«Η Εκκλησία καλείται να αντισταθεί στις πολιτισμικές πιέσεις που προσπαθούν να επηρεάσουν τις θρησκευτικές πρακτικές και τις ηθικές αξίες, διατηρώντας τη δική της ταυτότητα. Για την ακρίβεια, η Εκκλησία εκπροσωπεί έναν άλλο πολιτισμό, ο οποίος εν πολλοίς είναι ασυμβίβαστος με το «πνεύμα» της εποχής μας», ανέφερε, μεταξύ άλλων, ο μητροπολίτης Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως κ. Νικηφόρος στην «Κιβωτό της Ορθοδοξίας».
Ο κ. Νικηφόρος τονίζει στην «Κ.τ.Ο.» τον κίνδυνο που ελλοχεύει ανάμεσα στους Χριστιανούς από τον «Γεροντισμό» της εποχής, ενώ κάνει αναλυτική αναφορά στους λόγους και τις αιτίες που η πλειονότητα των νέων, σε γενικές γραμμές, δεν έχει θερμή και ζώσα σχέση με τη λειτουργική και μυστηριακή ζωή της Εκκλησίας.
-Κ.τ.Ο.: Πού οφείλεται σήμερα η περιορισμένη συμμετοχή των νέων στη θεία λατρεία;
– κ.Νικηφόρος: Η περιορισμένη συμμετοχή των νέων στη θεία λατρεία σήμερα μπορεί να αποδοθεί σε πολλούς παράγοντες, τόσο κοινωνικούς όσο και θρησκευτικούς, όπως:
α) Κοινωνικές Αλλαγές και Πολιτισμός: Οι νέοι σήμερα ζουν σε ένα περιβάλλον που χαρακτηρίζεται από γρήγορους ρυθμούς ζωής, τεχνολογική εξέλιξη και έναν συνεχώς μεταβαλλόμενο πολιτιστικό περιβάλλον. Αυτές οι αλλαγές μπορεί να τους κάνουν να αισθάνονται ότι η θρησκεία είναι αποκομμένη από τις σύγχρονες ανησυχίες και ενδιαφέροντά τους.
β) Έλλειψη Θρησκευτικής Παιδείας: Πολλοί νέοι δεν έχουν λάβει επαρκή θρησκευτική παιδεία ή ανατροφή που να τους βοηθήσει να κατανοήσουν τη σημασία της θείας λατρείας και της θρησκείας στη ζωή τους. Αυτό μπορεί να οφείλεται στην έλλειψη καθοδήγησης από την οικογένεια ή το σχολείο.
γ) Αίσθημα Αποξένωσης: Κάποιοι νέοι μπορεί να αισθάνονται ότι οι παραδοσιακές μορφές λατρείας δεν τους εκφράζουν ή ότι η Εκκλησία δεν κατανοεί τις ανάγκες και τις ανησυχίες τους. Αυτό μπορεί να τους οδηγήσει στο να απομακρυνθούν από τη θρησκευτική ζωή.
δ) Αυξανόμενος Σκεπτικισμός και Αθεΐα: Ο αυξανόμενος σκεπτικισμός απέναντι στη θρησκεία, σε συνδυασμό με την αυξημένη αποδοχή της αθεΐας ή της αγνωστικιστικής στάσης, μπορεί να συμβάλει στην απομάκρυνση των νέων από τη θεία λατρεία.
ε) Απασχόληση και Υποχρεώσεις: Οι υποχρεώσεις, όπως οι σπουδές, η εργασία και οι κοινωνικές δραστηριότητες, μπορεί να αφήνουν λιγότερο χρόνο στους νέους για τη συμμετοχή στη θεία λατρεία.
ζ) Εναλλακτικές Πηγές Πνευματικότητας: Πολλοί νέοι αναζητούν πνευματικότητα έξω από τα παραδοσιακά θρησκευτικά πλαίσια, όπως μέσω διαλογισμού, γιόγκα ή άλλων πνευματικών πρακτικών, κάτι που μπορεί να μειώσει τη συμμετοχή τους στη θεία λατρεία.
η) Κρίση Εμπιστοσύνης: Η κρίση εμπιστοσύνης προς τους θεσμούς γενικά, συμπεριλαμβανομένης της Εκκλησίας, μπορεί να αποθαρρύνει τους νέους από το να συμμετάσχουν σε εκκλησιαστικές τελετές και δραστηριότητες.
Αυτοί οι παράγοντες, σε συνδυασμό με προσωπικές εμπειρίες και επιρροές, συμβάλλουν στη σημερινή περιορισμένη συμμετοχή των νέων στη θεία λατρεία.
-Κ.τ.Ο.: Θεωρείτε ότι ο «Γεροντισμός» αποτελεί πρόβλημα σήμερα στο Σώμα της Εκκλησίας;
-κ.Νικηφόρος: Ο «Γεροντισμός» αναφέρεται στην υπερβολική εξάρτηση των πιστών από τον πνευματικό τους πατέρα ή γέροντα, συχνά εις βάρος της προσωπικής τους πνευματικής ελευθερίας και ευθύνης. Αυτή η τάση μπορεί να εμφανίζεται όταν οι πιστοί θεωρούν τον γέροντα ως απόλυτη αυθεντία και αναζητούν συνεχώς την καθοδήγησή του σε όλες τις πτυχές της ζωής τους, ακόμα και για ζητήματα που θα έπρεπε να αποφασίζονται από τους ίδιους.
Το φαινόμενο αυτό μπορεί να θεωρηθεί πρόβλημα για το Σώμα της Εκκλησίας όταν γίνεται κατάχρηση της εξουσίας από κάποιους πνευματικούς ή όταν οι πιστοί χάνουν την ικανότητα να αναπτύσσουν την προσωπική τους σχέση με τον Θεό και να αναλαμβάνουν την ευθύνη για τις επιλογές τους. Ο Ορθόδοξος Χριστιανισμός δίνει μεγάλη σημασία στην πνευματική ελευθερία και την προσωπική ευθύνη του κάθε πιστού, και όταν ο «γεροντισμός» υπονομεύει αυτές τις αξίες, τότε μπορεί να θεωρηθεί ως πρόβλημα.
Παράλληλα, είναι σημαντικό να αναγνωριστεί ότι ο ρόλος του πνευματικού πατέρα είναι καθοριστικός και θετικός, όταν ασκείται με διάκριση και σεβασμό προς την ελευθερία του ατόμου. Η ισορροπία μεταξύ πνευματικής καθοδήγησης και προσωπικής ελευθερίας είναι κεντρική για την υγιή ανάπτυξη της πνευματικής ζωής των πιστών.
Συνοπτικά, όπως σε κάθε φαινόμενο υπάρχει ο υγιής «γεροντισμός», που είναι η μετάδοση σε κάποιον μαθητευόμενο ενός τρόπου ζωής, που οδηγεί σε κοινωνία με τον Χριστό, από κάποιον που κατέχει καλύτερα αυτόν τον τρόπο ζωής, έτσι υπάρχει και ο αρρωστημένος «γεροντισμός», που είναι η απόπειρα βιασμού της ελευθερίας του καθοδηγούμενου πιστού εκ μέρους του «γέροντα» ή η αδυναμία του πιστού να αναλαμβάνει τις ευθύνες της ελευθερίας του.
-Κ.τ.Ο.: Ποια είναι τα όρια εκείνα που προφυλάσσουν την ορθόδοξη πίστη και τη θεία λατρεία από την σημερινή εκκοσμίκευση;
-κ. Νικηφόρος: Η εκκοσμίκευση αποτελεί την κατ’ εξοχήν ίσως πρόκληση για την Ορθόδοξη Εκκλησία, καθώς απειλεί να αλλοιώσει την πίστη και τη θεία λατρεία με την εισαγωγή κοσμικών στοιχείων και πρακτικών. Για να προφυλαχθεί η Ορθόδοξη πίστη και η θεία λατρεία από την εκκοσμίκευση, υπάρχουν ορισμένα όρια και αρχές που πρέπει να τηρούνται:
Διατήρηση της Παράδοσης: Η Ορθόδοξη πίστη βασίζεται στα Δόγματα των Οικουμενικών Συνόδων και στην Ιερά Παράδοση, η οποία περιλαμβάνει τη διδασκαλία των Πατέρων της Εκκλησίας, τη Θεία Λατρεία και τα ιερά Μυστήρια. Η διατήρηση αυτής της Παράδοσης είναι κρίσιμη για την προστασία από την εκκοσμίκευση.
Αναλλοίωτη Θεία Λατρεία: Η Θεία Λατρεία και τα ιερά Μυστήρια δεν πρέπει να προσαρμόζονται στις κοσμικές τάσεις. Η αυθεντικότητα και η πνευματική τους αξία πρέπει να παραμένουν άθικτες.
Πνευματική Καθοδήγηση: Οι κληρικοί και οι πνευματικοί καθοδηγητές πρέπει να είναι άγρυπνοι και να καθοδηγούν τους πιστούς, ώστε να διακρίνουν και να αποφεύγουν τις επιρροές που απειλούν να αλλοιώσουν την πίστη τους.
Ασκητική Ζωή: Η άσκηση, η προσευχή, η νηστεία και η ταπείνωση αποτελούν βασικά στοιχεία της Ορθόδοξης πνευματικότητας που αντιστέκονται στην εκκοσμίκευση, προωθώντας έναν τρόπο ζωής που εστιάζει στη σχέση με τον Θεό και όχι στην ικανοποίηση των κοσμικών επιθυμιών.
Αντίσταση στην Πολιτισμική Πίεση: Η Εκκλησία καλείται να αντισταθεί στις πολιτισμικές πιέσεις που προσπαθούν να επηρεάσουν τις θρησκευτικές πρακτικές και τις ηθικές αξίες, διατηρώντας τη δική της ταυτότητα. Για την ακρίβεια, η Εκκλησία εκπροσωπεί έναν άλλο πολιτισμό, ο οποίος εν πολλοίς είναι ασυμβίβαστος με το «πνεύμα» της εποχής μας.
Πνευματική Εκπαίδευση: Η κατήχηση και η συνεχής εκπαίδευση των πιστών στην Ορθόδοξη πίστη βοηθά στην κατανόηση και την απόρριψη των κοσμικών επιρροών.
Συλλογική Συνείδηση: Η κοινότητα των πιστών πρέπει να λειτουργεί συλλογικά, στηρίζοντας ο ένας τον άλλον στην πνευματική ζωή και αντιστεκόμενοι στην εκκοσμίκευση μέσα από την κοινή προσευχή και την κοινωνία των πιστών.
Τα όρια αυτά, εάν διατηρηθούν, μπορούν να προστατεύσουν την Ορθόδοξη Εκκλησία από την αλλοίωση και να διασφαλίσουν τη συνέχεια της πίστης και της λατρείας σε έναν συνεχώς μεταβαλλόμενο κόσμο.
-Κ.τ.Ο.: Πείτε μας δύο λόγια για τις νεανικές δραστηριότητες της Μητροπόλεώς σας;
-κ. Νικηφόρος: Η Ιερά μας Μητρόπολη, αν και μικρή σε πληθυσμό, προσπαθεί να κρατά ζωντανή την επικοινωνία και την συμμετοχή των νέων σε διάφορες δραστηριότητες, που ανταποκρίνονται στα ενδιαφέροντα και τις ανάγκες τους, με απώτερο στόχο την πνευματική και κοινωνική τους καλλιέργεια.
Αυτές περιλαμβάνουν:
Κατηχητικές Συντροφιές
Τα κατηχητικά μαθήματα δεν περιορίζονται μόνο στην εκμάθηση της πίστης, της ιστορίας της Εκκλησίας και των ηθικών αξιών, αλλά ενθαρρύνουν τη συζήτηση πάνω σε σύγχρονα θέματα που απασχολούν τη νεολαία. Οι νέοι συμμετέχουν σε ομάδες, όπου συζητούν και ανταλλάσσουν απόψεις για κοινωνικά ζητήματα, οικολογικά θέματα και προκλήσεις που αντιμετωπίζουν στην καθημερινή τους ζωή.
Εκδηλώσεις Πολιτισμού
Οργανώνονται πολιτιστικές εκδηλώσεις, από τα Τμήματα Βυζαντινής και Παραδοσιακής Μουσικής, Παραδοσιακών Χορών, καθώς και από το νεοδημιουργηθέν Τμήμα Θεατρικών Παραστάσεων, όπου οι νέοι μπορούν να εκφραστούν καλλιτεχνικά και να παρουσιάσουν το ταλέντο τους. Αυτές οι δραστηριότητες προσφέρουν στους νέους ευκαιρίες να κοινωνικοποιηθούν, να αναπτύξουν φιλίες και ενισχύουν το αίσθημα της δημιουργικότητας και της συλλογικότητας.
Εκπαιδευτικές Εκδρομές
Εκδρομές σε μοναστήρια και άλλους θρησκευτικούς ή ιστορικούς τόπους ενισχύουν τη σχέση των νέων με την πολιτιστική και πνευματική κληρονομιά του τόπου μας.
Αθλητικές Δραστηριότητες
Αθλητικοί αγώνες, όπως ποδοσφαίρου, μπάσκετ ή βόλεϊ, διοργανώνονται για να ενθαρρύνουν την ευγενή άμιλλα και τη σωματική άσκηση. Αυτές οι δραστηριότητες βοηθούν τους νέους να ενισχύσουν τη σωματική τους υγεία και να καλλιεργήσουν το ομαδικό πνεύμα.
Εθελοντισμός και Κοινωνική Προσφορά
Οι νέοι ενθαρρύνονται να συμμετέχουν σε δράσεις εθελοντισμού, όπως βοήθεια σε ηλικιωμένους, συμμετοχή σε διοργάνωση εκδηλώσεων για φιλανθρωπικούς σκοπούς. Μέσα από αυτές τις δράσεις, καλλιεργείται το αίσθημα της κοινωνικής ευθύνης και της αλληλεγγύης.
Συμπερασματικά θα μπορούσαμε να πούμε ότι, παρά τον μικρό αριθμό του πληθυσμού της, η Ιερά μας Μητρόπολη καταφέρνει να δημιουργήσει ένα ζωντανό και πολυδιάστατο πρόγραμμα δραστηριοτήτων, που προσεγγίζει τις ανάγκες των νέων, συνδυάζοντας την πνευματική τους ανάπτυξη με την κοινωνική και πολιτιστική τους καλλιέργεια, αλλά κυρίως την επαφή τους με την τοπική μας Εκκλησία και την ενεργό συμμετοχή τους σ’ αυτήν.
-Κ.τ.Ο.: Ποιο μήνυμα θέλετε να στείλετε σε όσους ετούτη την ώρα διαβάζουν τις γραμμές αυτές και λογισμοί δυσπιστίας καταλαμβάνουν το νου τους;
-κ.Νικηφόρος: Αγαπητέ/ή αναγνώστη/στρια, κατανοώ τις αμφιβολίες και τις δυσπιστίες που μπορεί να σε καταλαμβάνουν σχετικά με τη ζωή της Εκκλησίας και αυτό είναι απολύτως φυσιολογικό. Είναι φυσικό να υπάρχουν στιγμές όπου η πίστη μας δοκιμάζεται και οι λογισμοί μας κλονίζονται. Σε αυτές τις στιγμές, είναι σημαντικό να στραφούμε προς την πηγή της αλήθειας, τον Ιησού Χριστό, και να αναζητήσουμε απαντήσεις με ταπείνωση και ανοιχτή καρδιά.
Σε καλώ να εξετάσεις τις σκέψεις σου με ειλικρίνεια και να προσπαθήσεις να δεις την Εκκλησία μέσα από τα μάτια της πίστης. Η πίστη είναι μια προσωπική πορεία, γεμάτη προκλήσεις και αναζητήσεις. Σημαντικό είναι να διατηρείς ανοιχτή καρδιά και νου, αναζητώντας την αλήθεια με ειλικρίνεια και προσευχή. Θυμήσου ότι η Εκκλησία δεν είναι απλά ένας θεσμός, αλλά το Σώμα του Χριστού, που καλεί τον καθένα μας σε μια προσωπική σχέση με τον Θεό. Μην αφήνεις τους λογισμούς της δυσπιστίας να σε απομακρύνουν από την αλήθεια και την αγάπη που προσφέρει η Εκκλησία. Αντίθετα, χρησιμοποίησέ τους ως ευκαιρία για να εμβαθύνεις την πίστη σου και να ενισχύσεις την πνευματική σου ζωή. Η αλήθεια βρίσκεται στην αγάπη και την κατανόηση, και η σχέση σου με τον Θεό είναι μοναδική και πολύτιμη.
Πηγή: Κιβωτός της Ορθοδοξίας (5-9-2024)
