Ι.Μ. Κοιμήσεως της Θεοτόκου – Κλαδορράχη
Η ιερά μονή Κοιμήσεως Θεοτόκου Κλαδορράχης χτίστηκε στα τέλη του 18ου αιώνα από ευλαβείς κατοίκους του χωριού Κλαδορράχη και της πόλεως Φλώρινας. Είναι χτισμένη σε υψόμετρο 780m στο όρος Βαρνούντα και απέχει από την πόλη της Φλώρινας 10 λεπτά. Κατά τη διάρκεια του Μακεδονικού αγώνα έγινε το κέντρο συσκέψεων των προκρίτων Ελλήνων Μακεδόνων της περιοχής με τους οπλαρχηγούς. Την ίδια εποχή το Μοναστήρι γνωρίζει κτιριακή αύξηση με δόμηση κελιών, το κτίσιμο των οποίων αναλαμβάνουν οι συντεχνίες της Φλώρινας. Οι πόλεμοι όμως (Βαλκανικοί, Β΄ Παγκόσμιος Εμφύλιος) έγιναν αιτία ώστε η Μονή να οδηγηθεί σε παρακμή, τα δε οικήματα να καταρρεύσουν.
Το 1955 ο Μητροπολίτης Φλώρινας Βασίλειος επανιδρύει τη Μονή με Βασιλικό Διάταγμα (ΦΕΚ 316/Α/1955).
Σήμερα η Μονή λειτουργεί με προσκυνηματική μορφή, με άμεσο μελλοντικό στόχο την επανασύσταση οργανωμένου κοινοβίου.
Ι.Μ. Αγίας Παρασκευής – Μηλοχώρι
Η Ιερά μονή αγίας Παρασκευής Μηλοχωρίου χτίστηκε πάνω στα θεμέλια βυζαντινού ναού της Αγίας Παρασκευής, τα οποία βρέθηκαν μετά την εμφάνιση και υπόδειξη της αγίας στην ευλαβέστατη χωρική Χρυσούλα Κύπτη (1932). Απέχει από την πόλης της Πτολεμαΐδας περί τα 15 λεπτά και βρίσκεται στα όρια των Δημοτικών Διαμερισμάτων Μηλοχωρίου και Φούφα. Αρχικά ήταν ένα μικρό προσκύνημα, γρήγορα όμως, εξαιτίας των πολλών θαυμάτων που επιτελούνταν, έγινε το θρησκευτικό κέντρο της περιοχής της Εορδαίας. Το 1966 με υπουργική απόφαση (27981/5-3-1699, ΦΕΚ 233/13/1966) ο Μητροπολίτης Βασίλειος μετέτρεψε το προσκύνημα σε Iερά Μονή. Με την ενθρόνιση του Μητροπολίτη Φλώρινας Αυγουστίνου έγινε αφορμή η Μονή να γνωρίσει κτηριακή και πνευματική άνθηση.
Πανήγυρη: 26 Ιουλίου.
Ι.Μ. Αγίου Κοσμά του Αιτωλού – Αρδασσα
Η ιερά Μονή αγίου Κοσμά του Αιτωλού Αρδάσσης ιδρύθηκε από τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη κ. Θεόκλητο το 2004. Βρίσκεται χτισμένη στις παρυφές του όρους Ασκιον, ανάμεσα στα χωριά Αρδασσα και Κρυόβρυση και απέχει από την πόλη της Πτολεμαΐδας 10 λεπτά. Θεμελιώθηκε από τον Παναγιώτατο Οικουμενικό Πατριάρχη κ. Βαρθολομαίο στις 17-9-2005, παρουσία του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Χριστοδούλου και του οικείου Μητροπολίτη κ. Θεοκλήτου.
Σήμερα έχει σχεδόν αποπερατωθεί η κεντρική πτέρυγα της Μονής και το εργαστήριο ξυλουργικής. Η μονή λειτουργεί κοινοβιακά.
