Το μπλέ τζαμί κτίστηκε στην Κωνσταντινούπολη ως το «αντίπαλο δέος» στην Αγιά Σοφιά. Αλλες εποχές άλλες στοχεύσεις, τέσσερις αιώνες μετά ο Ερντογάν μιμείται τον σουλτάνο Αχμετ και δίπλα στη σχολή-σύμβολο του Οικουμενικού Πατριαρχείου, τη θεολογική σχολή της Χάλκης, οι Τούρκοι σχεδιάζουν την ανέγερση ενός εντυπωσιακού Κέντρου Ισλαμικών Σπουδών!
Η κίνηση των Τούρκων φαίνεται πως ξάφνιασε και όλους όσοι πίστευαν ότι δεν θα ήταν μακριά ο χρόνος επαναλειτουργίας της θεολογικής σχολής της Χάλκης, ειδικά μετά τη συνάντηση του κ.Βαρθολομαίου με τον πρόεδρο της Τουρκίας, Ταγίπ Ερντογάν, τον περασμένο Απρίλιο, όπου ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος έθεσε για άλλη μία φορά το ζήτημα της επαναλειτουργίας της.
Τα μηνύματα που έλαβε τότε ο προκαθήμενος της Ορθοδοξίας υπήρξαν ως φαίνεται αρκετά ενθαρρυντικά, ώστε ο κ. Βαρθολομαίος να εκφράσει σε κατοπινές δηλώσεις του την αισιοδοξία του ότι η Σχολή θα μπορούσε να επαναλειτουργήσει ακόμα και τον προσεχή Σεπτέμβριο, οπότε αρχίζει το νέο ακαδημαϊκό έτος.
Ωστόσο, οι αποφάσεις των τουρκικών αρχών αποκαλύπτεται τώρα ότι κινούνται σε ολότελα διαφορετική κατεύθυνση, που αποβλέπει στη δραματική αλλοίωση της φυσιογνωμίας της ίδιας της νήσου Χάλκης.
Σύμφωνα με ανακοίνωση του Φουάτ Μπεκίρογλου, διευθυντή του Diyanet, της Διεύθυνσης Θρησκευτικών Υποθέσεων της Τουρκίας, που υπάγεται στην προεδρία, η Χάλκη προορίζεται να φιλοξενήσει ένα Κέντρο Ισλαμικών Σπουδών, στο οποίο θα εκπαιδεύονται ως οικότροφοι σπουδαστές από τα ενδότερα της Τουρκίας και το εξωτερικό, συγγενείς θυμάτων της τρομοκρατίας κ.ο.κ.
Για τη λειτουργία αυτού του Κέντρου θα διατεθεί πευκόφυτη έκταση 200 στρεμμάτων στην περιοχή Τσαμ Λιμάνι, όπου βρίσκεται και το παλαιό σανατόριο της Χάλκης που ιδρύθηκε το 1924.
Το σχέδιο αυτό ήδη προκαλεί αντιδράσεις των κατοίκων του νησιού,ακόμη και των υποστηρικτών του κυβερνώντος κόμματος, οι οποίοι υποστηρίζουν ότι μια ξεχωριστή περιοχή ιδιαίτερου φυσικού κάλλους επιβαρύνεται με δημόσιες και ιδιωτικές δραστηριότητες, ξένες προς την καθημερινότητα και την ιστορία του νησιού.
Οι ντόπιοι αντιδρούν και για τον τρόπομε τον οποίο μεταβιβάζεται η ιδιοκτησία του ιστορικού κτιρίου του σανατορίου και του περιβάλλοντος χώρου από το υπουργείο Υγείας στο Diyanet. Για το θέμα που έχει προκύψει, κατέθεσε σχετική ερώτηση προς τον αρμόδιο για τα θρησκευτικά ζητήματα αντιπρόεδρο της Δημοκρατίας Φουάτ Οκτάι ο βουλευτής του αριστερού κόμματος HDP Φιλίζ Κερεστετσίογλου.
Η πρόθεση δημιουργίας ενός τέτοιου ισλαμικού κέντρου σε απόσταση μικρότερη του ενός χιλιομέτρου από την (χωρίς σπουδαστές από το 1971) Θεολογική Σχολή ασφαλώς αλλάζει άρδην το πλαίσιο εντός του οποίου συζητείται η επαναλειτουργία του κορυφαίου εκπαιδευτικού ιδρύματος της ομογένειας της Κωνσταντινούπολης.
Υπενθυμίζεται ότι η υπόσχεση για ικανοποίηση του αιτήματος επαναλειτουργίας της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης δόθηκε για πρώτη φορά από τον Ταγίπ Ερντογάν το 2004 σε συνάντηση με τον Κώστα Καραμανλή.
Τα χρόνια που ακολούθησαν Ελληνες και ξένοι πολιτικοί στηρίζουν με κάθε τρόπο την επαναλειτουργία της Θεολογικής Σχολής.
Η Θεολογική σχολή
Η σχολή στεγαζόταν αρχικά στη σταυροπηγιακή Μονή της Αγίας Τριάδας, στη Χάλκη, η οποία είχε ιδρυθεί από τον Πατριάρχη Φώτιο Α’ της Κωνσταντινούπολης (858-861 και 878-886). Το 1844, ο Πατριάρχης Γερμανός Δ’ κατά την πρώτη του πατριαρχεία (1842-1845), ίδρυσε το 1843 θεολογική Σχολή στις εγκαταστάσεις της μονής της Αγίας Τριάδας, την οποία και εγκαινίασε το αμέσως επόμενο έτος στις 13 Σεπτεμβρίου 1844. Ολα τα κτίρια εκτός από ένα παρεκκλήσι καταστράφηκαν στον μεγάλο σεισμό που συνέβη στη Κωνσταντινούπολη στις 28 Ιουνίου του 1894, με συνέπεια να διακοπεί η λειτουργία της. Μετά από εκτεταμένες επισκευές και αναστηλώσεις από τον αρχιτέκτονα Περικλή Φωτιάδη, διάρκειας 17 μηνών, η σχολή με νέο πλέον κτίριο εγκαινιάστηκε την 1η Οκτωβρίου του 1896. Σημαντική ανακαίνιση έγινε στη δεκαετία του ‘50.
Πολλοί Ορθόδοξοι θεολόγοι, ιερείς, επίσκοποι και πατριάρχες φοίτησαν στην Ιερά Θεολογική Σχολή της Χάλκης, συμπεριλαμβανομένου και του Πατριάρχη Βαρθολομαίου. Οι φοιτητές στη Χάλκη περιλάμβαναν όχι μόνο γηγενείς Ελληνες, αλλά και Ορθόδοξους Χριστιανούς από όλο τον κόσμο, προσδίδοντας στη σχολή έναν διεθνή χαρακτήρα. Επίσης, πολλοί πατριάρχες, επίσκοποι και πρώην δάσκαλοι έχουν ταφεί σε ειδική περιοχή του κήπου.
Οι θεολογικές εγκαταστάσεις περιλαμβάνουν το Παρεκκλήσιo της Αγίας Τριάδoς, κοιτώνες, αναρρωτήριο, γραφεία και την πανεπιστημιακή βιβλιοθήκη, η οποία κατέχει σημαντική ιστορική συλλογή βιβλίων, περιοδικών και χειρογράφων.
Το 1971 η σχολή έκλεισε εξαιτίας ενός τουρκικού νόμου που απαγόρευε τη λειτουργία ιδιωτικών πανεπιστημίων. Το 1998 η επιτροπή ιδιοκτητών της σχολής διατάχθηκε να διαλυθεί, αλλά διεθνής κριτική έπεισε την Αγκυρα να ακυρώσει τη διαταγή.
Η Χάλκη έχει λάβει διεθνή προσοχή τα τελευταία χρόνια. Τον Οκτώβριο του 1998, το Κογκρέσο των ΗΠΑ υποστήριξε την επαναλειτουργία της Χάλκης. Η Ευρωπαϊκή Ενωση έχει αναφέρει επίσης το ζήτημα στις διαπραγματεύσεις για την τουρκική προσχώρηση στην ΕΕ. Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, Μπιλ Κλίντον επισκέφτηκε την Χάλκη στην επίσκεψή του στην Τουρκία το 1999 και ζήτησε από τον Τούρκο Πρόεδρο Σουλεϊμάν Ντεμιρέλ να επιτρέψει την επαναλειτουργία της σχολής.
Τον Αύγουστο του 2011, ο Τούρκος Πρωθυπουργός Ερντογάν αποφάσισε με διάταγμα ότι τα ακίνητα και τα θρησκευτικά κτίρια του Οικουμενικού Πατριαρχείου της Κωνσταντινούπολης, τα οποία κατασχέθηκαν στο παρελθόν, πρέπει να επιστραφούν προς το Οικουμενικό Πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολης. Τον Σεπτέμβριο του 2011 ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Προύσης Ελπιδοφόρος διορίστηκε Καθηγούμενος της Ιεράς Μονής Αγίας Τριάδος Χάλκης.
