Ἡ ἑορτή τῆς ψηλαφήσεως τοῦ Θωμᾶ ἑωρτάσθη εἰς τήν πλησιόχωρον τῆς Ναζαρέτ κώμην Κανᾶ τῆς Γαλιλαίας, τήν πρωΐαν τῆς Κυριακῆς τοῦ Θωμᾶ, τήν 29ην Ἀπριλίου/ 12ην Μαΐου 2024, δι’ ὑποδοχῆς ἑορταστικῆς ὑπό τῶν Προσκόπων καί τῆς Κοινότητος, ἀκολούθως δέ διά θείας Λειτουργίας, προεξάρχοντος τοῦ Μακαριωτάτου Πατρός ἡμῶν καί Πατριάρχου Ἱεροσολύμων κ.κ. Θεοφίλου, συλλειτουργούντων Αὐτῷ τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Ναζαρέτ κ. Κυριακοῦ, τοῦ Σεβασμιωτάτου Ἀρχιεπισκόπου Κωνσταντίνης κ. Ἀριστάρχου, Ἁγιοταφιτῶν Ἱερομονάχων, ὧν πρῶτος ὁ Γέρων Καμαράσης Ἀρχιμανδρίτης π. Νεκτάριος, Πρεσβυτέρων τῶν ὁμόρων τῆς Κανᾶ περιοχῶν, τοῦ Ἀρχιδιακόνου π. Μάρκου καί τοῦ Ἱεροδιακόνου π. Δοσιθέου, τῇ ἀθρόᾳ συμμετοχῇ τοῦ πιστοῦ λαοῦ τῆς Κανᾶ καί τῇ τιμητικῇ παρουσίᾳ τοῦ Πρέσβεως τῆς Ἑλλάδος εἰς Ἰσραήλ κ. Κυριακοῦ Λουκάκη καί τοῦ Πρέσβεως τῆς Ρωσίας εἰς Ἰσραήλ κ. Ἀνατολίου Βικτόρωβ.
Εἰς τό ἐκκλησίασμα τοῦτο ἐκήρυξε τόν θεῖον λόγον ὁ Μακαριώτατος διά τῆς κάτωθι προσφωνήσεως Αὐτοῦ ἑλληνιστί: «Ταύτην ἐποίησε τήν ἀρχήν τῶν σημείων ὁ ᾿Ιησοῦς ἐν Κανᾷ τῆς Γαλιλαίας καί ἐφανέρωσε τήν δόξαν αὐτοῦ, καί ἐπίστευσαν εἰς αὐτόν οἱ μαθηταί αὐτοῦ», (Ἰωάν. 2,11), λέγει ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Εὐαγγελιστής.
Ἀγαπητοί ἐν Χριστῷ ἀδελφοί,
Εὐλαβεῖς Χριστιανοί καί προσκυνηταί,
Ἡ ζωή ἐκ τάφου, τοὐτέστιν ὁ ἐκ τάφου Ἀναστάς Χριστός ὁ Θεός ἡμῶν, συνήγαγε πάντας ἡμᾶς σήμερον ἐν τῷ ἁγιογραφικῷ τούτῳ τόπῳ τῆς Κανᾶ τῆς Γαλιλαίας, διά νά ἑορτάσωμεν «τήν ἀρχήν τῶν σημείων, ἥν ἐποίησεν ὁ Ἰησοῦς ἐνταῦθα» ἀφ’ ἑνός καί τήν τοῦ Ἁγίου ἀποστόλου Θωμᾶ ψηλάφησιν ἀφ’ ἑτέρου.
Τόσον τό γενόμενον σημεῖον τῆς μεταβολῆς τοῦ ὕδατος εἰς οἶνον κατά τήν παρουσίαν τοῦ Ἰησοῦ καί τῆς Μητρός Αὐτοῦ εἰς τόν ἐνταῦθα Γάμον, ὅσον καί ἡ ὑπό τοῦ Ἀποστόλου Θωμᾶ ψηλάφησις τῆς πλευρᾶς τοῦ ἀναστάντος Χριστοῦ, τῆς νυγείσης ὑπό τῶν στρατιωτῶν ἐν τῷ Σταυρῷ Αὐτοῦ εἶναι ἀπό τά πολλά σημεῖα, δηλαδή θαύματα, τά ὁποῖα ἐποίησεν ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός, ἐνώπιον τῶν μαθητῶν Αὐτοῦ.
Καί τοῦτο, ἵνα πρῶτον φανερωθῇ ἡ δόξα Αὐτοῦ καί δεύτερον ἵνα πιστεύσωσι οἱ ἄνθρωποι εἰς Αὐτόν, ὡς παραγγέλλει ἐν τῷ Εὐαγγελίῳ αὐτοῦ ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Θεολόγος λέγων: «ταῦτα δέ γέγραπται, ἵνα πιστεύσητε ὅτι ᾿Ιησοῦς ἐστιν ὁ Χριστός ὁ υἱός τοῦ Θεοῦ, καί ἵνα πιστεύοντες ζωήν ἔχητε ἐν τῷ ὀνόματι αὐτοῦ», (Ἰωάν. 20,31).
Κατά τόν ἅγιον Κύριλλον Ἀλεξανδρείας ὁ Ἰησοῦς Χριστός εἶναι «οὐχ ἁπλῶς υἱός, ἀλλά ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ μοναδικῶς τε καί ἰδικῶς». Λέγει δέ τοῦτο ὁ Ἱερός Κύριλλος, ἐπικαλούμενος Αὐτόν τοῦτον τόν Χριστόν λέγοντα: «ἀμήν ἀμήν λέγω ὑμῖν ὅτι ὁ τόν λόγον μου ἀκούων καί πιστεύων τῷ πέμψαντί με ἔχει ζωήν αἰώνιον, καί εἰς κρίσιν οὐκ ἔρχεται, ἀλλά μεταβέβηκεν ἐκ τοῦ θανάτου εἰς τήν ζωήν, ὥσπερ γάρ ὁ πατήρ ἔχει ζωήν ἐν Ἑαυτῷ, οὕτως ἔδωκε καί τῷ υἱῷ ζωήν ἔχειν ἐν Ἑαυτῷ», (Ἰωάν. 5,24-26).
Τοῦτο σημαίνει ὅτι ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ, δηλαδή ὁ Χριστός, εἶναι τέλειος Θεός, ὡς ἑρμηνεύει καί ὁ Ἅγιος Κύριλλος Ἀλεξανδρείας λέγων: «Ὅτι γάρ καί ἡ ζωή κατά φύσιν ἐστίν ὁ Μονογενής καί ζωῆς τῆς παρ’ ἑτέρῳ μέτοχος ζωογονεῖ τε οὕτως ὥσπερ καί ὁ Πατήρ, περιττόν οἶμαι λέγειν».
Ὁ ἀναστάς Χριστός, ἀγαπητοί μου ἀδελφοί, εἶναι ὁ Νέος Ἀδάμ, ὁ ὁποῖος λυτρώνει ἐπί τοῦ Σταυροῦ τήν Νέαν Εὔαν διά τοῦ τιμίου Αὐτοῦ αἵματος ἀλλά καί τοῦ ὕδατος, τά ὁποῖα ἐξέβλυσαν ἐκ τῆς κεντηθείσης πλευρᾶς Αὐτοῦ, (Πρβλ. Ἰωάν 19,34). Τό αἷμα καί τό ὕδωρ συμβολίζουν τά μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας, ἀλλά καί τήν ἀγάπην τοῦ νυμφίου πρός τήν νύμφην αὐτοῦ. «Οἱ ἄνδρες ἀγαπᾶτε τάς γυναῖκας ἑαυτῶν, καθώς καί ὁ Χριστός ἠγάπησε τήν Εκκλησίαν καί ἑαυτόν παρέδωκεν ὑπέρ αὐτῆς», (Ἐφ. 5,25), κηρύττει ὁ θεῖος Παῦλος.
Ἡμεῖς, ὄντες μέλη τῆς Ἐκκλησίας, ἡ ὁποία ἀποτελεῖ τό Σῶμα τοῦ Χριστοῦ, εἴμεθα καί μέλη τοῦ Σώματος τοῦ Χριστοῦ. Μέ ἄλλα λόγια, ἡ σχέσις Θεοῦ καί ἀνθρώπου ἐν τῷ προσώπῳ τοῦ Χριστοῦ εἶναι σχέσις καί ἕνωσις Γάμου. Τό δέ θεμέλιον καί ἡ ἑνοποιός δύναμις τοῦ Γάμου εἶναι ἡ τελεία ἀγάπη, ἡ ἐν Χριστῷ δηλονότι ἀγάπη, ἡ ὁποία «οὐ ζητεῖ τά ἑαυτῆς καί οὐδέποτε ἐκπίπτει», (Πρβλ. Α’ Κορ. 13, 4-8).
Αὕτη ἀκριβῶς ἡ ἄπειρος φιλανθρωπία, τοὐτέστιν ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ, ἀνεβίβασεν τόν Υἱόν Αὐτοῦ εἰς τόν Σταυρόν καί τόν κατεβίβασεν εἰς τόν Ἅιδην, ἵνα ἐλευθερώσῃ καί θεραπεύσῃ τό μέγα τραῦμα, τόν ἄνθρωπον, ὡς ἐναργέστατα λέγει ὁ ὑμνῳδός Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός: «Τῶν θυρῶν κεκλεισμένων, ἐπέστης Χριστέ πρός τούς μαθητάς. Τότε ὁ Θωμᾶς οἰκονομικῶς οὐχ εὑρέθη μετ’ αὐτῶν· ἔλεγε γάρ· οὐ μή πιστεύσω, ἐάν μή ἴδω κἀγώ τόν Δεσπότην. Ἴδω τήν πλευράν, ὅθεν ἐξῆλθε τό αἷμα, τό ὕδωρ, τό βάπτισμα· ἴδω τήν πληγήν, ἐξ ἧς ἰάθη τό μέγα τραῦμα, ὁ ἄνθρωπος».
Ἀξιοσημείωτον ὅτι διά τῆς ψηλαφήσεως τῆς πλευρᾶς τοῦ Χριστοῦ, ὁ ἄπιστος Θωμᾶς ἐγένετο μέτοχος καί κοινωνός τῆς «γλυκείας μεθέξεως τῆς φωτουργοῦ δόξης Αὐτοῦ», τοὐτέστιν τῆς λαμπροφόρου δόξης τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Χριστοῦ. Τῆς γλυκείας ταύτης μεθέξεως τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Χριστοῦ ἀπολαμβάνομεν καί ἡμεῖς, ἀγαπητοί μου ἀδελφοί, ὁ ἔγκριτος λαός τῆς Ἐκκλησίας, τῆς νύμφης τοῦ Χριστοῦ, ἐν τῷ μυστηρίῳ τῆς μυστικῆς εὐλογίας, δηλαδή τῆς θείας Εὐχαριστίας, ὡς διδάσκει ὁ ἅγιος Κύριλλος Ἀλεξανδρείας λέγων: «ἐπιφοιτᾷ (=κατέρχεται) καί ἐπιφαίνεται πᾶσιν ὑμῖν ὁ Χριστός ἀοράτως τε καί ὁρατῶς· ἀοράτως μέν ὡς Θεός, ὁρατῶς δέ πάλιν ἐν σώματι. Ἐπιτρέπει δέ καί δίδωσι τῆς ἁγίας Αὐτοῦ σαρκός ἀποθίγειν. Πρόσιμεν γάρ κατά χάριν Θεοῦ τῇ μεθέξει τῆς μυστικῆς εὐλογίας εἰς χεῖρας δεχόμενοι τόν Χριστόν, ἵνα καί ἡμεῖς ἀραρότως =προσηκόντως πιστεύσωμεν ὅτι τόν ἴδιον ἀληθῶς ἤγειρε ναόν».
Διά μέν τῆς παρουσίας Αὐτοῦ μετά τῆς μητρός Αὐτοῦ, τῆς Θεοτόκου Μαρίας εἰς τόν ἐνταῦθα ἐν Κανᾷ Γάμον, ὁ Χριστός ἡγίασε τόν γάμον ἀφ’ ἑνός καί ἠλευθέρωσε τήν γυναῖκα ἐκ τῆς κατάρας ἀφ’ ἑτέρου. «Γάμος [ἐν Κανᾷ] μέν γάρ τίμιος ἡγιάζετο, ἀρά δέ ἡ κατά γυναικός ἐκποδών· οὐ γάρ ἐν λύπαις ἔτι τέξονται τέκνα καί αὐτήν ἡμῶν τῆς γεννήσεως τήν ἀρχήν εὐλογήσαντος τοῦ Χριστοῦ», λέγει ὁ ἅγιος Κύριλλος Ἀλεξανδρείας.
Διά δέ τῆς μυστικῆς εὐλογίας τοῦ μυστηρίου, δηλονότι τῆς θείας Εὐχαριστίας συμμετέχομεν εἰς τόν μυστικόν, τόν πνευματικόν Γάμον τοῦ Νυμφίου Χριστοῦ καί τῆς νύμφης Ἐκκλησίας, τοὐτέστιν τῆς ἀνθρωπότητος. «Συγκροτεῖται δέ ὁ γάμος ἐν ἡμέρᾳ τῇ τρίτῃ, τοὐτέστιν ἐν ἐσχάτοις τοῦ παρόντος καιροῖς», λέγει καί πάλιν ὁ Ἱερός Κύριλλος, ἐπικαλούμενος τόν ἅγιον Ἰωάννην τόν Θεολόγον, γράφοντα ἐν τῇ «Ἀποκαλύψει» αὐτοῦ: «χαίρωμεν καί ἀγαλλιώμεθα καί δῶμεν τήν δόξαν αὐτῷ, ὅτι ἦλθεν ὁ γάμος τοῦ ἀρνίου καί ἡ γυνή αὐτοῦ ἡτοίμασεν ἑαυτήν· καί ἐδόθη αὐτῇ ἵνα περιβάληται βύσσινον λαμπρόν καθαρόν· τό γάρ βύσσινον τά δικαιώματα τῶν ἁγίων ἐστί», (Ἀποκ. 19,7-9).
«Τό δεῖπνον τοῦ γάμου τοῦ ἀρνίου», ἀγαπητοί μου, δέν εἶναι ἄλλο ἀπό τήν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν, περί τῆς ὁποίας ὁ Κύριος παραγγέλλει λέγων: «Ζητεῖτε δέ πρῶτον τήν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ καί τήν δικαιοσύνην Αὐτοῦ», (Ματθ. 6,33). Διό καί ἡμεῖς μετά τοῦ ὑμνῳδοῦ ἐν τῇ εὐσήμῳ ταύτῃ καί πασχαλίῳ ἡμέρᾳ εἴπωμεν: «Ὤ Πάσχα τό μέγα, καί ἱερώτατον Χριστέ· ὤ σοφία καί Λόγε, τοῦ Θεοῦ καί δύναμις· δίδου ἡμῖν ἐκτυπώτερον, σοῦ μετασχεῖν, ἐν τῇ ἀνεσπέρῳ, ἡμέρᾳ τῆς βασιλείας σου». Ἀμήν. Χριστός Ἀνέστη.
Ἠκολούθησε λιτανεία τρίς πέριξ τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ τῇ προπορεύσει Προσκόπων καί πανδήμῳ συμμετοχῇ λαοῦ.
Τήν μεσημβρίαν ὁ ἡγούμενος Ἀρχιμανδρίτης π. Βενέδικτος καί τό Συμβούλιον καί τό ἐκκλησίασμα τῆς Κανᾶ παρέθεσαν τράπεζαν εἰς τόν Μακαριώτατον, εἰς τήν ὁποίαν καί προσεφώνησαν Αὐτόν οἱ Ἐπίτροποι τῆς Κοινότητος τῆς Κανᾶ καί ὁ Ρῶσος Πρέσβυς εἰς Ἰσραήλ κ. Ἀνατόλιος Βικτόρωβ καί ὁ ἀντιπρόσωπος τῆς Ἑλληνικῆς Πρεσβείας εἰς Τέλ Ἀβίβ κ. Μαυροειδῆς.
Μετά τήν τράπεζαν ὁ Μακαριώτατος ἐτέλεσε ἁγιασμόν ἐγκαινίων στεγαστικοῦ συνοικισμοῦ ἀνεγειρομένου ὑπό τῆς Κοινότητος Κανᾶ εἰς βακούφικον τεμάχιον γῆς τοῦ Πατριαρχείου. Εἰς τήν τελετήν ταύτην ὁ Μακαριώτατος προσεφώνησε διά τῆς κάτωθι προσφωνήσεως Αὐτοῦ:
«Σύ κατ’ ἀρχάς Κύριε τήν γῆν ἐθεμελίωσας καί ἔργα τῶν χειρῶν σου εἰσΊν οἱ οὐρανοί», (Ἑβρ. 1,10).
Ἀγαπητοί ἐν Χριστῷ Ἀδελφοί,
Ἀξιότιμε Πρόεδρε καί Τίμια μέλη τῆς Ἐκκλησιαστικῆς Ἐπιτροπῆς,
Ὁ ἐκ νεκρῶν ἀναστάς Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός ἠξίωσε πάντας ἡμᾶς, ἵνα εὐχαριστιακῶς ἑορτάσωμεν τά ἐγκαίνια τῆς τοῦ Χριστοῦ Ἀναστάσεως, ὡς καί τήν τοῦ Ἁγίου Ἀποστόλου Θωμᾶ ψηλάφησιν ἐν τῇ ἁγιογραφικῇ πόλει ὑμῶν Κανᾷ τῆς Γαλιλαίας, ἔνθα ὁ Κύριος ἡγίασεν τόν γάμον διά τῆς παρουσίας Αὐτοῦ μετά τῆς Μητρός Του, τῆς Θεοτόκου καί ἀειπαρθένου Μαρίας.
Μάρτυρες ἀψευδεῖς τοῦ γεγονότος τούτου δέν εἶναι μόνον οἱ Ἀπόστολοι καί Εὐαγγελισταί, ἀλλά καί οἱ διά μέσου τῶν αἰώνων διαβιοῦντες ἐνταῦθα Ρωμαιορθόδοξοι Χριστιανοί, οἱ ἀποτελοῦντες τό εὐλογημένον χριστεπώνυμον πλήρωμα τοῦ Παλαιφάτου Πατριαρχείου Ἱεροσολύμων, τοὐτέστιν τῆς Μητρός ἁπασῶν τῶν Ἐκκλησιῶν, τῆς τεθεμελιωμένης ἐπί τοῦ σταυρικοῦ αἵματος τοῦ ἱδρυτοῦ αὐτῆς· «θεμέλιον γάρ ἄλλον οὐδείς δύναται θεῖναι παρά τόν κείμενον, ὅς ἐστιν ᾿Ιησοῦς Χριστός», κηρύττει ὁ θεῖος Παῦλος.
Χαιρόμεθα καί ἐν ταὐτῷ «τόν ἔνθεον ζῆλον καί τήν προθυμίαν ὑμῶν, τῶν νεαρῶν Ἐπιτρόπων τῆς τοπικῆς Ἐκκλησίας ἡμῶν, καυχώμεθα», (Πρβλ. Β’ Κορ. 9,1). Λέγομεν δέ τοῦτο, διότι ἡ νέα γενεά, παρά τάς δυσκολίας τάς ὁποίας ἀντιμετωπίζει ἐν τῷ καθημερινῷ βίῳ αὐτῆς, διακρίνεται διά τόν ζῆλον τήν ἀφοσίωσιν εἰς τάς παραδόσεις τῆς Ἐκκλησίας καί ἰδιαιτέρως διά τήν ἀνιδιοτελῆ ἀγάπην αὐτῆς εἰς τόν τόπον τῶν προγόνων καί γεννητόρων αὐτῆς.
Χαιρόμεθα διότι σήμερον ἐγκαινίζεται διά τῆς τοποθετήσεως τοῦ θεμελίου τούτου λίθου ἔργον ἀγαθόν καί κοινωφελές, ἔργον καταδεικνύον τήν μέριμναν τῆς Μητρός πρός τά τέκνα αὐτῆς, τῆς Ἐκκλησίας δηλονότι τῶν Ἱεροσολύμων πρός τά μέλη τοῦ σώματος αὐτῆς, ἵνα κατά Παῦλον «μή ᾖ σχίσμα ἐν τῷ σώματι, ἀλλά τό αὐτό ὑπέρ ἀλλήλων μεριμνῶσι τά μέλη», (Α΄ Κορ. 12,23).
Εὐχόμεθα εὐόδωσιν τοῦ καλοῦ τούτου ἔργου καί κάθε ἀγαθῆς πρωτοβουλίας ὑμῶν πρός δόξαν Θεοῦ καί ἔπαινον τῆς Ἁγίας Αὐτοῦ Ἐκκλησίας. Καί τοῦτο διότι, κατά τήν φωνήν τοῦ σοφοῦ Παύλου, «Θεοῦ γάρ ἐσμέν συνεργοί· Θεοῦ γεώργιον, Θεοῦ οἰκοδομή ἐστέ», (Α΄Κορ. 3,9) Χριστός Ἀνέστη.
