Tις αλλαγές στο Λύκειο και στο σύστημα εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση παρουσίασε το μεσημέρι της Δευτέρας ο υπουργός Παιδείας, Κώστας Γαβρόγλου. Μεταξύ άλλων, ανακοίνωσε την κατάργηση των Λατινικών από την Γ’ Λυκείου και τις Πανελλήνιες. Το μάθημα αντικαθίσταται από αυτό της Κοινωνιολογίας. Οι αλλαγές θα ισχύσουν από το 2019-2020, δηλαδή για τα παιδιά που πάνε τώρα στην Β’ Λυκείου.
Η γενική αρχή των αλλαγών είναι ότι οι εγκύκλιες σπουδές θα ολοκληρώνονται στη Β’ Λυκείου και η Γ’ Λυκείου θα είναι προπαρασκευαστική τάξη στην ανωτάτη εκπαίδευση.
Αναλυτικότερα, στη θέση των Λατινικών μπαίνει το μάθημα της Κοινωνιολογίας, καταργούνται οι συντελεστές βαρύτητας στα μαθήματα που εξετάζονται σε Πανελλήνιο επίπεδο και οι ομάδες προσανατολισμού γίνονται τέσσερις από τρεις, όσα δηλαδή και τα επιστημονικά πεδία.
Κάθε κατεύθυνση θα έχει μόνο τρία μαθήματα και κάθε μάθημα προσανατολισμού θα διδάσκεται επί έξι ώρες την εβδομάδα. Οι Αρχές Οικονομικής Θεωρίας εμπλουτίζονται και τα Θρησκευτικά θα διδάσκονται μόνο 1 ώρα την εβδομάδα.
Ο κ. Γαβρόγλου ανακοίνωσε, επίσης,σχολές ελεύθερης πρόσβασης σε πανεπιστημιακά τμήματα, σε σχολές χαμηλής ζήτησης. Οι υποψήφιοι θα εισάγονται με τον βαθμό του απολυτηρίου.
Επίσης, ανακοίνωσε αλλαγές στις εξετάσεις για το απολυτήριο, καθώς επίσης και κατάθεση μηχανογραφικού πριν από την έναρξη της Γ’ λυκείου.
Οι εξετάσεις για το Νέο Απολυτήριο θα γίνονται ανά Περιφέρεια ή Νομό και αυτό θα μετράει κατά 10% για την εισαγωγή στα Πανεπιστήμια και τα ΤΕΙ. Επίσης, καταργείται το πέμπτο μάθημα στις πανελλαδικές που «ξεκλείδωνε» ένα ακόμη πεδίο.
Τα σχολεία θα χωριστούν σε ομάδες ανά δήμο στις μεγάλες πόλεις και ανά νομό στην επαρχία. Τα θέμα σε κάθε εξεταζόμενο μάθημα θα προετοιμάζεται από ομάδα διδασκόντων όλων των σχολείων ανά ομάδα και το τελικό διαγώνισμα θα προκύπτει μετά από κλήρωση ομάδας θεμάτων μέσα από ένα μεγαλύτερο πλήθος.
Ο βαθμός για κάθε γραπτώς εξεταζόμενο μάθημα θα προκύπτει με βαρύτητα 40% από την τελική ενδοσχολική εξέταση και 60% από τον βαθμό των δύο τετραμήνων. Για τα άλλα μαθήματα, ο τελικός βαθμός θα προκύπτει κατά 100% από τον βαθμό των δυο τετραμήνων. Ο βαθμός του απολυτηρίου θα προκύπτει από τον μέσο όρο όλων των μαθημάτων που θα διδάσκονται στην Γ Λυκείου.
Φιλόλογοι και μαθηματικοί κατά των αλλαγών Γαβρόγλου
Οι φιλόλογοι εκφράζουν τη σφοδρή αντίθεσή τους στην κατάργηση του μαθήματος των Λατινικών, ενώ θέτουν και θέμα περαιτέρω υποβάθμισης του μαθήματος της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας και Γραμματείας. Οι αλλαγές προκαλούν την αντίδραση και των μαθηματικών που μιλούν για υποβάθμιση και της μαθηματικής εκπαίδευσης.
«Απαράδεκτη» χαρακτηρίζει η Πανελλήνια Ενωση Φιλολόγων την κατάργηση της διδασκαλίας του μαθήματος των Λατινικών, που ανακοίνωσε ο υπουργός Παιδείας Κ. Γαβρόβου.
Το μέτρο αυτό, τονίζει η Ενωση Φιλολόγων, «αποκόπτει το ελληνικό σχολείο από τις ρίζες του ευρωπαϊκού πολιτισμού και επιχειρείται στο όνομα μιας καινοφανούς, έξω από κάθε επιστημονική τεκμηρίωση, άποψης ότι στο μάθημα αυτό αρίστευαν σχεδόν όλοι οι υποψήφιοι(!)».
Η Ενωση ζητεί την άμεση απόσυρση του υπουργικού σχεδίου, το οποίο, όπως χαρακτηριστικά αναφέρει, «αιφνιδιαστικά και χωρίς να έχει προηγηθεί διάλογος με την επιστημονική κοινότητα, εξαπολύει ολομέτωπη επίθεση κατά των φιλολογικών μαθημάτων και πλήττει βαρύτατα την ουσία της ανθρωπιστικής παιδείας, η οποία βρίσκεται τα τελευταία χρόνια σε πορεία προϊούσας υποβάθμισης».
Παράλληλα η ΠΕΦ σημειώνει, στο σχετικό ανακοινωθέν της: «Με αγανάκτηση παρακολουθεί την περαιτέρω υποβάθμιση του μαθήματος της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας και Γραμματείας, η οποία συνίσταται στην κατάργηση της μετάφρασης του διδαγμένου κειμένου και στην υπομοριοδότηση (με 10 μόλις μόρια, αντί των 20 που ισχύουν) του αδίδακτου από το οποίο ο υποψήφιος θα καλείται πλέον να μεταφράσει έως έξι (6) μόνον σειρές (!).
Η ενοχοποίηση της μετάφρασης του αρχαιοελληνικού κειμένου, με το έωλο επιχείρημα ότι οι μαθητές την αποστηθίζουν μηχανικά, στρέφεται εναντίον μιας κορυφαίας πνευματικής άσκησης, η οποία οξύνει την κρίση των μαθητών και αναδεικνύει τις ικανότητές τους τόσο στον αρχαιοελληνικό όσο και στον νεοελληνικό λόγο.
Ενδεχόμενη υιοθέτηση των μέτρων αυτών θα αποκόψει την ελληνική εκπαίδευση από ιστορικούς δεσμούς με τον ανεκτίμητο γλωσσικό πλούτο των κλασικών γραμμάτων, στην κοιτίδα της δημιουργίας τους γεγονός που θα έχει συνέπειες -θλιβερές και απρόβλεπτες- για το μέλλον και της Νέας Ελληνικής Γλώσσας και Γραμματείας.
Καλούμε τους συναδέλφους μας φιλολόγους που δίνουν στους μαθητές το περίσσευμα της καρδιάς τους, ώστε να κρατηθούν ζωντανές οι αξίες της ανθρωπιστικής παιδείας, να ενώσουν τις δυνάμεις τους ώστε να αναμορφώσουμε δημιουργικά τη διδασκαλία των αρχαίων ελληνικών και λατινικών κειμένων αποδεικνύοντας ότι τα κλασικά γράμματα δεν ανήκουν σε μια αποστεωμένη αντίληψη για την εκπαίδευση, αλλά διαθέτουν εσαεί την άφθαρτη νεότητα ενός αγέραστου πολιτισμού».
Η Εταιρεία Ελλήνων Φιλολόγων, εξάλλου, διαμαρτύρεται εντονότατα για τη συνεχιζόμενη, συστηματική υποβάθμιση έως και εκμηδένιση της Κλασσικής Παιδείας στους δύο βασικούς πυλώνες της, τα Αρχαία Ελληνικά και τα Λατινικά, που αβασάνιστα επιχειρεί τον τελευταίο καιρό το υπουργείο Παιδείας, χωρίς ουσιαστικό διάλογο με τα Πανεπιστήμια και τους ειδικούς επιστημονικούς φορείς.
Οπως τονίζει: «Προηγήθηκε η δραστική μείωση των ωρών διδασκαλίας και η αφαίρεση του μαθήματος των Αρχαίων Ελληνικών από τις προαγωγικές και απολυτήριες εξετάσεις του Γυμνασίου, που οδήγησαν στην πλήρη περιθωριοποίηση και απαξίωση της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας και Γραμματείας και στέρησαν τους μαθητές από την κατανόηση της διαχρονίας της γλώσσας μας και των σταθερών αξιών που εκφράζουν τα κλασσικά κείμενα».
Οι φιλόλογοι επισημαίνουν ότι: «Ακολούθησε η μείωση της διδασκαλίας κειμένων από το πρωτότυπο στο Λύκειο και η πρόσφατη Υπουργική Απόφαση για την κατάργηση στις Πανελλήνιες Εξετάσεις της μετάφρασης του διδαγμένου κειμένου και την υποβάθμισή της στην εξέταση του αδίδακτου κείμενου. Τώρα το Υπουργείο Παιδείας καταφέρει τη χαριστική βολή κατά του άλλου βασικού άξονα της Κλασικής Γραμματείας, της Λατινικής Γλώσσας και Λογοτεχνίας. Με βάση κυρίως πρόταση του Ι.Ε.Π. ο υπουργός Παιδείας κ. Κ. Γαβρόγλου εξαγγέλλει «εκπαιδευτική μεταρρύθμιση», που αφορά πρωτίστως τη Γ΄ Λυκείου και τις Πανελλήνιες Εξετάσεις. Στο πλαίσιο αυτό αντικαθιστά το μάθημα των Λατινικών με το μάθημα της Κοινωνιολογίας, με προδήλως ανέρειστα επιχειρήματα όπως ότι η μόνη χρησιμότητα των Λατινικών είναι για τα Τμήματα Φιλολογίας και ότι τα Λατινικά συμβάλλουν στην αποστήθιση και τη βαθμοθηρία. Οι ισχυρισμοί αυτοί εύκολα ανασκευάζονται από πανθομολογούμενες διαπιστώσεις για την ουσιαστική αξία της διδασκαλίας και γνώσης των Λατινικών: η ορολογία των φυσικών, ιατρικών και γενικά όλων των θετικών επιστημών βασίζεται κυρίως στα Λατινικά. Και γι’ αυτό και μόνο, έστω και στοιχειώδης γνώση της Λατινικής θα ήταν χρήσιμο να προσφέρεται και στη γενική παιδεία, όπως συνέβαινεπαλαιότερα, όταν η ανθρωπιστική παιδεία συνέβαλλε ουσιαστικά στην ολόπλευρη πνευματική καλλιέργεια των πολιτών. Καταργώντας τα Λατινικά και από τη Θεωρητική Κατεύθυνση το Υπουργείο λησμονεί ότι η Λατινική τροφοδότησε με απαράμιλλη γλωσσική αρτιότητα το Ρωμαϊκό Δίκαιο, που συνιστά τον ακρογωνιαίο λίθο της σύγχρονης Νομικής Επιστήμης».
Με την κατάργηση των Λατινικών, τονίζουν οι φιλόλογοι παραγνωρίζεται επίσης η ουσιαστική σχέση της Λατινικής με την Ελληνική γλώσσα στη δομή, στη μορφολογία και στο λεξιλόγιο. Η Ελληνική, κατά τον Μεσαίωνα και μετά την πτώση του Βυζαντίου, διαδόθηκε στη Δύση κυρίως μέσω της Λατινικής, έτσι ώστε οι ευρωπαϊκές γλώσσες που έχουν ως βάση τη Λατινική να χαρακτηρίζονται από τον μεγάλο σύγχρονο γλωσσολόγο F.R. Adrados ως «κρυπτοελληνικές».
Ως εκ τούτων, οι κλασσικές γλώσσες, τα Αρχαία Ελληνικά και τα Λατινικά, δεν είναι νεκρές, αλλά ζουν, ενυπάρχουν ενσωματωμένες στη σύγχρονη γλώσσα των επιστημών και της καθημερινής ζωής, συμβάλλοντας έτσι στην πνευματική και πολιτισμική ανάπτυξη του σύγχρονου οικουμενικού ανθρώπου. Ως προς την «αποστήθιση» που επικαλείται το Υπουργείο, αυτή οφείλεται στον τρόπο διαμόρφωσης της ύλης των Λατινικών και στον μηχανιστικό τρόπο διδασκαλίας, χωρίς επαφή με τα μεγάλα κλασικά κείμενα της Λατινικής Γραμματείας, πρόσφορα για γλωσσική διδασκαλία αλλά και ανάδειξη των μορφωτικών αξιών του ρωμαϊκού πολιτισμού. Βελτίωση, επομένως, της ύλης και του τρόπου διδασκαλίας και όχι κατάργηση των κλασικών γλωσσών απαιτείται για μία καλύτερη παιδεία. Σε μια εποχή επικράτησης της τεχνολογίας, τα κλασικά γράμματα ενισχύουν το μορφωτικό επίπεδο των νέων, οξύνουν την κριτική τους σκέψη και καλλιεργούν τον ψυχικό τους κόσμο.
Για τους λόγους αυτούς, οι περισσότερες χώρες του κόσμου μας, αναγνωρίζοντας την πολύπλευρη αυτή προφορά των κλασσικών γλωσσών, αναβαθμίζουν την παρουσία της Ανθρωπιστικής Παιδείας στην εκπαίδευση, όπως προσφάτως έπραξε η Γαλλία. Θλιβερή εξαίρεση αποτελεί η χώρα μας, η γενέτειρα του Δυτικού Πολιτισμού. Με βάση τα παραπάνω, θεωρούμε ότι η απόφαση κατάργησης των Λατινικών είναι λανθασμένη και ζητούμε την άμεση ανάκλησή της.
Ανάκληση της απόφασης ζητεί και η Κοσμητεία της Φιλοσοφικής Σχολής του ΕΚΠΑ
Την έκπληξη και απογοήτευση διατυπώνει η Κοσμητεία της Φιλοσοφικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών , σχολιάζοντας, με ανακοινωθέν της, την κατάργηση των Λατινικών που ανακοίνωσε χθες ο υπουργός Παιδείας Κ. Γαβρόγλου.
Η Κοσμητεία απευθύνει έκκληση προς το υπουργείο Παιδείας «να επανεξετάσει και τελικά να αναθεωρήσει και να ανακαλέσει αυτή την απολύτως εσφαλμένη απόφασή του, η οποία δυστυχώς θα συντελέσει με μαθηματική ακρίβεια στην περαιτέρω υποβάθμιση των σπουδών των μαθητών και μαθητριών της χώρας μας».
Σε κείμενο που υπογράφεται από 332 φιλολόγους τονίζεται: «Εδώ και δεκαετίες οι φιλόλογοι γινόμαστε μάρτυρες της μεθοδευμένης, συστηματικής υποβάθμισης και αποψίλωσης των κλασικών και ανθρωπιστικών σπουδών στα σχολεία. Τομές της επιδείνωσης η κατάργηση των εξετάσεων των Αρχαίων Ελληνικών στο Γυμνάσιο, της Λογοτεχνίας στις Πανελλαδικές Εξετάσεις, η εκμηδένιση σχεδόν της διδασκαλίας του Επιταφίου και της Αντιγόνης και η σοβαρή υποβάθμιση των Λατινικών. Τα επόμενα βήματα είναι ο πλήρης εξοβελισμός των Λατινικών από την Ομάδα Ανθρωπιστικών Σπουδών της Γ’ Λυκείου και η περαιτέρω υποβάθμιση των Αρχαίων μέσω της κατάργησης της εξέτασης της μετάφρασης στο Γνωστό».
Mαθηματικοί: Υποβάθμιση της μαθηματικής εκπαίδευσης
Για κακή αντιγραφή, πρόχειρη συρραφή και βιαστική, άκριτη υιοθέτηση των κατευθύνσεων του ΟΟΣΑ και επαναλαμβανόμενων πρακτικών ψωροκώσταινας, κάνει λόγο η Ελληνική Μαθηματική Εταιρεία, κάνοντας λόγο για εξοβελισμό της μαθηματικής καλλλιέργειας.
«Κρίσιμα επιστημολογικά ερωτήματα και ισχυρές εκπαιδευτικές αντιδράσεις προκαλεί η πρώτη ανάγνωση των υπουργικών εξαγγελιών για την οργάνωση και το περιεχόμενο της Γ’ Λυκείου» τονίζει η Ελληνική Μαθηματική Εταιρεία και ερωτά: «Μήπως οι εξαγγελίες αναδεικνύουν μια κακή αντιγραφή, πρόχειρη συρραφή και βιαστική, άκριτη υιοθέτηση των κατευθύνσεων του ΟΟΣΑ; Κατευθύνσεων που κινούνται ανάμεσα σε ερευνητικά πορίσματα και σε νεοφιλελεύθερες πρακτικές, όχι πάντα με ισορροπημένο τρόπο και ανθρωπιστική ευαισθησία, και σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση αντιμετωπίζονται με κριτικό τρόπο και ουσιαστικές διαβουλεύσεις;»
Η ΕΜΕ κατηγορεί τον υπουργό Παιδείας για αντιφατική τοποθέτηση του σχετικά με τη σημασία και το ρόλο των Μαθηματικών και της Μαθηματικής Εκπαίδευσης, και καταγγέλλει:
Εξοβελισμό της μαθηματικής καλλιέργειας: «Ο εξοβελισμός της μαθηματικής καλλιέργειας από τον «κορμό» των μαθημάτων της Γ’ Λυκείου, αναδεικνύει την λανθασμένη κατανόηση της διεθνούς εκπαιδευτικής εγρήγορσης για τη μετάβαση της κοινωνίας και της παιδείας των πολιτών στην εποχή της διεπιστημονικότητας, της ψηφιακότητας και του διαδικτύου, τριών διαστάσεων που έχουν συνδετικό κρίκο τα Μαθηματικά και τις λογικομαθηματικές διαστάσεις της ανθρώπινης νοημοσύνης».
Απουσία εκπροσώπησης της χώρας μας στις ευρωπαϊκές επιτροπές και διεθνείς οργανισμούς: «Στην πρόσφατη συνάντηση με το ΙΕΠ η ΕΜΕ έθεσε τη σημασία της παρουσίας εκεί που υπήρχε μακρόχρονη απουσία και της αναβάθμισης της εκπροσώπησης της χώρας μας στις ευρωπαϊκές επιτροπές, τους διεθνείς οργανισμούς και τα προγράμματα (όπως το PISA) για ζητήματα μαθηματικής εκπαίδευσης.»
Πρακτικές ψωροκώσταινας: «Την επίσημη αποδοχή αυτής της αναγκαιότητας από το ΙΕΠ και το Υπουργείο, απορρόφησαν, όπως δείχνουν οι σημερινές εξαγγελίες, οι επαναλαμβανόμενες πρακτικές ψωροκώσταινας.»
Οι σημερινές εξαγγελίες θυμίζουν διοικητικές ρυθμίσεις: «Μακριά από την ευρωπαϊκή και διεθνή αναζήτηση, οι σημερινές εξαγγελίες θυμίζουν διοικητικές ρυθμίσεις προσαρμογής των προγραμμάτων σπουδών στις ποσοτικές αναλογίες και τα συντεχνιακά αιτήματα των ειδικοτήτων του υπάρχοντος εκπαιδευτικού προσωπικού.»
Παρακάμφθηκε η παιδαγωγική αυτονομία των σχολικών μονάδων: «Η έννοια του εκπαιδευτικού σχεδιασμού, της περιφερειακότητας και της παιδαγωγικής αυτονομίας των σχολικών μονάδων έχουν παρακαμφθεί από την ευκολία της προχειρότητας και της γραφειοκρατικής διευθέτησης.»
Οι εξαγγελίες αγνοούν το εύρος της σκιώδους εκπαίδευσης: «Ενδεικτικά, οι εξαγγελίες αγνοούν το εύρος της σκιώδους εκπαίδευσης και την «βλέπουν» αποκλειστικά στην Γ’ Λυκείου. Αγνοούν τις αγοραίες πρακτικές τύπου International Baccalaureate. Αγνοούν τη διεθνή ανησυχία από την σχολική αποτυχία στην επιστημονική και τεχνολογική εκπαίδευση, αγνοούν τα πορίσματα των ερευνητικών μελετών και τις προτάσεις των επιστημονικών συνεδρίων.»
Το ΙΕΠ: «Εξάλλου το ΙΕΠ με την ψευδαίσθηση της αυτάρκειας απέχει συστηματικά από την παρακολούθηση της εκπαιδευτικής μαθηματικής έρευνας και από κάθε συνεργασία με τους επιστημονικούς φορείς.»
Υποβάθμιση της μαθηματικής εκπαίδευσης: «Αντί για την αναβάθμιση της μαθηματικής καλλιέργειας στην ελληνική κοινωνία, όπως διατείνεται το Υπουργείο με την ανακήρυξη του 2018 ως έτους Μαθηματικών προς τιμήν των 100 χρόνων από την ίδρυση της ΕΜΕ, παρατηρούμε την υποβάθμιση της μαθηματικής εκπαίδευσης, από κεντρικό στοιχείο του σύγχρονου αλφαβητισμού σε περιορισμένο εργαλείο μαθηματικοποίησης μόνο των φανερά εκμαθηματικευμένων πεδίων. Σαν να μην χρειάζεται την βαθιά και κριτική μαθηματική καλλιέργεια η κατανόηση των κοινωνιολογικών δεικτών ή των μετρήσεων και συσχετίσεων στα φαινόμενα που μελετάει η βιολογία, η ιατρική και η επιδημιολογία.»
Η ΕΜΕ εκφράζει τη διαφωνία της για τις εξαγγελίες του Υπουργείου Παιδείας και θεωρεί πως η μαθηματική επάρκεια είναι δικαίωμα του σύγχρονου πολίτη και η μαθηματική εκπαίδευση υποχρέωση του κράτους.
Η ΕΜΕ τονίζει πως «Θα επανέλθει και θα διεκδικήσει τη συμμετοχή της στις διαβουλεύσεις με στόχο να αναπτυχθεί μια νέα ευκαιρία για τα Μαθηματικά στην Ελληνική Εκπαίδευση όλων των βαθμίδων και μια νέα δυνατότητα για την καλλιέργεια ποιοτικής μαθηματικής παιδείας για όλα τα παιδιά και όλους τους πολίτες, χωρίς κανενός είδους αποκλεισμό».
