματα της επικαιρότητας, στην ηλεκτρονική εφημερίδα karatzova.com. ”Όταν βλέπουμε ότι σε κάποια θέματα (π.χ. υιοθεσία από ομόφυλα ζευγάρια) οι αποφάσεις των πολιτικών δεν συνάδουν με την Ορθόδοξη πίστη, η Εκκλησία οφείλει να υπενθυμίσει στον λαό και στους πολιτικούς ποια είναι η αλήθεια και ποιες είναι οι πνευματικές συνέπειες των αποφάσεών τους”, τονίζει -μεταξύ άλλων- ο Μητροπολίτης Εδέσσης.
Σεβασμιώτατε, μετά από σχεδόν 16 χρόνια στο «τιμόνι» της Ιεράς Μητρόπολης Εδέσσης, Πέλλας και Αλμωπίας, ποια θεωρείτε ότι είναι τα σημαντικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζει σήμερα η Μητρόπολη, αλλά και γενικότερα η τοπική κοινωνία μας;
Για την Ιερά Μητρόπολη, ένα από τα σοβαρότερα προβλήματα είναι ο περιορισμός διορισμού νέων κληρικών σε δύο μόνον θέσεις ανά έτος. Αυτό σημαίνει σταδιακή αύξηση των κενών στις ενορίες της Μητροπόλεως. Για την τοπική κοινωνία μας, το πρόβλημα που προέχει είναι βέβαια το οικονομικό. Η Ιερά Μητρόπολις και οι ενορίες συνεχώς αντιμετωπίζουν δραματικές καταστάσεις και προσπαθούν μέσα από τις φιλανθρωπικές δράσεις να ανακουφίσουν όσο το δυνατόν περισσότερους αδελφούς μας.
Η σκληρά δοκιμαζόμενη χαμηλή οικονομική τάξη, λόγω και της συνεχιζόμενης οικονομικής κρίσης, σήμερα υποφέρει ακόμα περισσότερο. Είστε ικανοποιημένος από το έργο της Εκκλησίας στην Μητρόπολη στην κατεύθυνση της αλληλεγγύης και της προσφοράς; Πώς δείχνετε το κοινωνικό σας πρόσωπο;
Η Ιερά Μητρόπολις, όπως προαναφέραμε, βρίσκεται σε μία διαρκή προσπάθεια αντιμετώπισης των αναγκών των αδυνάτων αδελφών μας. Για τον σκοπό αυτόν λειτουργούν το Γενικό Φιλόπτωχο Ταμείο και τα ενοριακά Φιλόπτωχα Ταμεία, τα οποία έχουν ως μοναδικό στόχο την υλική και οικονομική ενίσχυση όσων έχουν ανάγκη. Σε πολλές πόλεις και χωριά λειτουργούν Γεύματα Αγάπης, στα Γιαννιτσά υπάρχει Κοινωνικό Παντοπωλείο, στην Έδεσσα και στα Γιαννιτσά λειτουργούν Κοινωνικό Ιατρείο και Φαρμακείο. Κοινωνικά Φροντιστήρια λειτουργούν στην Έδεσσα, στα Γιαννιτσά και στην Κρύα Βρύση, ενώ στην ίδια πόλη (Γιαννιτσά) λειτουργεί το Ίδρυμα Παιδικής Προστασίας «Παναγία η Οδηγήτρια», το οποίο προσφέρει φιλοξενία αλλά και κατ᾿ οίκον υποστήριξη και ενίσχυση παιδιών που βιώνουν οικογενειακά και οικονομικά προβλήματα. Συνολικά η Ιερά Μητρόπολις διαθέτει κάθε χρόνο στο φιλανθρωπικό έργο ένα ποσό που αγγίζει το ένα εκατομμύριο ευρώ.
Ποιες θεωρείτε εσείς, ως σημαντικότερες ανάγκες των πιστών που πρέπει να καλυφθούν;
Για τις υλικές ανάγκες, όπως προαναφέραμε, υπάρχει διαρκής μέριμνα. Αυτό όμως που πρέπει να τονίσουμε είναι ότι η σπουδαιότερες ανθρώπινες ανάγκες που πρέπει να καλύψει η Εκκλησία είναι η πνευματικές. Ο άνθρωπος, είτε έχει λίγα, είτε διαθέτει πολλά, πάντοτε αναζητά νόημα στην ζωή του -συνειδητά ή και ασυνείδητα- και αυτό το νόημα μπορεί να το βρει μόνον στο πρόσωπο του Χριστού. «Οὐκ ἐπ᾿ ἄρτῳ μόνῳ ζήσεται ἄνθρωπος, ἀλλ᾿ ἐπὶ παντὶ ῥήματι ἐκπορευομένῳ διὰ στόματος Θεοῦ» (Μθ. 4,4). Δηλαδή, όπως είπε ο ίδιος ο Χριστός, ο άνθρωπος δεν ζει μόνον με την υλική τροφή, αλλά του είναι απαραίτητος ο λόγος του Θεού. Όταν ο άνθρωπος πιστεύει στον Χριστό και ζει σύμφωνα με τις εντολές Του μπορεί να αντιμετωπίσει κάθε αντιξοότητα. Παράλληλα όμως θέλει να στηρίζει με κάθε τρόπο όλους τους άλλους ανθρώπους που χρειάζονται την βοήθειά του. Έτσι, όταν η Εκκλησία καλύπτει τις πνευματικές ανάγκες των ανθρώπων, καλύπτει και τις υλικές, αφού καθιστά τους ανθρώπους φιλόθεους και φιλάνθρωπους.
Μεγάλο κεφάλαιο αποτελεί η εκκλησιαστική περιουσία η οποία κατά καιρούς βρίσκεται στην επικαιρότητα. Ο Αρχιεπίσκοπος κ. Ιερώνυμος είχε πει κάποτε «τα έσοδα στον λαό…». Ποια είναι η άποψή σας; Δεν πρέπει να φορολογείται και η εκκλησιαστική περιουσία;
Κατ᾿ αρχήν πρέπει να τονίσουμε ότι η Εκκλησία δεν είναι κερδοσκοπικός οργανισμός. Όλα τα έσοδά Της επιστρέφονται στον λαό, επειδή καλύπτουν: α) Τις διάφορες λειτουργικές ανάγκες των ιερών ναών και των δραστηριοτήτων τους (μισθοί προσωπικού, έξοδα συντηρήσεως κτιρίων, λειτουργικά έξοδα κ.λπ.), που απευθύνονται σε όλους τους πιστούς, και β) Δαπανώνται στο φιλανθρωπικό έργο της Εκκλησίας. Λειτουργεί δηλαδή ως κοινωφελής οργανισμός, όπως οι κρατικές υπηρεσίες, γι᾿ αυτό και έχει την ιδιότητα του Νομικού Προσώπου Δημοσίου Δικαίου. Παρόλα αυτά όμως, όταν κάποια ιδιοκτησία της Εκκλησίας αποφέρει έσοδα (π.χ. ενοίκια), φορολογείται κανονικά, παρά τα όσα πιστεύει λανθασμένα πολύς κόσμος.
Κάποιοι Μητροπολίτες συμμετείχαν στα συλλαλητήρια για το σκοπιανό ζήτημα. Συνάδουν τέτοιες εκδηλώσεις με το πνεύμα της Εκκλησίας; Ποια είναι ακριβώς η θέση σας;
Το Σκοπιανό κατ᾿ αρχήν είναι πρόβλημα που έχει και Εκκλησιαστικές διαστάσεις. Πέραν τούτου όμως, η Εκκλησία δεν μπορεί να απέχει όταν διαπιστώνει μία τεράστια αδικία κατά του λαού. Ας μην ξεχνάμε επίσης, ότι και οι χριστιανοί και οι κληρικοί έχουν πολιτικά δικαιώματα σε αυτήν την χώρα. Είναι ελεύθεροι να πράξουν αυτό που θεωρούν ορθότερο, από την στιγμή που οι εκδηλώσεις που συμμετέχουν είναι ειρηνικές και δεν υπηρετούν αλλότρια συμφέροντα. Για το εν λόγω ζήτημα η θέση μας διατυπώθηκε επακριβώς στο σχετικό ψήφισμα όλων των κληρικών της Ιερά Μητροπόλεώς μας, το οποίο και υπογράψαμε.
Η Εκκλησία τελικά πρέπει να μένει μακριά από θέματα που χειρίζονται οι πολιτικοί;
Η Ορθόδοξη Εκκλησία στην Ελλάδα εκπροσωπεί την συντριπτική πλειοψηφία του Ελληνικού λαού, όπως φαίνεται και από τους αριθμούς. Αυτόν τον λαό οφείλουν να υπηρετούν και οι πολιτικοί. Όταν λοιπόν βλέπουμε ότι σε κάποια θέματα (π.χ. υιοθεσία από ομόφυλα ζευγάρια) οι αποφάσεις των πολιτικών δεν συνάδουν με την Ορθόδοξη πίστη η Εκκλησία οφείλει να υπενθυμίσει στον λαό και στους πολιτικούς ποια είναι η αλήθεια και ποιες είναι οι πνευματικές συνέπειες των αποφάσεών τους. Σε μία δημοκρατική χώρα, όπου όλοι μπορούν να εκφέρουν δημόσια άποψη, γιατί να σιωπά ο θεσμός που εκπροσωπεί διαχρονικά την συντριπτική πλειοψηφία των Ελλήνων;
Σεβασμιώτατε ποια είναι η άποψη σας για τον διαχωρισμό Κράτους και Εκκλησίας;
Ας ξεκινήσουμε από την παραδοχή, ότι είναι επιλογή του κράτους να καθορίσει την σχέση του με την Εκκλησία. Αυτό πάντοτε γίνεται από την πλευρά του κράτους. Το κράτος στην Ελλάδα, και ιδιαίτερα στην εποχή της Βαυαροκρατίας θέλησε να ελέγξει την Εκκλησία, για αυτό και καθιέρωσε την σχέση αυτή. Μάλιστα η Εκκλησία υπέστη πολλά δεινά στην περίοδο αυτή. Η υγιής σχέση όμως είναι αυτή της συναλληλίας. Δηλαδή της συνεργασίας των δύο θεσμών υπέρ του λαού, χωρίς ο ένας από τους δύο να ξεπερνά τα όρια (π.χ. Το Κράτος δεν πρέπει να επεμβαίνει στην διοίκηση της Εκκλησίας, ούτε η Εκκλησία στην Διοίκηση του Κράτους).
Πιστεύετε ότι το αξίωμα του Μητροπολίτη πρέπει να διαρκεί ες αεί ή να υπάρχει συγκεκριμένη θητεία; Δεν πρέπει να υπάρχουν κάποια ηλιακά όρια;
Στην μακραίωνη παράδοση της Εκκλησίας μας, ο Επίσκοπος είναι ισόβιος. Όταν όμως δεν μπορεί να ασκεί τα καθήκοντά του, προβλέπονται διαδικασίες για την ομαλή αντικατάστασή του. Αυτές πρέπει να ενεργοποιούνται με δική του πρωτοβουλία ή, αν αυτό δεν είναι εφικτό, με πρωτοβουλία της Ιεράς Συνόδου.
Ποια πρέπει να είναι και πως χαρακτηρίζετε εσείς προσωπικά την σχέση των νέων με την Εκκλησία;
Η μελλοντική πορεία του ανθρώπου καθορίζεται από την περίοδο της νεότητας. Σήμερα η μεγάλη πλειοψηφία των νέων μας, μπορεί να έχει την επωνυμία του Χριστιανού, δεν έχει όμως ενεργή την ιδιότητα του Χριστιανού. Γι᾿ αυτό και υπάρχει μειωμένη συμμετοχή στα ιερά μυστήρια. Όμως, η κρισιμότητα αυτής της ηλικίας ακριβώς, κάνει απαραίτητη την σχέση τους με την Εκκλησία. Απαντήσεις αληθινές στα μεγάλα ερωτήματα της ζωής και του θανάτου έχει μόνον ο Θεάνθρωπος Χριστός. Όχι μόνον όμως απαντήσεις σε θεωρητικό επίπεδο. Στην Εκκλησία θα βρουν και τον τρόπο που οι απαντήσεις αυτές γίνονται βιώματα, ζωή και χαρά. Θα βρουν διέξοδο στα αδιέξοδα της προσωπικής ζωής και της κοινωνίας μας. Επίσης, οι νέοι διαθέτουν ένα εξαιρετικό προνόμιο, εξαιτίας της νεότητας. Αν θέλουν, μπορούν ευκολότερα, όσο λάθος και να έχουν πάρει την ζωή τους, να την αλλάξουν και να την γεμίσουν φως.
Ποιο μήνυμα στέλνετε στο πλήρωμα της τοπικής Εκκλησίας αυτή την Αναστάσιμη περίοδο;
Δεν είναι τυχαίο, ότι την εορτή της Αναστάσεως η Εκκλησία μας την εορτάζει επί σαράντα ημέρες. Περισσότερο από κάθε άλλη εορτή. Και αυτό συμβαίνει επειδή η Ανάσταση του Χριστού είναι η απάντηση σε όλα τα ερωτήματα του κόσμου, σε όλα τα προβλήματα, σε όλα τα αδιέξοδα. Μόνον ο Χριστός αντιμετώπισε τον θάνατο, αφού νίκησε και την αιτία του θανάτου, από όπου προέρχονται όλα τα δεινά της ανθρωπότητας, την αμαρτία. Ένας άγιος της Εκκλησίας μας, ο άγιος Σεραφείμ του Σαρώφ, χαιρετούσε όλη την διάρκεια του έτους τους ανθρώπους που συναντούσε με τα λόγια: «Χριστός Ανέστη, χαρά μου!». Αυτό είναι το διαχρονικό μήνυμα της Εκκλησίας μας, το Ευαγγέλιό Της. Αυτό το μήνυμα απευθύνω και εγώ με πατρική αγάπη προς όλους τους πιστούς της Ιεράς Μητροπόλεώς μας. Χριστός Ανέστη!
