Οσοι είχαν την τύχη να φτάσουν ως τη Παναγούδα, το κελί του οσίου Παϊσίου στο Άγιο Όρος θα διαπίστωναν τρία πράγματα:
-την αφοσίωση του γέροντα στα «πνευματικά βότανα» για τη σωτηρία της ψυχής.
– την αποστροφή του στο πολύ φαγητό και την κρεατοφαγία,
-και τον απόλυτο σεβασμό που είχε στη φύση.
Αν και η κατάσταση της υγείας του τον ανάγκασε πολλές φορές να έχει πολλά «πάρε- δώσε» με γιατρούς , εν τούτοις προσπαθούσε να αποφύγει τα φάρμακα και χωρίς να καταφεύγει στις εναλλακτικές θεραπείες ,να στηρίζει την υγεία του στην κατανάλωση φρούτων και λαχανικών ( «τα καρότα κάνουν καλό , καθαρίζουν το αίμα») αλλά και στη χρήση βοτάνων («η μέντα βοηθάει στο ασθμα»), έλεγε συχνά σε όσους τον επισκέπτονταν.
Είτε συμμερίζεται κάποιος σήμερα τις βοτανοθεραπείες είτε οχι ένα είναι σίγουρο ότι στο Άγιο Όρος εδώ και αιώνες οι μοναχοί είχαν βρει εκείνα τα βότανα τα οποία τους βοηθούσαν να ξεπεράσουν πολλές ασθένειες.
Δεκάδες μοναχοί κατά καιρούς έχουν αναφερθεί στη βοτανοθεραπεία και έχουν καταγράψει πολλά φυτά τα οποία με την κατάλληλη επεξεργασία μπορούν να αποδειχτούν ισχυρά όπλα στην καταπολέμηση μεγάλου αριθμού ασθενειών.
Η βοτανοθεραπεία ως μέθοδος με απήχηση εντός και εκτός του Άθω αναπτύχθηκε κυρίως κατά τον 19ο αιώνα με τους θεραπευτές μοναχούς να καταλήγουν σε ασφαλή συμπεράσματα, ως προς τις θεραπευτικές ιδιότητες συγκριμένων βοτάνων.
Oι συγχρονοί μας μοναχοί ,στηριζόμενοι σε αυτήν ακριβώς τη θεωρία έχουν ρίξει το βάρος τους , εκτός της προσευχής και της νηστείας στη διατροφή και τη χρήση των βοτάνων , ενώ δεν είναι και λίγα εκείνα τα μοναστήρια τα οποία παρασκευάζουν διάφορες θεραπευτικές αλοιφές ή επιδίδονται και στην παραγωγή βοτάνων τα οποία χρησιμοποιούνται στα φαγητά ή για ροφήματα.
Μάλιστα , τα τελευταία χρόνια, έχουν γραφτεί δεκάδες βιβλία με μοναστηριακές συνταγές οι οποίες στηρίζονται σε συνταγές αιώνων και έχουν συμβάλει τα μέγιστα στην ποιότητα της ζωής των μοναχών.Κάποιοι δε υποστηρίζουν και στη μακροζωία τους…
Ο Όσιος Παϊσιος είναι από τους μοναχούς εκείνους που είχε αναδείξει τη διατροφή και τη νηστεία ως σημαντικούς παράγοντες για την πορεία κάθε μοναχού.
Ήταν ένας άνθρωπος που λάτρευε και προστάτευε τη φύση.
Οι θέσεις του που διατύπωνε γραπτώς ή προφορικώς ,όπως μας τις μεταφέρει ο βιογράφος του ιερέας Διονύσιος Τάτσης , ήταν βαθειά οικολογικές και οι προσεγγίσεις του ήταν φαινομενικά «απλοϊκές» αλλά ουσιαστικές σε ότι αφορά το μέλλον .Ελεγε: « ο σύγχρονος άνθρωπος πήρε φάρμακα και σκότωσε τα τριζόνια που έδιωχναν τα κουνούπια. Τώρα έφτιαξε τριζόνια με μπαταρίες και υπερήχους. Τι να πεί κανείς; Με τα φυτοφάρμακα χάλασε η φύση. Τρώμε ντομάτες και αγγούρια τον Γενάρη. Αυτό δεν είναι καλό. Τα φάρμακα και οι ορμόνες βλάπτουν .Βλέπεις εδώ στο Άγιο Όρος τα δέντρα είναι πολύ ωραία. ‘Άλλα μικρά και άλλα μεγάλα με πράσινο χρώμα και πολλές αποχρώσεις . Όλα έχουν ποικιλία. Αντίθετα όταν περνάς από τη Χαλκιδική ας πούμε, όλα τα δέντρα που φυτεύτηκαν από ανθρώπινο χέρι είναι ίδια, σαν Ιταλοί στρατιώτες το 1940».
Για τη διατροφή και τη χρησιμότητα πολλών προϊόντων ο Παϊσιος έλεγε: «Η περιποίηση στο γαϊδουράκι ( σ.σ στο σώμα του ανθρώπου ) θα πρέπει να γίνεται με διάκριση , με ανάλογο κριθάρι , για να μπορούμε να το συγκρατήσουμε με το χαλινάρι , για να μην κάνει αταξίες και μας πετάει κλοτσιές …
Ο όσιος για το λόγο αυτό επισημαίνει ότι για τον μοναχό αλλά και για τον κάθε άνθρωπο ο ρόλος της διατροφής και της νηστείας είναι σημαντικός. Σε όσους τον ρωτούσαν μετέφερε όλα εκείνα στα οποία είχε καταλήξει όλα τα χρόνια του μοναχισμού:
-Όλα τα βραστά ωφελούν μόνο με ωμό λάδι.
-Για όσους έχουν αϋπνίες υποστήριζε πως θα πρέπει να αποφεύγουν τα σινάπια (δημιουργούν πύρωση στη σάρκα!), τα μαρούλια, τα πολλά ζοχιά, τις παπαρούνες, την ήρα από το σιτάρι και τα σκόρδα. Το γάλα του κουτιού , το τσάι το ευρωπαϊκό που βγαίνει στην Κίνα που είναι σαν καφές.
-Αντίθετα ωφέλιμο είναι το φυσικό γάλα, το φλαμούρι, το μέλι . Το μέλι μπορεί να χρησιμοποιηθεί το πρωί με μία κουταλιά του γλυκού διαλυμένο σε ένα ποτήρι χλιαρό νερό ως ρόφημα. Βοηθάει εκτός των άλλων και στην πέψη και στη δυσκοιλιότητα.
-Για τη δυσκοιλιότητα βοηθάνε και τα βραστά σύκα. Τα ψητά ή βραστά κρεμμύδια και περισσότερο τα αγριόπρασα , ιδίως όταν σε αυτά βάζουμε και ωμό λάδι.
-Τα ωμά κρεμμύδια ως τροφή όταν είναι φρέσκα ή ξερά τα αφήνουμε στην παγωνιά για να φύγει το φαρμάκι.
-Το κρασί συνιστάται στους φιλάσθενους το οποίο συμπληρώνει τη λιτή τροφή, αλλά και σε αυτούς που έχουν αδύνατο στομάχι που δεν επιδέχεται… νερό.
Πολύ βοηθάει σε αυτές τις περιπτώσεις να βάζουμε δύο πόντους κρασί στο ποτήρι και μετά να το γεμίζουμε νερό και να πίνουμε το θολωμένο αυτό κρασόνερο.
Αυτές τις προτροπές μετέφερε ο όσιος Παϊσιος σε όσους τον επισκέπτονταν στο κελί του στην Παναγούδα και σε όσους του έστελναν επιστολές με τις οποίες του ζητούσαν συμβουλές για να ξεπεράσουν σωματικές ασθένειες που τους ταλαιπωρούσαν.
Η απομάκρυνση του ανθρώπου από τη φύση είναι η βασική αιτία του κακού.”Τι κατόρθωσαν οι άνθρωποι του 20ου αιώνος με τον πολιτισμό! Παλάβωσαν τον κόσμο, μόλυναν την ατμόσφαιρα, τα πάντα. Η ρόδα, αν ξεφύγει από τον άξονα, γυρίζει συνέχεια χωρίς σκοπό. Έτσι και οι άνθρωποι, άμα ξεφύγουν από την αρμονία του Θεού, βασανίζονται! Τι σακατεμένος κόσμος υπάρχει! Σε ποιά εποχή ήταν τόσοι άρρωστοι; Παλιά οι άνθρωποι δεν ήταν έτσι. Τώρα, όποιο γράμμα ανοίξω, καρκίνο ,η ψυχοπάθεια, η εγκεφαλικό, η διαλυμένες οικογένειες, αυτά θα συναντήσω. Άλλοτε σπάνια υπήρχε καρκίνος. Βλέπεις, ήταν φυσική η ζωή. Άλλο θέμα τι επέτρεπε ο Θεός. Έτρωγε κανείς φυσικές τροφές και ήταν υγιέστατος. Φρούτα, κρεμμύδια, ντομάτες, ήταν όλα καθαρά. Τώρα και αυτές οι φυσικές τροφές σακατεύουν τον άνθρωπο. Αυτοί που τρώνε όλο τέτοιες τροφές παθαίνουν μεγαλύτερη ζημιά, γιατί όλα έχουν μολυνθεί. Αν ήταν παλιά έτσι, εγώ θα πέθαινα από νέος, γιατί σαν καλόγερος έτρωγα ο,τι είχε ο κήπος· πράσα, μαρούλια, κρεμμύδια, λάχανα, όλο τέτοια, και ήμουν μια χαρά. Τώρα έχουν λιπάσματα, ραντίσματα. Τι τρώνε σήμερα οι άνθρωποι! Το άγχος, οι νοθευμένες τροφές αρρώστια φέρνουν. Αχρηστεύεται ο κόσμος, όταν χρησιμοποιεί αδιάκριτα την επιστήμη.
…Τότε οι τροφές ήταν καθαρές.Οι άνθρωποι όλα τα έτρωγαν ώριμα. Τώρα όλα τα κόβουν άγουρα, για να μη χαλάσουν, και τα αφήνουν στο ψυγείο. Τα μαζεύουν πράσινα-πράσινα και τα αφήνουν να ωριμάσουν. Ενώ πρώτα ωρίμαζε το φρούτο, έπεφτε κάτω από το δένδρο η, μόλις το έπιανες, κοβόταν.
Και πόσα από αυτά που φτιάχνει τώρα ο άνθρωπος είναι άχρηστα. Το μαλλί σιγά-σιγά το καταργούν. Δύσκολα να βρεις μάλλινη φανέλλα να κρατά τον ιδρώτα. Φορώ μια φανέλα μάλλινη και αμέσως καταλαβαίνω αν έχει συνθετικό, γιατί δεν μπορώ να πάρω αναπνοή· με πιάνει δυσφορία, πάω να σκάσω! Και το θεωρούν στέρεο, πιο καλό! Το θεωρούν πρόοδο! Είναι όμως υγιεινά αυτά; Έτσι όπως τα κάνουν είναι ανθυγιεινά. Και γράφουν «αγνό παρθένο μαλλί»!! Και θα βρουν και άλλες καθαρότερες λέξεις, για να τα διαφημίζουν! Τα πρόβατα τώρα τα έχουμε μόνο για το κρέας, αφού φτιάχνουμε μαλλί από πετρέλαιο!
