Eπειτα από ένα μεγάλο χρονικό διάστημα εντάσεων, στις 31 Αυγούστου θα επισκεφτεί το Φανάρι ο Πατριάρχης Μόσχας κ. Κύριλλος προκειμένου να συναντηθεί με τον Οικουμενικό Πατριάρχη κ. Βαρθολομαίο. Η συνάντηση γίνεται μετά από αίτημα του κ.Κύριλλου, προκειμένου να συζητηθεί το θέμα της Αυτοκεφαλίας της Ουκρανίας, αλλά και άλλα θέματα που αφορούν τις σχέσεις των δύο Εκκλησιών.
Τα τελευταία χρόνια και με αφορμή την σύγκληση της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου στην Κρήτη το Ιούνιο του 2016, οι σχέσεις Φαναρίου -Μόσχας ήταν πολύ κακές και επιδεινώθηκαν ακόμη περισσότερο μετά την απόφαση του κ.Βαρθολομαίου να αποδεχτεί αίτημα του Ουκρανού Προέδρου, Πέτρο Ποροσένκο, για τη χορήγηση της Αυτοκεφαλίας της Εκκλησίας της Ουκρανίας, η οποία υπάγεται στη Ρωσία.Ο κ.Κύριλλος οχι μόνο δεν αποδέχεται την αυτοκεφαλία, αλλά πολλές φορές έχει διατυπώσει τη θέση ότι ένα τέτοιο ενδεχόμενο θα αποτελούσε εχθρική ενέργεια.
Το Φανάρι από την πλευρά του, δείχνει πως ενεργεί χωρίς να λαμβάνει υπόψη του τις απειλές και εξετάζει,όπως υποστηρίζουν στελέχη του, το αίτημα της Ουκρανίας βάσει των Κανόνων της Εκκλησίας.
Το ουκρανικό είναι ένα θέμα το οποίο ξεφεύγει πολύ του Εκκλησιαστικού, αφού έχουν εμπλακεί σε αυτό τόσο η πολιτική ηγεσία της Ρωσίας όσο και της Ουκρανίας, ενώ ενδιαφέρον δείχνει και η ηγεσία της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
Από τα αποτελέσματα της συνάντησης θα εξαρτηθούν πολλά για την ενότητα της Εκκλησίας, καθώς μία μέρα μετά στο Φανάρι θα γίνει σύναξη των εν ενεργεία Ιεραρχών του Οικουμενικού Θρόνου «εκ των της οικουμένης περάτων», η οποία θα διαρκέσει έως την 3η Σεπτεμβρίου. Η προηγούμενη σύναξη είχε γίνει πριν από τρία χρόνια.
Οπως αναφέρεται στην ανακοίνωση «σκοπός της Συνάξεως ταύτης είναι η ενημέρωσις των Σεβασμιωτάτων και Πανιερωτάτων Αρχιερέων του Οικουμενικού Πατριαρχείου επί επικαίρων εκκλησιαστικών θεμάτων και η επ’ αυτών ανταλλαγή απόψεων, μάλιστα δε η ενίσχυσις των ιερών δεσμών μεταξύ αυτών και μετά της Μητρός Εκκλησίας».
Η σύναξη έχει και ελληνικό ενδιαφέρον, αφού το Φανάρι επιθυμεί την παρουσία στη σύναξη και Ελλήνων μητροπολιτών, οι οποίοι προέρχονται από τις Νέες Χώρες.
Ενδιαφέρον επίσης έχει και η θεματολογία, η οποία θα εξεταστεί κατά τη διάρκεια των εργασιών της Συνόδου.Αναμένεται -εκτός απροόπτου- να εξετασθεί και το θέμα της Αρχιεπισκοπής της Αμερικής, καθώς πολλοί Ιεράρχες του Θρόνου επιμένουν την απομάκρυνση -παραίτηση του κ.Δημήτριου. Το Φανάρι επιθυμεί την αλλαγή σκυτάλης στην Εκκλησία της Αμερικής και ήδη έχει σχεδιάσει τις επόμενες κινήσεις.
Αν όλα εξελιχτούν κατά το πρόγραμμα, συζήτηση θα γίνει και για την Αυτοκεφαλία της Εκκλησίας των Σκοπίων, η οποία έχει καταθέσει σχετικό αίτημα με «τίμημα» την αλλαγή της ονομασίας της.
Η Εκκλησία των Σκοπίων, η οποία τυπικά υπάγεται στο Πατριαρχείο Σερβίας, έχει αποφασίσει μονομερώς να μην υπάγεται πλέον στη Σερβία, αλλά στη Βουλγαρία. Ωστόσο, το τελευταίο διάστημα κερδίζει έδαφος το ενδεχόμενο η Σκοπιανή Εκκλησία να υπαχθεί απ’ ευθείας στο Φανάρι, όπως π.χ η αλβανική…
Σε ό,τι αφορά δε τις σχέσεις του Οικουμενικού Θρόνου με την Εκκλησία της Ελλάδος, πολλά είναι τα ανοικτά θέματα, τα οποία έχουν να κάνουν με το Αγιο Ορος, αλλά και το Κτήμα Προμπονά. Το Φανάρι έχει ενοχληθεί από την τοποθέτηση του Κ.Δήμτσα ως πολιτικού διοικητή του Αθω, εκτιμώντας ότι πίσω από αυτή την κίνηση της κυβέρνησης κρύβεται ο Ιερώνυμος.
Το κτήμα Προμπονά είναι η αιτία η οποία προκάλεσε εντάσεις στις σχέσεις Αθηνών- Φαναρίου, με τις δύο πλευρές να επιμένουν στις θέσεις τους.
Η Σύναξη ανάβει νέες φωτιές
Πολλές φορές οι συνεδριάσεις της Ιεράς Συνόδου του Οικουμενικού Πατριαρχείου με τη συμμετοχή του συνόλου των εν ενεργεία Ιεραρχών είχαν προκαλέσει τριβές ανάμεσα σε Αθήνα και Φανάρι, οι οποίες βάθαιναν σιγά -σιγά τiς διαφορές ανάμεσα στις δύο Εκκλησίας. Ωστόσο η σύναξη των «εκ των της Οικουμένης περάτων» ιεραρχών, η οποία έχει αποφασιστεί να γίνει από την 1η έως και την 3η Σεπτεμβρίου στην Κωνσταντινούπολη, ήδη έχει προκαλέσει ισχυρό πονοκέφαλο στον Αρχιεπίσκοπο κ.Ιερώνυμο, καθώς ο κ.Βαρθολομαίος -σε αντίθεση με ότι συνέβαινε παλιά- επιθυμεί την παρουσία στο Φανάρι των ιεραρχών των Νέων Χωρών, οι οποίες υπάγονται διοικητικά στην Εκκλησία της Ελλάδος και Πνευματικά στοn Οικουμενικό Θρόνο.
Στη σύναξη πρίν απο τρία χρόνια είχαν πάρει μέρος μόνο επτά Ιεράρχες με απόφαση της Ιεράς Συνόdου. Σε αυτή, η οποία συμπτίπτει με την αρχή της Ινδίκτου (του νέου εκκλησιαστικού έτους), που συγκαλείται κάθε τρία χρόνια, θα πάρουν μέρος πάνω από 100 Ιεράρχες από κάθε γωνιά της Γης και όπως αναφέρεται στη σχετική ανακοίνωση θα συζητηθούν οι εξελίξεις γύρω από θέματα που αφορούν στον κόσμο της Ορθοδοξίας.
Το μεγάλο αγκάθι προς το παρόν είναι η πρόσκληση προς τους 36 ιεράρχες των Νέων Χωρών (πρόκειται για τις περιοχές οι οποίες ελευθερώθηκαν μετά το 1912 και εκχωρήθηκαν στην Εκκλησία της Ελλάδος με την Πράξη του 1923) οι οποίοι για μια ακόμη φορά βρίσκονται σε δύσκολη θέση.
Το Φανάρι λόγω των πολλών προβλημάτων που αντιμετωπίζει (Αθήνα,Ρωσία, Βαλκάνια, Αμερική,Μέση Ανατολή) είναι λογικό να επιθυμεί τη συμμετοχή όσων το δυνατόν περισσότερων Ιεραρχών και ειδικά από την Ελλάδα για ανταλλαγή απόψεων.
Επειδή όμως το κλίμα δεν είναι καλό στις σχέσεις Βαρθολομαίου – Ιερώνυμου, η πρόσκληση στους 36 θεωρείται από στελέχη της Αρχιεπισκοπής ως υπερβολή, η οποία έχει ως στόχο να δημιουργήσει προβλήματα στον Αρχιεπίσκοπο.
Στο Φανάρι δεν συμμερίζονται αυτές τις απόψεις και επιμένουν πως όλα γίνονται για τη σύσφιξη των σχέσεων των άλλων Εκκλησιών με τη «Μητέρα Εκκλησία».
Το ερώτημα «γιατί 36 και όχι 7, όπως γινόταν παλιότερα;», θα απασχολήσει και τη Διαρκή Ιερά Σύνοδο (ΔΙΣ), που θα συνεδριάσει την ερχόμενη Δευτέρα στη Μονή Πετράκη.
Οπως και να εξελιχτεί η κατάσταση, είναι δεδομένο ότι και πάλι θα υπάρξουν τριβές μεταξύ Βαρθολομαίου και Ιερώνυμου.
Ανάλογο ζήτημα είχε προκύψει και το 2015, με αφορμή και πάλι τη Σύναξη Ιεραρχών από όλο τον κόσμο, στο Φανάρι. Και τότε, ο κ. Βαρθολομαίος είχε καλέσει τους ιεράρχες που ποιμαίνουν σε Μητροπόλεις των Νέων Χωρών. Ωστόσο, ο Αρχιεπίσκοπος εξέφραζε την απορία του για τους λόγους που δεν είχε ενημερωθεί ως πρόεδρος της Ιεράς Συνόδου, για τον σκοπό της συμμετοχής τους.
Τη δική του απάντηση είχε δώσει ο κ. Βαρθολομαίος, ο οποίος απευθυνόμενος στους μητροπολίτες των Νέων Χωρών, είχε τονίσει: «Η συμμετοχή αυτών εις την παρούσαν Σύναξιν ουδόλως προσκρούει εις τας προβλέψεις της μνημονευθείσης Πράξεως, δοθέντος οτι η Σύναξις αυτη, ως ήδη εσημειώθη, δεν έχει διοικητικὸν χαρακτήρα, ούτε καλείται να λάβῃ αποφάσεις διοικητικής φύσεως, ενώ οι εν λόγω Μητροπολίται ουδέποτε έπαυσαν να αποτελούν, και κατα την επίσημον αναγνώρισιν της αγιωτάτης Εκκλησίας της Ελλάδος, μέλη της Ιεραρχίας του Οικουμενικού Θρόνου ως διαποιμαίνοντες επαρχίας του Θρόνου τούτου».
Αυτή η αποστροφή του λόγου του κ.Βαρθολομαίου είχε εκνευρίσει τον κ.Ιερώνυμο, ο οποίος δεν επιθυμεί σε καμία περίπτωση νέα εμπλοκή στο θέμα των Νέων Χωρών και αυτό το έχει κάνει σαφές στο Φανάρι.
Το αξιοπερίεργο είναι οτι ο κ.Ιερώνυμος στη μεγάλη κόντρα που είχε ο μακαριστός Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος με τον κ.Βαρθολομαίο, είχε εκφραστεί υπέρ των θέσεων του Φαναρίου και μάλιστα τις είχε αποδεχτεί όλες στην πρώτη του επίσκεψη στην Κωνσταντινούπολη, προκειμένου να ηρεμήσουν τα πνεύματα.
