Στο προηγούμενο φύλλο η «Κιβωτός» είχε δημοσιοποιήσει την τελευταία – όπως έμελλε να συμβεί – παρέμβαση του μακαριστού Μητροπολίτη Φθιώτιδος Νικόλαου, ο οποίος εξέπεμπε sos για την έλλειψη πιστών από τις Θείες Λειτουργίες.
Στο κείμενο εκείνο είχε επισημάνει ότι: «Δεν υπάρχει καμμιά αμφιβολία, ότι εδώ και χρόνια έχει τεθεί σε εφαρμογή σχέδιο περιορισμού του ρόλου και της παρουσίας της Εκκλησίας στον βίο των νεοελλήνων. Τα τελευταία χρόνια το σχέδιο αυτό δικαιολογείται ως ανοχή και παραδοχή της διαφορετικότητος.
Η πλύση εγκεφάλου με κάθε τρόπο και μέσο επηρεάζει τον λαό, ο οποίος δυστυχώς με ευθύνη της Εκκλησίας παραμένει ακατήχητος. Εάν δεν εργασθούμε πνευματικά στον λαό μας, θα μείνουμε μόνοι μας στις Εκκλησίες μας με τους ολίγους, ενώ οι χιλιάδες θα μένουν μακριά από την εκκλησιαστική ζωή.
Οσο αλλάζουν οι γενιές, οι μεγαλύτεροι στην ηλικία αντιλαμβανόμεθα πόσοι ήμασταν πριν 20 χρόνια και τώρα πόσοι μείναμε.
Εάν δεν αφυπνισθούμε, εάν δεν οργανωθούμε, εάν δεν εργασθούμε ως διοίκηση της Εκκλησίας, ως Ενορίες, ως μεμονωμένοι Χριστιανοί, θα πάθουμε παράλληλα με την περιβαλλοντική ερημοποίηση που απειλεί την Ελλάδα, και εκκλησιαστική ερημοποίηση».
Τελικά δεν έζησε για να δει ναούς γεμάτους, αλλά από την πρώτη στιγμή που φόρεσε το ράσο είδε πολλά από τα όνειρά του να παίρνουν σάρκα και οστά και πολλές από τις πρωτοβουλίες του να δημιουργούν ένα εκκλησιαστικό περιβάλλον προσιτό σε όλους.
Με τα χρόνια εξελίχτηκε σε έναν από τους σημαντικότερους ιεράρχες της Εκκλησίας της Ελλάδος και σε έναν πραγματικό ποιμένα για τη μητρόπολη της Φθιώτιδος. Είχε να δώσει ακόμη πολλά, αλλά την περασμένη Κυριακή σε ηλικία 71 προδόθηκε από την καρδιά του, έξι μήνες μετά την κοίμηση της μητέρας του.
Ο μακαριστός Μητροπολίτης Φθιώτιδος κυρός Νικόλαος γεννήθηκε το 1948 στην Πλατειά Τήνου. Σπούδασε στην Ριζάρειο Εκκλησιαστική Σχολή και στη Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, αποφοιτήσας αριστούχος το 1972.
Διάκονος χειροτονήθηκε το 1973 και Πρεσβύτερος το 1975. Διετέλεσε Αρχιδιάκονος και Ιεροκήρυξ της Ιεράς Μητροπόλεως Χαλκίδος (1973 – 1975), Καθηγητής της Εκκλησιαστικής Σχολής Τήνου (1975 – 1978) και Ιεροκήρυξ του Πανελληνίου Ιερού Ιδρύματος της Ευαγγελιστρίας Τήνου (1975 – 1984).
Το 1984 μετεκλήθη από τον μακαριστό Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και πάσης Ελλάδος κυρό Σεραφείμ στην Ιερά Αρχιεπισκοπή Αθηνών. Διετέλεσε Διευθυντής Υπηρεσιών και του Θεολογικού Οικοτροφείου της Αποστολικής Διακονίας (1984 – 1996), Γενικός Διευθυντής του Ραδιοφωνικού Σταθμού της Εκκλησίας της Ελλάδος (1990 – 1996) και Ιεροκήρυξ του Ιερού Ναού Αγίου Ελευθερίου Αρεως.
Συνέγραψε πολλές μελέτες θεομητορικού, ιστορικού και λογοτεχνικού περιεχομένου και δημοσίευσε πολλά άρθρα σε εφημερίδες και περιοδικά.
Μητροπολίτης Φθιώτιδος εξελέγη από την Ιερά Σύνοδο της Ιεραρχίας της Εκκλησίας της Ελλάδος την 1η Οκτωβρίου 1996. Χειροτονήθηκε την 6η Οκτωβρίου στον Ιερό Ναό Αγίου Ελευθερίου Αρεως και ενθρονίσθηκε στη Λαμία την 17η Νοεμβρίου 1996.
Τον Φεβρουάριο του 2016 η «Κιβωτός» είχε δημοσιεύσει μία σπάνια συνέντευξη του μακαριστού Νικόλαου.
Τότε είχε στηλιτεύσει τον περιορισμό στους διορισμούς κληρικών:
“Κανένας δεν μπορεί να αμφισβητήσει αυτό που ελέχθη παλαιότερα από επίσημα χείλη, ότι δηλαδή υπήρχε σχέδιο για τη μείωση της επιρροής της Εκκλησίας στην ελληνική κοινωνία. Το νέο μοντέλο των κρατών δεν θέλει την ανάμειξη της Εκκλησίας στη ζωή και στους θεσμούς. Θέλει μία κοινωνία απαλλαγμένη από την κοσμοθεωρία της θρησκείας. Δυστυχώς για την πατρίδα μας, το παρασκήνιο αυτό επιβάλλει τη θέλησή του διά των πολιτικών, που κυβερνούν ανεξαρτήτως εποχής και κομματικής ιδεολογίας. Τώρα μάλιστα, που έχουμε παραδοθεί στο έλεος των δανειστών και αυτοί επιβάλλουν στην ελληνική Πολιτεία ό,τι πιστεύουν και ό,τι επιθυμούν, η μείωση του ρόλου της Εκκλησίας επιδιώκεται με κάθε τρόπο. Η οικονομική κρίση, στην οποία η Εκκλησία αποδεικνύεται η τροφός του λαού, με τα ιδρύματά της, τα καθημερινά συσσίτια, τα κοινωνικά φαρμακεία και παντοπωλεία και με την εντυπωσιακή φιλανθρωπία της, ήλθε ως εμπόδιο στην πραγμάτωση των αντιεκκλησιαστικών σχεδίων. Οπου όμως τους παίρνει, προωθούν τα σχέδιά τους.
Η παύση των διορισμών των εφημερίων έχει μία λογικοφανή δικαιολογία, ότι ισχύει λόγω οικονομικής κρίσεως, στην ουσία όμως εντάσσεται στην πολιτική μειώσεως της Εκκλησίας. Οταν κλείνουν ενορίες, οι πιστοί μένουν πνευματικά ακάλυπτοι από πάσης φύσεως ιδεολογικά ρεύματα και στην ιερή «μάνδρα» εισβάλλουν «λύκοι» βαρείς.
Το κόστος των εφημέριων μπροστά στα υπέρογκα ποσά που διατίθενται για αλλοτρίους σκοπούς είναι ελάχιστο. Οποιος παρακολουθεί τις δημοσιεύσεις της Εφημερίδος της Κυβερνήσεως (ΦΕΚ) διαπιστώνει τι συμβαίνει στην άλλη πλευρά, με χιλιάδες διορισμούς -ίσως αναγκαίους- σε άλλους οργανισμούς του Δημοσίου. Οι εφημέριοι θα ζημιώσουν τον κρατικό προϋπολογισμό; Το πρόβλημα είναι πολύ σοβαρό. Από την αρχή έγραψα στους αρμοδίους και δημοσίευσα άρθρα με τα οποία επισημαίνω τους κινδύνους από την έλλειψη ιερέων στην επαρχία. Η Ιερά Σύνοδος τηρεί στάση αναμονής. Μέχρι πότε όμως; Πέρασαν πέντε χρόνια και μόνο από τη Μητρόπολή μου έφυγαν 50 εφημέριοι και διορίστηκαν πέντε με τον νόμο «1 προς 10». Μείωση των εφημέριων σε μία Μητρόπολη σημαίνει πλημμελής εξυπηρέτηση των πνευματικών αναγκών του λαού από τους εναπομένοντας ήρωες ιερείς της υπαίθρου”.
Απαντώντας σε ερώτηση για τη στάση των πολιτικών τότε, υποστήριξε:
Με την υπογραφή του συμφώνου συμβίωσης, κάνατε λόγο για χωρισμό Εκκλησίας και Πολιτείας και μάλιστα με τρόπο δυναμικό. Η Εκκλησία πώς πρέπει να πορευθεί;
Οι χειρισμοί των πολιτικών μας στα θέματα της πίστεως πρέπει να είναι πολύ προσεκτικοί. Σε όσα υπομένει ο λαός μας είναι μέγα σφάλμα να του προσθέσουμε και το άγος του χωρισμού. Η Εκκλησία είναι η δύναμη που αυτή την περίοδο όπως πάντοτε, συγκρατεί και στηρίζει τον λαό. Είναι ανάγκη να τη βάλουμε στο περιθώριο; Τότε ποιος θα υπηρετήσει τις κοινωνικές ανάγκες των δοκιμαζομένων Ελλήνων; Οι θιασώτες του χωρισμού Κράτους – Εκκλησίας δεν έχουν προβλέψει τι θα προκύψει μετά από μία τέτοια απονενοημένη ενέργεια. Το φρόνημα της πίστεως δεν ξεριζώνεται εύκολα από τον Ελληνα. Οι υποσχέσεις που δίδονται από τους έξω δεν θα τηρηθούν, όταν το Εθνος μας αντιμετωπίσει απειλή της υποστάσεώς του και της ανεξαρτησίας του. Μόνη η Εκκλησία θα προτείνει το στήθος της για να σώσει το Εθνος. Ο,τι έπραξε όλα τα χρόνια της ιστορίας της θα πράξει και τώρα. Φυσικά, οι της Νέας Εποχής, όταν εμείς ομιλούμε με τέτοιους όρους μας περιγελούν, διότι όπως λένε, ανετράπησαν τα παλαιά και τα νέα έχουν άλλη λογική και άλλα μέτρα. Εν πάση περιπτώσει, επειδή η πορεία προς το διαζύγιο είναι εμφανέστατη, ανάγκη είναι για τη συνοχή της ελληνικής κοινωνίας κάθε ενέργεια να γίνει σε συνεννόηση με την Εκκλησία, σε μήκος χρόνου, και όχι μονομερώς.
Υπάρχουν πολλές λεπτομέρειες που πρέπει να διευθετηθούν. Δεν είναι ότι λέγεται από τις τηλεοράσεις. Χρειάζονται νομοθετικές ρυθμίσεις, οικονομικές αποζημιώσεις, επιστροφή των αρπαγέντων εκκλησιαστικών κτημάτων, υπογραφές νέων συμφωνιών και κυρίως, συνετή και διακριτική ρύθμιση του νέου πλαισίου των σχέσεων Εκκλησίας και Πολιτείας. Δεν θα παύσει ποτέ το Κράτος να ασχολείται με την Εκκλησία και η ίδια η Εκκλησία να αποτελεί για την ελληνική κοινωνία έναν ισχυρό κοινωνικό ιστό. Ακόμα και τα αθεϊστικά καθεστώτα του βορρά, παρά το μένος τους, διατήρησαν έστω, υποτυπώδεις σχέσεις με την Εκκλησία. Με αυτές τις προϋποθέσεις, ας έλθει ο χωρισμός, όταν και εφ’ όσον το ζητήσει ο λαός. Είναι από τα μεγάλα και κρίσιμα θέματα που χρειάζεται τη θέληση και την απόφαση του λαού.
