«Kαταφύγιο» χιλιάδων Ορθόδοξων ασκητών και μοναχών έγινε ο Όλυμπος κατά τη διάρκεια των βυζαντινών χρόνων. Στις παρυφές του χτίστηκαν πολλά μοναστήρια, αρκετά από τα οποία αφιερώθηκαν στην Αγία Τριάδα.
Ένα από όσα συνεχίζουν να υφίστανται είναι η Ιερά Σταυροπηγιακή Μονή Αγίας Τριάδος Σπαρμού, που βρίσκεται στα σύνορα με τον Νομό Πιερίας, σε υψόμετρο 1.000 μ., μετά το χωριό Σπαρμό της Ελασσόνας.
Η μονή φαίνεται να λειτουργεί από τον 14ο αιώνα. Επίσημα ιδρύθηκε τον 16ο αιώνα και άκμασε τον 18ο, αποκτώντας μεγάλη φήμη.
Η προσφορά της κατά την περίοδο της τουρκοκρατίας ήταν ιδιαίτερα σημαντική. Τα χρόνια αυτά, είχε πολλούς και μορφωμένους μοναχούς, που βοήθησαν στον απελευθερωτικό Αγώνα. Στα χρόνια της τουρκοκρατίας υπήρξε καταφύγιο κλεφτών και αρματολών και αργότερα, ανταρτών του Ολύμπου.
Το όνομά της και της περιοχής ευρύτερα οφείλεται στον βυζαντινό οικισμό «Σφαριμό». Το μοναστήρι ήταν κέντρο γραμμάτων, με παρουσία πολλών διδασκάλων του Γένους, όπως του Ιωνά Σπαρμιώτη, του Γερμανού Σπαρμιώτη, του Δανιήλ εκ Τσαριτσάνης και άλλων. Σημαντική ήταν και η συγγένεια της μονής με την περίφημη Σχολή της Τσαριτσάνης, την οποία συντηρούσε οικονομικά. Διέθετε πλούσια βιβλιοθήκη, με σπάνια έγγραφα, τα οποία σήμερα βρίσκονται στην Ιερά Μονή της Παναγίας Ολυμπιώτισσας Ελασσόνας. Η βιβλιοθήκη της Μονής του Σπαρμού, εκτός από θεολογικά, είχε και βιβλία μαθηματικών, αρχαίας γραμματείας, μυθολογίας και γεωγραφίας.
Η εκκλησία (Καθολικό) της μονής έχει μήκος 23 μέτρα και η στέγη της είναι κεραμοσκεπή. Οι τοιχογραφίες στο Καθολικό της Αγίας Τριάδας είναι σπάνιες και εξαιρετικές. Η φορητή εικόνα της Αγίας Τριάδας, που δεσπόζει στο Καθολικό, φιλοτεχνήθηκε το 1835.
Στο μοναστήρι υπάρχουν λείψανα πολλών αγίων, όπως του Τιμίου Προδρόμου, του Αγίου Λαζάρου, του Αγίου Χαραλάμπους, του Αγίου Παντελεήμονος, του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου, του Αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου, της Αγίας Βαρβάρας, του Αγίου Νεκταρίου κ.ά.
Στις αρχές του προηγούμενου αιώνα, η Mονή περιήλθε σε παρακμή και για περίπου 80 χρόνια έμεινε χωρίς μοναχούς. Με την είσοδο της νέας χιλιετίας, η σχεδόν ερειπωμένη μονή άρχισε να αναστηλώνεται και σήμερα έχει μετατραπεί σε ένα ολοκληρωμένο μοναστηριακό οικοδόμημα, αρκετά περιποιημένο και φιλόξενο.
Το Μοναστήρι του Σπαρμού απέχει 28 χλμ από την Ελασσόνα και 65 χλμ από τη Λάρισα. Για να φθάσει εκεί ο επισκέπτης με το αυτοκίνητο, διερχόμενος από την Ελασσόνα, ακολουθεί τον δρόμο προς Κοζάνη και έπειτα τον δρόμο προς Κατερίνη, όπου στρίβει δεξιά προς τα χωριά Ολυμπιάδα και Σπαρμός. Κοντά βρίσκεται και το Χιονοδρομικό Κέντρο Ολύμπου.
Η Mονή πανηγυρίζει του Αγίου Πνεύματος, των Αγίων Πάντων, της Αγίας Ζώνης της Παναγίας (31 Αυγούστου), του Τιμίου Προδρόμου (23 Σεπτεμβρίου) και του Αγίου Χαραλάμπους (10 Φεβρουαρίου).
