“Toυ λόγου μου ο μοναχός Παϊσιος” .Για πρώτη φορά ηλεκτρονικά το βιβλίο για τη ζωή και το έργο του Οσίου

577

…Tου λόγου μου ο μοναχός Παίσιος

«Ο μεγαλύτερος εχθρός μου είναι το ονομά μoυ. Αλίμονο στο μοναχό που βγάζει όνομα ,διότι μετά δεν θα έχει ησυχία, αλλά και οι άνθρωποι θ΄ αρχίσουν να πλάθουν διάφορα πράγματα , τα οποία  δεν είναι πραγματικότητα».

Η φράση αυτή του γέροντα  Παίσιου  ,αποδίδει με σαφή και απόλυτο τρόπο “αυτό το διαφορετικό” που εισήγαγε ο αγιορείτης μοναχός στην σύγχρονη ζωή της Ορθόδοξης Ελληνικής Εκκλησίας: την σεμνότητα  και την αυτογνωσία .Παράλληλα αποδείχτηκε και προφητική γιατί μετά τον θανατό του κυκλοφόρησαν  εκατοντάδες βιβλία με “ρήσεις – θέσεις και απόψεις του” οι οποίες έφτασαν σε μας μέσω αφηγήσεων τρίτων προσώπων και όχι από γραπτά κείμενα δικά του , με αποτέλεσμα να έχουν υιοθετηθεί υπερβολές που σε πολλές περιπτώσεις αγγίζουν τα όρια του μύθου.

Άλλωστε, εάν μιλήσει κανείς με πατέρες του Αγίου Όρους, με  συγγενείς του αλλά και ανθρώπους  που τον έζησαν από κοντά  θα διαπιστώσει ότι  πολλά από αυτά  τα οποία έχουν φτάσει σε μας δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα και δεν αποδίδουν τη ζωή και τον λόγο του μοναχού , οποίος “δίδαξε την απλότητα” και την ταπείνωση.

Όλα  όσα έχουν γραφεί ή έχουν γίνει γνωστά με “άγραφες μαρτυρίες” έχουν  δημιουργήσει   μια  εικόνα  την οποία ο  ίδιος απέρριπτε χωρίς δεύτερη σκέψη. Και αυτό φαίνεται την ίδια του τη πορεία στον μοναχισμό.

 Συνήθιζε να υπογράφει τις επιστολές του ως «ο εν πολλαίς αμαρτίαις μοναχός Παίσιος” και δεν δίσταζε να χαρακτηρίζει τον εαυτό του ως “κολοκύθι” ή τενεκέ”  όταν κάποιοι τον ενέτασσαν στον κύκλο τον αγίων, προσπαθώντας να τους αποδείξει ότι η ζωή του μοναχού και του καλού χριστιανού είναι μια διαρκής πάλη.

Είτε κάποιος είναι κοντά στην Εκκλησία και την Ορθοδοξία είτε όχι  ο Παίσιος ως σύγχρονός μας μοναχός- σύμβολο έχει έμμεσα ή άμεσα επηρεάσει χιλιάδες ανθρώπους εντός και εκτός Ελλάδος. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε το γεγονός ότι τα βιβλία για τη ζωή και το έργο του έχουν μεταφραστεί ή μεταφράζονται σε περισσότερες από 20 χώρες , ενώ η φήμη του είναι σεβαστεί σε όλα τα δόγματα , ακόμη και τους Καθολικούς , όπως περιγράφει το βιβλίο του ο Ιταλός μοναχός Λορέτζο Ντιλέττο “Οδοιπορία στο Άγιο Ορος”.

Εκτός των βιβλίων ,η μεγαλύτερη ίσως απόδειξη για το πόσο  ο Παίσιος επηρέασε τον κόσμο είναι οι εκατοντάδες χιλιάδες πιστοί από όλο τον κόσμο – και αυτό δεν είναι υπερβολή- οι οποίοι φτάνουν στο Ιερόν Ησυχαστήριον “Ευαγγελιστής Ιωάννης  ο Θεολόγος” στη Σουρωτή Θεσσαλονίκης για να προσκυνήσουν τον τάφο του.

Ποιος ήταν όμως ο άνθρωπος ο οποίος από τα Φάρασα της Καππαδοκίας  40 ημερών μωρό  κατέληξε στην Κόνιτσα των Ιωαννίνων , περιπλανήθηκε στο Άγιο Όρος ,ασκήτεψε στο Σινά και τελικά ετάφη στη Θεσσαλονίκη;

Aν  κάποιοι φαντάζονται ότι   ο Παίσιος ήταν ένας βαθειά μορφωμένος άνθρωπος κάνουν λάθος. Όπως έλεγε και ο  ίδιος ήταν ένας “αγράμματος” που είχε τελειώσει μόνο το δημοτικό. Ήταν λιτοδίαιτος “άσαρκος”, νήστευε και εργαζόταν  πολύ και προσεύχονταν ακόμη περισσότερο. Όλο του το νοικοκυριό ήταν εάν κονσερβοκούτι  το οποίο χρησιμοποιούσε για κατσαρόλα, ποτήρι, φλιτζάνι και ένα κουτάλι. Δεν είχε ποτέ ηλεκτρικό, τηλέφωνο , τηλεόραση. Δεν χρησιμοποιούσε πετρογκάζ.

Αγαπούσε τη παιδιά, τη φύση ,τα άγρια ζώα και σε αντίθεση με άλλους αγιορείτες δεν ήταν αυστηρός με όσους δεν μπορούσαν να κατανοήσουν το βαθύτερο νόημα της νηστείας και την προσευχής.

Ήταν όμως  αυστηρός με τους πολιτικούς, την ηγεσία της Εκκλησίας  και με όσους με το ζόρι επέβαλαν “κανόνες” στους απλούς ανθρώπους πολλές φορές κόντρα στις θέσεις της επίσημης Εκκλησίας. Για παράδειγμα όταν τον ρωτούσαν αν θα πρέπει τα παιδιά που γεννήθηκαν από γονείς που παντρεύτηκαν με πολιτικό γάμο να βαπτίζονται απαντούσε : “Και τι φταίνε τα καημένα…”.

Αυτή η προσέγγιση  ήταν που τον έκανε προσιτό και  ιδιαίτερα αγαπητό στους πολλούς. Πάντα υποστήριζε ότι δεν φταίνε “οι αμαρτωλοί” αλλά εκείνοι , στην προκειμένη  περίπτωση  οι μοναχοί και οι κληρικοί , οι οποίοι δεν έχουν καταφέρει να τους μεταδώσουν την ουσία της πίστης.

Εκτός της νηστείας και της προσευχής ο γέρων Παίσιος ασχολούνταν  και με σύγχρονα θέματα , όπως το μέλλον της χώρας  η ΕΟΚ, η παγκόσμια πολιτική και οικονομική κατάσταση.

Ως ένας άνθρωπος που έζησε από κοντά τον εμφύλιο, – υπηρέτησε στον Στρατό-όταν η διαμάχη μεταξύ των Ελλήνων είχε κορυφωθεί- εκφράζονταν συχνά κατά του κομμουνισμό αλλά και όλων   εκείνων που πίστευε ότι αντιστρατεύονταν την Ορθοδοξία.

Είχε ταχθεί κατά του Νίκου Καζαντζάκη , όπως και το σύνολο της Εκκλησίας, είχε πρωτοστατήσει στο να συμμετέχει και το Άγιο Όρος στις κινητοποιήσεις κατά της ταινίας “ο Χριστός Ξανασταυρώνεται” στη Θεσσαλονίκη ,αλλά ποτέ δεν τα έβαζε με τον άνθρωπο Καζαντζάκη αλλά με τον “άθεο”. Άλλωστε όλοι  οι παράγοντες της Εκκλησίας είχαν εναντιωθεί στον Καζαντζάκη ,χωρίς βέβαια ποτέ να τον αφορίσουν όπως εσφαλμένα πιστεύετε έως και  σήμερα.

Άλλωστε ο Καζαντζάκης μαζί με τον Άγγελο Σικελιανό είχαν επισκεφτεί το Άγιο Όρος και είχαν υμνήσει την δύναμη αυτών των ανθρώπων που είχαν επιλέξει να ζουν αποκεκομμένοι από τα εγκόσμια!

Σαφώς και μιλούσε για τα εθνικά θέματα αλλά εδώ υπάρχουν πολλά κενά για το κατά πόσο ο ίδιος προέβλεπε το μέλλον αλλά  και για τις ίδιες του τις θέσεις  οι οποίες φέρεται να διατύπωνε σε γνωστούς και ..αγνώστους.

Για παράδειγμα , πολλοί μεταφέρουν επωνύμως στα βιβλία που έχουν γραφεί για τον Παίσιο ότι  προφήτευε την επιστροφή της Πόλης στην Ελλάδα , για διάλυση της Τουρκίας , για τον κίνδυνο ο  οποίος μπορεί να προέλθει από την Αλβανία.

Για τη διάλυση της Τουρκίας ,ότι έλεγε δεν ήταν παρά από τις  προφητείες του Πατροκοσμά του Αιτωλού τον οποίο είχε σε μεγάλη εκτίμηση. Και ενώ πολλοί γράφουν ότι προφήτευσε το τέλος της Τουρκίας σε μια συνάντηση  που είχε με τον καθηγητή Κώστα Μαλλίδη και μαθητές της Αθωνιάδας Σχολής , στην ερώτηση “αν θα πάρουμε την Πόλη” απάντησε: “αστα αυτά Κώστα , εμείς πρέπει να προετοιμαζόμαστε για άλλη πόλη…” εννοώντας  την μετά θάνατον “πόλη του θεού”.

Ο Παίσιος ήταν από εκείνους τους μοναχούς που δεν άντεχε την κολακία. Συχνά έλεγα ότι είναι καλύτερα να του αφήνουν ένα σημείωμα με το αίτημα παρά να τον απασχολούν με την “πολυλογία” ώστε να μπορεί να βοηθήσει δια της προσευχής περισσότερους. Έπαιρνε χιλιάδες γράμματα στα οποία δεν απαντούσε και δεν δεχόταν ποτέ χρήματα.

Πίστευε ότι με την  προσευχή και τους  καλούς  λογισμούς  οι άνθρωποι θα έλυναν τα προβληματά τους και θα έρχονταν ένα βήμα  πιο κοντά στον θεό, μέσα όμως από σκληρές δοκιμασίες. Ο ίδιος πέρα από το γεγονός ότι έτρωγε ελάχιστα, υπέβαλε τον εαυτό του από παιδί σε αυστηρότατες δοκιμασίες .Για παράδειγμα περπατούσε ξυπόλυτος ακόμη και πάνω σε αγκάθια. Κοιμόταν ελάχιστα και τιμωρούσε αυστηρά τον εαυτό του όταν ένιωθε ότι του κτυπούν την πόρτα οι πειρασμοί.

Όπως είχε εκμυστηρευτεί ο ίδιος , κάποτε όταν ακόμη μόναζε στο μοναστήρι του Στομίου στην Κόνιτσα αισθάνθηκε το σώμα του να φλογίζεται από μια “δυνατή σαρκική  πύρωση”. Όταν διαπίστωσε ότι αυτή δεν περνάει έκοψε σε εφτά σημεία  το πόδι του με τσεκούρι!

Ο τρόπος αντιμετώπισης των πειρασμών ήταν για τον Παίσιο  κάτι το πολύ προσωπικό και το πολύ ουσιαστικό. Άλλωστε ήταν από εκείνους που είχε αντισταθεί στον εκσυγχρονισμό του Αγίου Όρους. Δεν ήθελε να γίνουν δρόμοι ασφαλτοστρομένοι. Δεν ήθελε αυτοκίνητα και υπερασπιζόταν την ησυχία των μοναχών. Όπως συνήθιζε να λέει ο μοναχός δεν είναι φανάρι , αλλά φάρος ο οποίος φαίνεται από μακριά. Ενώ υποστήριζε ότι ( ο μοναχός) είναι ο ασυρματιστής του θεού και πως όσο πιο πολύ απομακρύνεται τόσο πιο καλό σήμα πιάνει.

Σε αντίθεση με ότι πιστεύετε σήμερα υποστήριζε οτι ο μοναχός δεν είναι να “πηγαίνει ένα πιάτο φαί ” σε όσους το έχουν ανάγκη αλλά να προσεύχεται  ώστε να υπάρχει πάντα φαγητό για όλους.

Παρά την αυστηρότητα της ζωή του διέθετα σπάνιο χιούμορ ,ενώ μιλούσε με παραβολές και συχνά χρησιμοποιούσε φράσεις από τη “λαϊκή σοφία”  προκειμένου να γίνει πιο εύκολα κατανοητός. Για  όσους δεν “έμπαιναν σε δρόμο” έλεγε: το βόδι που δεν μπαίνει στο ζυγό , ούτε στο αυλάκι , πάει στον χασάπη! Αυτές οι λαϊκές ρήσεις τον βοηθούσαν να αποδώσει τις σκέψεις του απλά και κατανοητά.

Δεν θεωρούσε τον εαυτό του “θαυματοποιό” και έχει μείνει πια παροιμιώδης η απάντηση που έδωσε  σε  φοιτητές από τα Γιάννινα που του ζητούσαν να κάνει ένα θαύμα: Ωραία μπείτε όλη στη σειρά κόψτε τα κεφάλια σας και γω θα έρθω να τα ενώσω!

Ο τρόπος αυτός  αν και δεν “βόλευε” όλους   όσοι έσπευδαν κοντά του για να ζήσουν μια ξεχωριστή εμπειρία ,τον έκανε ακόμη πιο δημοφιλή. Ακόμη πιο δημοφιλή τον έκανε  επίσης ο αυθορμητισμός του. Επειδή δεν ήταν δεινός ρήτορας πολλές φορές με χειρονομίες προσπαθούσε να μεταφέρει στους άλλους τς θέσεις του.

Εκεί στο υπαίθριο αρχονταρίκι στην αυλή του κελιού του που είχε για καρέκλες κούτσουρα ο Παίσιος  επιχειρούσε να βάλει “στον δρόμο του θεού” τους επισκέπτες του. Προσευχόταν γι αυτούς αλλά και για όλο τον κόσμο, σε έναν ρόλο διαμεσολαβητή…Άλλωστε ως ασυρματιστής στο στρατό …είχε αναθέσει…στους μοναχούς το διακόνημα του ασυρματιστή του θεού!

Λίγο  πριν πεθάνει έκανε τον δικό του απολογισμό για την ζωή του αφήνοντας σε όλους   μια διαφορετική   διαθήκη:

«Του λόγου μου ,ο μοναχός Παίσιος , όπως εξέτασα τον εαυτόν μου , είδα  ότι  όλες τις εντολές του Κυρίου τις παρέβην . Όλες τις αμαρτίες τις έχω κάνει. Δεν έχουν σημασία εάν ορισμένες έχουν γίνει σε μικρότερο βαθμό , διότι δεν έχω καθόλου ελαφρυντικά , επειδή με έχει ευεργετήσει πολύ ο Κύριος. Εύχεσθε να με ελεήσει ο Χριστός .Συγχωρέστε με και συχωρεμένοι να είναι όσοι νομίζουν οτι με ελέησαν.

Ευχαριστώ πολύ και πάλιν εύχεσθε..”.   

Από τα Φάρασα της Καππαδοκίας , στην Κόνιτσα , το Σινά , το Άγιο Όρος

 

Την περίοδο όπου  οι μεγάλες δυνάμεις  μετά από έντονο παρασκήνιο προσπαθούσαν με τα δικά τους μέτρα και σταθμά να βάλουν «τέλος στην ελληνοτουρκικό πρόβλημα” προκρίνοντας –  και με τη σύμφωνη γνώμη και της Ελλάδας- τη λύση της ανταλλαγής των πληθυσμών, στα Φάρασα της Καππαδοκίας η οικογένεια του Πρόδρομου και της Ευλογίας Εζνεπίδη αποκτούσε ένα υγιέστατο αγοράκι στις 25 Ιουλίου του 1924.Ηταν το όγδοο από τα δέκα παιδιά της οικογένειας (τα δύο πρώτα είχαν πεθάνει) το οποίο λίγες από τη γεννησή του είχε την τύχη να το βαπτίσει ένας από τους πλέον σεβάσμιους  ιερείς της περιοχής ο Αρσένιος (συγγενής της μητέρας του) ο οποίος μετά τον θανατό του ανακηρύχτηκε από την επίσημη Εκκλησία άγιος.

Ο ιερέας έδωσε το όνομά του στον μωρό λέγοντας στην γιαγιά του : «Ε, Χατζη –αννά τόσα παιδιά σου βάφτισα .Δεν θα δώσεις και σε ένα το ονομά μου; Καλά εσείς θέλετε να αφήσετε άνθρωπο στο πόδι του παππού,εγώ δεν θέλω να αφήσω στο πόδι μου έναν καλόγηρο;».Αυτή η «παράκληση- προτροπή» του Αρσένιου εισακούστηκε και το παιδί ονομάστηκε Αρσένιος.Ο ιερεας που βάπτισε τον Παίσιο και του έδωσε το ονομά του δεν ήταν άλλος από τον μετέπειτα άγιο της ορθοδοξίας «Αρσένιο τον Καππαδόκη».

Εκείνη η «πρώτη συνάντηση» έμελλε να σημαδέψει τον υπόλοιπο βίο του Αρσένιου , του γέροντος Παίσιου δηλαδή. Ο Παίσιος στο πρόσωπο του ιερέως βρήκε τον  πνευματικό  του πατέρα, τον καθοδηγητή, τον θεολόγο, το πρότυπο , τον προστάτη του.

Εκείνη την περίοδο τα Φάρασα, όπως και όλες οι περιοχές όπου κυριαρχούσαν οι Έλληνες είχαν υποχρεωθεί να αφήσουν πίσω ζωές αιώνων να επιβιβαστούν –με λίγα προσωπικά αντικείμενα –στο καράβι που θα τους έφερνε στην Ελλάδα , την μητέρα πατρίδα που δεν είχαν γνωρίσει ποτέ.

Τα Φάρασα η “Βαρασιό»  πριν την μικρασιατική καταστροφή  ήταν ένα σημαντικό για την περιοχή κεφαλοχώρι  «στην ακριτική ζώνη της Ρωμιοσύνης» το οποίο αποτελούνταν στην ουσία από έξι χωριά  200 χιλιόμετρα από την Καισάρεια. Αν και ήταν αποκομμένα από τον υπόλοιπο ελληνισμό της Μικράς Ασίας  κατάφεραν να διατηρήσουν και την πίστη τους και την γλώσσα τους με τους κατοίκους να εμπλέκονται τακτικά σε μάχες με τους Τσέτες (Τούρκοι αντάρτες) οι οποίοι δεν κατάφεραν ποτέ “να τα πατήσουν”. Μάλιστα ήταν τέτοια η αντίσταση των κατοίκων που πολλοί Έλληνες και μη που καταδιώκονταν αναζητούσαν στα Φάρασα καταφύγιο. Για τον λόγο αυτό οι Τούρκοι τους ονόμαζαν Μακαβαίους (Ιουδαική ιερατική οικογένεια  ζηλωτών).

Σύμφωνα με τις παραδόσεις της περιοχής και οι γυναίκες είχαν ενεργό ρόλο στην άμυνα του χωριού. Μάλιστα μια φορά  όταν οι Τούρκοι κυνήγησαν μια ομάδα γυναικών ,μεταξύ των οποίων και ήταν και συγγενείς του Παίσιου , αυτές προτίμησαν να πέσουν στο ποτάμι και να πνιγούν.

Χαρακτηριστικό της βαθειάς πίστης των κατοίκων είναι το γεγονός ότι στην περιοχή υπήρχαν πενήντα Εκκλησίες , πολλά μοναστήρια αλλά και αγιάσματα. Ο καθεδρικός ναός ήταν αφιερωμένος στη  μνήμη των οσιομαρτύρων Βαρασηχίου και Ιωνά  οι οποίοι μαρτύρησαν στην Καππαδοκία κατά τον 4ο αιώνα μ.Χ.

Οι πρόγονοι του γέροντος Παίσιου ήταν όλοι τους «καλοί χριστιανοί» .Μάλιστα η γιαγιά του Χατζή-Χριστίνα είχε έξω από το χωριό ιδιόκτητο εκκλησία αφιερωμένο στη μνήμη του αρχαγγέλου Μιχαήλ. Στο εκκλησάκι η γυναίκα πήγαινε τακτικά και ασκήτευε .Είχε δε σπίτι και στα Άδανα όπου φιλοξενούσε τον όσιο Αρσένιο όταν αυτός ταξίδευε με τα πόδια για προσκύνημα στους Αγίους Τόπους.

Το πρώτο όνομα της οικογένειας ήταν Χατζηδιγενής. Στη συνέχεια υποχρεώθηκαν να πάρουν το όνομα του προπάππου του που λεγόταν Θεοδόσιος.

Ο πατέρας του ονομάζονταν Προκόπιος Θεοδοσίου. Για να γλυτώσει από τους Τούρκους άλλαξε και πάλι το ονομά του και το έκανε Εζνεπίδης που σημαίνει αλλοδαπός.

Ο Πρόδρομος ήταν γόνος μιας εκ των σημαντικότερων οικογενειών στα Φάρασα  στην οποία περνούσε από γενιά σε γενιά η προεδρία του χωριού, αξίωμα το οποίο κράτησε ο ίδιος για πολλά χρόνια.

Εκτός της προεδρίας , ο Πρόδρομος θεωρούνταν καλός τεχνίτης («έπιαναν τα χέρια του»),ήταν γεωργός ενώ είχε και καμίνι που «έφτιαχνε σίδηρο». Ήταν από τους πλέον ριψοκίνδυνους στην περιοχή, καλός στην σκοποβολή αλλά και «εξερευνητής άγνωστων και απρόσιτων σημείων του χωριου».Είχε εμπλακεί  δε, πολλές φορές σε μάχες με τους τσέτες. Οι Τούρκοι μάλλον τον είχαν σε εκτίμηση  και κάθε φορά που πήγαινε στα Άδανα για υποθέσεις της κοινότητας οι Τούρκοι αξιωματούχοι των υποδέχονταν με την φράση « καλώς το παλικαράκι τον ρωμιό».

Αλλά και αργότερα σε προχωρημένη ηλικία , όταν πια ζούσε στην Ελλάδα, όταν κήρυξε τον πόλεμο η Ιταλία ζήτησε να καταταγεί εθελοντής!

Η μητέρα του Ευλογία ανήκε στο γένος Φραγκοπούλου και ήταν συγγενής του Αρσένιου. Παντρεύτηκε τον Πρόδρομο Εζνεπίδη σε ηλικία 15 χρόνων με τον οποίο απέκτησε δέκα παιδιά, τα δύο πρώτα όμως πέθαναν.Το τρίτο το βάπτισε ο Αρσένιος και του έδωσε το όνομα Ζωή και από τότε όλα έζησαν και μεγάλωσαν φυσιολογικά. Τα δύο κορίτσια που δεν έζησαν ήταν η Αικατερίνη και η Σωτηρία. Τα υπόλοιπα παιδιά ήταν : η Ζωή, η Μαρία, ο Ραφαήλ, η Αμαλία, ο Χαράλαμπος, ο Αρσένιος (ο γέροντας Παίσιος), η Χριστίνα και ο Λουκάς.

Το 1924 η οικογένεια ,στο πλαίσιο του μέτρου της ανταλλαγής των πληθυσμών, επιβιβάζεται σε πλοίο για τον Πειραιά. Κατά το ταξίδι και μέσα στον συνωστισμό που επικρατούσε κάποιος πάτησε το βρέφος αλλά τελικά το παιδί σώθηκε. Πολύ αργότερα ο Παίσιος έλεγε : «Αν είχα πεθάνει τότε που είχα τη χάρη του βαπτίσματος ,θα  με έριχναν στη θάλασσα να με φάνε τα ψάρια  και τουλάχιστον θα μου έλεγε ευχαριστώ κανένα ψαράκι και θα πήγαινα στον παράδεισο”.

Αυτή η φράση δείχνει την ταπεινότητα του   γέροντας Παίσιου, ο οποίος συνήθιζε να λέει όταν όλα τα χρόνια της ζωή του δεν έκανε τίποτε που θα του εξασφάλιζε τον Παράδεισο!

Η οικογένεια έμεινε για λίγο στον Πειραιά, και στη συνέχεια μεταφέρθηκε στο κάστρο της Κέρκυρας. Εδώ πέθανε και  ετάφη ο άγιος Αρσένιος ακριβώς σαράντα μέρες μετά τον ερχομό του στην Ελλάδα. Οι άνθρωποι που ήταν κοντά του έλεγαν ότι  ο όσιος τους είχε εκμυστηρευθεί : «εγώ θα ζήσω σαράντα μέρες στην Ελλάδα και θα πεθάνω σε ένα νησί».

Μετά την Κέρκυρα πήγαν στην Ηγουμενίτσα και κατέληξαν στην Κόνιτσα, όπου η οικογένεια Εζνεπίδη έζησε και συνεχίζει να ζεί.

Στην Κόνιτσα της προσευχής και εργασίας

 

Η εγκατάσταση στην Κόνιτσα ήταν αρκετά δύσκολη. Η περιοχή δεν θύμιζε τα Φάρασα ,είχε μόλις 11 χρόνια που είχε ελευθερωθεί από τους Τούρκους ,την ώρα που στο νεοσύστατο κράτος της Αλβανίας οι «εγκλωβισμένοι Έλληνες» περνούσαν δύσκολες μέρες.

Ο μικρός Αρσένιος μεγάλωνε μέσα σε ένα περιβάλλον  όπου κυριαρχούσε η πίστη στο θεό, ενώ άκουγε συνεχώς  ιστορίες για τον άγιο Αρσένιο και ότι  συνόδευε την πορεία του  στην Καππαδοκία.

Η μητέρα του μάθαινε πώς να μην προκαλεί τα άλλα παιδιά και πώς να παραμένει ταπεινός ακόμη και όταν έβγαινε νικητής στα παιχνίδια με τους συνομιληκούς του. Παράλληλα τον έβαλε μέσα σε όλα εκείνα τα στοιχεία που έκαναν τις οικογένειες που ήρθαν από την Μικρά Ασία να ξεχωρίζουν: Φαγητό όλοι μαζί ,προσευχή και νηστεία. Οι γονείς του   έβλεπαν  να μεγαλώνει ένα  παιδί  το οποίο ασπάζονταν  τις αρχές τους  και ο μέν πατέρας του τον εκτιμούσε ιδιαίτερα γιατί γινόταν καλός τεχνίτης  , η δε μητέρα του γιατί έδειχνε ότι είναι πολύ  ευλαβής.

Όμως  και όλοι στην Κόνιτσα είχαν να λένε για το πάθος του μικρού Αρσένιου για την νηστεία. Αν και παιδί ζητούσε από την μητέρα του να του μαγειρεύει  άγρια χόρτα χωρίς λάδι .Έτρωγε ελάχιστα και μάλιστα για να παραμείνει λιτοδίαιτος  έσφιγγε πολύ τη ζώνη του! Ήταν δε το τέτοιο το πάθος του για την νηστεία που κάποια στιγμή τον εγκατέλειψαν οι δυνάμεις του  και έπεσε στο κρεβάτι. Πολύ αργότερα περιγράφοντας τον εαυτό του έλεγε: «τα χέρια μου ήταν σαν των μικρών παιδιών της Αφρικής, διότι ο οργανισμός μου στερήθηκε βασικές τροφές, όταν ήμουν μικρός.Ο λαιμός μου είχε γίνει σαν κοτσάνι κερασιού.Τα παιδιά μου έλεγαν θα πέσει το κεφάλι σου».

Είναι χαρακτηριστικός ο διάλογος που είχε μια μέρα με μία κυρία από την Κόνιτσα  την Ερρικέτη Πατέρα:

-παιδί μου έφαγες τίποτε σήμερα;

-Δεν έφαγα.Τι να φάω, αφού η μητέρα μου τα βράζει όλα τα φαγητά στην  ίδια κατσαρόλα.Και  το κρέας και τα νηστήσιμα αφού η κατσαρόλα τα απορροφά.

Ετσι συνέχιζε να νηστεύει και στη συνέχεια να αποσύρεται για να  προσευχηθεί.

Όταν άρχισε να διαβάζει κάπως βρήκε την Αγία Γραφή  και προσπαθούσε να τη μελετήσει.Ιδιαίτερα τον συγκινούσαν οι βίοι των αγίων .Οταν επέστρεφε από το σχολείο συνήθιζε πρώτα να διαβάζει τους βίους των αγίων και μετά να τρώει .Τα αδέλφια του αλλά και οι φίλοι του προσπαθούσαν να τον πείσουν  να αφιερώνει λιγότερο χρόνο στα εκκλησιαστικά .Μάταια. Ο Αρσένιος δεν άκουγε κανέναν. Απομονώνονταν και προσεύχονταν την ώρα που τα άλλα παιδιά έπαιζαν στα στενά σοκάκια της Κόνιτσας.Ο,τι δε διάβαζε προσπαθούσε να τα εφαρμόζει στην καθημερινοτητά του.Κάποτε είχε διαβάσει  πως όταν φοβάσαι έναν τόπο  θα πρέπει να συχνάζεις εκεί για να το ξεπεράσεις.Ο ίδιος φοβόταν όταν περνούσε από το νεκροταφείο.

Όπως έλεγε αργότερα  μια μέρα είδε έναν άδειο τάφο .Το βράδυ πήγε στο  νεκροταφείο και μπήκε μέσα στον τάφο τη νύχτα.”Η καρδιά μου κτυπούσε.Στην αρχή ήταν δύσκολο.Μετά συνήθισα.Κάθησα αρκετή  ώρα και εξοικειώθηκα.

Πήρα θάρρος και  άρχισα να γυρίζω από μνήμα σε μνήμα προσέχοντας μη με δούν και με περάσουν για φάντασμα .Αυτό ήταν πήγα τρία βράδια στο νεκροταφείο και μου πέρασε ο φόβος”.

Η  σχέση του με τα εκκλησιαστικά βιβλία αν και τότε ήταν μόλις 10 χρόνων ήταν καταλυτική. Οταν οι άλλοι  του έλεγαν να διαβάζει λιγότερο ,αυτός έκρυβε τα βιβλία του στα στρώματα και συνέχιζε.

Με την πρώτη ευκαιρία χάνονταν  στο δάσος μάζευε βελανίδια , τα περνούσε σε ένα σκοινί  και το έκανε κομποσκοίνι για να μετρά τις προσευχές και τις μετάνοιες.

Ηταν η περίοδος όπου άρχισε σιγά- σιγά να δημιουργείται ο μύθος του παιδιού που …προορίζεται να γίνει ο εκλεκτός του θεού!

Η αδελφή του η Χριστίνα πρώτη μίλησε για ένα περίεργο …τουλάχιστον περιστατικό : κάποτε έβρεχε.Οι γονείς τους ήταν στα χωράφια και βρέχονταν.Ο Αρσένιος πήρε και τα αδέλφια του  πήγαν στο εικοονστάσι του σπιτιού και προσευχήθηκαν.Η βροχή σταμάτησε.

Ανεξάρτητα εάν πιστεύει κάποιος ή όχι στη δύναμη της προσευχής ,το βέβαιο είναι ότι ο μικρός Αρσένιος δημιουργούσε την αίσθηση ενός  χαρισματικού παιδιού  που ανέπτυσσε μια  διαφορετική σχέση με την Ορθοδοξία.Αλλωστε ,  όποιος τον ρωτούσε τι θα γίνεις  όταν μεγαλώσεις αυτός απαντούσε μονολεκτικά  και αποφασιστικά: καλόγερος.

Την πρώτη προσπάθεια να γίνει μοναχός ασκητής  την έκανε μόλις 11  χρόνων . Την περιέγραφε δε αργότερα  με αρκετή δόση αυτοσαρκασμού: «όταν ήμουν ακόμη στο σχολείο διάβαζα τους βίους των αγίων και επιθυμούσα να γίνω ασκητής.Εβγαινα συχνά έξω από το χωριό.Ημουν τότε έντεκα χρόνων.Είχα εντοπίσει ένα  μεγάλο βράχο.Μια μέρα  ξεκίνησα να ανεβώ ,να γίνω στυλίτης.Πήρα ένα μικρό σιδεράκι μαζί μου για να τρώω κανένα χορταράκι, όπως οι παλιοί ασκητές.Περπάτησα μιάμιση  ώρα μέσα στα βουνά και τον βρήκα.Ηταν ψηλός βράχος.Ανέβηκα με δυσκολία.

Εξάντλησα όλες μου τις δυνάμεις  και μετά άρχισα να σκέπτομαι:οι ερημίτες είχαν ρίζες και έτρωγαν , λίγο νεράκι ,έναν χουρμά.Εσύ δεν έχεις τίποτε επάνω στο βράχο.Πως θα ζήσεις;Με είχε κόψει η πείνα .Δεν άντεχα άλλο , οπότε λέω …ας πάω να φάω κανένα χορταράκι.Που να κατέβω όμως.Καλά ανέβηκα αλλά πως κατεβαίνω τώρα;

Τέλος πήρα μια κουτρουβάλα  πως δε σκοτώθηκα…».

Στυλίτης δεν έγινε… όμως μέρα με τη μέρα έρχονταν πιο κοντά στο ονειρό του που ήταν να γίνει μοναχός.

Στο δημοτικό σχολείο ήταν ένα παιδί υπάκουο και προσεχτικό και  καλός μαθητής «με μάτια ζωηρά» και γι αυτό το παρατσούκλι του ήταν «Γουμπισία» που στα Φαρασιώτικα σημαίνει « πυγολαμπίδα».

Το σχολείο το τελείωσε με βαθμό οκτώ και διαγωγή κοσμιοτάτη.Στην Κόνιτσα όμως δεν είχε γυμνάσιο και έτσι στράφηκε προς την ξυλουργική.

Παρά τη σκληρή δουλειά αυτός επέμενε να νηστεύει.Οταν έμαθε την τέχνη  το πρώτο που έκανε ήταν ένα εικονοστάσι για το σπίτι τους και ένα σταυρό σαν αυτούς που έβλεπε στα βιβλία.

Αργότερα άνοιξε δικό του ξυλουργείο.Εφτασε σε σημείο να κάνει και φέρετρα για τα οποία όμως αρνούνταν να παίρνει χρήματα, για να μην επιβαρύνει τον πόνο των συγγενών!

Παράλληλα με την αναγνωρισή του ως καλού τεχνίτη σε όλη την περιοχή μιλούσαν γι αυτόν με τα καλύτερα λόγια για τη πορεία που διέγραφε ως χριστιανός , αλλά και δυσανάλογα με μεγάλο σεβασμό για την ηλικία του.

Ήταν μόλις 15 χρόνων όταν άρχισε να ψάχνει να βρεί τρόπους για να αφήσει τα εγκόσμια.

Ενα δε περιστατικό μεταξύ του Αρσενίου και του πατέρα του είναι χαρακτηριστικό του πάθους του για τον μοναχισμο.Σε ένα γάμο ο πατέρας του  «ευχήθηκε και στις χαρές σου». Εκείνος από αντίδραση δεν του ξαναφίλησε το χέρι!Είχε πια μπεί σε ένα δρόμο που δεν είχε επιστροφή.Πλέον αναζητά φίλους σε πρόσωπα τα οποία έχουν τις ίδιες ανησυχίες.Θέλει να βρεί ενάρετους μοναχούς να τον καθοδήσουν.Πηγαίνει  στο εκκλησάκι της Αγίας Βαρβάρας το οποίο απέχει από το πατρικό του σπίτι στην Κόνιτσα περίπου 10 λετπά και προσεύχεται.

Την ίδια στιγμή εξασκούνταν σκληρά για την μοναχική ζωή που είχε αποφασίσει να ακολουθήσει:

Έτρωγε άνοστα φαγητά.Δεν έβαζε αλάτι για να μην πίνει πολύ νερό.

Έπλενε μόνος του τα ρούχα του.Οταν δε πήγαινε με τους δικούς του στα χωράφια, έβγαζε τα παπούτσια του και έτρεχε ξυπόλυτος.Τα πόδια του μάτωναν και αυτός υπέμεινε τον  πόνο μιμούμενος τους μάρτυρες!

Τώρα πια είχε μάθει καλά να μεταφέρει όσα διάβαζε για τον Χριστό και τους Αγίους σε νεαρά παιδιά  .

 

Tα χρόνια της θύελλας

Την  περίοδο της  κατοχής η οικογένεια του νεαρού Αρσένιου στην Κόνιτσα βοήθησε  πολλούς  προσφέροντας κυρίως τρόφιμα.Την περίοδο του εμφυλίου συνελήφθη από αντάρτες.Οταν ρωτήθηκε γιατί τον συνέλαβαν απάντησε :επειδή ο αδελφός μου είναι με το Ζέρβα

-Και γιατί είναι είναι στονΖέρβα;

-ο αδελφός μου είναι πιο μεγάλος .Εγώ δεν  δεν μπορώ να του κάνω κουμάντο.

Αφέθηκε ελεύθερος.Από τότε άρχισε να κρύβεται σε διάφορα σπίτια ή στο δάσος.Στην περιβόητη μάχη της Κόνιτσας  ως εθελοντής είχε αφιερωθεί στην περιποίηση των τραυματισμένων.

Από  τότε είχε τραβήξει την δική του διαχωριστική γραμμή .Ο κομμουνισμος , ως ιδεολογία ήταν για τον Αρσένιο «εχθρός» της θρησκείας.

Μάλιστα την θέση του αυτή συνήθισε να τη μεταφέρει συχνά σε άλλους κληρικούς οι οποίοι έφτιαχαν μεγάλες εκλλησίες με χρυσά και ασημένια καντήλια: « τι τα  θέλετε αυτά.Για να έρθούν οι κομμουνιστές να τα  αρπάξουν και να κάνουν όπλα εναντίον μας».

Παρά την απόλυτη θέση του για τον κομμουνισμό , δεν απέφευγε να μιλά με κομμουνιστές .

Κάποια στιγμή ήρθε και η δική του ώρα να υπηρετήσει τον στρατό.Οι δικοί του  υποστηρίζουν ότι τότε , λίγο πριν καταταγεί , πήγε στο εκκλησάκι της Αγίας Βαρβάρας  προσευχήθηκε : «Ας ταλαιπωρηθώ, ας κινδυνεύσω, μόνο να μη σκοτώσω άνθρωπο  και να αξιωθώ να γίνω μοναχός».

Στις 20 Απριλίου του 1948 κατατάχτηκε στο στρατό.Παρουσιάστηκε στην Κόρινθο και στη συνέχεια μετατέθηκε στην Τρίπολη όπου πήρε την ειδικότητα του ασυρματιστού.Ως μοναχός αργότερα χαρακτήριζε τους μοναχούς «ασυρματιστές του θεού»!

Το ότι έγινε ασυρματιστής ήταν  σημαντικό για τον ίδιο αφού δεν είχε πλέον σχέση με τα όπλα.

Η μονάδα του πήρε μέρος σε πολλές επιχειρήσεις κατά των ανταρτών  σε διάφορες περιοχές με τον ίδιο να είναι  πότε πρόθυμος να βοηθήσει  τους συναδέλφους του και πότε ανυάκουος στρατιώτης στους αξιωματικούς που έβριζαν τα θεία.

Στις 21 Μαρτίου του 1950 απολύθηκε από τον Στρατό .Υπηρετούσε τότε σε μονάδα της Μακρακώμης .

Η πορεία προς το μοναχισμό.

Μετά το στρατό έμεινε για λίγο στην Κόνιτσα και στη συνέχεια φορώντας ακόμη τα στρατιωτικά ρούχα ταξίδεψε για το Αγιο Ορος προκειμένου να βρεί «γέροντα να υποταχθεί».Την  πρώτη μέρα φιλοξενήθηκε στο κελί του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου  που ανήκε στη μονή Μεγίστης Λαύρας

Στη συνέχεια «αναζητώντας τον καλό γέροντα» πέρασε από καλύβια, σκήτες  και κελιά πότε πέφτοντας πάνω σε ζηλωτές και πότε σε μοναχούς που δεν ήταν ανταποκρινόταν σε αυτά που ήθελε.

Αργότερα   ο ίδιος περιέγραψε την πρώτη του εκείνη εμπείρία: «Πολύ ταλαιπωρήθηκα ως αρχάριος να βρώ αυτό που επιθιμούσα.Φυσικά κανείς δεν μου έφταιξε παρά μόνο οι πολλές μου αμαρτίες , όπως επίσης και η χωριατοσύνη μου ήταν η δεύτερη αιτία για να ταλαιπωρηθώ που εμπιστευόμουνα τον εαυτό μου σε όποιον εύρισκα.Στην αρχή ,μέχρι να βγάλω τα πνευματικά μου φτερά κανείς δεν με βοήθησε .Ολοι με έσπρωχναν».

Εκείνη την περίοδο η οικογενειά του  του ζήτησε να επιστρέψει στην Κόνιτσα.Η  πρώτη του επίσκεψη στο Αγιο Ορος δεν ήταν και η πλέον δημιουργική γιάυτόν.

 

Στην Κόνιτσα άρχισε πάλι να εργάζεται  ως μαραγκός.Την ημέρα σκληρή δουλειά και  νηστεία και το βράδυ προσευχή, συνεχείς μετάνοιες και ύπνο στο τσιμέντο για να συνηθίσει στη σκληρή ζωή του μοναχού.

Κρέας δεν έτρωγε. Ούτε καν στο στρατό δεν έφαγε.Τώρα πια είχε αφήσει γένια ,μοιάζοντας και εξωτερικά σε ασκητική μορφή.

Τον Μάρτιο του 1953 , ήταν πιο έτοιμος από ποτέ να γίνει μοναχός.

Τότε αλλά κα αργότερα έλεγε : «Η εκκλησία μας διδάσεκι δύο δρόμους.Τον μοναχισμό και τον γάμο.Το βόδι που δεν πάει ούτε στον ζυγό ούτε στην αυλακιά πάει στον χασάπη».

Αυτός επέλεξε και πάλι να ταξιδέψει  στο Αγιο Ορος αφήνοντας για μια ακόμη φορά την Κόντιτσα.Τώρα επιλέγει να  δοκιμάσει τις αντοχές του στη μονή Εσφιγμένου.

Ένα χρόνο αργότερα στις 27 Μαρτίου του 1954 παίρνει ρασοευχή και μετονομάζεται σε Αβέρκιος.Στον πνευματικο τουΠαύλο γράφει :

«επροχθές έλαβα ροσοευχή και με μετονόμασαν Αβέρκιο.Ηθελαν να με κάνουν μεγαλοσχημο αλλά εγώ ο ταλαίπωρος δεν μπορώ να κάνω αυτά που απαιτεί τοι Μικρό Σχήμα, πόσο μάλλον να κάνω αυτά που απαιτεί το Μέγα;».

Ολο αυτό το διάστημα ο Αβέρκιος ψάχνει στον Αθω να βρεί «τα αρωματισμένα λουλούδια της Παναγιάς”, δηλαδή  φωτισμένους μοναχούς.

Στις 12 Μαρτίου του 1956 αφήνει τη μονη΄Εσφιγμένου και πηγαίνει στη Φιλοθέου. Στις 3 Μαρτίου του 1957 κάρεται μοναχός και παίρνει το  όνομα Παίσιος.Στην μητέρα του στέλνει επιστολή με την υπογραφή Μοναχός Παίσιος Φιλοθείτης.Παράλληλα  όμως εμφανίστηκαν και τα πρώτα προβλήματα υγείας και επιστρέφει στη Κόνιτσα για  θεραπεία.Αρνείται να εισαχθεί σε νοσοκομείο για να μην «διασυρθεί ο μοναχισμος».

Στον πνευματικό του Παύλο  “απολογείται” σε δραματικούς τόνους: « Στην περίπτωση που εισαχθώ στο νοσοκομείο θα μαθευτεί σε όλους.Καθώς γνωρίζεις μικροί μεγάλοι ,ως πνευματικώς νεκροί ,αφορμήν θέλουν να κατηγορήσουν το μοναχικόν πολιτευμα. Θα διαδοθεί από αυτούς ότι όσοι γίνονται μοναχοί ,να που καταλήγουν Κόνιτσα,στα σνατόρια.Οταν εγώ γίνω σκάνδαλο σε αυτούς που επιθυμούν να μονάσουν ,τι την θέλω την ζωή μου;».

Για λίγους  μήνες παραμένει στην Κόνιτσα όπου κάνει θεραπεία και  προσεύχεται .

Στην χαράδρα του Αώου , δύο ώρες δρόμο στην κορυφή της Γκαμήλας υπάρχει  η Ιερά Μονή Στομίου την οποία είχαν κάψει  οι Γερμανοί.Τον Αύγουστο του 1958 πηγάινει εκεί , όπου άρχίζει και την  ανοικοδόμησή της.

 

Τον Οκτώβριο του ίδιου χρόνου πάει στην Κέρκυρα προκειμένου να κάνει την ανακομιδή των λειψάνων του Αγίου Αρσενίου , του ανθρώπου που τον βάφτισε στα Φάρασα και του έδωσε το ονομά του.

Η δράση του στη μονή Στομίου ενισχύει τον μύθο του νεαρού μοναχού που συντρέχει φτωχούς και αδυνάτους.

Τον Οκτώβριο του 1961 η μονή Φιλοθέου το δίνει το τυπικό απολυτήριο.

Στην 30 Σεπτεμβρίου του 1962 παραδίδει την μονή Στομίου και παίρνει την μεγάλη απόφαση να φύγει από την Κόνιτσα .Οσο ήταν στο Στόμιο τον ειχαν επισκεφθεί πατέρες από το Σινά  οι οποίοι  του είχαν προτείνει να πάει εκεί.Τελικά πήγε και εγκαταστάθηκε στο κελί των αγίων Γαλακτίωνος και Επιστήμης στη μονή Αγίας Αικατερίνης.

Στο Σινά η ζωή του κύλισε με προσευχή   νηστεία και ξυλογλυπτική.Συνήθισε να περπατα ξυπόλυτος και αυτοχαρακτηρίζονταν ως το «αλητάκι του θεού»!

 

Ηρθε σε επαφή με τους Βεδουίνους  τους οποίους προσπαθούσε να βοηθήσει.Από αυτούς  δε έμαθε πρακτικές συνταγές με την χρήση βοτάνων.

Από τη μονή της Αγίας Αικατερίνης συχνά αλληλογραφούσε με γνωστά του πρόσωπα.Σε μια επιστολή   στις 16-6-1966περιγράφει την ζωή του στο Σινά: « ..Εδώ δεν έχω τίποτε σχεδόν.Λιγάκι το υψόμετρο με πειράζει , διοτι στην μονήν είναι 1500 μέτρα κι εδώ που μένω κοντά στα 2.000 μέτρα.Εκτός τούτου δεν έχει οξυγόνο διότι είναι τελείως γυμνό τα μέρος.Φυσικά δεν πρέπει να γίνεται λόγος στους δικούς μου δια να μην στεναχωριούνται .Όταν δε φυσάει αισθάνομαι πονοκέφαλον και να μου  κρατιέται η αναπνοή.Αλλά ευτυχώς που είναι πλησίον μου πολύ ο θεός και με τρέφει με το ουράνιο μάννα ,την θείαν χάρη του, και αισθανομαι μεγάλη χαρά».

Στο Σινά ο Παίσιος κάθεται περίπου ένα χρόνο και μετά επιστρέφει στο Αγιο Ορος όπου εγκαθίσταται στη Σκήτη των Ιβήρων στην καλύβα των Αγίων Αρχαγγέλων.

Εδώ αποκτά δύο «υποτακτικούς» τον Βασίλειο και τον Γρηγοριο  την περίοδο 1965-1966.

Εδώ επίσης είχε την τύχη να συνδεθεί  με έναν ενάρετο άνθρωπο τον παπά-Τύχωνα ο οποίος ασκήτευε στο κελί του τιμίου Σταυρού  και ανήκε στη Μονή Σταυρονικήτα.

Το 1966  η υγεία του επιβαρύνθηκε σημαντικά  και αφού δεν είχε άλλη επιλογή  πήγε στη θεσσλαονίκη  όπου έκανε εγχείρηση και του αφαιρέθηκε τμήμα από τα πνευμόνια του.Χρειάστηκε αίμα   και έσπευσαν να του το προσφέρουν νέες γυναίκες οι οποίες αποτέλεσαν και τον πρώτο πυρήνα του ησυχαστηρίου της Σουρωτής το οποίο άρχισε να κτιζεται ένα χρόνο αργότερα.

Το 1968 οι δύο υποτακτικοί του Βασίλειος και Γρηγόριος αποφάσισαν να αναλάβουν τη μονή Σταυρονικήτα η οποία ήταν έτοιμη να κλείσει λόγω έλλειψης μοναχών.

Ο Παίσιος δέχτηκε την πρόσκληση και  βοήθησε τα μέγιστα στην αναδιοργάνωση της μονής με την ιδιότητα του προισταμένου.

Παράλληλα είναι σε συνεχή επαφή με τον πνευματικό του παπα-Τύχωνα  ο οποίος δε σε ειδική τελετή  στο κελί του Τιμίου Σταυρού στις 11 Ιανουαρίου του 1966 του είχε έδωσε το μεγάλο σχήμα.

Μετά τον θάνατο του παπα-Τύχωνα στις 10 Σεπτεμβρίου του 1968 ο γέρων Παίσιος εγκαθίστατε στο κελί του Τιμίου Σταυρού, μετά από επιθυμία του πνευματικού του.

Το κελί του ήταν από τα πλέον φτωχικά.Ενας ιερομόναχος το περιγράφει: «…Ηταν απέριττο και ασκητικότατο.Ειχε εικόνες κολλημένες στον τοίχο και συνήθως κεριά αναμένα.Μικρό στις διαστάσεις  με χτιστή σόμπα η οποία πάντα εκαιγε μια και ο γέροντας  υπέφερε πάρα πολύ από το κρύο.Σε μια γωνιά ήταν το κρεβατάκι του, ένα ξύλινο πράγμα σαν φέρετρο , γεμάτο εικόνες και ένα ρωσικό σχήμα  πάν ω.Στην άλλη άκρη ήταν ένα σκαμνάκι ,στο οποίο καθοταν και προσευχόταν.Υπήρχε και ένα πλατύ ξύλο που το έβαζε στα γονατά του κι έγραφε.Σε μια μικρή τρύπα τον τοίχο είχε κάμποσες κόλλες και δύο –τρία μολύβια.Ο γέροντας δεν χρησιμοποιούσε υγραέριο και δεν είχε γενικά μαγειρικά σκεύη.Εβραζε σε κάποιο κουτί συνήθως ρύζι, φακές και ότι  άλλο τύχαινε.Οταν ήμουν κοντά του  μου έλεγε κάθε δύο μέρες να πηγαίνω σε κανένα μοναστήρι για να τρώω γιατί ο ίδιος δεν ειχε τίποτε άλλο από παξιμάδι , τσάι και κηπευτικά.Ηταν ένας άσαρκος άνθρωπος , ένας επίγειος άγγελος και ένας ουράνιος άνθρωπος».

Εδώ στο κελί του Τιμίου Σταυρού έμεινε περίπου 10 χρονια.

Το 1968 η μονή Μεγίστης Λαύρας δίνει απολυτήριο στον Παίσιο.

Το 1970  ο γέροντας μεταφέρει από την Κονιτσα στο ησυχαστήριο της Σουρωτής τα λείψανα του Αγίου Αρσενίου.

Ένα χρόνο αργότερα γράφει βιβλίο για τη ζωή και το έργο του Αρσένιου συγκεντρώνοντας στοιχέια από άτομα τα οποία  κατάγονταν από την Καπαδοικία.Το 1975 το βιβλίο του εκδίδεται .Παράλληλα γράφει επιστολές   και διάφορα άλλα βιβλία τα οποία απευθύνονται σε λαικούς και κληρικούς

Στις 29 Οκτωβρίου  του 1972 επισκέπτεται  για πρώτη φορά τη γερνετειρά του τα Φάρασα .

Στις 13 Μαίου του 1979 αφήνει το κελί του Τιμίου στραυρού και εγκαθίσταται στην Παναγούδα κοντά στη Μονή Κουτλουμουσίου. Από δω  πέρα ανοίγει  ο οποιος φωτεινός κύκλος της μοναστικής του ζωής.

O “αγιος της Παναγούδας».

Το κελί της «Παναγούδας» ανήκει στη Μονή Κουτλουμουσίου και απέχει από αυτή περίπου μισή  ώρα με τα πόδια.Σήμερα είναι ένα από τα πιο απλά κελιά στον Αθω ,με λευκούς τσίγκους για σκεπή  και μια «σκουριασμενη περίγραξη».Στην αυλή είναι τα κηπευτικά των δύο μοιναχών που ζούν σημερα  εδώ  του Αρσένιου και του Ησαία οι οποίοι ακολούθούν “την λιτή πορεία του”.Εδώ, και τα κούτσουρα όπου κάθονταν οι προσκυνητές στους οποίους μιλούσε ο Παίσιος.Ολα εδώ τον θυμίσουν ,τα δέντρα, τα αυτοσχέδια καθίσματα, το λάστιχο με το νερό  και το κουτί με τα λουκούμια έξω από την  κεντρική είσοδο, το μικρό σκουριασμένο σίδερο που το κτυπούσαν οι πιστοί για να ειδοποιήσουν τον γέροντα για την παρουσία τους εκεί.

Δεν έχει ρεύμα, δεν έχει τηλέφωνο, και οι μοναχοί δεν έχουν αυτοκίνητα.

Ο γέρων Παίσιος  στην αρχή είχε ενδοιασμούς  εάν έπρεπε να εγκτασταθεί στην Παναγούδα που σημαίνει Παναγίτσα και πήρε το όνομα από το εκκλησάκι του κελιού που ήταν αφιερωμένο  στη γέννηση της Θεοτόκου.Σύμφωνα με τον ίδιο αλλά και αγιορείτες μοναχός τελικά επέλεξε να μείνει εκεί γιατί  «Ο Αγιος Παντελεήμονας  προστάτης και πολιούχος της σκήτης  του παρουσιάστηκε και του είπε να μείνει στη σκήτη για να δοξάσει τον θεό με τη ζωή του και να παρηγορεί τους ανθρώπους».

Ειτε  δέχεται κάποιος αυτή την ερμηνεία  είτε όχι το βέβαιο είναι ότι εκεί έφταναν καθημερινά πιστοί όλων των ηλικιών  για να συζητήσουν με τον γέροντα του οποίου η φήμη είχε εξαπλωθεί πολύ πέραν του Αγίου Ορους.

Εδώ  ο επισκέπτης εύρισκε λίγο νερό, ένα  λουκούμι  και κάθονταν στο υπάθριο αρχονταρίκι  όπου συζητούσαν για τα προβληματά του ,αλλά και θέματα που έχουν σχέση με την  οικογένεια ,το έθνος , την Ορθοδοξία.Παρά τις πάρα πολλές  επισκέψεις βρίσκει χρόνο και γράφει  διάφορα βιβλία.

Το 1988 γράφει την διαθήκη του με την οποία κληροδοτεί τα ιερά λείψανα του αγίου Αρσενίου και τα βιβλία του στο Ησυχαστήριο της Σουρωτής.

Το 1993 ο γέροντας προκειμένου να αντιμετωπίζει τα σοβαρά προβλήματα υγείας που είχε πηγάινει στη Θεσσαλονίκη και κάνει μια σειρά από εξετάσειςαπό τις οποίες προκύπτει  η σοβαρότητα της καταστασής του.Ολο αυτό το διάστημα του συμπαρίστανται οι μοναχές της Σουρωτής που άλλωστε είναι και πνευματικά τέκνα του γέροντα.

Στις 4 Φεβρουαρίου του 1994 υποβάλεται σε εγχείρηση στο έντερο  όπου οι γιατροί διαπιστώνουν ότι ο καρκίνος που τον ταλαιπωρεί έχει επεκταθεί  σε πολλά σημεία του σωματός του. Ο ίδιος λέει ότι αν θα γίνει καλά θα επιστρέψει στο Αγιο Ορός.Ομως η υγεία του δεν του το επιτρέπει.Διαισθάνεται το τέλος του και εκφράζει την επιθυμία του   να ταφεί στην Σουρωτή.

Ολο αυτό το διάστημα που ηταν στο νοσοκομείο είχε αναπτυχθεί μια άλλη σχέση μεταξύ ασθενούς και γιατρών.

Ενας  εκ των θεροπόντων γιατρών  έλεγε: «Ηταν η πρώτη φορά που έζησα έναν αγιορείτη μοναχό γέροντα και εντυπωσιάστηκα.Δεν τον σκεφτόταν τον θάνατο, τον είχε σαν λύτρωση , τον θεωρούσε ότι ήταν η γέφυρα για να φτάσει στο θεό.Ηταν κάτι το συγκλονιστ ικό , το οποίο δεν μπορέι  να περιγραφεί.

Είχε δεχτεί να κάνει θεραπέια αλλά μόλις διαπίστωσε ότι δεν ωφελεί απευθυνόμενος  στον γιατρό του είπε: αφού δεν μπορώ να γονατίσω ,δεν χρειάζομαι πλέον στον κόσμο, πρέπει να φύγω».

Στις 12 Ιουλίου του 1994 , ημέρα Τρίτη σε ηλικία 70 χρόνων , ο γέροντας Παίσιος «εκοιμήθη» και ετάφη στο ησυχαστήριο που είναι δίπλα στον ναό του Αγίου Αρσενίου. Είχε γεννηθεί Ιούλιο του 1924!

Στον  τάφο του ,σύμφωνα με την επιθυμία του τοποθετήθηκε μια μικρή μαρμάρινη πλάκα με τους στίχους που έγραψε ο ίδιος:

Εδώ τελείωσε η ζωή

Εδώ και η πνοή μου,

Εδώ το σώμα θα θαφτη,

Θα χαίρη κι η ψυχή μου.

Ο αγιός μου κατοικεί ,

Αυτό είναι η τιμή μου.

Πιστέυω αυτός να λυπηθεί

Την άθλια ψυχή μου.

Θα εύχεται στον Λυτρωτή

Ναχω την Παναγία μαζί μου.

Μοναχός Παίσιος Αγιορείτης.

 

Επειδή γνώριζε καλύτερα από τον καθένα οτι μετά τον θανατό του θα γράφονταν πολλά   “αυτοβιογραφείται” με  τον ίδιο απλό τρόπο που έγραψε και το ανεπιτήδευτο έμμετρο που είναι χαραγμένο στον τάφο του:

«Εγώ ο αμαρτωλός Παίσιος μοναχός Φιλοθείτης ,Αγιωρείτης, ο κατά κόσμον Αρσένιος Εζνεπίδης ,ενενήθην εις την πατρίδα του  Μεγ.Βασιλείου  Καισάρειαν της Καπαδοκίας τον Ιούλιο του 1924.

Με φέρανε στην αγαπημένη μας μητέρα Ελλάδαν 40 ημερών «προσφυγόπουλο».Εμεγάλωσα στην νυν Ηρωικήν πατρίδα μου Κόνιτσα.Υπηρέτησα τον επίγειον βασιλέα και μετά κατατάγην εθελοντής στο αγγελικό τάγμα των μοναχών εις τον επουράνιον βασιλέα Χριστόν.

Από μικρός ποθούσα την μοναχικήν ζωήν «μάλλον αγγελικήν» καθώς την ονομάζει ο Μέγας Βασίλειος και αφού απέδωσα τα του καίσαρος το καίσαρι»,επήγα εις το Αγιον Ορος  ινα αποδόσω και τα «του θεού τω θεω». Καθώς κυριός μας λέγει στο ευαγγελιό του κατά ματθαίου «β’ 27».

Ηταν δε τέτοια η ταπεινοφροσύνη του  που κάθε φορά κάποιος τον έλεγε άγιο διαμαρτύρονταν : «Αν με συγκρίνετε με τους μεγάλους αγίους είμαι ένας τενεκές.Αν με συγκρίνεται  με κάποιος που γυρνάει στα μπαρ τότε έιμαι άγιος».

Σε αντίθεση με ότι πιστεύετε σήμερα ο γέρων παίσιος δεν ήθελε α γράφουν , ούτε να μιλούν γι άυτόν , ούτε καν να τον φωτογραφίζουν.Μάλιστα όπως θυμάται ο πατήρ Διονύσιος  Τάτσης απο την Κόνιτσα ένας εκ των αγαπημένων βιογράφων του γέροντος  και ένας απο τους πλέον εμβληματικούς κληρικούς της περιοχής  που έχει  μεταφέρει σε μας με ακρίβεια και σοβαρότητα πολλά στοιχεία για τον Παίσιο , όταν είχε γράψει ένα βιβλίο , το πρώτο , για τον γέροντα αυτός τον «μάλωσε».

 Σε όσους  τον ρωτούσαν για την φήμη του απαντούσε κατηγορηματικά: «Ο μεγαλύτερος εχθρός μου είναι το ονομά μυ.Αλίμονο στο μοναχό που βγάζει όνομα ,διότι μετά δεν θα έχει ησυχία,αλλά και οι άνθρωποι θ΄αρχίσουν να πλάθουν διάφορα πράγματα , τα οποια  δεν είναι πραγματικότητα».

Αν και ήταν χιλιάδες αυτοί που τον επισκέπτονταν για να βρίσκει χρόνο  στην είσοδο του κελιού του είχε ένα γραμματοκιβώτιο στο οποίο υπήρχε ένα σημείωμα που έγραφε: “γράφετε τι θέλετε ,ρίξετε το σημείωμα στο κουτί και θα σας βοηθήσω  περισσότερο με την προσευχή παρά με τις πολυλογίες. Ετσι θα έχω χρόνο να βοηθήσω περισσότερους πονεμένους .Εδω φυσικά ήρθα για προσευχή και όχι για να κάνω τον δάσκαλο».

Ιδιαίτερη αγάπη είχε ο γέροντας στα παιδιά, όπως και αυτά  αν πήγαιναν ως εκει, αλλά και στη φύση και τα άγρια ζώα που ήταν σαν να ζούν μαζί του αρμονικά.Αντιπαθούσε τους πολυλογάδες , ή  τους «εξυπνάκηδες» τους οποίος  προσπαθούσε να συνετίσει με παραβολές, παραδείγματα και έναν απλό λόγο.

Ηταν αυστηρός με τους μεγαλοσχήμονες της Εκκλησίας και όσους  «εχτιζαν μεγάλους και πλούσιους ναούς», αλλά και τους πολιτικούς και τα μέσα ενημέρωσης.

Είχε αναπτύξει την δική του φιλοσοφία και είχε εκλαικέυσει τον λόγο των αγίων ,ενσαρκώνοντας ένα διαφορετικό ρόλο : αυτό του μοναχού που είναι ο «ασυρματιστής του θεού επι της γής».

 

 

Η ζωή του Παίσιου.

 

 

Ενας από τους μοναχούς που ήταν κοντά στον Παίσιο έλεγε: “Μέσα στο μοναστήρι είναι υποδειγματικός ,σκληρός αγωνιστής ,μεγάλος νηστευτής  και  έκανε τις μετάνοιες σαν πολυβόλο”.

Ο ίδιος περιγράφει την ζωή του στο κελί:

“Στο κελί μου για προσκέφαλο είχα ένα κούτσουρο από καστανιά. Για κρεβάτι δύο σανίδες με κενό στη μέση για να μην ακουμπά η σπονδυλική στήλη και θερμαίνεται.Εκανα ενάτες συνέχεια.Μάλιστα ένα είδος από τα εποχιακά , ντομάτες ,μαρούλια ,λάχανα τα έτρωγα για πολύ καιρό ,μέχρι που τα βαριόταν ο οργανισμός μου και δεν τα έτρωγα πια με επιθυμία.Κάθε νύχτα αγρυπνία .Κοιμόμουν λίγο .Στην Εκκλησία δεν καθόμουν σε στασίδι για να μην με πιάνει ο ύπνος”.

 

Πως ζείτε με λίγα;

Ο ιερέας Αθανάσιος Πίττας από Αγγρίνιο μεταφέρει τον παρακάτω διάλογο:

Γέροντα πως ζείτε σε τούτον τον τόπο.Πως βρίσκετε τα μέσα συντήρησης;

-Ούτε ΔΕΗ έχω, ούτε ΟΥΛΕΝ , ούτε ΟΤΕ να πληρώνω.Δύο χιλιάδες δραχμές που μου χρειάζονται το χρόνο τις βρίσκω.Κόβω λεπτούς κορμούς εγκάρσια ,φτιάχνω αυτές τις στάμπες και τις στέλνω στη Χαλκιδική.Με τα χρήματα που παίρνω προμηθεύομαι το παξιμάδι  της χρονιάς και ότι άλλο χρειάζομαι.

 

Εχω γίνει πρόγραμμα

Ο Παίσιος  πάντα ήταν κοντά στους ανθρώπους αν και ήθελε να απομονωνεται:

“Eχω γίνει πρόγραμμα των ανθρώπων.Παλαιά ο νούς  μου βυθιζόταν στην ευχή.Τώρα ζω τα προβλήματα των ανθρώπων.Πόσες φορές πετιέμαι στον ύπνο…Αυτό που λέει η καρδιά μου είναι να πάρω ένα μαχαίρι,να την  κόψω κομματάκια ,να την μοιράσω στονν κόσμο και ύστερα να πεθάνω…Οι επισκέπτες από το ένα μέρος μου ανεβάζουν τον πυρετό, αλλά από το άλλα δεν με αφήνουν να πεθάνω ,γιατί δεν ευκαιρώ”.

 

Το κομποσκοίνι

Το κομποσκοίνι ο Παίσιος το παροιμοίαζε ως το σκοινί της μηχανής που το τραβάς και θερμαίνει το λάδια…

«Κάνω μια ώρα κομποσκοίνι   τη νύχτα περπατώντας .Και επειδή έχω πρόβλημα κάτω που κατεβαίνει το αίμα ,μετά τεντώνω  και λίγο τα ποδια  μου.Αν αφήσω τον εαυτό μου έτσι, να μην κάνω λίγη κίνηση πρέπει να με υπηρετούν .Ενώ τώρα υπηρετώ τον τον κόσμο.Γι αυτό ο άνθρωπος να μην χαίρεται το ξάπλωμα γιατι  δεν βοηθάει».

 

H μοναξιά του γέροντος

Ο πατήρ Διονύσιος Τάτσης μεταφέρει στα βιβλία του τον διάλογο  περί μοναξιάς του Παίσιου στο απομονωμένο κελί του:
«Μη νομίζεις αδελφέ Διονύση  πως εδώ  είμαι μόνος μου.Εχω ένα βάτραχο  που με συντροφεύει .Να τος ,εδώ στη ρίζα της ντοματιάς.Εγώ ρίχνω λίγο μερό στη ρίζα της και ο βάτραχος ζει χωρίς στρερήσεις.Θα γίνει και αυτός καλόγερος…Βλέπεις αδελφέ στην έρημο όλα ημερεύουν .Και τα άγρίμια υποτάσσονται στον άνθρωπο του θεού.Κάποτε είχα και εγω στη καλύβη πολλά ποντίκια.Μόλις έπαιρνα το πριόνι να κόψω κανένα ξύλο ,μου μαζεύονταν καμιά δεκαπενταριά ποντίκια κι έπαιζαν με τα πριονίδια.Αυτό  γινόταν για πολύ καιρό.Πεινούσαν τα καημένα αλλά δεν είχα τίποτε να τους δώσω να φάνε.Γι αυτό έφυγαν μια μέρα και δεν ξαναφάνηκαν”.

Με τσεκούρι η αντμετώπιση των πειρασμών

Η αντιμετώπιση των πειρασμών ήταν για Παίσιο το πιο σημαντικό για την ζωή του. Ο ίδιος περιγράφει ένα περιστατικό με μια συμμαθητριά του : “Ρώτησα για μια συμμαθητριά μου και έμαθα ότι είχε πάρει τον κακό δρόμο.Ε, λοιπόν προσευχόμουν να την φωτίσει ο θεός νάρθει να της πω λόγο.Είχα συγκεντρώσει χωρία περί μετανοίας.Ηρθε κάποτε με άλλες δύο- τρείς.Μετά ερχόταν συχνά με το παιδί της με κεριά και λάδια.Μια μέρα  μου είπε κάποιος: “πάτερ σε κοροιδεύει .Αλλιώς παερουσιάζεται εδώ ,άλλα κάνει κάτω με τους αστυνομικούς.

…Την επόμενη φορά που ήρθε τη μάλωσα αυστηρά και έφυγε κλαίγοντας.Σε λίγο αισθάνθηκα όλο το σώμα μου να φλογίζεται από μια δυνατή σαρκική πύρωση.Πήγα  έκανα προσευχή ,τίποτε.Απορρούσα πως μου συνέβη αυτός ο πειρασμός.Ξανάκανα προσευχή πάλι χωρίς κανένα αποτέλεσμα.Πήρα τότε το τσεκούρι , έβαλα την μπούκα (γάμπα) του αριστερού ποδιού σ’ ένα ξύλο ,ακούμπισα πάνω της την κόψη και με ένα σφυρί χτυπούσα το τσεκούρι από επάνω.Εκοψα επτά κομματάκια κρέας .Δεν ένιωσα όμως τίποτε! Ο πόλεμος ήταν τόσο δυνατός ,’ωστε  δεν ένιωθα τον πόνο από το τσεκούρι και όσο περνούσε η ώρα ο πόλεμος αυξανόταν.Ηλπιζα οτι με τον πόνο του κοψίματος θα λιγοστέψει λίγο η σαρκική πύρωση,αλλά τίποτα.Τότε σηκώθηκα.Αφησα το μοναστήρι ανοιχτό και κατευθύνθηκα προς το δάσος .”Καλύτερα να με φαν οι αρκουδες ” ,είπα. Στο δρόμο απέκαμα και έπεσα εξντλημένος στην ακρη του μοναπατιού.Σκεφτόμουν πως μου συνέβη αυτός ο πειρασμός και προσπαθούσα να δώσω μια εξήγηση να βρω την αιτια του.Τ’οτε μου ήρθε ξαφνικά στο νου η γυναίκα που μάλωσα και σκέφτηκα: “θεέ μου αν αυτή αισθανθεί τέτοιο σαρκικό πόλεμο πως θα μπορέσει η καημένη να αντέξει; Αυτό ήταν μετάνιωσα  για τον αυστηρό έλεγχο προς την γυναίκα , ζήτησα συγχώρεση απο το θεό και αμέσως αισθάνθηκα σαν να βγήκα από δροσερό λουτρό.Είχε εξαφανισθεί η πύρωση…Οταν μας  πειράξει σαρκική επιθυμία δεν φταίει πάντα η σάρκα .Διότι  μπορεί ο σαρκικός πόλεμος να προέρχεται και από λογισμούς κατακρίσεως και υπερηφανείας .Πρώτα να βρούμε την αιτία του πειρασμού και μετά να ενεργήσουμε ανάλογα.Οχι να αρχίσουμε αμέσως νηστείες και αγρυπνίες”.

Η ζωή στο Σινά

Ακρως ασκητική η ζωή του Παίσιου του “Αμπούνα Παίζι” για τους Βεδουίνους , στο Σινά όπως και σε όλη  τη διαδρομη.Οταν ρωτήθηκε   τι έτρωγε στο Σινά είπε: “η τροφή μου ήταν τσάι με παξιμάδι που το έκανα μόνος μου.Εκανα τα πέτουρα (λεπτά φύλλα ζύμης) και τα ξέρανα στον ήλιο.Γίνονταν τόσο σκληρά που έσπαζαν σαν τζάμι.Καμιά φορά έβραζα και ρύζι στουμπισμένο μέσα σε έαν κονσερβοκούτι .Αυτό ( το κονσερβοκούτι) ήταν και μπρίκι και κατσαρόλα και πιάτο και ποτήρι.Αυτό το κονσερβοκούτι και ένα κουτάλι λίγο πιο μικρό απο της σούπας ήταν όλο το νοικοκυριό μου.

Ακόμη είχα μια φανέλλα που την φορούσα την νύχτα για να αντιμετωπίζω το κρύο.Επινα κια ένα τσάι μαύρο για να με βοηθά στην αγρυπνία και μια κουταλιά ζάχαρη παραπάνω που αντιστοιχούσε με άλλη μια φανέλλα.Είχα και μια αλλαξιά χοντρά ρούχα ,γιατί τη νύχτα έκανε πολύ κρύο.Δεν είχα ούτε φανάρι , ούτε φακό , παρά μόνο έναν αναπτήρα για να βλέπω λίγο στο σκοτάδι οταν βάδιζα σε κανένα πέτρινο μονοπάτι με σκαλοπάτια.Τον χρειαζόμουν επίσης για να ανάβω καμιά φορά φωτιά με φρύγανα για να κάνω κανένα ζεστό.Είχα και λίγες τσακμακόπετρες και ένα μπουκαλάκι πετρέλαιο πολύ μικρό για τον αναπτήρα.Τίποτε άλλο…Μια φορά φύτεψα και μια ρίζα τομάτα ,αλλά μετά με πείραξε ο λογισμός μου και την ξερίζωσα για να μην προκαλώ τους Βεδουίνους.Μου φαινόταν αταίριαστο οι  φτωχοί Βεδουίνοι να μην έχουν ντομάτες και γω  που ήμουν καλόγηρος να έχω  έστω και μια ρίζα.

Την ημέρα έλεγα την ευχή και έκανα εργόχειρο .Ευχή και εργόχειρο.Αυτό ήταν το τυπικό μου.Τη νύχτα έκανα  μερικές ώρες μετάνοιες χωρίς να τις μετρώ.Ακολουθία δεν διάβαζα , την εκανα με κομποσκοίνι.Ξεκουραζόμουν προς το πρωί.

Για μα μη με ενοχλούν οι περίεργοι έκανα με λαδομπογιά νεκροκεφαλές  στα βράχια.Μια φρά ένας τουρίστας Γερμανός θέλησε να ανεβεί επάνω.Νόμισε  οτι ήταν ναρκοπέδιο αλλά επειδή φαίνεται οτι ήξερε από τέτοια , πρόσεχε που πατούσε και κατόρθωσε να φτάσει μέχρι επάνω.Τον παρακολουθούσα από ψηλά .Τον άφησα να πλησιάζει μετά μπήκα στη σπηλιά του αγίου Γαλακτίωνος .Εψαξε αλλά δεν μπόρεσε να με βρείκαι γύρισε πίσω””.

 

Περί τενεκέδων

Οπως ήταν λιτός στην καθημερινοτητά του , έτσι ήθελε να τον βλέπουν και  όλοι  έρχονταν κοντά του όταν πια είχε εγκατασταθεί στην Παναγούδα και είχε “αποκτήσει φανατικούς φίλους”.

Ενας ιερονμόναχος, λοιπόν , αφού επισκέφτηκε τον γέροντα του μετέφερε ότι έξω από τον Αγιο Ορος έχει μεγάλη φήμη.

Ο Παίσιος προσπάθησε να τον “συνετίσει”: «Τώρα που ερχόσουν κάτω πέρασες από τον σκουπιδοτενεκέ των Καρυών, εκεί δηλάδη που ρίχουν τα σκουπίδια;

-Πέρασα γέροντα.

«Ε, εκεί υπάρχουν κοσερβοκούτια από καλαμάρια, και καθώς πέφτει ο ήλιος λάμπουν δυνατά που τα βλέπω από δω κάτω.Κάτι παρόμοιο πάθανε και οι ανθρωποι. Βλέπουν τον ήλιο που γυαλίζει πάνω σε κονσερβοκούτι που είμαι εγω και νομίζουν ότι είναι χρυσάφι.Αν πάνε όμως κοντά θα δούνε ότι έιναι παλιοκούτι από καλαμάρια.

Σε μια άλλη ανάλογη ερώτηση είχε  αυτοχαρακτηρισθεί με απόλυτη ταπεινότητα “κολοκύθι”..:«Δεν βλέπω κάτι καλό στον εαυτό μου  και απορώ τι βρίσκουν  οι άνθρωποι και τρέχουν σε μένα.Κολοκύθι με φλούδα καρπουζιού είμαι.Στις μέρες μας το κολοκυύθι το τρώμε για καρπούζι,γιατί έχει φλούδα καρπουζιού.Ξεκινούν απ΄την άκρη του κόσμου και δεν είναι σίγουροι .Θα με βρούν ,δεν θα με βρούν.Και τον εαυτό μου τον συχαίνομαι και τον κόσμο τον πονάω .Που έχουμε φτάσει που κατήντησε ο κόσμος».

 

Σκιάχτρο

   Τό γεγονός οτι δεν προέβαλε τον εαυτο του φαίνεται και απο  ένα κειμενό του που το έγραψε οταν επέστρεψε από το Αγιο όρος στο μναστήρι του Στομίου στη Κόνιτσα : «Εφερε η Παναγία εμέ το σκιάχτρο ινα φυλάττεται υπ εμού το περιβολάκι της όπως φυλάττονται πολλές φορές τα περιβόλια από τα σκιάχτρα , όταν δεν υπάρχουν φύλακες».

 

Περί τροφής

Η διατροφή δεν είχε απασχολήσει ποτέ τον Παίσιο .Δεν τον απασχολούσε οταν ακόμη ήταν παιδί , πόσο μάλλον τώρα που ήταν ένας “ασαρκος μεν  αλλά πλήρως συσειδητοποιημένος μοναχός”.

Οταν κάποιος του είχε ζητήσει να  τρώει περισσότερο απάντησε:

«Μην ανησυχείς .Δεν πρόκειται  να πάθω τίποτε γιατί  τώρα έχω συνηθίσει .Στην αρχή ήταν δύσκολο .Τώρα το στομάχι μου έχει γίνει σαν του πουλιού  και να θέλω να φάω περισσότερο δεν μπορώ.Αυτή έιναι η ζωή μου».

Η υγεία του Παίσιου ήταν μάλον εύθραυστη  και χειροτέρεψε ακόμη περισσότερο οταν ήταν στο Σινά.Παρά τη κακή υγεία του όμως αυτός επένενε στην αυστηρή νηστεία και προσευχή.Οταν δε κατέβαινε στον Αρσανά  έβαζε τα παπούστια του στον ντορβά και περπατούσε ξυπόλυτος!

Για ένα διάστημα μάλιστα Τετάρτη και Παρασκευή  παρέμεινε στο κελί του εγκλειστος .Δεν άνοιγε σε κανέναν .Νήστευε και προσευχόταν.

 

 

… σύγχρονες συμπεριφορές.”Οι παλιοί  μπόλιασαν τα δέντρα  να τρώνε οι ερχομενες γενιές αι να συγχωρούν τα πεθαμένα τους.Σήμερα , όλοι κοιτάζουν να βολευτούν οι ίδιοι και τελικά δε βολεύεται κανείς”, έλεγε.

Σε άλλους που παραπονιόταν για όσα του συνέβαιναν «Σκέψου  ο θεός να σε έκανε γαιδούρι.Θα σε φόρτωναν Περιβάλλον-ζώα

Ο Γέρων Παίσιος ήταν από τη φύση του ιδιαίτερα φιλικός με το περιβάλλον και τα ζώα.Οι θέσεις που διατύπωνε κατά καιρούς ήταν βαθειά οικολογικές και οι προσεγγίσεις του απλές αλλά  ουσιαστικές.

Ελεγε:«Ο σύγχρονος άνθρωπος πήρε φάρμακα και σκότωσε τα τριζόνια  που έδιωχναν τα κουνούπια.Τώρα έφτιαξε τριζόνια με μπαταρίες και υπερήχους.Τι να πεί κανείς; Με τα φυτοφάρμακα χάλασε η φύση.Τρώμε ντομάτες και αγγούρια τον Γενάρη.Αυτό δεν είναι καλό.Τα φάρμακα και οι  ορμόνες  βλάπτουν…Βλέπεις εδώ στο Αγιον Ορος τα δέντρα είναι πολύ ωραία.Αλλά μικρά και άλλα μεγάλα με πράσινο χρώμα και πολλές αποχρώσεις.Ολα έχουν ποικιλία .Αντίθετά όταν περνάς απο τη Χαλκιδική, ας πούμε, όλα τα δέντρα που φυτεύτηκαν από ανθρώπινο χέρι είναι ίδια σαν Ιταλοί στρατιώτες το 1940».

Πολλές φορές  στη συζήτηση που είχε με πιστούς  έκανε αναφορές σε δέντρα και σε ζώα  προκειμένου να αναδείξει τα μειονεκτήματα που κρύβουν οιπράγματα και στο τέλος θα φορτωνόταν και το ίδιο αφεντικό στην πλάτη σου.Αν σκεφτείς όλα αυτά ,τότε θα δοξάσεις τον θεό  που σε έκανε άνθρωπο…».

Το φίδι

Θα πρέπει να φοβάται ο άνθρωπος τα άγρια ζώα ή τα ερπετά; Η απάντησητου Παίσιου ήταν αρνητική και ήταν συνδεδεμένη πάντα με τον θεό:

«Όταν σε συναντήσει ένα φίδι πρώτα σε κοιτάζει ,σε ψυχολογεί καλά και αν δει ότι έχεις τη χάρη  του Αγίου Πνέυματος ,έρχεται κοντά σου ,σε νιώθει σαν αφέντη του ,σε γλύφει ,σε προσκηνάει ,γιατί νιώθει το άγιο πνέυμα και αυτό.Ολα τα ζώα το νιώθουν .Αν όμως δεν το έχεις σε φοβάτια ,σε αποστρέφεται και φεύγει».

Οι πέρδικες του Σινά

Ο Παίσιος αντιμετώπιζε τα πάντα ως δημιουργήματα του θεού και για το λόγο αυτό πάντα ήθελε να είναι κοντά στη φύση.

 

«Όταν ήμουν στο Σινά είχα δύο πέρδικες .Περνούσα εκείνη την περίοδο κάτι στεναχώριες και έρχονταν τα πουλιά να μου κάνουν συντροφιά και να με παρηγορήσουν.

Οπου πήγαιναν , μόλις με άκουγαν έρχονταν  κοντά μου.Οταν  σκάλιζα εικόνες ανέβαιναν στους ώμους μου.Μια φορά αρρώστησα για μια βδομάδα.Οταν έγινα καλά πήγα στην κορυφή του λόφου όπου συνήθιζα και φώναξα τα πουλιά για να τα ταίσω . Τα πουλιά με προυπάντησαν στο δρόμο φτεροκοπώντας γύρω μου.Δεν είχαν φάει το φαγητό τους.Μόλις όμως με είδαν εφαγαν».

Τα ποντίκια του Σινά.

“Μια φορά έκανα χυλό με ρύζι και την άλλη ημέρα καθάρισα το κονσερβοκούτι που είχα βράσει το ρύζι και πέταξα τα ξηρά απομεινάρια στα ποντίκια.Από τότε κάθε φορά που σκάλιζα εικόνες και πετιόταν κομματάκια ξυλου αυτά ακούγοντας τον θόρυβο και βλέποντας ξύλο νόμιζαν οτι είναι ρύζι και μαζεύονταν .Ακόμη και τα άγρια ζώα ημερεύουν κοντά σε μάς όταν ζούμε σωστή ζωή”.

 

Στο ελάφι και η αρκούδα

Στη μονή Στομίου τον Παίσιο τον πλησίαζε ένα μικρό ελάφι το οποιο έτρωγε από τα χέρια  του.Και μια αρκούδα πλησίαζε τη μονή χωρίς όμως ποτέ να απειλήσει κανένα.

Η οχιά

«Θυμάμαι , στο κελί του Τιμίου Σταυρού ,ένα Καλοκαίρι  μια οχιά κατέβηκε από την λαμαρίνα της σκεπής και  κουλουριάστηκε μπροστά μου.Σήκωνε το κεφάλι ψηλά, έβγαζε τη γλώσσα της και σφύριζε.Διψούσε και ζητου΄σε νερό.Της  έβαλα νεράκι και  ήπιε».

Τα τσακάλια

«Τα τσακάλια πολύ με συγκινούν, όταν πεινούν κλαίνε σαν μωρά παιδιά».

Τα γατάκια

 

Ο γέροντας είχε ένα  καμπανάκι το οποίο κτυπούσε και μαζεύονταν τα γατάκια για να φάνε κάτι από αυτά που είχε.Σιγά –σιγά άρχιζαν μόνα τους τα γατάκια να τραβούν το σκοινί για να βγαίνει  να τα ταίζει».

 

Τα άγρια ζώα αντιμετωπίζονταν , όπως ήταν φυσικό, ως πλάσματα του θεού τα οποία ήταν ,κατά τον Παίσιο, πολύ κοντά σε αυτόν από τους ίδιους τους ανθρώπους :

«Τα άγρια ζώα είναι πολύ φιλότιμα.Συνάντησα περισσότερο φιλότιμο στα άγρια ζώα , παρά σε πολλούς ανθρώπους.Καλύτερα να έχουμε φιλία με αυτά παρά με κοσμικούς ανθρώπους.Αν θέλεις αληθινό φίλο  μετά τον θεό , πιασε  φιλία με τους αγίους.Αλλιώς με τά άγρια ζώα…

…Όταν αγαπάς τα ζώα αυτά το διαισθάνονται  και σε βλέπουν διαφορετικά σαν φίλο.Στον παράδεισο πριν την πτώση τα ζώα ήταν φίλοι  αγαπημενοι με τον άνθρωπο.Ο Αδαμ είχε χάρισμα κι έβλεπε τις ανάγκες όλων των ζώων και τα βοηθούσε .Ολα τα ζώα ήταν ήρεμα αλλά αγριεψαν μετά τη πτώση».

 

Ανθρωπος με ανεπτυγμένο το Χιούμορ

Οσοι δεν τον  είχαν γνωρίσει από κοντά νόμιζαν οτι πρόκειται για έναν άτομο το οποίο  συμπεριφέρονταν με αυστηρότητα .Ομως όσοι βρίσκονταν κοντά του  διαπίστωναν οτι επρόκειτο για ένα άτομο με πολύ χιούμορ,αλλά και πολύ αγάπη:

 

Ενα απο τα πολλά παιδιά τα οποία τον επισκέπτονταν  τον ρώτησε: πάτερ που βρίσκεις τόσα λουκούμια; (Τα λουκούμια ήταν τα μόνα αφθονα στο κελί του).

-Να τα παίρνω από αυτές τις λουκουμιές και έδειξε τις κουμαριές.

Ενας επισκέπτης όταν  τον ρώτησε  με κάπως περιπαιχτική διάθεση πάτερ τι κάνεις εδώ, του απάντησε:

Προσέχω τα μυρμήγκια να μην τσακώνοντα.

Το χιούμορ δεν το εγκατέλειπε ακόμη και όταν κάποιοι τον ρωτούσαν για πνευματικά θέματα:

Κάποιος τον είχε ρωτήσει:Πάτερ πως να αποκτήσω νήψη:

Και η απάντηση:να νίβεσαι κάθε μέρα ,αν και  εγω που νίβομαι χαίρι δεν είδα ακόμη.

Στο κελί του στην Παναγούδα μια μέρα φύτευε κοκάρι  που το είχε μέσα σε ένα κουτί απο καραμαράκια.

Κάποιος επισκέπτης που τον είδε τον ρώτησε:

Πάτερ τι  κάνεις εκεί;

Φυτεύω καλαμάρια

Και πιάνουν;

Πως.Αμα τα βάλης μετα μουστάκια κάτω πιάνουν.

 

 

 

 

 

 

Η πνευματική του Παρακαταθήκη.

 

Για τους νέους

Η αγάπη του  και το ενδιαφέρον για τους νέους ήταν αυτή που οδηγούσε ως το κελί του χιλιάδες παιδιά, στα οποία απευθύνονταν με ένα απλό αλλά άκρως διδακτικό τρόπο.

Σε όσους εκφράζονταν αρνητικά “για τη σημερινή νεολαία” ‘ελεγε:

«Η σημερινή νεολαία μοιάζει με το μοσχαράκι που είναι δεμένο στο λιβάδι και όλο κλωτσάει.Τραβάει συνέχεια το σκοινί , βγάζει τον Πάσσαλο και αρχιζει  να τρέπει,αλλά σκαλώνει κάπου και περδικλώνεται άσχημα και ατο τέλος το κατασπαράζουν τα αγρια θηρία».

 

 

Nα σας κόψω τα κεφάλια

Μιλώντας περί θαυμάτων ο γέροντας διηγούνταν συχνά μια συνάντηση που είχε με μια ομάδα φοιτητών από τα Γιάννινα οι οποίοι τον είχαν επισκεφτεί στο κελί του την «Παναγούδα»:

«Κάποτε είχαν έρθει εδώ καμιά δεκαριά φοιτητές  και ζητούσαν να τους κάνω ένα θαύμα. Επέμεναν πολύ. Σκέφτηκα με ποιο τρόπο να βάλω μυαλό σ ‘ αυτά τα παιδιά.Ισως είναι εντάξει…Λοιπόν , τους είπα, να μπείτε σε μια σειρά για να σας  κόψω τα κεφάλια και μετά θα κάνω το θαύμα για  να σας τα κολλήσω .Ν άραιώσετε λίγο ,γιατί υπάρχει κίνδυνος να τα μπερδέψουμε.Είστε έτοιμοι ,θέλετε να δείτε το θαύμα; Οι νέοι αντέδρασαν αμέσως: όχι ,όχι σε μας Γεροντα είπαν με μια φωνή».

Όχι στους εύκολους επαίνους

Απαντώντας για την ευκολία που δίνονται οι έπαινοι  εξήγησε με γλαφυρό τρόπο : «Να έχετε ταπείνωση και να γνωρίζετε  καλά τον εαυτό σας.Να σας πω ένα παράδειγμα: όταν σκαλίζω στο ξύλο μια μορφή Αγίου και τελειώνω ,νομίζω ότι είναι καλά.Την ξανακοιτάζω μετά από λίγο και βλέπω ότι έχει ελλείψεις. Αν βάλω τον φακό ,θα δω ότι δεν είναι τίποτε σπουδαίο.Το ίδιο πάλι συμβαίνει και με τα χέρια μας. Βλέπουμε ότι είναι καθαρά.Αν όμως βάλουμε τον φακό θα δούμε ότι έχουμε βρωμιές και άλλα μικρόβια.  Το ίδιο γίνεται κι όταν κοιτάμε προσεκτικά τον εαυτό μας .Βλέπουμε ότι δεν έιμαστε τίποτε και ας λέει ο κόσμος».

Ο πόλεμος των αισθήσεων.

Πολλά τα ερεθίσματα και οι αρνητικές εικόνες για τους νέους και όχι μόνο.Για την αντιμετώπιση αυτού ζητήματος απαντούσε με   απλό όσο και παραστατικό τρόπο: «Εάν πιάσουμε ένα καρβουνάκι αναμμένο και το κρατήσουμε στη χούφτα μας επόμενο είναι να μας κάψει.Εαν όμωςτο κουνάμε στο χέρι- εννοείται για λίγη ώρα- δεν θα μας κάψει.Ετσι είναι και οι άσχημες εικόνες ,όταν κινούνται   γρήγορα τα  μάτια δεν τις κρατούν ,αλλά απλώς τις πιάνουν και δεν καίνε την ψυχή».

Περί ευθύνης

Το θέμα των «κακών λογισμών»  το αντιμετωπίζει  με απλές σκέψεις: «Εδώ που μένω από  πάνω περνούν αεροπλάνα .Εγώ δεν μπορώ να εμποδίσω τα αεροπλάνα .Δεν ευθύνομαι γι αυτό.Αν όμως άρχιζα να κατασκευάζω αεροδρόμιο , τότε θα είχα ευθύνη».

 

Περί κυπέλλων , διακρίσεων και ποδοσφαίρου

Οι διακρίσεις πρέπει να είναι, όπως έλεγε, ουσιαστικές :

«Ολοι μιλάνε για αγώνες.Αλλοι πάλι παίζουν και αγωνίζονται σε στάδια ,σε γήπεδα και κλοτσούν μια μπάλα και παίρνουν κύπελλα, άδεια βέβαια .Πρέπει ο καθένας μας να  γεμίζει το  κύπελλο του αγώνος του με αρετές και καλές πράξεις και να είναι πάντα  έτοιμος να το προσφέρει γεμάτο στο θεό».

Χαλασμένη κονσέρβα

Αναφερόμενος στη «ζημιά»  που μπορεί να κάνει ένα «μικρό πάθος» επισημαίνει : « Όπως  μια τρυπούλα στην κονσέρβα είναι σε θέση να την βρωμίσει ,γιατί παίρνει αέρα, έτσι και ένας υπερήφανος μόνο λογισμός εάν περάσει στο κεφάλι μας , παίρνει τότε αέρα και αχρηστεύονται οι αρετές μας».

Η χρυσή τομή.

Μιλώντας για την υπακοή και ποιος είναι ο σωστός τρόπος νά την επιβάλλουν οι γονείς και οι μεγαλύτεροι λέει: «Αλλοτε κόβουμε τον παιδικό εγωισμό και άλλοτε φρενάρουμε τον ενθουσιασμό.Με άλλα λόγια κλαδεύουμε με διάκριση και δεν κουτσουρεύουμε αδιάκριτα».

Η αναζήτηση της ισορροπίας στη ζωή είναι για τον Παίσιο μια σημαντική εξέλιξη:

«Καλά είναι το ποτάμι να μην είναι πολύ ορμητικό γιατί παίρνει σβάρνα  κούτσουρα , πέτρες ,ανθρώπους αλλά βέβαια  ούτε πολύ ρηχό γιατί θα κάθονται κουνούπια…».

Περί  ηρεμίας και οργής.

Οι καυγάδες πολλές φορές που ξεσπούν μεταξύ γονέων και παιδιών είναι ένα συνηθισμένο φαινόμενο το οποίο όμως πολλές φορές παίρνει ανεξέλεγκτες διαστάσεις.Για το ζήτημα αυτό συμβουλεύει: « Ολοι μας πρέπει να έχουμε υπομονή.Και μικροί και μεγάλοι .Να έχουμε υπομονή γιατί τα νεύρα μας είναι λιγάκι τεντωμένα. Εγωισμό λίγο- πολύ έχουμε όλοι .Οπότε ,όταν μας κυριεύει ο εγωισμός μικρό θέμα –μεγάλος καυγάς. Και αρχίζει λοιπόν να μπαίνει ο πειρασμός μέσα στην οικογένεια .Οτιδήποτε κι αν βλέπετε εκείνη τη στιγμή ,μην κάνετε παρατήρηση. Δεν βοηθάει .Κάντε λίγη υπομονή και λίγη προσευχή .Μετά όταν θα ηρεμήσει ο άλλος , μπορεί κανείς να συνεννοηθεί. Βλέπουμε τους ψαράδες .Αν δε υπάρχει μπουνάτσα δεν πάν να ψαρέψουν. Να κάνετε υπομονή  και να έχετε πολύ εμπιστοσύνη η στο θεό.Δεν έχουμε συνειδητοποιήσει ακόμα πως ο θεός μας παρακολουθεί και μας βοηθάει .Αυτό δεν το ΄χουμε καταλάβει.Αν το καταλάβουμε αυτό οι άνθρωποι θα έχουμε μεγάλη σιγουριά  και θα δώσουμε και την ψυχή μας και τον εαυτό μας στο θεό».

Περί δασκάλων

Ο γερων Παίσιος θεωρούσε σημαντικό το έργο των δασκάλων:

«Είναι μεγάλη υπόθεση ο σωστός δάσκαλος ιδίως στις μέρες μας.Τα παιδιά είναι άγραφες κασέτες. Η θα γεμίσουν βρώμικα τραγούδια ή βυζαντινή μουσική.Ο δάσκαλος επιτελεί ιερό έργο.Εχει  μεγάλη ευθύνη και αν προσέξει μπορεί να πάρει μεγάλο μισθό από τον θεό.Να φροντίζει να διδάσκει στα παιδιά τον φόβο του θεού.Πρέπει να βρούν τρόπο οι εκπαιδευτικοί να περνάνε κάποια μηνύματα στα παιδιά για τον θεό και για την πατρίδα. Ας σπείρουν αυτοί τον σπόρο και  ας μη τον δούν να βλαστάνει. Τίποτε δεν πάει χαμένο ,καποια στιγμή θα πιάσει τόπο».

Περί χάσματος γονέων και παιδιών.

Για την αδυναμία, πολλές φορές, επικοινωνίας μεταξύ γονέων και παιδιών ως λύση προτείνει: «Για να εξαλειφτεί πρέπει οι γονείς να έρθουν  στην θέση των παιδιών και τα παιδιά στη θέση των γονέων».

Οσο για τις απαγορεύσεις που προσπαθούν να επιβάλλουν  στα παιδιά τονίζει με έμφαση: Μακάριοι οι γονείς που δεν χρησιμοποιούν τη λέξη «μη” στα παιδιά τους ,αλλά τα  φρενάρουν από το κακό με την αγία τους ζωή ,την οποία μιμούνται τα παιδιά και ακολουθούν τον Χριστό με πνευματική λεβεντιά χαρούμενα…

Η ψεύτικη συμπεριφορά των γονέων , όσο καλή και να φαίνεται ,δεν πληροφορεί εσωτερικά τα παιδιά γι αυτό  και δεν υποτάσσονται , ούτε και στον αυστηρό τρόπο υποτάσσονται .Εαν φαίνονται που ζαρώνουν ,αυτό το κάνουν, γιατί δεν μπορούν  προς το παρόν να κάνουν αλλιώς.Οταν όμως μεγαλώσουν λίγο και δεν έχουν πολύ την ανάγκη των γονέων , τότε κλωτσάνε άσχημα και βγάζουν όλο το αποθηκευμένο μέσα τους άχτι στους  γονείς τους.Η αγία ζωή των γονέων πληροφορεί τις ψυχές των παιδιών και υποτάσσονται φυσιολογικά και μεγαλώνουν με ευλάβεια και δίχως ψυχικά τραύματα και χαίρονται τα παιδιά τους γονείς τους και χαίρονται και οι γονείς τα παιδιά και σ΄ετούτη τη ζωή και στην άλλη την αιώνια όπου πάλι μαζί θα αγάλλονται».

Η παιδική αθωότητα

Ο αγιορείτης μοναχός  πίστευε και εμπιστευόταν την αθωότητα των παιδιών

«Προσέχετε τα μικρά παιδιά τι αθωότητα έχουν στη σκέψη.Με τις προσευχές των μικρών παιδιών μπορούμε να  κάνουμε θαύματα, γιατί ο κύριος ακούει  τις αθώες προσευχές».

Μη χρωστάτε.

Σε κάκοιους φοιτητές που χρωστούσαν μαθήματα είπε: Να μην χρωστάτε γιατί αν μάθετε έτσι θα χρωστάτε και στον μπακάλη και στον μανάβη και αλλού».

 

 

Δεν  επιτρέπονται όλα

Το ζήτημα μέχρι που μπορεί  να φτάσει η ελευθερία του ανθρώπου είναι από εκείνα που έχουν απασχολήσει  πολύ και τους ανθρώπους της Εκκλησίας. Ο Παίσιος υποστηρίζει σχετικά: «Δεν είναι ελευθερία , όταν πούμε στους ανθρώπους  ότι όλα επιτρέπονται .Αυτή είναι σκλαβιά. Για να προκόψει κανείς πρέπει να δυσκολευτεί .Ας πάρουμε ένα παράδειγμα  .Έχουμε ένα δεντράκι .Το περιποιούμαστε , του βάζουμε πάσσαλο και το δένουμε με σχοινί. Δεν το δένουμε φυσικά με σύρμα , γιατί θα  του κάνουμε κακό. Με τους τρόπους αυτούς  δεν περιορίζουμε το δέντρο ; Και όμως δεν γίνεται αλλιώς. Για κοιτάξτε και το παιδάκι .Του περιορίζουμε την ελευθερία από  την αρχή. Μόλις  συλλαμβάνεται  είναι περιορισμένο στην κοιλιά της μητέρας του .Μένει εκεί εννιά μήνες. Ύστερα γεννιέται ,το φασκιώνουν με πανιά  , το δένουν ,μόλις αρχίσει να μεγαλώνει  του βάζουν κάγκελα. Όλα αυτά είναι απαραίτητα για να μεγαλώσει. Φαίνονται ότι του στερούν την ελευθερία ,αλλά δίχως αυτά τα προστατευτικά μέτρα το παιδί θα πέθαινε από την πρώτη στιγμή».

 

 Περί πολιτικών

Ο γέρων Παίσιος αντιμετώπιζε την πολιτική με τον δικό του τρόπο και διατύπωνε συχνά  απόψεις οι οποίες ήταν πολύ κοντά σε αυτές του Κοσμά του Αιτωλού. Μλιλούσε για την Κωνσταντινούπολη, τη Βόρειο Ήπειρο ,την Κύπρο για τα κοινωνικά ζητήματα. Αν και ποτέ  δεν αισθάνθηκε προφήτης , πολλές φορές δεν απέφευγε τον “πειρασμό» να προβλέψει τα μελλούμενα … αναλύοντας τα τεκταινόμενα με την απλή λογική .

 

Αλεπούδες και τσακάλια

Για τους πολιτικούς   ήταν επικριτικός όπως και για τους στρατιωτικούς με τους οποίους όμως διατηρούσε άριστες σχέσεις:

«Οι πολιτικοί είναι σαν τις αλεπούδες και οι στρατιωτικοί σαν τα τσακάλια», έλεγε όταν του ζητούσαν να κρίνει τα όσα συνέβαιναν σε διεθνές και εθνικό επίπεδο.

Να επιλέγουμε τις ελιές χωρίς δάκο!

Όσο για την επιλογή εντός  ηγέτη την ώρα της κάλπης  μεταφέρει ότι και πολλοί κοσμικοί. Με πιο απλό ίσως και πιο κατανοητό τρόπο: «Θα πρέπει να διαλέξουμε το λιγότερο χαλασμένο. Δεν είναι όλοι το ίδιο. Όπως ένα δέντρο  ελιάς ,απ΄ όπου πρέπει να μαζέψω τον καρπό που δεν έχει δάκο. Αν τώρα έχει δάκο θα μαζέψω  αυτόν που είναι λιγότερο χαλασμένος».

 

Κατά του κομμουνισμού

Ο Παίσιος δεν έκρυβε το «μίσος του» για τον κομμουνισμό.Και αυτό φαίνεται από πολλές μαρτυρίες που έχει καταγράψει στο βιβλίο του «μαρτυρίες προσκυνητών ,Γέροντας Παίσιος Αγιορείτης» ο Νικόλαος Ζουρνατζόγλου.

Η προσέγγιση του ζητήματος γίνεται από τον Παίσιο με τον δικό του   απλοϊκό τρόπο. Για τον γέροντα ο κομμουνισμός είναι «εχθρός» του εθνους και της Εκκλησίας.Ισως σε αυτό να έπαιξε ρόλο και η συμμετοχή του στον εμφύλιο .Παρά ταύτα δεν  τα βάζει με τους κομμουνιστές ως πρόσωπα.

Πάντως δεν πρέπει να αγνοηθεί το γεγονός ότι στο κελί του τον επισκέπτονταν συχνά στρατιωτικοί οι οποίοι ήθελαν να μάθουν την γνώμη του γέροντα για τα εθνικά θέματα.

Ενας ιερέας από τη Θεσσαλονίκη καταθέτει την δική του μαρτυρία: -Κάποτε ρώτησα τον γέροντα γιατί επιτρέπει ο θεός τον κομμουνισμό.

Ο Παίσιος απάντησε περισσότερο θεολογικά και λιγότερο πολιτικά.

«Ασπρο φίδι ,μαύρο φίδι,το ίδιο είναι,

Και όταν ο ιερέας του είπε ότι ο κομμουνισμός θα καταλάβει τα πάντα απάντησε: «Τενεκές είναι και σκουριάζει .Θα δεις θα διαλυθεί από μόνος του».Το γεγονός ότι αυτές τις απόψεις του γέροντα τις μεταφέρουν οι κατά καιρούς συζητητές του δεν αποκλείει να έχουν γραφεί υπερβολές η ακόμη να έχουν ερμηνευτεί τα λόγια του ανάλογα με τις πεποιθήσεις και την  φόρτιση της στιγμής.

Για παράδειγμα ο Παίσιος  συνήθισε να λέει σε επισκέπτες που δήλωναν στρατιωτικοί.

Τι επάγγελμα  κάνεις;

Στρατιωτικός;

Α, ωραία με σένα θα πάρουμε την Πόλη.

Αυτή την φράση δεν αποκλείεται κάποιοι να την έχουν μεταφέρει με διαφορετικό νόημα.

  Εθνικά θέματα

Η Τουρκία ,η Κύπρος , ηΒόρειος  Ηπειρος ,τα Σκόπια ήταν από τα «αγαπημένα θέματα» επισκετπών οι οποίοι προέρχονταν  κυρίως από τις τάξεις του Στρατού ,της Αστυνομίας αλλά και κληρικών.  Τις περισσότερες θέσεις  του Παίσιου για τα εθνικά θέματα τις μεταφέρουν σε μας επισκέπτες  με τον δικό τους αφηγηματικό τρόπο  ,χωρίς προφανώς να  αποδίδουν σωστά  το λεπτό χιούμορ του γέροντος αλλά και την   σκέψη του “την οποία φανέρωνε  με παροιμιες, λαικές ρήσεις και παραβολές”. Βέβαια ο γέρων Παίσιος στα πρότυπα του Κοσμά του Αιτωλού «έβλεπε»  σύμφωνα με τα πιστεύω του τα πράγματα.Δεν είχε τηλεόραση ,δεν διάβαζε εφημερίδες και η ενημέρωση που είχε για τις εξελίξεις δεν ήταν παρά από στοιχεία που του μετέφεραν με τον τρόπο τους οι πιστοί.

Σήμερα εάν ρωτήσεις άλλους μοναχούς πως γνώριζε τις εξελίξεις  «στην έρημο του Αθω» απαντούν : «μα είχε το θείο χάρισμα», κάτι  που ο ίδιος αρνούνταν δηλώνοντας «εσχατος» και «αμαρτωλός”.

Όπως και  να ήταν ο γέρων Παίσιος είχε την ικανότητα  να αναλύει  την διεθνή κατάσταση  με τις δικές του δυνάμεις…Σημαντικό ρόλο φαίνεται ότι έπαιξε σε αυτό και το γεγονός ότι πήρε μέρος στον εμφύλιο στη «καυτή ζώνη» γεγονός που τον υποχρέωσε να σκέφτεται και πολιτικά.

Θα γίνει μεγάλος πόλεμος

Ενας δικηγόρος από τα Τρίκαλα ο Ιωάννης .Κ.Τασιάς  μεταφέρει ένα περιστατικό το οποίο του το διηγήθηκε ένας λοχαγός που επισκέφθηκε τον Παίσιο.

Κατά τη διάρκεια της συνάντησης  ο Παίσιος    φέρεται να  ρώτησε τον λοχαγό: «πότε θα πάρουμε την Πόλη Γιώργο;».

«Δεν ξέρω γέροντα» ήταν η απάντηση.

Και ο Παίσιος συνέχισε: «Θα την πάρουμε την Πόλη Γιώργο,αλλά θα γίνει μεγάλος πόλεμος.Και δε θα πάρουμε μόνο την Πόλη ,Γιώργο,αλλά και όλα τα μέρη της Μικράς Ασίας που μας ανήκαν και μάλιστα από τον Εύξειον Πόντο ως τη Σμύρνη.Ολα τα χαμένα μέρη μας, τις χαμένες πατρίδες.Και ο πόλεμος θα αρχίσει από τα Εξαμήλια».

«Δηλαδή πάτερ ο πόλεμος θα ξεκινήσει από την Κόρινθο;», ρώτησε ο λαχαγός.

«Οχι Γιώργο  ο πόλεμος δεν θα ξεκινήσει από την Κόρινθο αλλά από τα έξι μίλια της θάλασσας  τα οποία ζητάνε οι Τούρκοι ενώ εμείς οι Ελληνες ζητάμε δώδεκα μίλια τα οποία είναι κατοχυρωμένα.Θα  γίνει μεγάλος πόλεμος και την Ελλάδα  θα την βοηθήσει η ξανθή φυλή». Αν και ο ίδιος ο Παίσιος δεν κατονομαζει  την φυλή που θα φοηθήσει οι περισσότεροι εκτιμούν ότι πρόκειται για τους Ρώσους,  στηριζόμενοι περισσότερο στην παράδοση ( ο «…μόσκοβος να φέρει το χαμπέρι») αλλά και στο γεγονός της κοινής θρησκείας.

Τα κόλλυβα της Τουρκίας

Το αγαπημένο θέμα των στρατιωτικών επισκεπτών στην Παναγούδα ήταν το μέλλον της Τουρκίας. Σε αυτή την «προφητεία» που ακολουθεί βεβαίως  δεν θα πρέπει να περάσει ασχολίαστο το γεγονός ότι  ο Παίσιος φέρεται να προβλέπει εκτός της διάλυση της Τουρκίας και των αφανισμό του 13 των Τούρκων σε έναν διακρατικό πόλεμο   με την εμπλοκή της Ρωσίας. Θα μπορούσε ποτέ ο γέροντας ο οποίος πρόσεχε να μην «προκαλεί με  υπερβολές τους πιστούς και να μην τους σκανδαλίζει, να πρόβλέψει τέτοιου είδους καταστροφές; Το πιο  πιθανό  είναι  όχι.Παρ΄όλα αυτά πολλοί επισκέπτες επικαλούνται τον λόγο του και τον μετεφέρουν προφανώς στρογγυλεμένο .
Ισως ο Παίσιος να είχε υιοθετήσει και την προφητεία του Κοσμά του Αιτωλού ο οποίος για το ίδιο θέμα πριν  ξεσπάσει η επανάσταση  του 1821 έλεγε: “Οι Τούρκοι θα φύγουν αλλά θα ξανάρθουν κια πάλι και θα φτάσουν τα Εξαμίλια.Στο τέλος θα τους διώξουν εις Κόκκινη Μηλιά.Από τους Τούρκους το 13 θα σκοτωθεί , το άλλο 1|3 θα βαπτισθεί και μονάχα το 13 θα πάει στην Κόκκινη Μηλιά”.

Ο υποστράτηγος εα. Ευάγγελος Μαντζουράτος από την Αττική μετεφέρει την απάντηση του γέροντος για την Τουρκία:

«Τα κόλυβα η Τουρκία τα έχει στην ποδιά της .Την Πόλη θα την πάρουμε…Δεν θα πολεμήσουμε για να την πάρουμε .Θα μας τη δώσουν γιατί δεν θα ξέρουν τι να την κάνουν».

Και πως θα την κρατήσουμε ,μια πόλη 20 εκ.κατοίκων μόνοι μας;

«Δεν θα είμαστε μόνοι μας .Η Τουρκία θα υποστεί μεγάλη συντριβή από το ξανθό γένος.Το  1|3 των Τούρκων θα φονευθούν 1|3 θα αποσυρθούν στα βάθη της Ανατολίας και το υπόλοιπον 1|3 θα εκχριστιανισθούν .Ηδη υπάρχουν πάρα πολλοί κρυπτοχριστιανοί .Τουρκικά εδάφη άλλωστε των Αρμενίων και των Κούρδων.

Σε άλλη ερώτηση επενέρχεται στο θέμα του Αιγαίου και των έξι μιλίων:

«Ούτε στη Δράμα, ούτε στην Κόριθνο θα φτάσουν .Εξαμίλια εννοούμε αυτά που είναι στο Αιγαίο.Αλλά δεν θα μείνουν για πολύ.Θα φύγουν άρον –άρον καθώς θα τους κτυπήσουν οι Ρώσοι γιατί θα έχουν θίξει τα συμφεροντά τους .Λίγο πριν τον πόλεμο θα υπάρχει κακομοιριά στη χώρα  μας αλλά και στην Ευρώπη θα υπάρχει κρίση οικονομική και πολιτική».

Η γκλίτσα του τσοπάνου

Το 1991 ένας  υπάλληλος της ΔΕΗ θα επισκεφτεί τον Παίσιο στην Παπαγούδα. Η συζήτηση περιστρέφεται  και πάλι γύρω από την  Τουρκία. Ο Παίσιος προβλέπει: « όταν η Τουρκία νομίσει πως απέκτησε δύναμη στην περιοχή, θα ξυθεί στην γκλίτσα του τσοπάνη. Τότε θα γίνει κάτι και με μια ευκαιρία που θα δοθεί θα μας πάρουν ξαφνικά και γρήγορα δύο νησιά. Τότε οι Ρώσοι θα βρούν αφορμή τάχα να βοηθήσουν ,αν και θα κινηθούν για δικό τους συμφέρον ,στην πραγματικότητα. Ωστόσο θα χτυπήσουν πράγματι την Τουρκία .θα εμπλακούν μάλιστα επτά δυτικά κράτη  και θα χυθεί πολύ αίμα. Στα ανοικτά της Μυτιλήνης θα μαζευτεί τεράστιος στόλος .Η Ελλάδα όμως δεν θα συμμετάσχει σ άυτόν τον πόλεμο .Και έτσι θα πάρουμε την Πόλη».

Το αξιόμαχον….

Σε έναν  αξιωματικό από τα Γιαννιτσά τον Θανάση Αμοιρίδη ο Παίσιος φέρεται να είπε ,σχολιάζοντας το αξιόμαχο του ελληνικού λαού: “Εάν γίνει πόλεμος οι μισοί Έλληνες θα πεθάνουν από τον φόβο και άλλοι μισοί θα παρακαλάνε να πέσει καμιά οβίδα να τους ξεκάνει μια ώρα αρχύτερα. Τόσο πολύ άλλαξε ο κόσμος με τις ανέσεις και τις πολυτέλειες. Γι αυτό ο καλός θεός παιδιά μου θα τα οικονομήσει αλλιώς. Θα αποφευχθεί η σύγκρουση με την Τουρκία και οι μεγάλες δυνάμεις θα μας δώσουν την Κωνσταντινούπολη».

Ο παίσιος , όπως θυμάται ο αξιωματικός αναφερόμενος στους  πολιτικούς και στην οργή του κόσμου είχε πεί: «Θα ζητήσουν να φύγουν όλοι οι πολιτικοί και να έρθει ο βασιλιάς. Και ο βασιλιάς δεν θα αρνηθεί το κάλεσμα του λαού».

Σε μια άλλη ανάλογη ερώτηση είχε πει οτι ο βασιλιάς θα μας φέρει προίκα τη “Βόρειο Ήπειρο και το Μοναστήρι”.

 

Σε άλλη όμως  συνάντηση ήταν ιδιαίτερα επιφυλακτικός για τη Βόρειο Ήπειρο:

«Τη Βόρειο Ήπειρο  οι μεγάλοι την Χαντάκωσαν ,αυτοί πρέπει να κανονίσουν και τώρα το θέμα. Χρειάζεται διάκριση από μας για να μη γίνονται υπερβολές και  δημιουργείται αναταραχή στον κόσμο».

Για τα εθνικά θέματα και για την ανασύσταση του Βυζαντίου έλεγε  στους προσκυνητές :

«Το Βυζάντιο γέννησε το Αγιο Ορος.Το Αγιο Ορος αν αντισταθεί και δεν αλοιωθεί από το κοσμικό πνεύμα μπορεί να γεννήσει το Βυζάντιο».

Εφταιξε η βλασφημία των αξιωματικών!

Ο υποστράτηγος Χρήστος Τσιαλίκης από την Κομοτηνή , όπως γράφει, δύο χρόνια πριν πεθάνει ο γέροντας τον επισκέφθηκε μαζί με άλλους. Κάποια στιγμή ο Πάισιος τον κάλεσε να  ξεκόψουν από τους άλλους και να «τα πούνε οι δύο τους».

Ο στρατηγός ρώτησε τον Παίσιο: «Γέροντα οι μάρτυρες του Ελληνικού Γένους και της Ανατολικής Ορθοδόξου Εκκλησίας  υπερβαίνουν τα δέκα εκατομμύρια. Ο καλός θεός  δεν θα λυπηθεί κάποτε τους Έλληνες και όλο αυτό το αίμα των μαρτύρων ,ώστε να μας δώσει την Κωνσταντινούπολη πίσω. Ως πότε θα την κρατούν οι Τούρκοι στα χέρια τους».

Εδώ ο ανώτατος αξιωματικούς του Στρατού δεν ρωτά τον Παίσιο πότε θα πάρουμε την Πόλη , όπως κάνουν όλοι αλλά πότε θα μας τη δώσει πίσω ο θεός!

Ο Παίσιος απάντησε: «ο θεός μας λυπήθηκε το 1920 και ήθελε να μας δώσει. Το θωρηκτό Αβέρωφ και το θωρηκτό Κιλκίς είχαν ελλιμενιστεί στον Κεράτιο Κόλπο της Κωνσταντινούπολης ,αλλά εμείς  τότε είχαμε μια μεγάλη αμαρτία. Βρίζαμε τα θεία. Ήμασταν βλάσφημοι .Βρίζαμε τα θεία και δυστυχώς περισσότεροι βλάσφημοι ήταν οι Έλληνες αξιωματικοί. Η Τουρκία έχει τα κόλλυβα στο ζωνάρι της και θα διαλυθεί. Εγώ είμαι γέρος δεν θα προλάβω να τα δω. Εσύ όμως είσαι νέος και θα τα δεις».

Ο στρατηγός ρώτησε πότε  θα γίνει αυτό για να πάρει την απάντηση: Όταν εγώ το 1986 και το 1987 σας έλεγα ότι θα διαλυόταν η Σοβιετική Ένωση δεν με πιστεύατε. Έτσι θα διαλυθεί και η Τουρκία. Θα λειτουργήσουν οι πνευματικές δυνάμεις κατά τέτοιον τρόπο που τα συμφέροντα των μεγάλων θα επιβάλουν η Πόλη να δοθεί στην Ελλάδα. Εσείς οι στρατιωτικοί ,την Αλβανία να προσέχετε από κει θα έρθει η απειλή».

Ο στρατηγός αντέτεινε: «γέροντα άμα φτύσουμε οι Αλβανοί θα πνιγούν στο σάλιο μας, και σεις λέτε ότι η απειλή από την Αλβανία;”

Η απάντηση του Παίσιου ήταν «άκου τον γέροντα».

Βέβαια ο Παίσιος από τις μαρτυρίες και από τα κείμενα ποτέ δεν υπερηφανεύονταν για όσα έλεγε η προέβλεπε. Και απέφευγε να χρησιμοποιεί τη φράση «άκου τον γέροντα, ή άκου και μένα»ακολουθώντας έναν διαφορετικό κώδικα επικοινωνίας που στηρίζονταν κυρίως στην ταπεινότητα. Εκτός και αν επρόκειτο για προσωπικές φιλίες και συζητήσεις «μεταξύ φίλων».

Αστα αυτά…

Κάποια στιγμή  μια ομάδα μαθητών  από την Αθωνιάδα σχολή συμφώνησαν να ρωτήσουν τον Παίσιο  αν θα πάρουμε την  Πόλη και αν  θα ζουν και οι  ίδιοι τότε. Πήγαν στο καλύβι πήραν κέρασμα αλλά ντρέπονταν να τον ρωτήσουν .Τελικά ο δάσκαλος του ς Κωνσταντίνος Μαλλίδης ρώτησε  τον Παίσιο ανά θα πάρουμε την πόλη και πήρε την απάντηση: Αστα αυτά Κώστα .Δεν είναι για μας αυτά. Εμείς για άλλη πόλη πρέπει να ετοιμαζόμαστε”..

Αγιά Σοφιά

Μετά από ένα ταξίδι στη γενετειρά του στα Φάρασα  ο Παίσιος πήγε και στην Κωνσταντινούπολη και στην Αγιά Σοφιά. Έγραψε τον φίλο του ιερέα Διονύσιο Τάτση: «Προ ημερών ήρθα από την Αγια-Σοφιά. Πολύ πληγώθηκα που την είδα στα βρόμικα χέρια των Τούρκων. Αυτοί βρομίσανε ολόκληρη τη βασιλεύουσα .Ο θεός να δώσει το συντομότερο να έλθει η χάση του φεγγαριού των και να γίνει πάλι δική μας η πόλη και η Αγιά Σοφιά. Αμην-Αμήν. Από την Κωνσταντινούπολη-Άγκυρα –Καισαρεία και 200 χιλιόμετρα στο βάθος της Ανατολής βρίσκεται το χωριό μου τα Φάρασα της Καππαδοκίας που πήγα και διαπίστωσα ότι οι Τούρκοι όταν βλέπουν Έλληνες είναι όλο ανησυχία και φανερώνουν με αυτό ότι τα μέρη αυτά δεν είναι δικά τους ,αλλά τα έχουν αρπαγμένα και φοβούνται»

 

 

 

 

 

Η Κύπρος

Μεγάλος ήταν ο αριθμός των Κύπριων προσκυνητών που έφταναν ως το κελί του Παίσιου προκειμένου να μάθουν και για το μέλλον της μεγαλονήσου. Ο γέροντας απέδιδε την εισβολή και στο γεγονός  οτι  οι Κύπριοι ως λαός είχαν απομακρυνθεί από τον δρόμο του θεού.

 

Με αφορμή το θέμα  της εισβολής  των Τούρκων  ο Παίσιος απάντησε σε έναν  Κύπριο Φοιτητή που τον ρώτησε πότε θα σταματήσει η κατοχή : «Ο θεός διώχνει τον εχθρό όταν ο λαός μετανοήσει».

Σε έναν  αγιογράφο από την Κύπρο που τον ρώτησε πότε θα φύγουν  οι Τούρκοι  δεν ήταν ιδιαίτερα αυστηρός: Και βέβαια θα φύγουν οι Τούρκοι.

Στην ερώτηση «πότε» ο Παίσιος του απάντησε: ” ε, δεν θα πάρει  όσο και ο κομουνισμός».Στην  παρατήρηση  ότι ο κομμουνισμός δεν έπεσε η απάντηση του  μοναχού ήταν: «τρέμουν τα πόδια του .Οπού να ναι το θεριό σωριάζεται».Η συνάντηση είχε γίνει περίπου ένα χρόνο πριν την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης.

Για το  αν θα φύγουν οι Τούρκοι με πόλεμο του είπε: «όχι, όχι.Πόλεμος θα γίνει αλλά δεν θα το κάνετε εσείς. Η Τουρκία θα κάνει πόλεμο με ένα γειτονικό κράτος και θα εμπλακούν και άλλες χώρες. Η Τουρκία θα ανοίξει πολλά μέτωπα και θα αναγκαστεί να πάρει στρατεύματα και πολεμικό υλικό από την Κύπρο για να τα μεταφέρει αλλού και να ξεκουράσει τους άλλους που θα πολεμούν. Και τότε εσείς θα πάτε πίσω  όπως φύγατε με τα τρακτέρ ,τα λεωφορεία ,περιπατητητοί , τρέχοντας”.

Και αυτοί θα το δεχτούν;

«Κάποιοι θα αντιδράσουν  και ορισμένοι θα σκοτωθούν .Αυτό θα συμβεί γιατί δεν θα φεύγουν εύκολα από το σπίτι που γεννήθηκαν και ας μην ήταν δικό τους .Το ίδιο θα γίνει και στις δύο πλευρές  αλλά η Κύπρος θα ενωθεί  μην το σκέφτεστε. Μόνο να έρθει η μέρα να επιστρέψετε στο θεό στην εκκλησία ,στην προσευχή και στην ανιδιοτελή αγάπη προς τον πλησίον για να είναι λιγότερες και οι απώλειες εκείνες τις μέρες».

Νήσος της αμαρτίας.

Μια ομάδα Κυπρίων , γράφει ο Χρήστος Παντελή ,επισκεφτήκαμε τον Παίσιο. Κάποιος τον ρώτησε γιατί επέτρεψε ο θεός να εισβάλει στο νησί ένας βάρβαρος λαός.

Και η απάντηση , αν μεταφέρεται σωστά, είναι ασυνήθιστα σκληρή για την πραότητα του γέροντος : «Αυτό  έγινε διότι η Κύπρος ,από νήσος αγίων, κατάντησε νήσος αμαρτίας και ακολασίας. Όταν θα επιστρέψετε στον δρόμο του θεού . τότε η Κύπρος  θα ελευθερωθεί. Αν υπήρχε κι άλλος χειρότερος και πιο βάρβαρος εχθρός από τους Τούρκους , σ εκείνον θα επέτρεπε ο θεός να τα κάνει όλα αυτά!».

 

Τα Σκόπια

Απαντώντας σε έναν δικηγόρο από τα Γιάννινα για θέμα των Σκοπίων είπε: «Αν πάρεις μπακλαβάδες ,ξύλα, κανταΐφια, τούβλα και πέτρες και κτίσεις ένα σπίτι θα κρατήσει ή θα πέσει στην πρώτη καταιγίδα;».

Κατά το 1993 ο Παίσιος μιλώντας πάλι για τα Σκόπια είπε: «Τα Σκόπια έχουν θεμέλιο από λουκούμια ,και θα διαλυθούν».

Σε άλλη συζήτηση είχε πει για τους Σκοπιανούς:

«Βρε παιδιά ,ο τσιγγάνος αν βάλει φουστανέλα ,γίνεται τσολιάς;».

 

Πάντως ο γέροντας στις επιστολές του δεν αναφέρεται  στα εθνικά  θέματα  ,και δεν διακινδυνεύει προφητείες.

Ούτε βέβαια ήταν υπέρ …των πολέμων  λόγω διαφορετικών απόψεων των ανθρώπων:«Δεν ταιριάζει να πολεμούμε τους ανθρώπους επειδή έχουν διαφορετικές απόψεις. Μόνο τους κομμουνιστές  πρέπει να προσέχουμε. Αν όμως και αυτοί πιστεύουν στο θεό δεν κάνουμε καμία διάκριση”.

Περί Ευρωπαίων

 

 

Δεν γίνεται ενοποίηση των χωρών της ΕΟΚ

 Δημήτρης Σημαιοφορίδης ,υπάλληλος της ΔΕΗ ,του ζήτησε τη γνώμη του για την ΕΟΚ και  το μέλλον της.

Η απάντηση   που δόθηκε ήταν : «Τώρα, όσο για την ΕΟΚ  η ενοποίηση δεν θα γίνει ,ούτε με οξυγονοκόλληση .Δεν θα θελήσουν οι δυνάμεις Αγγλία-Γαλλία-Γερμανία- να ενωθούν επειδή έχουν παλιούς λογαριασμούς.. .Και , άλλος λόγος είναι ότι δε γίνεται ο πλούσιος συνέταιρος με τον φτωχό».

Βέβαια η ενοποίηση της ΕΟΚ έγινε ,αυτό που δεν έγινε είναι «ο πλούσιος συνέταιρος με τον φτωχό»!

Οι ευγένεια των Ευρωπαίων

«Οι Ευρωπαίοι συνήθιζαν εκ κληρονομικότητας κι έμαθαν να είναι ευγενείς. Έτσι από ευγένεια ρίχνουν το χαρτάκι στο καλάθι των αχρήστων. Εμείς όμως δεν είχαμε τέτοια ευγένεια .Είχαμε φόβο θεού  που τώρα δεν μας έμεινε τίποτε. Γι αυτό κάνουμε νόμους  για τις εκτρώσεις , το διαζύγιο ,την αποποινικοποίηση της μοιχείας…Οι Ευρωπαίοι έχουν την ευγένεια την αναπτυγμένη ,εμείς έχουμε την ευλάβεια. Γι αυτούς φρένο είναι  η ευγένεια ,για μας ο φόβος του θεού. Τώρα όμως εμείς αρχίσαμε να χάνουμε την ευλάβεια .Δεν έχουμε και την ευγένεια και πάμε χαμένοι…Υπάρχει τώρα ένα ρεμπελιό σε μας. Άλλοι όμως είναι χειρότεροι γιατί δεν έχουν καθόλου ιδανικά. Εμείς  έχουμε υποχρέωση αυτά τα δύσκολα χρόνια να σκορπίσουμε σε όλους τους άλλους λαούς το φως της Ορθοδοξίας. Γιατί όλοι είναι παιδιά του Αδάμ και της Εύας ,είναι κατά σάρκα αδέλφια μας. Με τους ορθόδοξους φυσικά είμαστε και κατά σάρκα και κατά πνεύμα».

 

 

περί ταυτοτήτων

Για το θέμα των ταυτοτήτων  το 1986 ένας συνταξιούχος του ΕΛΤΑ οβΓιώργος Κωρκουλιώτης συναντήθηκε με τον Παίσιο και τον ρώτησε εάν έπρεπε να παραλάβει τις νέες ταυτότητες ,όταν είχε ανοίξει η συζήτηση για πρώτη φορά. «Πάρτε τις δεν είναι τίποτε. Για μένα δεν είναι σφράγισμα το να πάρει κάποιος την ταυτότητα. Είναι όμως η αρχή του σφραγίσματος γι αυτό μην τις παίρνετε».

 

Σύγχρονα θέματα

Όχι στον συνδικαλισμό

Τα ερώτημα ήταν : Είναι σωστό να συμμετέχει ο κληρικός –εκπαιδευτικός σε  συνδικαλιστικές κινήσεις.

Η απάντηση : «Τι είναι αυτό; Παλιότερα δεν υπήρχαν τέτοια πράγματα. Να έχετε υπομονή .Θα περάσουν αυτές οι μπόρες .Με την πίστη στο θεό όλα τα προβλήματα σας θα λύνονται .Χωρίς πίστη όλο δυσκολίες θα παρουσιάζονται και πολλοί θα οδηγούνται στην αυτοκτονία».

 

Πορεία κατά της γραμματικής

Ο Αρχιμανδρίτης Ανδρέας Κονάκος από την Αθήνα  σε μια επισκεψή του στην Παναγούδα τον ρώτησε :

-Πάτερ πως μπορούμε να αποκτήσουμε ταπείνωση.

-Κοίταξε βρε παιδί  για να αποκτήσουμε ταπείνωση πρέπει να κάνουμε μια πορεία στο Σύνταγμα. Να κάνουμε πορεία στο Σύνταγμα κρατώντας μεγάλα πανό που να γράφουν: κάτω η γραμματική. Έτσι να γράφουν τα πανό. Μια πορεία στο Σύνταγμα χρειάζεται.

-Δηλαδή πάτερ;

-Ρε παιδί ,ξέρεις γραμματική ;Είναι γραμματική αυτή που έχουμε; Πρέπει να αλλάξει για να αποκτήσουμε ταπείωση. Ξέρεις ας υποθέσουμε τις αντωνυμίες τις προσωπικές; Για πες τες να δούμε;

-Άρχισα να λέω: εγώ ,εσύ ,αυτός..

-Νάτο .Είδες; Το είπες μόνος σου. Είπες εγώ ,εσύ, αυτός. Το εγώ το έβαλες πρώτο-πρώτο. Πρέπει να καταργηθεί αυτή η γραμματική και να αλλάξει να μπει ανάποδα η σειρά. Να λέμε δηλαδή: αυτός ,εσύ, εγώ. Το εγώ να φύγει από την πρώτη θέση και να πάει πίσω στο τέλος. Έτσι θα αποκτήσουμε ταπείνωση. Αμ’ εκείνοι οι Άγγλοι το εγώ το γράφουν συνέχεια με κεφάλαια όπου και να βρίσκεται .Στην αρχή ή τη μέση.

 

Περί μετανάστευσης.

Αναφερόμενους στην ανοχή των Γάλλων προς τους ξένους και τους μουσουλμάνους φέρεται να έχει πεί : «ας τους αυτούς , που μαζεύουν τους μουσουλμάνους  και χτίζουν τζαμιά. Αργότερα θα καταλάβουν  τι συμβαίνει και τότε θα είναι αυτοί οι πρώτοι που θα πάρουν μέτρα, εναντίον τους .Θα δείτε τι θα κάνουν.

Περί μουσουλμανισμού

Για την εξάπλωση του μουσουλμανισμού σε διάφορες χώρες έλεγε:

«Τώρα έχει γίνει της μόδας η αμαρτία. Οι άνθρωποι για να μην τους ελέγχει η συνείδηση βρήκαν  μια κατάλληλη θρησκεία. Θέλεις να έχεις σαράντα γυναίκες επιτρέπεται. Τις βάζεις μετά  να δουλεύουν  και έχεις ένα εργοστάσιο. Μετά στον παράδεισο θα έχεις επτά και θα έχεις μια λίμνη  με γιαούρτι ,ένα βουνό πιλάφι, ένα ποτάμι μέλι , να τις ταΐζεις  με το φτυάρι .Μετά ότι αμαρτία και να κάνεις άμα σε πλύνουν με ζεστό νερό, όταν πεθάνεις καθαρίζεσαι. Εντάξει βολικό είναι αυτό. Τι άλλο θέλουμε;».

 

 

 

 

 

 

 

Περί εξομολογήσεως.

Όπως μεταφέρει ένας ανώτατος δικαστικός από τη Λάρισα δύο φίλοι επισκέφτηκαν τον γέροντα  και τον ρώτησαν εάν είναι σωστό το ζευγάρι να έχει διαφορετικό πνευματικό. Ο άνδρας είχε  πνευματικό  έναν μοναχό από τα μετέωρα και η γυναίκα από το Άγιο Όρος. « Το ζευγάρι  πρέπει  να έχει έναν μοναχό ώστε να τους καθοδηγεί ενιαία και να προλαβαίνει καταστάσεις.

Να πεις στη γυναίκα σου καλός ο καθηγητής πανεπιστημίου ( ο μοναχός από το Όρος) αλλά καλύτερος ο αγροτικός γιατρός , (ο μοναχός από τα μετέωρα).Τον καθηγητή πανεπιστημίου πόσες φορές θα τον δεί. Ενώ τον αγροτικό γιατρό θα τον έχει δίπλα της κάθε μέρα».

…«Δεν είναι καλό να αλλάζει κανείς πνευματικούς. Για σκεφτείτε μια οικοδομή  στην οποία αλλάζουν συνέχεια οι μηχανικοί και οι οικοδόμοι. Δεν πρόκειται να γίνει σωστή».

Ο ρόλος του πνευματικού στην ελλαδική Εκκλησία πάντα ήταν  ιδιαίτερος .Πολλές φορές όμως ο τρόπος με τον οποίο αντιμετώπιζαν “την αμαρτία” ήταν αυστηρός .Ο Παίσιος είχε τη δική του άποψη για την  προσωπικότητα και τον ρόλο του πνευματικού:

« Ο πνευματικός πρέπει να είναι ελεύθερος και να ενεργεί  ανάλογα. Να μην ακολουθεί κάποια γραμμή που του βάζουν οι άλλοι».

…«Ο κόσμος έχει σήμερα  ανάγκη από καλούς πνευματικούς. Είναι λίγοι σήμερα οι καλοί πνευματικοί και αυτοί οι λίγοι  που μείνανε  επειδή τους πηγαίνει πολύς κόσμος  αναγκάζονται να κάνουν βιαστικά τη δουλειά τους .Σαν το καλό χειρουργό  ο οποίος κάνει πολλές επεμβάσεις  και κουράζεται με αποτέλεσμα να μην αποδίδει πάντα όσα πρέπει .Αν υπήρχαν καλοί πνευματικοί δεν θα υπήρχαν τόσοι ψυχίατροι».

…«Ο πνευματικός πρέπει  να βλέπει τον κάθε άνθρωπο χωριστά  και να ενεργεί ανάλογα. Για μένα  ο πνευματικός που εφαρμόζει  τους κανόνες χωρίς να εξετάζει την κάθε περίπτωση χωριστά, είναι εγκληματίας».

 

…«Είναι ανάγκη ο νέος να έχει πνευματικό και να εφαρμόζει τις συμβουλές του. Έτσι δεν θα έχει φοβίες και άγχος.

Όσοι πάντως  ζητούσαν από τον Παίσιο να τους καθοδηγεί πνευματικά …δι αλληλογραφίας  απαντούσε:«Δεν δίνω συνταγές από μακριά. Εν γίνεται γιατρός από μακριά. Μόνο ευχές δίνω».

 

Ο ρόλος του μοναχού

Ο ρόλος των μοναχών και κυρίως αυτών που έχουν επιλέξει το Άγιο Όρος έχει χαρακτηριστεί από όλους σημαντικός. Ο γέρων Παίσιος όμως διατηρεί τις επιφυλάξεις , είναι επικριτικός αλλά και αντίθετος με πολλές πρακτικές που έχουν τις ρίζες τους στη “κοσμική δικαιοσύνη”. Ο ίδιος έχει γράψει αρκετά κείμενα ,ενώ πολλές είναι οι επιστολές που έχει αποστείλει σε πατρικό ύφος στις μοναχές του ησυχαστηρίου στη Σουρωτή, στις οποίες κάνει αναφορές “στον ιδανικό μοναχό”: 

«Ο μοναχός θα είναι αδικαιολόγητος εάν δεν κινηθεί στο χώρο της γενικής αγάπης .Επιβάλλεται να βγει από την μικρή του οικογένεια και να μπει στη μεγάλη οικογένεια. Από έναν οικογενειάρχη ο θεός δεν ζητήσει να φτάσει σ άυτή την κατάσταση».

«Ο μοναχός είναι φως, φάρος στα βράχια και όχι φανός στον κόσμο».

Απευθυνόμενος στους αρχαρίους μοναχούς έγραφε:

«Αγάπησε το κελί σου, την κυψέλη σου ,διότι  αυτό  θα σε βοηθήσει στη συγκέντρωση σου και θα φτάσεις  στο μέλι των αρετών , οι οποίες θα σε γλυκάνουν περισσότερο από το μέλι».

Ο Παίσιος έβλεπε μεγάλες διαφορές μεταξύ των μοναχών που ζούν στα μοναστήρια και αυτών που βιώνουν …την ερημιά του κελιού όπως αυτός. Μάλιστα για είχε φτάσει σε σημείο να χαρακτηρίζει τα μοναστήρια εργοστάσια:

«Υπάρχουν  πουλιά του κλουβιού και πουλιά του κλαδιού. Κάποιοι μοναχοί μοιάζουν με τα πουλιά του κλουβιού και επιζητούν  τα κοινόβια μοναστήρια ενώ άλλοι μοιάζουν με τα  πουλιά του κλαδιού και επιζητούν μια ελεύθερη ζωή στην έρημο».

Μοναστήρια …εργοστάσια

«Είναι πολύ λυπηρό το ότι μερικοί  ηγούμενοι κατάντησαν διευθυντές εργοστασίων. Έχουν άγχος και αγωνία, για να γίνουν οι δουλειές τους.

Εδώ δεν ήρθαμε για τέτοια πράγματα Ας μη ξεχνάμε το σκοπό μας. Πήγα και εγώ σε ένα μοναστήρι .Είδα τον ηγούμενο να γυρίζει μέσα στο μοναστήρι  να δει αν γίνονται καλά τα διακονήματα. Αντί  να κάνει κομποσκοίνι στο κελί  του για τα παιδιά του, χάνει τον καιρό του για ασήμαντα πράγματα».

Τα απαραίτητα

Ήταν ιδιαίτερα αυστηρός  όταν οι μοναχοί δεν αρκούνταν στα απαραίτητα αλλά ζητούσαν το κάτι παραπάνω:

«Πολλοί μοναχοί δεν περιορίζονται στα απαραίτητα, τα απλά, τόσο για τον εαυτό τους όσο και γενικότερα για τη μονή, για να μη δέχονται  και από  τους πιστούς, αλλά να τους παρακινούν να βοηθούν μόνοι τους , τους φτωχούς αδελφούς που υποφέρουν. Αυτοί όμως τι κάνουν. Μαζεύουν και τον ιδρώτα ακόμη των φτωχών και γεμίζουν ένα σωρό καντήλια και καμπάνες νομίζοντας ότι δοξολογείται ο θεός. Αυτού του είδους όμως η ευλάβεια είναι σαν την ευλάβεια  πού είχαν πολλοί Ρώσοι κληρικοί οι οποίοι έγιναν  αιτία χωρίς  να το θέλουν, τα καντήλια , οι πολυέλαιοι και οι καμπάνες να γίνουν κανόνια και να χτυπήσουν την  ίδια την εκκλησία του Χριστού…

…Εμείς οι μοναχοί αλλά και οι κληρικοί σκορπούμε αθεΐα ,όταν δεν ζούμε σύμφωνα με το Ευαγγέλιο .Ο κόσμος έχει ανάγκη από τις αρετές μας και  όχι από τα χάλια μας».

Παρά τις επικρίσεις όμως τιμούσε  και αναδείκνυε το  ρόλο του μοναχού:

«Οι μοναχοί είναι οι ασυρματιστές  της Εκκλησίας μας και γι αυτόν τον λόγο απομακρύνονται από τους κοσμικούς θορύβους για να έχουν καλή επαφή με τον χριστό στην προσευχή για να βοηθάνε»,

 Οι συμβουλές του προς αρχαρίους μοναχούς ήταν σαφείς και απλές:«Αποφεύγετε τα τρία «φ»: τη Φιληδονία, τη φιλοδοξία και τη φιλαργυρία».

 

Εκτός από τα τρία “φ” ο Παίσιος ήταν από τους πιο ένθερμους υμνητές της ταπεινότητας και της υπακοής:

«Είτε καθρέφτης είναι κανείς είτε καπάκι από κονσερβοκούτι εάν δεν πέσουν οι ηλιακές ακτίνες δεν λαμποκοπάει…

Να μην φέρουνε στο μοναστήρι  τον κόσμο και τις συνήθειες του , τις ανέσεις και την πολυτέλεια…

Η υπακοή να μη γίνεται με κακομοιρία και σαν αγγαρία. Δεν είναι Διοκλητιανός ο γέροντας ή γερόντισσα που λέει μη και όχι”.

Ο Παίσιος όμως δεν περιόριζε την κριτική του μόνο στους μοναχούς ή τους κληρικούς.Κρατούσε αποστάσεις και απο τους θεολόγους οι οποίοι ερμηνεύουν με τον δικό τους τρόπο …”τον λόγο του θεού”.

 

«Τις διάφορες θεωρίες των θεολόγων να τις περνάτε από πατερικό κόσκινο .Πρέπει να τις κοσκινίζετε με βάση τους πατέρες και ότι είναι σκουπίδια και πίτουρα να τα πετάτε. Να ψάχνετε βάση στους πατέρες. Προσέξτε ένα παράδειγμα. Υπάρχει το μπακίρι , ο μπρούντζος και ο χρυσός. Ακόμη και μπακίρι καλό και άσχημο, μπρούτζος κακός και άσχημος, χρυσός 12 καρατίων και χρυσός 24 καρατιών. Εσείς διαλέγετε το χρυσό των 24 καρατίων. Και τα άλλα χρειάζονται αλλά εσείς προτιμάται τον χρυσό».

…«Μοιάζουμε με τις τσουκνίδες. Από μακριά φαίνονται πράσινες ,δροσερές σαν πεδιάδα ,σαν κήπος, μα όταν πλησιάσεις και τις αγγίξεις τότε βλέπεις  την ασχήμια τους και νιώθεις το κεντρί τους”.

 

 

Πολλά έχουν ειπωθεί και έχουν γραφεί από τους ανθρώπους τις Εκκλησίας για την τεκνοποιία και τα περί “ευλογίας των πολλών παιδιών”. 

«Όταν καλείται ο κληρικός να αντιμετωπίζει το θέμα της τεκνογονίας σε κάποιο ανδρόγυνο χρειάζεται να έχει πολλή διάκριση. Δεν μπορεί να  προτρέψει τους συζύγους να αποκτήσουν ένα –δύο παιδιά και να σταματήσουν. Ούτε πάλι να πει αβασάνιστα ότι πρέπει να αποκτήσουν δέκα παιδιά με τον ισχυρισμό ότι αυτό είναι το θέλημα του θεού. Και στις δύο περιπτώσεις ρυθμίζει το θέμα αυθαίρετα. Έχω την εντύπωση ότι πρωτίστως πρέπει να αποφασίζουν από κοινού την απόκτηση παιδιών. Έτσι θα αντιμετωπίσουν από κοινού τις χαρές και τις λύπες που θα τους προκαλούν…Στις περιπτώσεις που οι θρησκευόμενοι σύζυγοι έχουν κάποια δειλία να αποκτήσουν πολλά παιδιά και  οικονομικές δυσχέρειες να τα μεγαλώσουν νομίζω ότι επιβάλλεται η οικονομία εκ μέρους των πνευματικών μέχρι να τονωθεί η εμπιστοσύνη τους”.

 

Ποιος πρέπει να είναι ο ρόλος του μοναχού;

Ο Παίσιος πάντα πίστευε ότι δεν είναι δουλειά του μοναχού να βοηθάει κάποιον  προσφέροντας του υλικά αγαθά, αλλά δια της προσευχής. Με την άποψη αυτή  έχουν ταυτιστεί κατά καιρούς και πολλοί ιεράρχες. Ελεγε :

«Όταν ήμουν στο Στρατό τον καιρό του Συμμοριτοπόλεμου ,μας είχαν κλείσει  στη Ναύπακτο. Ήμασταν περίπου εκατόν εξήντα άνδρες. Εγώ ήμουν ασυρματιστής  και προσπαθούσα να πιάσω γραμμή, αλλά δεν μπορούσα. Οι άλλοι  μου φώναζαν . «Άσε τώρα τον ασύρματο κι έλα να κουβαλήσεις κιβώτια, να ρίξεις με το ντουφέκι».

Εγώ, για να μην τους σκανδαλίσω ,πήγαινα κουβαλούσα κανένα κιβώτιο  και ύστερα πήγαινα πάλι στον ασύρματο. Έβαζα πάσαλο να πιάσω επικοινωνία μα τίποτε. Οι άλλοι μου φώναζαν .Με τα πολλά έβαλα πέντε πασσάλους ,έπιασα γραμμή και μίλησα. Ηρθαν αμέσως τα αεροπλάνα και οι εχθροί έφυγαν , κι άφησαν και τα αιχμάλωτα γυναικόπαιδα  που είχαν μαζέψει από τα γύρω χωριά. Αν τους άκουγα και δεν προσπαθούσα για επικοινωνία και έπιανα και γω το τουφέκι ,τι θα κατάφερνα; θα έριχνα δύο τουφεκιές .Και ύστερα; Όπως δεν ήξερα κι από όπλο…Καταλάβατε; Άλλη είναι η δουλειά του μοναχού: ο ασύρματος , η προσευχή. Δεν είναι να πάει φασόλια και μανέστρα σ΄ένα φτωχό. Καλό είναι κι αυτό. Αλλά να το κάνει ένας οικογενειάρχης, μια μητέρα. Είναι δύο πεδία: ένα ανθρώπινο, ένα θείο. Ότι δεν μπορεί να κάνει ο άνθρωπος , το κάνει ο θεός ακούγοντας την προσευχή του μοναχού. Οτι δεν μπορούν να κάνουν όλοι οι άνθρωποι της γης, αν μαζεύονταν το κάνει  ο μοναχός. Και δεν του περνάει από το μυαλό ότι κάτι κάνει , γιατί δεν το έκανε αυτός ,αλλά ο θεός.

…Ήταν μια ομάδα πνευματικοί άνθρωποι στην έρημο και κάθονταν και σκέφτονταν πως να αντιμετωπίσουν τη δίψα. Και βρήκαν στο τέλος τη λύση να φέρουν ένα βυτίο που θα τους εξασφάλιζε νερό για πέντε μέρες. Και οι βεδουίνοι από πού θα έβρισκαν  νερό; Και ήρθε ένας μοναχός και τους εξασφάλισε νερό για είκοσι πέντε χρόνια. Χτύπησε με την ευχή.

Αυτή είναι η δουλειά του μοναχού. Όχι να γυρίζει και να δίνει μανέστρα. Αυτά είναι χαμένα ασήμαντα πράγματα. Βέβαια αυτοί που τα κάνουν τα διαφημίζουν σαν τον μπακάλη που διαλαλεί τα παλιοφασολά του για πρώτη ποιότητα και ξεπουλάει. Αυτά κάνουν και οι καθολικοί. Κάνουν φιλανθρωπίες ,κάνουν ιεραποστολές και οι ιεραποστολοί τους είναι άθεοι , έχουν  ξεφτίσει .Μου έλεγε κάποιος ότι ετοιμάστηκε για ιεραποστολή. Και τον ρώτησα τι είδους προετοιμασία έκανες;

Έμαθα είπε αγγλικά, κολύμπι , οδήγηση και δεν ξέρω τι άλλο. Θα τους μιλώ για τον χριστό και κει θα τους βάλω και κάτι για τον ελληνισμό.

Τι σου χρειάζεται ο ελληνισμός του είπα. Αν εσύ είσαι άγιος δοξάζεις και την Ορθοδοξία και την Ελλάδα….

Αν δεις πρόγραμμα ιεραποστολής καθολικών και πρόγραμμα του ΓΕΣ δεν διαφέρουν καθόλου. Είναι χάρτης με τόξα που αναφέρει μονάδες κλπ. Δεν είναι όμως αυτό. Ο θεός οδηγεί .Πρέπει  να σε καλέσει ο θεός για να βγείς σε ιεραποστολή, γιατί αλλιώς ,εν τέλει κάνεις το κέφι σου , όπως ο άλλος το κάνει με ένα κρασί. Έχει διαφορά; Ο καθένας το κέφι του κάνει. Ενας γέροντας δεν επαρκεί  για έναν υποτακτικό , όσο μάλλον να αναλαμβάνει τόσους ανθρώπους , τόσες  ψυχες.Τι ευθύνη!

Ο παπά -Τύχωνας

Ο Παίσος είχε σε μεγάλη υπόληψη τον παπά –Τύχωνα  και συχνά τον έφερνε για παράδειγμα προς μίμηση: «Ήταν ένα γεροντάκι που είχε απλοποιήσει τη ζωή του. Δεν είχε νοικοκυριό .Ήταν ελεύθερος από κάθε ευκολία, γιατί αυτά που λέμε σήμερα είναι δυσκολίες. Ευκολία είναι να απλοποιήσει κανείς τη ζωή του και να περιοριστεί στα απαραίτητα. Τότε ελευθερώνεται ο άνθρωπος».

 

Η σύνταξη του ΟΓΑ

Κάποτε ρώτησαν τον Παίσιο αν παίρνουν σύνταξη ΟΓΑ οι μοναχοί του Αγίου Όρους: «Δεν ξέρω ,ίσως μερικοί να παίρνουν. Δεν χρειάζεται όμως σύνταξη. Αν κάπου υπάρχει ανάγκη είναι υποχρεωμένα τα μοναστήρια να δίνουν ευλογία. Πάντως εγώ έτσι όπως πάω παίρνω δεν παίρνω σύνταξη από τον ΟΓΑ. Αν μου δώσουν από κανένα άλλο ταμείο κάτι θα γίνει. Να πάρω λίγο από  το ταμείο της υπομονής, λίγα από το ταμείο της προσευχής , λίγα από το ταμείο της αγάπης. Από αυτά τα ταμεία χρειαζόμαστε ενίσχυση».

Αφιλοχρήματοι

Για τους απλούς παπάδες οι αρχές οι οποίες τους καθιστούν αγαπητούς σε όλους είναι απλές:

« Οι άνθρωποι δύο πράγματα θέλουν από τον ιερέα: να είναι αφιλοχρήματος και να έχει αγάπη. Όταν οι άνθρωπος βρουν αυτά σε ένα ιερέα  , τον θεωρούν άγιο και τρέχουν στην εκκλησία ,σώζονται. Μετά συγκαταβαίνει ο θεός και σώζει και τον ιερέα. Ο  ιερέας πάντως πρέπει να έχει μεγάλη καθαρότητα».

Επίσκοποι χωρίς εσωτερική ησυχία

Αντίθετα με τους απλούς κληρικούς στηλίτευε εκείνους που ήθελαν ή επεδίωκαν αξιώματα:

«Αυτοί και αν γίνουν επίσκοποι δεν θα έχουν εσωτερική ησυχία. Ένα μαρτύριο θα περνούν. Αυτοί δεν έχουν δοκιμάσει τη γλυκύτητα της πνευματικής Οι ασκητές αντίθετα αποφεύγουν την ιεροσύνη και κλείνουν τα κελιά τους , οπότε άλλοι ανοίγουν  τη σκεπή των κελιών για να τους χειροτονήσουν».

Το μέσον και η συγχώρεση

Ο Παίσιος ήταν αυστηρός και με τον εαυτόν του για  τόν τρόπο με τον οποίο έρχονταν η συγχώρεση:

«Δεν πρέπει να μπερδεύουμε το μέσον με την ενέργεια του θεού. Να, ήταν ένας γέροντας στην Προβάτα και είχε σαρκικό πόλεμο. Έκανε άσκηση και να απαλλαχτεί πήρε μια πέτρα και  χτυπούσε το κεφάλι του για να τον ελεήσει ό θεός. Πράγματι ο θεός βλέποντας τον πολύ κόπο τον ελέησε αλλά αυτός κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το χτύπημα της πέτρας στο κεφάλι απαλλάσσει το άνθρωπο από τους πονηρούς λογισμούς. Και όταν οι υποτακτικοί του είχαν λογισμούς ,έπαιρνε μια πέτρα και τους χτυπούσε στο κεφάλι. Επειδή δε τα κεφαλάκια των παιδιών ήταν τρυφερά ,καταντούσαν τα παιδιά από το πολύ χτύπημα ηλίθια. Γι αυτό δεν πρέπει να μπερδεύουμε το μέσον που χρησιμοποιούμε εμείς με το έλεος του θεού».

Περί ράσων

Πάντα είχε την άποψη οτι ο κληρικός πρέπει να ακολουθεί τις παραδόσεις. Και για την Ορθόδοξη Εκκλησία τα ράσα είναι κάτι που ενισχύει την παράδοση:

 

«Όταν ήμουν στο καλύβι Τμίου  Σταυρού μια φορά ξεφλούδισα τον κορμό της ελιάς  που ήταν στην αυλή και έγραψα “τα δέντρα πέταξαν τη στολή τους, θα δούμε τη προκοπή  τους. Και δίπλα: Παπάς αράσωτος άρα άσωτος».

Ο ίδιος βέβαια δεν ήθελε να γίνει παπάς και αυτό το δήλωνε σε κάθε ευκαιρία:

«Εγώ δεν έγινα παπάς για να μην έχω να κάνω με κόσμο και τελικά ασχολούμαι περισσότερο με τον κόσμο. Αλλά ο θεός ξέρει τη διαθεσή μου και μου δίνει περισσότερα από όσα θα μου έδινε αν έκανα αυτά που θα με ανάπευε».

 

 

 

Από τον Χριστό στο χρυσό.

Το γεγονός οτι ο ίδιος δεν έγινε παπάς δεν τον εμπόδιζε να είναι σκληρός με συμπεριφορές που δεν έχουν καμία σχέση με την Εκκλησία:

«Στην κλήρο οι περισσότεροι ξεκινούν με καλή διάθεση, αλλά μετά αρχίζει ο διάβολος τη δουλειά του και βλέπεις να μπαίνει η μανία για χρήματα , η μανία για αξιώματα και τα ξεχνούν όλα. Ενώ ξεκίνησαν για τον χριστό καταλήγουν στο χρυσό”.

 

Ρήσεις -διαθήκη

Ο Παίσιος  είχε τον τρόπο του  πότε με παραβολές και πότε απλά παραδείγματα κατανοητά σε όλους να διδάσκει τον λόγο του θεού:

«Όσο το καζάνι βράζει πάνω στη φωτιά οι μύγες δεν το πλησιάζουν. Όταν όμως απομακρυνθεί ,τότε το πλησιάζουν και πέφτουν μέσα. Το  ίδιο συμβαίνει και με τους ανθρώπους .Όσο είναι κοντά στον πνευματικό και στα μυστήρια της εκκλησίας οι δαίμονες τον κοιτούν απο μακριά και δεν μπορούν να τους πειράξουν».

 

«Ο διάβολος πολεμά τους πιστούς με τον Οικουμενισμό, τους πλούσιος με τον μασονισμό και τους φτωχούς με τον κομμουνισμό»

« Οι παπάδες δεν κοιτάζουν να γεμίσουν τις μικρές εκκλησίες ,αλλά θέλουν να φτιάσουν μεγάλες , για να φανούν ότι κάνουν έργο”.

«Ο παπάς πρέπει  όλους τους ανθρώπους  να τους έχει το ίδιο .Όλοι είναι δικοί του. Όταν τον πλησιάζουν εχθροί της Εκκλησίας να τους δέχεται και αυτούς. Αφού πηγαίνουν κοντά του κάτι θέλουν να τους δώσει. Όλους να τους δέχεται χωρίς να κάνει διακρίσεις».

«Στην εποχή μας  που έχουν αυξηθεί οι γνώσεις δυστυχώς η εμπιστοσύνη μόνο στη λογική κλόνισε την πίστη από τα θεμέλια  και γέμισε τις ψυχές από ερωτηματικά και αμφιβολίες».

«Μεγαλύτερη αξία έχει ένας λόγος ταπεινού ανθρώπου με βιώματα που βγαίνει με πόνο από τα βάθη της καρδιάς του ,παρά ένας σωρός φιλολογίες εξωτερικού ανθρώπου  που βγαίνουν με ταχύτητα από την εκπαιδευμένη του γλώσσα , η οποία δεν πληροφορεί ψυχές γιατί είναι σάρκα και όχι πύρινη γλώσσα της Άγιας Πεντηκοστής».

 

 

«Πολλές φορές βλέπουμε έναν άνθρωπο , του λέμε δύο πνευματικά λόγια και παίρνει στροφή. Ύστερα λέμε: Α, έσωσα έναν άνθρωπο .Εγώ πιστεύω ότι ο άνθρωπος που έχει διάθεση και καλοσύνη μέσα του ,αν δεν έπαιρνε  τη στροφή από μας ,θα την έπαιρνε από μια αρκούδα ή μια αλεπού ή από οτιδήποτε άλλο. Να προσέχουμε την ψεύτικη ιεραποστολή».

 

« Θα έρθει εποχή που άλλοι θα τραγουδούν και θα μεθούν στα κέντρα και άλλοι θα πηγαίνουν στις εκκλησίες και τα μοναστήρια για αγρυπνίες».

«Ο καθένας εργάζεται όσο μπορεί με φιλότιμο και με ευγνωμοσύνη προς το θεό. Ας αφήσουμε τους κοσμικούς ανθρώπους .Οι καημένοι με την κοσμική αντιμετώπιση των πραγμάτων έχουν γεμίσει τα ψυχιατρεία. Λένε ,γιατί ο τάδε πέτυχε ,γιατί έφτιαξε ένα μέγαρο και εγώ δεν πέτυχα στη ζωή μου…και αρχίζουν να δουλεύουν συνέχεια .Δεν καταλαβαίνουν  ότι ο τάδε απέτυχε γιατί έφτιαξε τόσα μέγαρα, περισσότερα από όσα του χρειάζονται. Δουλεύουν ζορίζουν τον εαυτόν τους , τους πιάνει άγχος ,στενοχώρια ,μελαγχολία. Και αυτοί τα ίδια παθαίνουν διότι και αυτοί κοσμικά τα αντιμετωπίζουν. Επειδή υπάρχει εγωισμός μέσα τους, η χάρη του θεού είναι μακριά».

«Ο σημερινός λαός είναι μόνο για παρελάσεις .Για μάχες δεν είναι. Μην του πεις για μάχες. Θα δείτε όμως ότι μόλις περάσει αυτή η μπόρα κι έρθει η μπουνάτσα, θα αλλάξουν τα πράγματα .Τώρα όμως χρειάζεται να φανεί το μπακίρι από τον χρυσό».

 

« οι γυναίκες που είναι σε ενδιαφέρουσα και καπνίζουν παιδιά θα γεννήσουν  ή ψάρια καπνιστά».

“Μακριά από ψυχολόγους και ψυχιάτρους.».

«Κάνει  ο άλλος μια ώρα γυμναστική; Αν όμως του πείς να κάνει καμιά μετάνοια ,αμέσως κουράζεται».

«Θα γίνει μεγάλη καταστροφή στον κόσμος και δεν θα κυκλοφορούν καύσιμα, πετρέλαια… Γι αυτό έπρεπε να φυλάτε τα χειροκίνητα στις φάμπρικες και στα χωριά έπρεπε να φυλάτε τους γαϊδάρους και τα μουλάρια γιατί θα κάνετε εσείς  το έργο των γαϊδάρων. Θα κοπανίζετε τις ελιές και θα τις σφίγγετε σε ένα πανί , να στάζει και να τρώτε λάδι”.

«Κάποιος που πάσχει από ζάχαρο αν είναι νουνεχής δε γυροφέρνει τα ζαχαροπλαστεία. Επίσης  όποιος θέλει να κόψει το κάπνισμα δεν κυκλοφορεί κοντά σε περίπτερα. Κατά τον ίδιο τρόπο όποιος θέλει να είναι σώφρων και εγκρατής να μην τριγυρνάει στις παραλίες ,στις γυμνές θάλασσες»

«Οι γυναίκες πρέπει να απλοποιούν τη ζωή τους ,για να μπορούν ν’ασχολούνται περισσότερο με τα παιδιά τους  που έχουν ανάγκη».

 

 

«Φροντίστε να βρείτε ή να φτιάξετε σπίτι έξω από το τρελάδικο των πόλεων. Κάποτε ο πόλεμος έδιωχνε τους ανθρώπους από τις πολυκατοικίες. Σήμερα τους διώχνει ο πολιτισμός που είναι χειρότερος πόλεμος.».

«Μια γυναίκα που θα πάει στην  αγορά να αγοράσει –ας υποθέσουμε πιάτα, θα δει εδώ ,θα ψάξει από κει μέχρις ότου βρει τα πιάτα με λουλουδάκια. Όμως λίγο εδώ  προσκολλάται ,λίγο εκεί με αποτέλεσμα η καρδιά της να δίνεται στα μάταια ή στον πειρασμό, και στο τέλος δεν μένει για τον Χριστό τίποτε. Μήπως αν φας το φαγητό σε πιάτα με λουλουδάκια ,θα είναι πιο νόστιμο;».

 

Ένας  γεωπόνος από τη Θεσσαλονίκη  ο Γιώργος Παπακωνσταντίνου  μεταφέρει τον παρακάτω διάλογο που είχε με τον Παίσιο:

-Καπνίζεις, τον ρώτησε ο Παίσιος.

-Ναι.

Μέσα στο σπίτι του έχεις εικόνες του Χριστού, της Παναγίας και των Αγίων;

Ναι;

Τότε θα σου διηγηθώ μια  ιστορία: «Επί Τουρκοκρατίας στα Γιάννινα ήταν ένας Τούρκος χασάπης  και είχε μια σανίδα  όπου έκοβε το κρέας. Μια μέρα ένας Χριστιανός πελάτης είδε ότι η σανίδα εκείνη ήταν  το πίσω μέρος της εικόνας της Παναγίας. Είπε λοιπόν στο χασάπη: εάν σου φέρω έναν ωραίο κορμό να κόβεις το κρέας θα μου δώσεις τη σανίδα αυτή; Ναι ,απάντησε εκείνος.

Συμφώνησαν λοιπόν και σε λίγες μέρες πήρε ο Τούρκος τον τάκο και ο χριστιανός τη σανίδα, όπου ήταν αγιογραφημένη η εικόνα της Παναγίας. Ο Χριστιανός πήρε την εικόνα ,την καθάρισε και την έβαλε στο δωμάτιο του. Όμως είχε τη συνήθεια να καπνίζει. Οπότε ,ύστερα από λίγες μέρες παρουσιάστηκε στον ύπνο του η Παναγία και του είπε: καλύτερα να με κοπανάει με τον μπαλτά ο Τούρκος ,παρά να με λιβανίζεις εσύ με τον λουλά σου».

«Να μη διαβάζετε εφημερίδες ,να μην βλέπετε τηλεόραση .Πολλές φορές και θρησκευτικά περιοδικά  κάνουν ζημιά  στους χριστιανούς γιατί διεγείρουν το θυμό κατά προσώπων και γενικά προκαλούν σύγχυση. Προσοχή σε όλα να διαβάζετε πατερικά βιβλία…. Η τηλεόραση κάνει μεγάλο κακό .Τη μεγαλύτερη καταστροφή .Η συσκευή της εκπέμπει βλαβερές για τον ανθρώπινο οργανισμό ακτινοβολίες. Υπήρξαν σωματικές βλάβες μικρών παιδιών ,επειδή όταν κυοφορούνταν , οι μητέρες τους παρακολουθούσαν τηλεόραση. Ο άνθρωπος ντρέπεται να αμαρτήσει ενώπιον άλλων ανθρώπων .Όμως δεν συμβαίνει το ίδιο και με την τηλεόραση .Τα αμαρτωλά έργα , και οι αμαρτωλές σκηνές προβάλλονται χωρίς ντροπή. Η τηλεόραση είναι δαίμων.

 

«Όχι δεν πρέπει να κάνετε μπάνια. Κοιτάξτε δύο μικρά αδελφάκια .Αν τους πείτε να ξεντυθούν θα διστάσουν. Ντρέπονται. Οι μεγάλοι όμως Αλλά και σε ερημικό τόπο δεν πρέπει να κάνετε μπάνιο, γιατί  το να μπεις στη θάλασσα και να παίζεις με τα νερά είναι μια ηδονή»>

 

 

“Η τηλεόραση κάνει μεγάλο κακό. Γι αυτό να μην παρακολουθείτε .Τις ειδήσεις να τις μαθαίνεται από το ράδιο. Στην τηλεόραση οι περισσότερες ειδήσεις διαφημίζουν τους βουλευτές».

 

 

 

 

 

 

«Οι γονείς κάνετε πολύ καλά που υπενθυμίζετε στα παιδιά σας ότι είναι Ελληνόπουλα. φοβερό πρόβλημα αυτή η σημερινή αδιαφορία των Ελλήνων για την πατρίδα τους. Οι Αλβανοί έχουν κυκλοφορήσει χάρτη που πιάνει την Ναύπακτο. ΟΙ Εβραίοι , χάρτη που περιλαμβάνει και την Κρήτη. Οι Τούρκοι χάρτη με τα νησιά του Αιγαίου .Οι Σέρβοι ζητούσαν από τους αντάρτες ,αν έπαιρναν την εξουσία, το κομμάτι μέχρι τη Λάρισα ,ως αντάλλαγμα για τη βοηθειά τους. Οι ξένοι μπορεί να μην πιστεύουν σε τίποτε ,ωστόσο ενδιαφέρονται πολύ για την πατρίδας τους»

«Μη μιλάς στο παιδάκι σκληρά -κάτι ξέρω και γω- γιατί κι αυτό θα σου αντιμιλάει από αντίδραση”.

«Το ζωηρό και ανήσυχο παιδί ,αν μπλέξει  με ήρωες ,θα γίνει ήρωας. Αν μπλέξει με φονιάδες φα γίνει φονιάς μπλέξει με αγίους θα γίνει άγιος. Ενώ το ήσυχο και φρόνιμο παιδάκι γενικά έχει σταθερή πορεία στη ζωή του , δύσκολα θα παρασυρθεί”.

 

 

 

«Όταν το παιδί θηλάζει μητρικό γάλα, θηλάζει την αγάπη και τη σιγουριά. Ενώ, αν θηλάζει από το μπουκάλι ,θα περάσει αργότερα από το μπουκάλι του γάλακτος στο μπουκάλι του ποτού».

Τι θέλει ο θεός

Ένας νεαρός ρώτησε τον γέροντα  τι θέλει ο θεός απ΄ αυτόν.

Ο παίσιος απάντησε: “Παιδί μου ο θεός θέλει ότι θέλεις εσύ. Δεν υποχρεώνει κανέναν ο θεός να ακολουθήσει τον ένα ή τον άλλο δρόμο. Είναι πνευματικός άρχοντας ο θεός και σέβεται την ελευθερία του ανθρώπου. Δεν είναι στρατιωτικός για να τους βάζει όλους σε μια γραμμή. Εκείνο που θέλει ο θεός είναι να τιμήσεις αυτό που θα διαλέξεις. Αν διαλέξεις να γίνεις μοναχός να γίνεις καλός μοναχός .Αν διαλέξεις να  κάνεις οικογένεια ,να γίνεις καλός οικογενειάρχης.

Φταίνε οι επίσκοποι

Κάποιος ρώτησε τον γέροντα γιατί πολλοί νέοι στρέφονται στον μοναχισμό και δεν θέλουν να γίνουν κληρικοί.

Είπε: «σε αυτό φταίνε οι επίσκοποι οι οποίοι με τον τρόπο τους εμποδίζουν τους νέους .Αλλά και σε κείνους που είναι κληρικοί δημιουργούν προβλήματα ή τους απασχολούν σε γραφεία και σε άλλες δουλειές. Δεν αφήνουν επίσης να αναπτυχθούν οι μονές που θα είναι πνευματικές οάσεις «.

Μη χρωστάτε.

Σε κάποιους φοιτητές που χρωστούσαν μαθήματα είπε: Να μην χρωστάτε γιατί αν μάθετε έτσι θα χρωστάτε και στον μπακάλη και στον μανάβη και αλλού».

Για τους ιερείς

Ο συνταξιούχος μοναχός Δημήτρης Ντάουλας το 1989 συζήτησε για πολλά θέματα με τον γέροντα. Ένα από αυτά η αμφίεση των δεσποτάδων: «Αν υποθέσουμε ότι θα σας καλέσει στο γραφείο του ο Παπανδρέου ή ο Μητσοτάκης πως θα πάτε; Με τι ρούχα και τι παπούτσια. Μήπως φτάσετε ακόμα αν δανειστείτε χρήματα για να αγοράσετε καινούργιο κοστούμι για να είστε ευπαρουσίαστοι και να τιμήσετε με αυτόν τον τρόπο τους άρχοντες; Αν λοιπόν έτσι  κάνουμε για τους κοσμικούς ,στον χριστό πως πρέπει να παρουσιαζόμαστε .Βέβαια ο χριστός θέλει καθαρή την ψυχή μας ,αλλά το να προσέχουμε και την εμφανισή μας δεν είναι κακό. Πιο παλιά οι γυναίκες για να φτιάξουν πρόσφορο για τη Λειτουργία, νήστευαν μια βδομάδα ,έκαναν προσευχή, πλένονταν και φορούσαν τα καλύτερα ρούχα τους …».

 

Η μνημόνευση του Πατριάρχη.

Πολλοί είναι εκείνοι  στο χώρο της Εκκλησίας και κυρίως του μοναχισμού που υποστηρίζουν ότι  ο Πατριάρχης κάνει λάθη και κάποιοι αρνούνται να τον μνημονεύουν .Όταν ρωτήθηκε ο Παίσιος γιατί τον μνημονεύει απάντησε: «Είναι σαν να  έχει αρρωστήσει η μάννα μου ( Εκκλησία) και μου λέτε να μην την αγαπώ, γι αυτόν τον λόγο. Όμως εγώ εκεί θα είμαι .Μέσα στη Μία Αγία ,Καθολική και Αποστολική Εκκλησία. Θα την αγαπώ αλλά και θα βοηθάω να είναι όλοι Ορθόδοξοι».

 

Ο Λορέντζο Ντιλέτο  είναι ένας  Ρωμαιοκαθολικός κληρικός ο οποίος έχει επισκεφτεί αρκετές φορές .Μία από αυτές επισκέφτηκε και τον γέροντα Παίσιο στο κελί του. Στο βιβλίο του Οδοιπορία στο Άγιο Όρος (το ημερολόγιο ενός ρωμαιοκαθολικού μοναχού, εκδόσεις ΅Εστία) .Στο οδοιπορικό του περιγράφει  την συνάντηση με τον Παίσιο :

«…Πέμπτη 17 Φεβρουαρίου: στις 9.30 χτύπησα το καμπανάκι του π. Παίσιου. Με άκουσε και μου έστειλε το κλειδί μέσω ενός σύρματος για να ανοίξω το λουκέτο της αυλόπορτας. Με υποδέχτηκε στην πόρτα του σπιτιού. Είναι αδύνατος ,κοντός και δείχνει μεγαλύτερος από την ηλικία του- είναι γύρω στα εξήντα. Του λείπουνε μερικά δόντια ,έχει και κάποια χρυσά. Με οδήγησε στο μικρό παρεκκλήσι όπου βρίσκονται κρεμασμένες αρκετές ωραίες εικόνες ,μολονότι ζωγραφισμένες πρόσφατα. Μπήκα στην κάμαρα την οποία χρησιμοποιεί και να προσεύχεται .Στον ίδιο χώρο εργάζεται αναπαύεται και δέχεται επισκέψεις. Είναι η μόνη κάμαρη που διαθέτει σόμπα. Υπάρχει κι ένα κρεβάτι χωρίς στρώμα , καλυμμένο με κουβέρτα. Είναι φτιαγμένο από σανίδες ,σαν τα δικά μας….Του μίλησα για τη μεγάλη αγάπη του γεροντά μου προς την ορθοδοξία μια αγάπη που έχει σπείρει σε όλη την αδελφότητα. Καθώς μιλούσα εκείνος σκάλιζε εάν κομμάτι ξύλο  μ΄ ένα μικρό εργαλείο.

-Πόσων ετών είναι ο γεροντάς σου και πως λέγεται;

«Ορφέο ο Πτωχός».

«Α, μάλιστα» και κοιτώντας με πάνω από τα γυαλιά  που φοράει  όταν δουλεύει «πτωχός» για να γίνει πλούσιος.

-Ακριβώς πάτερ όπως το λέτε».

Στη συνέχεια αφού του ομολόγησα ότι αναγνωρίζουμε τις αμαρτίες και τα σφάλματα της Δύσης αναφέρθηκα στην κατάσταση της χάριτος  ,την οποία ζει η Εκκλησία μας με τον επισκοπό της τους ιερείς τον λαό. Του είπα επίσης  ότι ο γεροντάς μας πιστεύει ότι ζούμε το πλήρωμα της αλήθειας  και ότι δεν είναι καλό να εγκαταλείψουμε την Εκκλησία μας…

« …Κοίταξε η διαφορά ανάμεσα στη Δύση και την Ανατολή είναι μονάχα μία: η λογική. Η Δύση πιστεύει στη λογική ενώ η Ανατολή στο Άγιο Πνέυμα.Δεν είναι στο πιστεύω ή στο fliiogue το πρόβλημα –γιατί και το Filiogue μπορεί να κατανοηθεί. Το Άγιο Πνεύμα είναι που μετράει. Και η Ένωση των Εκκλησιών μας μόνο μ΄ έναν τρόπο μπορεί να επιτευχθεί, αν γίνουμε άνθρωποι του θεού, αν αποκτήσουμε το Άγιο Πνεύμα .Τότε θα γίνουμε ένα. Η Ένωση μπορεί να επιτευχθεί μονάχα μέσω αυτής της οδού, όχι μέσω άλλων δρόμων που τελικά είναι μια κοροϊδία ,μια φάρσα. Όπως ο Πατριάρχης Αθηναγόρας  που κορόιδεψε τον Παύλο τον ΣΤ’ και ο Παύλος ο ΣΤ που κορόιδεψε τον Αθηναγόρα .Κοίταξε ,εγώ μόνο δημοτικό τελείωσα ,δεν σπούδασα θεολογία .Εκτός από την Αγία Γραφή έχω διαβάσει μόνο τον Ευεργετινό , τους πατέρες  της ερήμου ,τον Αββά Ισσάκ τον Σύρο, και τον Συναξαριστή. Στη ζωή μου πάντοτε επιζητούσα μέρα και νύχτα  το φως του Αγίου Πνεύματος. Τα υπόλοιπα δεν με ενδιέφεραν. Και στην Ανατολή ,τώρα αρχίζει να εισβάλλει  η λογική στην Εκκλησία και υπάρχει μεγάλη σύγχυση.Η πλειονότητα των επισκόπων ΄ έχει τη συμπεριφορά και τη νοοτροπ΄πια δημάρχου.Το Αγιο Πνέυμα είναι αυ΄το που θα μας κα΄νει ένα….Στο ξανλέω : η λογική φταίει για όλα ,η σκέψη…Στη θεσσαλονίκη υπάρχει μια θεολογική σχολή αρκετά καλή , ενώ στην Α΄θηνσα…Τα πιο παράλογα πράγματα από κει προέρχονται.Ευτυχώς στην Ορθοδοξία υπάρχει πολύ αλάτι,αλλά και οι δικοίμας προσκυνάνε το επιστημονικό κατεστημένο,πάνε να σπουδάσουν στο εξωτειρκο.Σκέψου έχουν εφεύρει  και την επις΄τημη της Ποιμαντικής για τους εφημέριους και βάζουνε μέσα και την ψυχολογία.Μα το Αγιο Πνέυμα που χωράει; Ας αφήσουμε τους Γερμανούς να σκέφτονται και να ξανασκέφτονται πως θα φτιάξπουν αεροπλάνα και νέα βόμβες».

«Άκουσα ότι στα Ιεροσόλυμα οι καθολικοί βάζουν αλάτι στον αγιασμό, Μα αυτό είναι περιφρόνηση του Αγίου Πνεύματος. Γιατί βάζουνε συντηρητικό;».

-«Και μείς βάζουμε αλάτι …το κείμενο της ευχής αναφέρει στον προφήτη Ελισαίο όταν έκανε το νερό γλυκό με αλάτι. Κι έπειτα ο κύριος λέει : έχετε εν εαυτοίς άλας».

“Kοίταξε αυτό δείχνει   ότι βάζεις τη λογική. Σίγουρα είναι μια ωραία σκέψη αυτό που λες ,αλλά είναι άλλο πράγμα….Στη βίβλο όταν ο Δαυίδ μετακίνησε τη κιβωτό της Διαθήκης –θα θυμάσαι  το γεγονός του Οζα- από φόβο μήπως πέσει  η κιβωτός ,θέλησε να τη συγκρατήσει και ο θεός τον κατακεραύνωσε. Αυτό είναι το κακός της λογικής: να πιστεύεις ότι η κιβωτός του θεού μπορεί να πέσει. Να πιστεύεις  ότι ο θεός έχει ανάγκη τη δική μας στήριξη. Ακόμη  και οι 11 Απόστολοι έκαναν αυτό το λάθος  μετά τον θανατό του  ήταν ακόμη νεαροί, γεμάτοι δύναμη όμως κλειδώθηκαν  στο υπερώο  από τον φόβο των Ιουδαίων .¨Όμως οι γυναίκες – ο κύριος τις έπλασε με λίγο μυαλό αλλά με μεγάλη καρδιά-αν και λιγότερες είχαν το κουράγιο να πάνε στο μνήμα , όπου βρήκαν τους αγγέλους του Κυρίου οι οποίοι τους ανήγγειλαν την ανάσταση. Οι γυναίκες έχουν μεγάλη καρδιά. Και πήγαν  και είπαν σε κείνους που ήταν κλεισμένοι μέσα.»Ε! Αναστήθηκε!. Βλέπεις το Άγιο Πνεύμα .Το Άγιο πνεύμα  όταν βρίσκει μια ταπεινή καρδιά τη φωτίζει….

Γνώρισα έναν μοναχό που είχε πολύ ταπείνωση. Μια φορά μου είπε σαστισμένος: ξέρεις συχνά ,το βράδυ δεν χρειάζεται ν ανάψω τη λάμπα ,γιατί οτ κελί μου είναι γεμάτο φως. Σε τέτοιο σημείο είχε φτάσει ο φωτισμός του από το Άγιο Πνεύμα. Μιαν άλλη φορά του επιτέθηκε ένας δαίμονας με τη μορφή σκύλου .Τον απέκρουσε χτυπώντας τον. Όμως αυτό τον στεναχώρησε πολύ .Βγήκε αμέσως από το κελί του και έπειτα από μιάμιση ώρα δρόμο έφτασε στον  πνευματικό του.»Συγχώρα με πάτερ χτύπησα τον διάβολο…».Ο ίδιος αφού μου διηγήθηκε το γεγονός σχολίασε: Το ξέρεις  ο πνευματικός μου δεν έβαλε κανένα επιτίμιο και μάλιστα μου έδωσε την άδεια να κοινωνήσω μεθαύριο. Μου έκανε μεγάλη εντύπωση αυτό γιατί είχα χτυπήσει το διάβολο. Καθώς κοινωνούσα το σώμα και το Αίμα του Κυρίου πρόσεξα πως έμοιαζε μ’ ένα κομμάτι κρέας που αιμορραγούσε. Κι ήταν στα αλήθεια έτσι. Κουράστηκα πολύ να το μασήσω. Αλλά ήταν τόσο γλυκό που δεν μπορώ να το περιγράψω. Αναγκάστηκα να τρέψω αμέσως στο κελί μου για να μη δουν οι άλλοι τη χαρά μου. Βλέπεις μέχρι ποίου σημείου ήταν ταπεινός αυτός ο μοναχός».

Ο παίσιος ,γράφει ο μοναχός , εκ πρώτης όψεως μοιάζει με ένα συνηθισμένο γεροντάκι .Είναι ένας «πτωχός του θεού γεμάτος από τα πλούτη του Αγίου Πνεύματος για να χρησιμοποιήσω τα ίδια του τα λόγια. Ακόμα και τώρα που ο καιρός είναι κακός είναι συνεχώς απασχολημένος με επισκέπτες που έρχονται να τον δουν.

Η συζήτηση συνεχίστηκε και την επόμενη μέρα:

«…Τις προάλλες σου έλεγα για την λογική. Υπάρχουν και εκείνοι  που με την Αγία Γραφή στο χέρι λένε πως δεν μπορεί  κανείς να κάνει υπακοή ούτε στον γέροντα, ούτε στον επίσκοπο, ούτε στον Χριστό ,αλλά μόνο στο θεό. Και ως θεό εννοούν κάτι άπειρο. Πρέπει να επιστρέψουμε στην ευλάβεια. Εσείς έχετε τόσα λείψανα. Μα γιατί  τα κρατάτε κρυμμένα; Εγώ έχω την εικόνα της συνδόνης. Με συγκινεί. Την εκθέτουν σε προσκύνημα ; Τα λείψανα των Αγίων έχουν το Άγιο Πνεύμα. Πρέπει να επιστρέψουμε στον αγιασμό ,στην προσκύνηση των λειψάνων …Εγώ κατάγομαι από την Καππαδοκία .Πίναμε για 36 χρόνια τον ίδιο αγιασμό και δεν χάλαγε. Μερικές φορές έρχονται σε εμένα δαιμονισμένοι .Κι εγώ τι κάνω; Δεν μπορώ τίποτε να κάνω, ούτε καν ιερέας δεν είμαι. Έχω μερικά λείψανα και μ αυτά αγγίζω τους δαιμονισμένους..»

… « Να γίνεται ολοένα και περισσότερο καλοί Καθολικοί και εμείς καλοί Ορθόδοξοι. Μόνο  οι άνθρωποι που έχουν ενωθεί με τον θεό μπορούν να ενώσουν τις Εκκλησίες. Πρέπει να αναζητάς τους δρόμους  που ανυψώνουν το πνεύμα. Σήμερα και στην πνευματική ζωή προσπαθεί να φτάσει ο άνθρωπος να φτάσει στο θεό αμέσως και χωρίς κόπο. Μα αυτό είναι αδύνατο. Χρειάζεται κόπος. Κόπος σημαντικός Τι ωραία παραδείγματα έχουμε από τη ζωή την πατέρων της Δύσης και της Ανατολής. Συγκινούμαι που τα σκέφτομαι. Σήμερα η κατάσταση των Εκκλησιών είναι πολύ δύσκολη. Δεν το καταλαβαίνουν αλλά έτσι είναι. Μας περιμένουν πολλές θλίψεις. Σε λίγα χρόνια θα έχουμε μεγάλη δοκιμασία. Οι πιστοί θα δοκιμαστούν σκληρά. Μα ευτυχώς όχι για πολύ. Μετά δεν θα υπάρχει ούτε ένας άπιστος. Η Ευρώπη θα γίνει μεγάλη δύναμη με επικεφαλής έναν Εβραίο. Κι όχι μόνον αυτό. θα αναζητήσουν και έναν πνευματικό ηγέτη για να έχουν περισσότερους κοντά του και θα βρουν τον Πάπα ,  οποίος θα τους φέρει όλους κοντά του, τους καθολικούς, τους προτεστάντες, τους υιούς του διαβόλου( σ.σ σέκτα αμερικανικής προέλευσης)τους μουσουλμάνους. Θα τους ενώσει όλους ,αφηνοντάς τους όμως ανεξάρτητους. Ζούμε την εποχή της Αποκαλύψεως σαν τα χρόνια του Νώε που τον κορόιδευαν. Σήμερα κανείς δεν το πιστεύει αλλά βρισκόμαστε στο χείλος του γκρεμού. Οι πιστοί θα δοκιμαστούν αλλά  για λίγο χρόνο. Αυτά τα πράγματα προφήτευαν με σαφήνεια ο Ιζεκεήλ και ο Ζαχαρίας…».

-Πάτερ  εσείς πιστεύετε ότι ο Πάπας μπορεί να φτάσει σ΄ αυτό το σημείο, ρώτησα.

-Βέβαια θα συμβεί αυτό. Θα γίνει μεγάλη καταστροφή αλλά μετά θα έρθουνε μέρες  ειρήνης. Και κανείς άπιστος δεν θα υπάρχει αλλά πια ακόμη και οι Εβραίοι θα πιστέψουν στο Χριστό. Σε λίγο καιρό θα συμβούν αυτά. Εσείς πως θα αντιδράσετε όταν ο πάπας ενεργήσει έτσι;».

-Ο γεροντάς μας λέει ότι ,αν ο Πάπας δεν ακολουθεί το Ευαγγέλιο δεν είμαστε υποχρεωμένοι να τον υπακούμε».

«Η Ένωση θα έρθει αλλά θα προηγηθούν δοκιμασίες και καταστροφές. Εμείς ωστόσο πρέπει να στρέψουμε το βλέμμα μας ψηλά…στο έλεος του θεού…η γραφή λέει ότι τα οστά του νεκρού Ελισαίου μόλις άγγιξαν ένα άλλο κουφάρι το έκαναν να αναστηθεί. Γιατί λοιπόν εμείς  προσκυνούμε τα λείψανα των αγίων; Μα γιατί αγαπώντας τους αγίους δείχνουμε την αγάπη μας προς τον θεό. Οι άγιοι μας οδηγούν στον Χριστό. Οι άγιοι είναι ο ίδιος ο Χτιστός. Μερικοί ορθόδοξοι θεολόγοι αρνούνται την προσκύνηση των αγίων και της Θεοτόκου γιατί , όπως λένε, μας αποσπά από τη λατρεία της θεότητος του Χριστού. Μα εγώ αγαπώντας τη Μητέρα αγαπώ τον Υιό…».

…. «Κατόπιν αναφέρθηκε στο ράσο…

«Κι εδώ στην Ελλάδα μερικοί ιερείς θέλουν να  ντύνονται σαν τους κοσμικούς η οι μοναχές να  φοράνε πιο κοντά ενδύματα η κοντομάνικα. Μια φορά το συζητούσα αυτό με έναν ιερέα. Τον οδήγησα έξω κοντά σε μια ελιά. Της αφαίρεσα μερικά φύλλα  και  του είπα: «..Κοίταξε τώρα να δεις τι θα πάθει αυτή η ελιά. Είναι σαν να βγάζεις ένα τούβλο από ένα σπίτι.  Εκείνη  τη στιγμή δεν συμβαίνει τίποτα. Αλλά σιγά –σιγά μπαίνουν νερά ,βγαίνει το ένα τούβλο μετά το άλλο και στο τέλος  το σπίτι γίνεται ερείπιο».

 

Δευτέρα 7 Μαρτίου. Έφτασα στις 9.15 ο γέροντας έκοβε ξύλα στο δάσος δίπλα στο σπίτι του. “Έλα να κάτσεις εδώ, μου φώναξε μόλις με είδε.

Έκοβε μια μικρή βελανιδιά  που ο κορμός της είχε διάμετρο είκοσι  πέντε περίπου εκατοστά. Χειριζόταν το τσεκούρι με επιδεξιότητα και δύναμη. Δεν θα μπορούσα να πιστέψω ότι έχει τέτοια δύναμη.

« Δεν έχω πολλή αντοχή μου λείπει σχεδόν ολόκληρος ο πνεύμονας. Τα χέρια μου όμως είναι δυνατά…Μια δύο ώρες χειρονακτικής δουλειάς κάνει καλό στο σώμα. Διαφορετικά  ένας μοναχός δεν μπορεί αν κάνει μετάνοιες και να στέκεται όρθιος στην προσευχή. Πρέπει να είμαστε γυμνασμένοι ,αλλιώς το σώμα εξασθενεί».

…Κατόπιν συνέχισε την συζήτηση της προηγούμενης μέρας . «Η Αποκάλυψη μιλάει ξεκάθαρα. Μιλάει για το ν Αντίχριστο , και για τη Βαβυλωνία που είναι η Ρώμη»

…Σχετικά με τον Πάπα εσείς πιστεύετε ότι θα φτάσει σ άυτό το σημείο. Ο γεροντάς μας λέει ότι  παρά τα λάθη του, ο πάπας παραμένει επίσκοπος της Ρώμης .Εμείς πιστεύομε στην ευλογία του…»

…»Είναι επικεφαλής βέβαια ,είναι επίσκοπος δεν σας λέω να εξεγερθείτε εναντίον του. Όμως κανείς δεν μπορεί να κρύψει την αλήθεια. Αν ο πατέρας μου είναι μέθυσος ή μοιχός ,εγώ δεν μπορώ να το αποδεχτώ αυτό αδιαμαρτύρητα. Πρέπει  να ψάξω τους πνευματικούς τρόπους….Δεν είναι δυνατόν να αποσιωπηθεί το γεγονός ότι στη Ρώμη υπάρχει πολλή μασονία και σιωνισμός ότι υπάρχει μεγάλη διαφθορά και κοσμικό πνεύμα.

…Η ναύς της εκκλησίας δεν είναι ιδιοκτησία κανενός ούτε του πάπα ούτε του Πατριάρχη ούτε κανενός επισκόπου….Την ένωση (των εκκλησιών) την κάνουν οι άνθρωποι ενωμένοι με τον θεό. Στην Εκκλησία και την ορθόδοξη –και στο μοναχισμό ακόμα έχει εισχωρήσει βαθιά το κοσμικό πνεύμα .Όμως η λογική δεν συμφωνεί με το πνεύμα και το μυστήριο.

Και στο Άγιο Όρος ανοίγουν καινούργιους δρόμους .τώρα ασφαλτοστρώνουν τη διαδρομή Δάφνη-Καρυές .Ακόμη και δω γύρω έχει πολύ θόρυβο από ηλεκτρικά πριόνια. Λένε πως εκμεταλλεύονται το δάσος για να κάνουν φιλανθρωπίες .Επιπλέον  υπάρχουν μοναχοί που κάνουν ιεραποστολή ή αποκτούν αξιώματα. Μα τότε γιατί έγινες μοναχός. Θα μπορούσες να γίνεις ιερέας ή να παντρευτείς. Η … πάλι άλλοι μοναχοί γίνονται καθηγητές στα σχολεία ,παίρνοντας και τη θέση κάποιου που την έχει ανάγκη. Η δουλειά του μοναχού είναι να ιδρώνει να καταπονεί το σώμα του ,να παλεύει στο κελί του…

Η προσευχή είναι το πιο δυνατό όπλο απ΄ όλα. Αν βοηθάω ή ελευθερώνω έναν φυλακισμένο ,δεν κάνω και πολλά πράγματα. Η προσευχή τον σώζει όχι μόνο γι αυτήν τη ζωή αλλά και για την αιώνια. Δεν είναι η δουλειά του μοναχού να επισκέπτεται τους αρρώστους ,αλλά να προσεύχεται για την ψυχή τους. Στην Εκκλησία υπάρχουν και κείνοι  που φροντίζουν τους αρρώστους αλλά και εκείνοι που τους συμπαραστέκονται .Ο μοναχός  όμως είναι διαφορετικό πράγμα. Μα ποιος είναι περισσότερο φυλακισμένος απ ΄τους νεκρούς που βρίσκονται στον Άδη και δεν μπορούν να κάνουν τίποτα για να μετανοήσουν .Εμείς όμως μπορούμε να τους σώσουμε. Πρέπει να προσευχόμαστε και να κάνουμε μετάνοιες για τους νεκρούς. Το ίδιο  και για τους ζωντανούς. Μόνο η προσευχή μπορεί να αναγκάσει τον θεό να επέμβει με το ζόρι σε μερικές καταστάσεις. Ο θεός σέβεται την ελευθερία του ανθρώπου .Διαφορετικά ο διάβολος θα του έλεγε: «ε, γιατί λειτουργείς μ αυτόν τον τρόπο. Αντίθετα όταν ένας  χριστιανός προσεύχεται αναγκάζει τον θεό να< επέμβει με τη βία ακόμα και ενάντια στην ελευθερία αυτού του ταλαίπωρου που ζει μέσα στην αμαρτία. Μα γιατί; Γιατί εμείς οι μοναχοί να ψάχνουμε τρόπους που δεν έχουν τα αποτελέσματα και τη δύναμη της προσευχής  και της μυστικής ζωής;

Ακόμη και εδώ στο Άγιο Όρος δεχόμαστε την επίδραση της Δύσης. Είναι ωραίο  πράγμα να πάει κάποιος για ιεραποστολή αλλά όταν δεν έχει κοσμικούς λογισμούς , όταν έχει εγκαταλείψει το εγώ του  στα χέρια του θεού.Οταν τον στέλνει ο θεός, τότε είναι διαφορετικά ,γιατί Αυ΄τος ξέρει τι κάνει…

Εγώ χωρίζω την προσευχή μου σε τρία μέρη. Ένα για τους νεκρούς, ένα για τους ζωντανούς, και ένα για τον εαυτό μου…Κοίτα ένας μοναχός προσεύχεται αποκλειστικά για την σωτηρία της ψυχής του με την πεποίθηση ότι  είναι ο μεγαλύτερος αμαρτωλός  και γι αυτό ανάξιος να προσευχηθεί για άλλους .τότε ακόμη και ένα «Κύριε ελέησον» που θα μπεί μέσα στην ταπεινωσή του για τον κόσμο μπορεί να σώσει ολόκληρη την ανθρωπότητᨻ.

…Πέμπτη10 Μαρτίου .Έφτασα στο κελί κατά τις 8.30.Εκεί βρίσκονταν ήδη τρείς επισκέπτες και σε διάστημα μισής ώρας ήρθαν άλλοι τέσσερις ανάμεσα τους και ένας μοναχός. Ο π.Παίσιος μας κέρασε λουκούμι και νερό. Αργότερα μας μοίρασε πορτοκάλια. Ο π. Χριστόδουλος (ηγούμενος της μονής Κουτλουμουσίου)  μου έλεγε πως από δω και στο εξής στο κελί του π.Παίσιου θα συρρέει πλήθος επισκεπτών .Το καλοκαίρι τον επισκέπτονται καθημερινά ογδόντα με ενενήντα  άτομα. Δέχεται επίσης πολλές επιστολές αλλά δεν απαντά σε κανέναν.

Σήμερα του ζήτησα να μου μιλήσει  για το πρόγραμμα της προσευχής…

«…Αυτά που κάνω εσάς δε σας ωφελεί. Εγώ ζω μόνος μου είναι διαφορετικό αυτό από τον δικό σας τρόπο ζωής δεν σας ωφελεί. Πριν από χρόνια διάβαζα τους κανόνες ,τα τροπάρια της ημέρας ,τώρα όμως ούτε αυτά. Κοιτάζω ποιος είναι ο άγιος της ημέρας ,μετά λέω μόνο την ευχή του Ιησού με μετάνοιες μικρές και μεγάλες. Κοινωνώ συνήθως δύο φορές την εβδομάδα .Η ουσία είναι ότι αυτό που σου είπα την περασμένη εβδομάδα : ο μοναχός δεν  πρέπει  να πηγαίνει στο νοσοκομείο για προσφέρει δύο πορτοκάλια σε έναν άρρωστο, αλλά να προσεύχεται ώστε ο άρρωστος να γίνει καλά κα να πάει σπίτι του. Η να προσεύχεται μια γυναίκα που είναι στείρα να κάνει παιδί  και μου ανέφερε πολλές  πολλές τέτοιες περιπτώσεις γυναικών που γέννησαν δια της προσευχής ή γιατί δέθηκαν μένα; Κορδόνι που έχει ευλογηθεί πάνω σε λείψανα αγίων…

«….Ο μοναχός δεν πρέπει να νοιάζεται για την αύξηση της παραγωγής Αλλά όταν πέσει ανομβρία να προσευχηθεί για να βρέξει  ώστε να είναι καλή η σοδιά. Μια φορά που έιχε πέσει μεγάλη ανομβρία είπα σ΄έναν μοναχό που ερχόταν σ΄εμένα : να κλειστείς στο κελί σου και να προσευχηθείς για να βρέξει και μην ξαναρθείς εδώ αν πρώτα δεν βρέξει…».

…»Από παιδί μελετούσα πολύ την Καινή Διααθήκη. Συχνά τη διάβαζα στο φως του φεγγαριού .Αργότερα πιο μεγάλος διάβασα την Παλαιά και τότε κατάλαβα καλύτερα την καινή. Μα όταν διαβάζεις την Παλιά πρέπει να έχεις καθαρή καρδιά για να την καταλάβεις».

 

…Πάτερ για να νιώσουμε την πληρότητα της αληθείας του Χριστού πρέπει να βαπτισθούμε Ορθόδοξοι;

«…Ναι. Τώρα εσείς βρίσκεστε σε μια κατάσταση ανησυχίας….Η Εκκλησία στη Δύση είναι οργανωμένη με πρότυπο το κράτος. Έχει κόψει ακόμη και νόμισμα. Το μυαλό έχει αντικαταστήσει το πνεύμα».

«…Το θαύμα είναι σημάδι της χάριτος και της υπερφυσικής ενέργειας του θεού. Δεν μπορείς να ανακηρύξεις κάποιον άγιο  βασισμένος στα έργα του ή τις δραστηριοτητές του, όπως μου λένε  ότι συμβαίνει στη Δύση τελευταία».

 

Ο π.Παίσιος κάθε τόσο σκάλιζε το ξύλο. Βλέποντας το μποστάνι του γεμάτο κρεμμύδια ,λαχανικά και αγκινάρες  τον ρώτησα για το διαιτολόγιο των μοναχών κατά τις περιόδους της νηστείας.

«Συνήθως τρώμε φασόλια ,φακές, και ρεβίθια. Μα δεν μπορούν όλοι να τα στομάχι δεν φάνε γιατί είναι δύσπεπτα. Όταν ήμουν σε κοινόβιο έτρωγα τα φασόλια αμάσητα , τα κατάπινα ολόκληρα ,νομίζοντας ότι έτσι θα με κρατούσαν περισσότερο γιατί δουλεύαμε πολύ και φοβόμουν ότι δεν θα άντεχα. Τώρα  πια δεν μπορώ να τα φάω, δυσκολεύομαι να τα χωνέψω και με βαρύ στομάχι δεν μπορεί κανείς να προσευχηθεί. Όμως ο θεός έχει ετοιμάσει ένα μεγάλο τραπέζι για όλους .Έχει τα πάντα για όλα τα γούστα. Πατάτες ,κρεμμύδια, σαλάτες, λάχανα βραστά και ωμά γι αυτούς που έχουνε γερό στομάχι. Το καλοκαίρι τρώω πολλές ντομάτες και ψωμί. Οι καλύτερες τροφές για τη χώνεψη είναι οι στεγνές  και το ψωμί. Μα κοίτα ο καθένας μαθαίνει από την εμπειρία και  σύμφωνα με τις φυσικές του δυνάμεις». 

Tα οράματα.

Ο ιερομόναχος Ισαάκ , ένας εκ των πιο ελάχιστων βιογράφων του Παίσιου που γνώρισε από κοντά τη ζωή και το έργο του έφερε στην επιφάνεια πολλά στοιχεία με έναν ” λόγο” τον οποίο ασπάζονται σήμερα οι περισσότεροι. Ο Ισαάκ πέθανε 1998 και δεν πρόλαβε να ολοκληρώσει την ερευνά του .Ωστόσο οι συνοδεία του στην Καλύβη της Αναστάσεως  καψάλα  στις Καρυές του Αγίου Όρους, τρία χρόνια μετά τον θάνατο του εξέδωσε σε βιβλίο την “ερευνά του” με τίτλο “Βιος Γέροντος Παίσιου του Αγιορείτου”η οποία και θεωρείται από τις “πλέον αυθεντικές”.

Στο βιβλίο αυτό ο Ιερομόναχος Ισαάκ  εκτός του βίου του Παίσιου κάνει εκτενή αναφορά στα οράματά του.

 

Ο άγιος Λουκιλλιανός

Ένα από τα οράματα που έχει γίνει   ευρύτερα γνωστό είναι αυτό της εμφάνισης των αγίων Παντελεήμονος και Λουκιλλιανού.Το περιστατικό καταγράφεται στις 2 Ιουνίου του 1979 , την ημέρα που ο Παίσιος είχε μεταφέρει τα πργαγματά  του για να εγκατασταθεί στη Παναγούδα.

Ο Ισαάκ μας μεταφέρει την διήγηση του Παίσιου: “…Είχα τα μηνιαία στα κιβώτια. Έψαχνα να βρώ τα γυαλιά μου για να δω τον Άγιο της ημέρας και δεν τα εύρισκα. Για να μην   χάνω χρόνο έκανα τον εσπερινό με κομποσκοίνι λέγοντας: “Άγιοι της ημέρας πρεσβεύσατε υπέρ ημών”. Όταν σηκώθηκα μετά τα μεσάνυχτα , πάλι προσπάθησα με τον φακό για μισή  ώρα περίπου , να βρω τον Άγιο χωρίς αποτέλεσμα…Για να μη περάσει η νύχτα ψάχνοντας έλεγα πάλι στο κοσμοοσκοίνι, “Αγιοι του θεού” χωρίς να αναφέρω τα ονόματα των Αγίων της ημέρας…Είδα τότε τον άγιο Παντελήμονα να συνοδεύει κάποιον άγιο μέσα στο κελί μου.

-Ποιός είσαι ; τον ρώτησα.

-Ο αγιος Λουκιλλιανός ,απάντησε.

-Δεν θυμόμουν αν υπάρχει τέτοιος άγιος και ξαναρώτησα: Λουκιανός;

-Οχι .Λουκιλλιανός.

Πως ; Λογγίνος ; Ρώτησα για δεύτερη φορά.

-Λουκιλλιανός , επανέλαβε ο άγιος προφέροντας αργά για τρίτη φορά το ονομά του.

…Στη συνέχεια απευθυνόμενος προς τον άγιο Παντελεήμονα του είπε να μου εξετάσει τα τραύματα από την εγχείρηση, να δει αν έγιναν καλά. Με πλησίασε ο άγιος Παντελεήμων που φορούσε άσπρη ποδιά σας γιατρός. Αφού τα εξέτασε βάζοντας το χέρι του στον κόρφο μου, στο σημείο που είχε γίνει η εγχείρηση στους πνεύμονες , είπε στον άγιο Λουκιλλιανό. “Καλά είναι .Να τα λάβεις υπόψη του στο πτυχίο”.

Οι άγιοι εξαφανίστηκαν και ο γέροντας δοξολογώντας τον θεό και ευχαριστώντας τους αγίους άναψε κερί  και βρήκε  ότι  εκείνη την ημέρα 3, Ιουνίου ήταν η μνήμη του Λουκιλλιανού…

Ο άγιος Βλάσιος  

Ένα  χρόνο μετά την εγκατάσταση του Παίσιου στην Παναγούδα ένας αρχιμανδρίτης ο Αυγουστίνος Κατσαμπίρης  του ζητούσε να προσευχηθεί για να του εμφανιστεί ο νεοφανής άγιος Βλάσιος ο εκ Σκλαβαίνων…Ο γέροντας ενώ προσευχόταν το βράδυ στο κελί του με το κομποσκοίνι ,βλέπει και παρουσιάζεται μπροστά του μέσα σε φως ένας άγιος άγνωστος που φορούσε μανδύα καλογερικό. Δίπλα στον τοίχο του κελιού του ,πάνω από τη σόμπα , φαίνονταν ερείπια μοναστηριού. Αισθανόταν απερίγραπτή χαρά και αγαλλίαση και σκέφτονταν ποιος άγιος είναι. Τότε άκουσε φωνή από την Εκκλησία: “είναι ο άγιος Βλάσιος από τα Σκλάβαινα”. Από ευγνωμοσύνη , για να ευχαριστήσει τον άγιο για την τιμή που του έκανε ,μετέβη στα Σκλάβαινα και προσκύνησε τα χαριτόβρυτα λειψανά του …

Ευωδία…

Ο Παίσιος ενώ καθόταν στο αρχονταρίκι και έλεγε την ευχή διηγείται ένα άλλο περιστατικό: “…Ξαφνικά αισθάνθηκα μια ευωδία ,άλλο πράμα! Βγήκα στον διάδρομο να δω από που προέρχεται. Πήγα στην εκκλησία , τίποτα. Βγήκα έξω στην αυλή .Η ευωδία ήταν πολύ πιο έντονη .Ακούστηκε  να χτυπά το τάλαντο. Κοίταζα και είδα αν κατεβαίνει προς τα κάτω η λιτανεία και κατάλαβα ότι προέρχεται από την εικόνα της Παναγίας”.

Την ημέρα εκείνη τη Δευτέρα της Διακαινησίμου , γίνεται η λιτανεία της θαυματουργού εικόνας του “Αξιον εστιν”….

Φώτα στο κελί

Το παρακάτω περιστατικό καταγράφηκε το 1982.

Ήταν Πάσχα και δύο πνευματικά  παιδιά του Παίσιου πέρασαν από ένα διπλανό κελί για να πουν το χριστός Ανέστη στο γέροντα διακο-Γιάννη.

Ο γέροντας τους ρώτησε αν έκαναν Πάσχα στο κελί τους. Εκείνοι απάντησαν οτι έκαναν στη μονή Κουτλουμουσίου και ότι μαζί τους ήταν και ο Παίσιος.

Απόρησε ο  γέροντας και τους εξήγησε τον λόγο. Αυτός με άλλους πατέρες έκαναν Πάσχα σε γειτονικό κελί. Όταν τελείωσαν και έφευγαν ,είδαν στην Παναγούδα φώτα πολλά αναμμένα. Όλο  το κελί ήταν μέσα σε φως …Εντυπωσιασμένος ο διακο-Γιάννης από το θέαμα είπε στους άλλους: “Κοιτάξτε με τι μεγαλοπρέπεια κάνει Ανάσταση ο γερο-Παίσιος.Κι εμείς τελειώσαμε νωρίς-νωρίς”.

Όμως στην Παναγούδα εκείνο το βράδυ δεν ήταν κανένας μοναχός…

 

Η εμφάνιση της Παναγίας.

Κάποιο βράδυ ο Παίσιος είδε στον ύπνο  του οτι θα πήγαινε μακρινό ταξίδι και ετοίμαζε τα χαρτιά του…Παρουσιάστηκε  τότε μια ωραία  μεγαλοπρεπής γυναίκα ντυμένη στα χρυσά. Του πήρε τα χαρτιά , τα έβαλε στον κόρφο της και του είπε ότι αυτή θα τακτοποιήσει, αλλά ακόμη δεν είναι καιρός να φύγει ,είναι νωρίς…Όταν ύστερα από λίγο καιρό πήγε στα Ιεροσόλυμα ,στη Γεσθημανή με έκπληξη που διαπίστωσαν και οι συνοδοί του ,αντίκρισε στο πρόσωπο της εικόνας της Παναγίας της Ιεροσολυμίτισσας την “Κυρία” που είχε στο ονειρό του. Έτσι συνειδητοποίησε οτι αυτή που του παρουσιάστηκε ήταν η Παναγία και το μεγάλο ταξίδι ήταν η αναχώρηση από αυτή τη ζωή αλλά ακόμη δεν ήταν η ώρα.

Στα άσπρα

Στο Ωρολόγιο στις 21 Φεβρουαρίου του 1985 σημείωσε ένα άλλο περιστατικό με πρωταγωνίστρια  την Παναγία. “…Την περασμένη Σαρακοστή παρουσιάστηκε η Παναγία ντυμένη στ΄άσπρα. Μου είπε ότι θα συμβούν πολλά στον κόσμο γι αυτό  να φροντίσω να πάρω …”. φανερώθηκε κοντά στην Βορειοανατολική γωνία της καλύβης του. Όταν την είδε  ο γέροντας είπε ταπεινά: “Παναγία μου και ο τόπος είναι βρώμικος και εγώ  βρώμικος. Όμως έκτοτε ευλαβείτο και τον τόπο “ού έστησαν οι πόδες” της αχράντου Θεομήτορος. Ήθελε στο μέρος εκείνο να φυτέψει λουλούδια για μην πατείται”.

Ένα παιδί προσεύχεται.

Από διήγηση του ίδιου: “Παρακαλούσα κάποτε τον θεό να μου δείξει πως πρέπει να προσεύχωμαι. Οπότε είδα σε όραμα ένα γνωστό μου παιδί γονατιστό να εξολομογείται στον θεό και ύστερα να υψώνει τα χέρια του και να τον παρακαλεί. Αυτή η εικόνα με διέλυσε και είπα: “θεέ μου σχώρνα με δεν έμαθα ακόμη να προσεύχομαι”. Γι αυτό η προσευχή καλό είναι να αρχίζει με εξομολόγηση γενικά της ζωής μας και μετά αίτηση στην οποία να υπάρχει και δοξολογία και ευχαριστία”.

Ευλογία Χριστού

Στις 26 Μαρτίου συνέβη ένα ακόμη περιστατικό την ώρα που προσεύχονταν: “Ενώ προσευχόμουν αντικρίζοντας την εικόνα του Χριστού ,κάτι ένιωσα μέσα μου και πέφτοντας στο πάτωμα είπα: Χριστέ μου ευλογησέ με”. Και αμέσως αισθάνθηκα μια ευωδία για πολλή ώρα να γεμίζει όλο το κελί μου. Ακόμη και ένα χαλάκι γεμάτο χώμα που είχα και αυτό ευωδίαζε .Έμεινα γονατιστός και ασπαζόμουν και το χαλάκι με τις σκόνες”.

 

 

 

Tα θάυματα

 

Εκτός από τα οράματα του ίδιου ,μετά τον θανατό του πολλοί ήταν εκείνοι  οι πιστοί που έσπευσαν να καταθέσουν “ένα θαύμα”  που  έζησαν  .Αυτά τα περιστατικά περιγράφονται σε διάφορα βιβλία. Είτε πιστεύει κάποιος , είτε δεν πιστεύει και τα θαύματα , και αυτά, όπως και όλα όσα έχουν γραφεί για τον Παίσιο συνθέτουν  τη συνολική εικόνα του μοναχού ο οποίος ζούσε έξω από “τα ανθρώπινα όρια”.Aλλωστε  πολλοί είναι εκείνοι  οι οποίοι πιστεύουν στα θαύματα ενώ υπάρχουν και εκείνοι που δεν τα αποδέχονται. Ο καθένας κρίνει ανάλογα με την δική  του λογική…

Είδε το φως της

Η φήμη του Παίσιου  έχει ξεπεράσει τα όρια της Ελλάδας .Είναι δε ιδιαίτερα αγαπητός σε όλες τις Ορθόδοξες χώρες και κυρίως στη Ρωσία.

Μια γιατρός η  Λαρίσα Νικολάεβνα Μάσλοβα μεταφέρει την δική της εμπειρία την οποία με τη σειρά του καταγράφει ο γέρων Ισαάκ:

“Έπαθα δυστύχημα με αποτέλεσμα το αριστερό μου μάτι να χάση τελείως το φως του. Με έφεραν στο πρώτο Γενικό νοσοκομείο της Μόσχας. Οι θάλαμοι ήταν γεμάτοι και γι αυτό με έβαλαν στον διάδρομο. Τη νύχτα δεν κοιμήθηκα καθόλου. Έκανα προσευχή και στενοχωριόμουν πολύ.Πρός το πρωί ενώ ήμουν σε μια κατάσταση μεταξύ ύπνου και ξύπνιου ήρθα ο μπάτουσκα Παίσιος , τον είδα μπροστά μου ολοφάνερα και τον αναγνώρισα , γιατί είχα διαβάσει ένα βιβλίο σχετικό με την ζωή του. Μου σκέπασε το κεφάλι με μια πετσετούλα και εξαφανίστηκε. Την ίδια στιγμή κατάλαβα ότι βλέπει το τυφλό μάτι μου”…

Πολλές οι ιστορίες με δαιμονισμένους να θεραπεύονται. Πολλές φαντάζουν υπερβολικές ωστόσο όμως τις έχουν καταγράψει  ως πραγματικά γεγονότα άτομα που “δεν έχουν επενδύσει στη δημιουργία μύθων”.   Τον Δεκέμβριο του 1996 στη Μονή της Σουρωτής μια γυναίκα σωριάστηκε στο πάτωμα και άρχισε να κτυπιέται. Η γυναίκα μούγκριζε ,αγκομαχούσε και έλεγε με άγρια απειλητική ανδρική φωνή .”Θα σας κανονίσω ρε εγώ που δεν πιστεύετε ,θα σας βάλω όλους στο χέρι  με το 666… θα με προσκυνάτε όλοι”.

Έπειτα άρχισε να τσιρίζει και έδειχνε φοβισμένη .”Παισιε με καις ,με καις θέλεις να με στείλεις πίσω στα τάρταρα. Και αυτή η χαμένη όλο σε μοναστήρια με φέρνει …τι την βοηθάς; Με καίς …”.

Ήταν φανερό , μεταφέρει ο Ισαάκ ότι την πείραζε ο δαίμονας.

“Α…ααα φώναζε πάλι …Να, ήρθε και η Μαρία τώρα …με καίς Παίσιε” είπε με δυνατή φωνή και έμεινε ακίνητη σαν να λιποθύμησε…Αφού την τακτοποίησαν , την σήκωσαν από το πάτωμα .Είχε ανοίξει τα μάτια της και έκλαιγε ήρεμα και βουβά .Μια ευχαριστία ξεχύθηκε από τα βάθη της καρδιάς της…”.

Η σωτηρία από τροχαίο

Η διήγηση έγινε από ιερέα της Θεσσαλονίκης:

Προ καιρού ήρθε ένας νέος και μου είπε: “πάτερ ,εγώ χθες έπρεπε να είχα πεθάνει, αλλά ο θεός με  έσωσε. Καθώς έτρεχα με μεγάλη ταχύτητα χτύπησα με την μοτοσικλέτα μου επάνω σε ένα αυτοκίνητο και πετάχτηκα μακριά. Την στιγμή εκείνη είδα έναν παππούλη να με πιάνει από το δεξί χέρι και έτσι δεν έπαθα τίποτε”.

Ο ιερέας του έδειξε μερικές εικόνες αγίων και φωτογραφίες συγχρόνων γερόντων .Μόλις είδε τον γέροντα Παίσιο , φωναξε : “αυτός είναι”.

Φωτεινό νέφος

Ένας μοναχός μεταφέρει την διήγηση ενός μοτοσικλετιστή:

“Έτρεχα με την μοτοσικλέτα μου με εκατόν σαράντα χιλιόμετρα .Σφηνώθηκα σε ένα αυτοκίνητο …Άνοιξε μπροστά μου ένα φωτεινό νέφος και παρουσιάστηκε ένας μοναχός. Δεν έπαθα τίποτε. Η γυναίκα μου με προέτρεψε: ψάξε σε βιβλία κοίταξε τις φωτογραφίες να βρεις ποιός ήταν”. Τον πρωτοανακάλυψα σε ένα ημερολόγιο σε μια φωτογραφία ανάμεσα σε μαθητές της Σχολής. Μου έσωσε τη ζωή”.

Καθοριστική βοήθεια.

Ο Νικόλαος Ξυναρής απο την Πάφο καταθέτει την δική του μαρτυρία: “Το επαγγελμά μου είναι υδραυλικός .Μια μέρα τον Ιούλιο του 1997 τελείωσα την εργασία μου και μάζευα  τα εργαλεία μου για να τα βάλω στο αυτοκίνητο .Ήταν σούρουπο ,δεν έβλεπα καλά. Είχε ένα σύρμα που απλώνουν τα ρούχα και κρεμόταν από αυτό άλλο ένα με ένα γάντζο δύο πόντους στην άκρη.Αγού μάζεψα τα εργαλεία και σηκώθηκα να πάω στο αυτοκίνητο , μπήκε ο γάντζος στο μάτι μου και έμεινα ακίνητος σαν το ψάρι στο αγκίστρι. Φώναξα βοήθεια με όλη μου τη δύναμη .Έτρεξε ο κύριος που είχε το σπίτι με είδε και μου είπε να βγάλει το γάντζο. Του είπα όχι ,διότι εφοβόμουν μήπως βγαζοντάς το με γλυτώσει. Του είπα να πάει να φέρει μια πένσα να μου κόψει το σύρμα και να με πάει στις πρώτες βοήθειες να μου το βγάλουν εκεί .Με χρι να πάει  και να ξανάρθη εγώ έκλαιγα και λυπόμουν επειδή είχα τρία παιδιά  και δεν ήθελα να έχουν πατέρα τυφλόν. Εκείνη τη στιγμή εμφανίστηκε μπροστά μου ένας άνθρωπος λεπτός με μαύρα ράσα .Μόλις είδα τον άνθρωπο αυτόν και έβαλα τον σταυρόν μου , ένιωσα ένα ρίγος και ένιωσα το χέρι του κάτω το μάγουλο και έσπρωχνε την κεφαλήν μου επάνω και βγήκε από το μάτι μου ο γάντζος….Όταν ήρθε ο άνθρωπος πήγαμε στις πρώτες βοήθειες .Με εξέτασαν οι γιατροί .Τους διηγήθηκα τι συνέβη και δεν με πίστεψαν…Την επόμενη μέρα μπαίνοντας σ΄ ενα μαγαζί  βλέπω ψηλά στον τοίχο  σε φωτογραφία τον άνθρωπο που εμφανίστηκε μπροστά μου. Ερώτησα την κυρία που είχε το κατάστημα ποιός είναι .Μου είπε  ότι είναι ένας μοναχός πολύ ακουστός που ονομάζεται Παίσιος…”.

Η κυρία Κέτη Πατέρα ήταν γνωστή του Παίσιου από την Κόνιτσα .Η ίδια αναφέρει την δική της περιπέτεια: Μού έδωσαν ένα φάρμακο για την οστεοπόρωση και είχα χάσει δέκα κιλά σε λίγες μέρες. Δεν αισθανόμουν καλά .Ήμουν πολύ εξαντλημένη. Ένα βράδυ πριν κοιμηθώ ,κοίταξα την φωτογραφία του γέροντα και του  είπα: “Πάτερ δεν είμαι καλά”. Ηρθε στον ύπνο μου και μου είπε: “ηρθα γιατί με ζήτησες. Να διαβάσεις καλά τη συνταγή από το φάρμακο που παίρνεις” και αμέσως χάθηκε. Πετάχτηκα  από το κρεβάτι και διαβάζοντας την συνταγή είδα ότι τοφάρμακο είναι για την παχυσαρκία…”.

 

Οι επιστολές του Παίσιου .

Ο Παίσιος απέφευγε να γράφει .Τα λίγα κειμενά του που άφησε είναι σήμερα σημαντικά .Το ιερόν Ησυχαστήριο της Σουρωτής εξέδωσε τις επιστολές τις οποίες ο Παίσιος  έστελνε στις μοναχές. Με επιστολή του δε εκχωρεί το δικαίωμα οι επιστολές του να εκδοθούν μόνο από το ησυχαστήριο.

Στην επιστολή του που γράφτηκε το 1988 γράφει:

Επιστολή είδους συμβολαίου προς το Ιερόν Ησυχαστήριον Ευαγγελιστού Ιωνάννου Σουρωτή.

Σήμερον τη 2-Φεβρουαρίου 1988, υπαπαντή του Χριστού εθεώρισα καλό να γράψω και να στείλω αυτήν την επιστολήν στο Ησυχαστήριο του Ευαγγελιστού Ιωαννου της σουρωτής στην συνοδεία της γερόντισσας Φιλοθέης δια να την έχουν κατά κάποιον τρόπο σαν συμβόλαιο ,διαθήκη επειδή δεν ξέρω πότε θα πεθάνω και δεν θέλω να δημιουργηθούν προβλήματα μετά τον θανατόν μου.

1ον.Στο Ιερό Ησυχαστήριο του Ευαγγελιστού Ιωνάννου της Σουρωτής , στην συνοδεία αυτής της γερόντισσας Φιλοθέης ανήκουν τα άγια λείψανα του Οσίου Αρσενίου του Καππαδόκη καθώς τα δικαιώματα της επανεκδόσεως των δύο βιβλίων που έγραψα. “Ο πατήρ Αρσένιος ο Καππαδόκης” και ο Γέρων Χατζηγιώργης Ο Αθωνίτης”.

2ον.Το ίδιο το Ησυχαστήριο του Ευαγγελιστού Ιωάννου της Σουρωτής , έχει το δικαίωμα να εκδόση όσα ανέκδοτα τετράδια έχω ,είτε επιστολές έστελνα κατά καιρούς είτε σημειώσεις. Όλα λοιπόν αυτά τα ανέκδοτα από το 1967 μέχρι τώρα το 1988 και μέχρι  θανάτου μου, μόνον η συνοδεία της γερόντισσας Φιλοθέης που μένει στο ιερό Ησυχαστήριο του Ευαγγελιστού Ιωάννου της Σουρωτής έχει τα άνω δικαιώματα που ανέφερα. Οι άλλες αδελφές που είχαν φύγη στην Αλεξανδρούπολη με τον παπά-Πολύκαρπο δεν έχουν δικαιώματα, διότι δεν μου  άκουσαν την συμβουλή μου , και όπως φαίνεται δεν βοηθήθηκαν απ΄ όλα αυτά και που νουθετούσα ολόκληρα χρόνια Δι αυτό εις το εξής εύχομαι μόνον να της βοηθήσει ο Χριστός. Αμήν.

Σήμερον λοιπόν της Υπαπαντής του Χριστού παρόντων των πατέρων που υπογράφουν και της αόρατης παρουσίας του Χριστού , γράφω και στέλνω την επιστολή μου αυτήν και παρακαλώ να είναι σεβαστή και να τηρηθούν αυτά που αναφέρω ,και εύχομαι να αξιωθείτε την καλήν αναφορά της ημέρας της κρίσεως του θεού και την αιώνια Βασιλεία του Χριστού Αμήν. Με πολύ αγάπη Χριστού .Μοναχός Παίσιος…

Ειδική αναφορά γίνεται σήμερα στο χώρο των κληρικών η επιστολή του Παίσου προς τους αρχάριους μοναχούς.

Η επιστολή γράφτηκε το 1973.  Η σεμνότητα του γέροντος πιστοποιείται στην πρώτη παράγραφο: ” Πριν αρχίσει το χωριάτικο χέρι μου να γράφη, καλό είναι να ζητήσω συγχώρεση απ΄ όλους τους ευλαβείς αναγνώστες που τολμώ ο αγράμματος να γράφω , ενώ και την ελληνική γλώσσα καλά- καλά δεν γνωρίζω ….

Ένας λοιπόν από τους σοβαρότερους λόγους που ταλαιπώριουνται οι αρχάριοι είναι που δεν βρίσκουν κατάλληλους Γέροντες για να τους βοηθήσουν, επειδή οι περισσότεροι είμαστε ,δυστυχώς , γέροι και όχι γέροντες…”.

Για την αποστολή του μοναχού γράφει: “…Με λίγα λόγια η κοινωνική πρόνοια καθημερινών φωνάζει: “Άγιοι πατέρες της εποχής μας αφήστε την φιλανθρωπία σε μάς τους λαϊκούς που δεν μπορούμε να κάνουμε και κάτι άλλο και εσείς κοιτάξτε να ασχοληθείτε με κάτι το πνευματικότερο…Οι μοναχοί δεν αφήνουν την έρημο ,για να πάνε στον κόσμο να βοηθήσουν έναν φτωχό ούτε για να προσφέρουν ένα πορτοκάλι ή μια παρηγοριά …Οι μοναχοί εύχονται για όλους τους αρρώστους να λάβουν την διπλή τους υγεία και ο καλός θεός σπλαχίνεται το πλάσμα του και βοηθάει να γίνουν καλά…Οι μοναχοί ούτε και φυλακισμένους επισκέπτονται διότι  οι ίδιοι είναι εκουσίως φυλακισμένοι από  πολύ φιλότιμο που έχουν προς τον ευεργέτη και Σωτήρα τους Χριστό.

Πριν δεν φτάσει κάποιος να πάρει την απόφαση να γίνει μοναχός συνιστά :

“…Προτιμότερο είναι να συναναστρέφεσαι με μιρκότερα παιδιά της ηλικίας σου που είναι αγγελάκια, παρά με μεγαλύτερα ή της ηλικίας σου όταν είναι διαβολάκια…Συμφερωτερό σου είναι, όταν δεν έχεις δουλειά  και δεν μπορείς να αξιοποιήσεις τις ώρεςσου στα πνευματικά, να πηγαίνεις σε χοιροστάσιο και να μιμείσαι τους χοίρους και να κυλιέσαι μαζί τους στο βούρκο τους και μετά  να επιστρέφεις στι σπίτι σου και να λούζεσαι ,να αλλάζεις κια να νιώθεις την ανακούφιση του λουτρού ,παρά να ξεγελαστείς  και πας σε κέντρο και να κυλισθεί η ψυχή σου στην λάσπη των ηδονών…Για αυτό καλύτερα είναι για τους νέους που θέλουν να παρθενέψουν ,τις γυναίκες να τις αποφεύγουν σαν τον διάολο ( όπως και οι νέες τα αγόρια) και πιστεύω οτι ο Χριστός δεν θα τους παρεξηγήσει διατί δεν το κάνουν αυτό από αδυναμία της ηλικίας του ,παρά να ξεθαρρέψουν και κουτσουρευτούν σαν τα δεντράκια από τις κατσίκες και αχρηστευθούν”.

Η ώρα της αναχώρησης είναι καθοριστική για το μέλλον κάθε μοναχού: “…Εξέτασε πρώτα να μάθεις τα πιο πνευματικά μοναστήρια και να έλθεις σε επαφή με πνευματικούς πατέρες. Μετά να επισημάνεις δύο -τρία τα πιο πνευματικά και αφού τα επισκεφθείς απλώς σαν επισκέπτης και σημειώνεις παράλληλα και τις εντυπώσεις σου από  κάθε μονή ,εξετάζεις μετά ποια από όλες έχεις τις προϋποθέσεις  και τότε πας και κοινοβιάζεις…Πολύ βοηθάει το μοναστήρι να είναι απομακρυσμένο από τον κόσμο  και από αρχαιολογικούς χώρους και κοσμικούς θορύβους. Ακόμη και τα μεγάλα προσκυνήματα Μονών πολλές φορές ξεφεύγουν από τον πραγματικό τους σκοπό , γιατί φθάνουν πολλές φορές από μοναστήρια να καταντάνε επιχείρηση…

Όλα λοιπόν τα κοσμικά μοναστήρια θεώρησε τας θηλιές που σιγά-σιγά θα σε πνίξουν με το άγχος τους διότι θα βρίσκεσαι πια σε μοναστήρι και δεν θα μπορείς να τα απολαμβάνεις…Ασφαλώς και για έναν ασκητή θα ήταν ευκολία εάν είχε ένα μικρό μηχανάκι  , μόνο και μόνο να γυρίζει το κομποσκοίνι και έναν αχυρένιο ασκητή να πέφτει και να σηκώνεται  και να του κάνει τις μετάνοιες του και τα κομποσκοίνια του και αυτός να οικονομούσε ένα απαλό στρώμα να ξάπλωνε και να ξεκούραζε την ταλαιπωρημένη του σάρκα…Θα πρέπει λοιπόν όλοι οι μοναχοί να σεβαστούμε την έρημο .Δεν είναι σωστό να προσαρμόζουμε την έρημο  με τον κοσμικό μας εαυτό…Δυστυχώς μοναχοί με όλο αυτό το κοσμικό τους φρόνημα μεταφέρουν και όλο το κοσμικό τους πνεύμα στην έρημο. με όλα τα κοσμικά μέσα και συνέχεια ασχολούνται με αλλαγές και μεταρρυθμίσεις  με εξωραϊσμούς εξωτερικούς με τούβλα και γλάστρες ένα σωρό  και κομποσκοίνι τι θα πεί δεν ξέρουν παρά μεριμνάν, φαί καλό και τούβλα. Όλο αυτό φανερώνει τους ανθρώπους τους σαρκικούς που είναι τούβλα -πηλός και  όχι πνεύμα θεού”. 

Η περιποίηση του σώματος

Ο Παίσιος  πάντα υπεράσπιζε την καταπολέμηση των σαρκικών πειρασμών. Επειδή γνώριζε καλύτερα από  τον καθένα ότι οι “ανησυχίες”  και των μοναχών είναι πολλές έγραφε: “… η περιποίηση στο γαϊδουράκι ( στην σάρκα)θα πρέπει  να γίνεται με διάκριση , με ανάλογο κριθάρι , για να μπορούμε να το συγκρατήσουμε με το χαλινάρι για να μην κάνει  αταξίες και μας πετάει κλωτσιές και μας  πετάξει καμιά φορά -θεός φυλάξοι!-σε κανέναν γκρεμό .Και το κακό είναι που η σάρκα την ψυχή την πετάει στην κόλαση, ενώ το γαϊδουράκι τον καβαλάρη του το πολύ -πολύ σ΄εναν γκρεμό και την ψυχή δεν την βλάπτει του αφεντικού του. Πολλές φορές όμως συμβαίνει και το εξής: ενώ η σάρκα μας είναι σκελετωμένη ,εν τούτοις πετάει  κλωτσιές κι εμείς για να την ταπεινώσουμε ελαττώνουμε στροφές και διπλασιάζουμε τους αγώνες…”

Σημαντικός είναι για έναν μοναχό ο ρόλος της νηστείας και της διατροφής στην αγώνα για την καθαρότητα : “Όλα τα βραστά ωφελούν με ωμό λάδι. Από τα χορταρικά θα πρέπει να αποφεύγουμε τα σινάπια που δημιουργούν πύρωση στη σάρκα. Όταν πολεμείται κανείς από τον ύπνο ,θα πρέπει να αποφεύγει από τα χορταρικά τα μαρούλια , τα πολλά ζοχιά και πιο πολύ τις παπαρούνες και την  ήρα από το σιτάρι ( όταν αλεσθεί για ψωμί) και τα σκόρδα.

Πόλεμο επίσης σαρκικό προξενεί και το γάλα του κουτιού (ιδίως όταν συνηθίζεται τακτικά και πίνεται πηχτό) .Ωφέλιμο είναι το φυσικό γάλα που φέρνει ύπνο , όταν πάσχουμε από αϋπνίες , όπως και το  φλαμούρι φέρνει ύπνο σ΄ αυτές τις περιπτώσεις. Το τσάι το ευρωπαϊκό ( που βγάνει στην Κίνα) διώχνει τον ύπνο , όταν θέλουμε να αγρυπνήσουμε , όπως και ό καφές. Εκτός δε που βοηθάει για την αγρυπνία , ένας καφές πολύ βοηθάει και στους νέους όταν καμιά φορά περνούν  κανένα φυσιολογικό σαρκικό μπουρίνι…Το μέλι είναι πολύ ωφέλιμο ,αλλά πολλή πύρωση δημιουργεί και καλό είναι οι νέοι να  αποφεύγουν  το πολύ, όπως και το πολύ βούτυρο ,ακόμη και το πολύ τυρί. Μέλι μπορεί να το χρησιμοποιήσει κανείς το πρωί ,μια κουταλιά του γλυκού σ΄ ενα ποτήρι με χλιαρό νερό ,να το διαλύει και να το πίνει, ένα θέλει καλό και ωφέλιμο ρόφημα το οποίο πολύ βοηθάει και στην πέψη και στους δυσκοίλιους. Επίσης σε αυτή την περίπτωση πολύ βοηθούν τα βραστά σύκα. Τα ψητά η βραστά κρεμμύδια και περισσότερο τα αγριόπρασσα, ιδίως όταν τα χρησιμοποιούμε και με ωμό λάδι. Τα  ωμά κρεμμύδια ως τροφή τα , όταν είναι φρέσκα ή παλιά τα αφήνουμε στην παγωνιά για να φύγει το φαρμάκι…

…Στο φαγητό σου το κρασί να το αποφεύγεις διότι προκαλεί πύρωση και σαρκικό μαζί με ζάλη…Εάν είσαι γέρος η νέος αλλά φιλάσθενος τότε χρησιμοποιούμε λίγο κρασί το οποίο συμπληρώνει κάπως την λιτή τροφή. Επίσης βοηθήσει το κρασί και σ΄ αυτούς που έχουν αδύναμο στομάχι και δεν επιδέχεται το νερό. Πολύ βοηθάει σ΄ αυτές τις περιπτώσεις να βάζουμε δύο  πόντους κρασί στο ποτήρι και μετά να το γεμίσουμε νερό και να πίνουμε το θολωμένο αυτό κρασόνερο…

…Οταν καμιά φορά φράξουν τα ούρα πολύ αποτελεσματική είναι η ρόκα το χορταρικό, και περισσότερο βοηθάνε τα γκαμηλόχορτα  που βγαίνουν στην έρημο του Σινά.

…Και τα πολλά νερά δεν ωφελούν διότι και αυτά δημιουργούν φουσκωμάρα …Για αυτό καλό είναι να αποφεύγει κανείς τα αρμυρά τα οποία βλάπτουν όπως και τα πολλά γλυκά καθώς και τους πολλούς ξηρούς καρπούς…Καλό είναι να αποφεύγει κανείς και την ποικιλία των φαγητών , διότι εκτός που δεν είναι  καλογερικό ,η ποικιλία δημιουργεί πάντα ανωμαλίες γιατί δεν ταιριάζει πολλές φορές η μια τροφή με την άλλη”.

Εκτός της δίαιτας και ο ύπνος είναι και αυτός αιτία για να “ξεσπάσει σαρκικός πόλεμος:

“Πολύ βλάπτει ο ύπνος ο πρωί διότι είναι σκανδαλώδης …Καλό είναι στους νέους να κοιμούνται νωρίς  για να ωφελούνται και από τις καλές ώρες του ύπνου μέχρι το μεσονύκτιο και να αποφεύγουν τον σκοτωμένο και σκανδαλώδη ύπνο μετά το μεσονύκτιο. Διότι όσο ωφελούν οι τέσσερις πριν το μεσονύκτιο δεν ωφελούν οι οκτώ μετά το μεσονύκτιο…Μεταξύ δε όλων  των άλλων πολύ βοηθάει και το κρεβάτι μας να είναι απλό , ξύλινο με σανίδες και αντί στρώμα μια κουβέρτα ή κάτι χοντρότερο …”.

Μικρή ευλογία

Στις 21 Νοεμβρίου  του 1975 γράφει την δεύτερη επιστολή του “Μικρή ευλογία από λίγους ξηρούς καρπούς”.

Με τον δικό  του εκλαϊκευμένο τρόπο αναφέρει και πάλι στην αξία του μοναχισμού  στην επιστολή που έστειλε στις μοναχές στη Σουρωτή…” Ούτε στη μονή φυσικά  θα πρέπει να ανέχεται κανείς τους γυμνούς τουρίστες για να μαζεύει χρήματα να ντύσει φτωχούς ανθρώπους , γιατί αυτό είναι και τέχνασμα το υ πονηρού, για να αποξενώσει τον μοναχό από τις  ευλογίες του θεού και να τον κοσμικοποιήσει ενώ η πραγματική ξενιτιά του μοναχού για τον Χριστό , τον κάνει πλούσιο από αρετές…

Η μεγαλύτερη αταξία στα μοναστήρια είναι η κοσμική τάξη  με την στρατιωτική πειθαρχία , η οποία όχι μόνο κουράζει , ιδίως τον σημερινό κουρασμένο κόσμο ,αλλά διώχνει και την αγία απλότητα και απορροφάει όλες τις ψυχικές και σωματικές δυνάμεις στα γήινα και ξεχνάει ο άνθρωπος τον θεό…Εκείνοι που αγωνίζονται πολύ με πολλή ευλάβεια και έφτασαν κάπως στην αγγελική κατάσταση και τρέφονται πια από το παραδεισένιο μέλι ,πάλι δεν προσφέρουν τίποτε σπουδαίο στον θεό εν συγκρίσει μ άυτά που πρόσφερε εκείνος.Διότι μέλι τρώνε , κερί του προσφέρουν.Γλυκούς καρπούς τρώνε την ρετσίνη  προσφέρουν

στον θεό με το θυμιατήρι…Μακάριοι είναι εκείνοι οι άνθρωποι που κατόρθωσα να μιμηθούν την ταεπινή γή η οποία ενώ πατιέται από όλους, όμως όλους τους σηκώνει με την αγάπη της και τους τρέφει με στοργή σαν καλή μάννα…Δεν ωφελεί να τρίβει κανείς τα γονατά του με αμέτρητες μετάνοιες εάν δεν τρίβει παράλληλα και την μούρη του με την ταπείνωση …Στην εποχή μας πληθαίνουν δυστυχώς τα λόγια  και τα βιβλία και λιγόστεψαν τα βιώματα ,διότι επηρεάστηκαν οι άνθρωποι πολύ  από το κοσμικό πνεύμα  που επιδιώκει όλες τις ευκολίες  και αποφεύγει τον σαρκικό κόπο…Αλοίμονό μας  όταν διαφημίζουν για καλά καρπούζια μ ενώ μέσα είμαστε κολοκύθια (Αλοινονό σου ,ταλαίπωρε Παίσιε”.

Πνευματικά βότανα

Στις 13 -4-1971 ο Παίσιος μεταφέρει στις μοναχές της Σουρωτής θέσεις άλλων μοναχών τις οποίες σταχυολόγησε χαρακτηρίζοντας “ξένα” πνευματικά βότανα.

Οι αρχάριοι μοναχοί φυσικό ήταν να ρωτούν  τι να κάνουν και πως ώστε να έχουν καλά αποτελέσματα. Για παράδειγμα  όταν ένας μοναχός ρώτησε πόσα κομποσκοίνια είναι  καλά να κάνει κανείς  έλαβε την απάντηση: “Άλλος γεωργός από δέκα στρέμματα που σπέρνει βγάζει 5000 κιλά σιτάρι και άλλος από πενήντα στρέμματα δεν βγάζει ούτε καν τον σπόρο που έριξε ,του μένει και η κούραση του χεριού από το αλέτρι…”.

Η άλλη ερώτηση ήταν  πόσες ώρες πρέπει να  διαβάζει κανείς: “Υγεία έχουν όχι αυτοί που τρώνε πολύ και το κατεβάζουν αμάσητο ,αλλά αυτοί που τρώνε λίγο και μασάνε καλά. Ακόμη και θα πρέπει να το μυρηκάζεται κανείς αυτό που διαβάζει και να παρακαλάει τον θεό να του λύσει τη στείρωση του νού του με τον θείο Του φωτισμό , για να αρχίσει να γεννάει τα θεία νοήματα. Τότε δέχεται την πύρινη γλώσσα της Πεντηκοστής. Με τα άλλα δε διαβάσματα ,με το να τα μάθουμε απ΄έξω ,για να αποκτήσουμε γνώσεις ,να πουλάμε εξυπνάδες , χωρίς να στριμώχνουμε τον εαυτό μας σε εφαρμογή , όχι μόνο δεν ωφελούμε τους άλλους αλλά αντιθέτως την απιστία σπέρνουμε…”

 

Μια χούφτα πείρα κολοκυθόσποροι καβουρντισμένοι στα πυρά των πειρασμών.

Τον Απρίλιο του 1974 μια νέα επιστολή φτάνει στα χέρια των μοναχών της Σουρωτής στην οποία ο Παίσιος αναφέρεται στη μάχη κατά του “μάταιου κόσμου”: ” …Όλο το κακό ξεκινάει από το μυαλό , όταν γυρίζει μόνο γύρω από την επιστήμη και είναι τελείως απομακρυσμένο από τον θεό. Γι αυτό και δεν βρίσκουν αυτοί οι άνθρωποι την εσωτερική τους ειρήνη και την ισορροπία τους. Ενώ, όταν ο νους τους θα γύριζε γύρω από τον θεό ,θα χρησιμοποιούσαν και την επιστήμη για την καλλιέργεια την εσωτερική και για το καλό του κόσμου ,διότι τότε θα ήταν αγιασμένο μυαλό. Η εξωτερική δυστυχώς μόρφωση (κοσμική) συνέχει παραμορφώνει τους ανθρώπους ,ακόμη και αυτήν την όμορφη φύση του θεού, και κάνει αφύσικη τη ζωή των ανθρώπων στις ψυχαναλύσεις και στους ψυχιάτρους και κτίζει συνεχώς ψυχιατρεία και μετεκπαιδεύει ψυχιάτρους -ενώ οι περισσότεροι ψυχίατροι ούτε θεό πιστεύουν , ούτε ψυχή παραδέχονται. Επομένως  πως είναι δυνατόν αυτοί οι άνθρωποι να βοηθήσουν ψυχές ενώ και οι ίδιοι είναι γεμάτοι από άγχος…”.

Περί παρθενίας και αγάπης

Στις 26 Νοεμβρίου του 1973 ο Παίσιος γράφει για την αγάπη και την ταπείνωση , δύο έννοιες τις οποίες  προσπάθησε να αναλύσει σε όλο του το βίο. Όπως εξηγεί στην επιστολή του προς την γερόντισσα Φιλοθέη ” ένας λόγος παραπάνω που αισθάνθηκα την ανάγκη αυτή ήταν επειδή έχετε πολλές διανοούμενες  και , εάν δεν καταλάβουν τι θα πει Χάρις του θεού θα βασανίζονται σε όλη την ζωή τους και θα νιώθουν αποτυχημένες αλλά και στην πραγματικότητα τότε θα είναι…”.

 

Μία μέρα πριν στις 25 Νοεμβρίου του 1973 ο Παίσιος  είχε στείλει και άλλη επιστολή στην οποία αναφέρεται στην “ησυχία του μοναστηριού”:

…” πρόσεξε μη τυχόν την ησυχία σου την κάνεις ανησυχία με ανήσυχους  επισκέπτες. Φιλοξενία να δέχεσαι μόνον όταν υπάρχει λόγος διότι αλλιώς θα είσαι ανόητος  όπως και ο επισκέπτης όταν επιμένει να φιλοξενηθεί ενώ δεν υπάρχει λόγος θα είναι αναιδής. Μην κάνεις φίλους ούτε με μεγάλα αξιώματα που η επισκεψή τους θα είναι σαν σε ζωολογικό κήπο, όταν έχουν κοσμικό πνεύμα , ούτε εξωστρεφείς ανθρώπους και ανήσυχα πνεύματα που  θα περνούν σαν τον λίβα στον πνευματικό σου κήπο.

Πρόσεξε μην μπλέξεις με υποθέσεις  ανθρώπων που δεν έχουν σχέση με την μοναχική ζωή , ούτε και από μακριά να τους βοηθάς(εκτός με την προσευχή) διότι συνέχεια θα σου χαλάνε την ησυχία και την ειρήνη…

Μη συνηθίζεις να βγαίνεις εάν δεν υπάρχει λόγος σοβαρός  έξω από το ζεστό κελί για να μη σε χτυπάνε απότομα τα κρύα κοσμικά ρεύματα και ένας λόγος  παραπάνω εάν είσαι φιλάσθενος πνευματικά…”.

Μακαρισμοί

Στις 2 Δεκεμβρίου του 1972 ο Παίσιος στέλνει μια επιστολή “τους μακαρισμούς ” . Σήμερα , λέει , μ΄ έπιασε μια τρέλα και πήρα το μολύβι , όπως κάνει ο τρελός που γράφει τα ξεσπασματά του στους τοίχους:

“…

-Μακάριοι όσοι αγαπήσανε τον Χριστόν περισσότερο απ΄ όλα τα του κόσμου.

-Μακάριοι όσοι κατόρθωσαν να ζούν στην αφάνεια και απέκτησαν μεγάλες αρετές και δεν απέκτησαν ούτε και μικρό όνομα.

-Μακάριοι όσοι κατόρθωσαν να κάνουν τον παλαβό και με αυτόν τον τρόπο προφύλαξαν τον πνευματικό τους πλούτο.

-Μακάριοι ότι δεν κηρύττουν  με λόγια το ευαγγέλιο αλλά το ζούνε και κηρύττουν με τη σιωπή τους.

-Μακάριοι ότι χαίρονται όταν τους κατηγορούν αδίκως , παρά όταν τους επαινούν αδίκως.

-Μακάριοι αυτοί που προτιμούν να αδικούνται παρά να αδικούν …

-Μακάριοι όσοι έχουν γεννηθεί ανάπηροι ή έγιναν από απροσεξία τους  αλλά δεν γογγύζουν και δοξολογούν το θεό .Αυτοί  θα έχουν την καλύτερη θέση στον παράδεισο.

-Μακάριοι όσοι έχουν γεννηθεί άσχημοι και είναι περιφρονημένοι εδώ στη γη, διότι αυτοί δικαιούνται το ομορφότερο μέρος του Παραδείσου , όταν δοξολογούν το  θεό και δεν γογγύξουν.

-Μακάριες και οι χήρες που φορέσανε τα μαύρα σ΄ αυτήν τη ζωή , έστω και ακούσια και ζουν άσπρη πνευματική ζωή και δοξολογούν τον θεό ,χωρίς να γογγύζουν παρά οι δυστυχισμένες που φορούν παρδαλά και ζούν παρδαλή ζωή.

-Μακάρια και τρίς μακάρια τα ορφανά που έχουν στερηθεί την μεγάλη στοργή των γονέων τους, διότι αυτά κατόρθωσαν να κάνουν πατέρα τους τον θεό από τούτη τη ζωή και έχουν παράλληλα και την στοργή που στερηθήκανε τω γονέων τους στο ταμιευτήριο του θεού ή οποία τοκίζεται.

-Μακάριοι οι γονείς που δεν χρησιμοποιούν τη λέξη “Μη” στα παιδιά τους   αλλά τα φρενάρουν από το κακό με την αγία τους ζωή.

-Μακάρια τα παιδιά που έχουν γεννηθεί “εκ κοιλίας μητρός” άγια, αλλά μακαριότεροι είναι αυτά που γεννηθήκανε με όλα του κόσμου τα κληρονομικά πάθη και αγωνισθήκανε με ιδρώτες και τα ξεριζώσανε..

-Μακάρια τα παιδιά που έζησαν από μικρά σε πνευματικό περιβάλλον και έτσι ακούραστα προχωρήσανε στην πνευματική ζωή. Τρίς μακάρια όμως είναι αυτά τα αδικημένα παιδιά που δεν βοηθηθήκανε καθόλου ,αλλά μόλις ακούσανε για τον Χριστό γυαλίσανε τα μάτια τους…

-Καλότυχοι, λένε οι κοσμικοί , οι αστροναύτες που γυρίζουν στον αέρα …Μακάριοι όμως είναι οι εξαυλωμένοι του Χριστού “παραδεισοναύτες”  που ανεβαίνουν στον θεό και γυρίζουν στον παράδεισο στην μονιμή τους κατοικία.

-Μακάριοι όσοι δοξάζουν το θεό και για  το φεγγάρι που τους φέγγει και περπατούν την νύχτα. Μακαριότεροι όμως είναι αυτοί που έχουν καταλάβει ότι ούτε το φως του φεγγαριού είναι του φεγγαριού αλλά ούτε και το δικό τους πνευματικό φως είναι δικό τους αλλά του θεού…

-Καλότυχοι , λένε οι κοσμικοί, αυτοί που ζουν σε κρυστάλλινα παλάτια και έχουν όλες τις ευκολίες.

Μακάριοι όμως είναι αυτοί που κατορθώσανε να απλοποιήσουν τη ζωή τους και απελευθερωθήκανε από την θηλιά της κοσμικής αυτής εξελίξεως …

-Καλότυχοι , λένε οι κοσμικοί, αυτοί που μπορούν και απολαμβάνουν τα αγαθά του κόσμου.

Μακάριοι όμως είναι αυτοί  που τα δίνουν όλα για τον Χριστό και στερούνται κάθε ανθρώπινη παρηγοριά πάλι για τον Χριστό.

-Καλότυχοι είναι αυτοί που έχουν τις μεγαλύτερες δουλειές , και τα μεγαλύτερα μέγαρα  λένε οι κοσμικοί.

Μακάριοι όμως είναι αυτοί που έχουν μόνο μια φωλιά για να κουρνιάζουν  και λίγα τρόφιμα και σκευάσματα…

-Καλότυχοι αυτοί που γίνονται στρατηγοί και υπουργοί και με το οινόπνευμα , και το χαίρονται αυτό οι κοσμικοί. Μακάριοι όμως είναι αυτοί που έχουν απεκδυθεί τον παλαιό άνθρωπο και έχουν εξαυλωθεί…

-Μακάριοι  όσοι έχουν γεννηθεί τρελοί αι θα κριθούν ως τρελοί και έτσι θα εισαχθούν στον παράδεισο χωρίς διαβατήριο.

Μακάριοι όμως και τρίς μακάριοι οι πολύ γνωστικοί  που κάνουν τον τρελό για την αγάπη του Χριστού και κοροϊδεύουν όλη την ματαιότητα του κόσμου  που  η δια Χριστόν αυτή τους την τρέλα αξίζει περισσότερο απ΄ όλη την γνώση και τη σοφία των σοφών όλου του κόσμου τούτου.

Και οι μακαρισμοί καταλήγουν: “… Άσπρισα εξωτερικά ως μοναχός .Μαυρίζω όσο πάω , εσωτερικά πάλι ως μοναχός αμελής αλλά δικαιολογώ τον εαυτό μου ως άρρωστο, όταν τυχαίνει να είμαι άρρωστος , και άλλοτε πάλι διαξιολογούμαι ως άρρωστος , ενώ είμαι καλά , και θέλω σανίδα βρεγμένη .Εύχεσθε…    

    

Το σπίτι του Παίσιου στην Κόνιτσα

Στην άκρη του χωριού , υπάρχει το πατρικό σπίτι του γέροντος Παίσιου. Μια απλή πινακίδα στην είσοδο δείχνει τον χώρο όπου μεγάλωσε .Λίγο πιο πέρα το εκκλησάκι της αγίας Βαρβάρας όπου πήγαινε και προσευχόταν. Στο ισόγειο ζει ακόμη ο αδελφός  του .Στο πάνω όροφο φυλάσσονται προσωπικά αντικείμενα , ενώ στους τοίχους κρέμονται φωτογραφίες της οικογένειας  και του ίδιου του Παίσιου σε όλες  τις φάσεις της ηλικίας.

Στην είσοδο υπάρχουν και εδώ λουκούμια , ενώ σε ένα “αρμάρι”  το οποίο είναι κλειδωμένο κάποια αντικείμενα  και βιβλία που χρησιμοποιούσε. Ολο  το σπίτι απλό όπως η ζωή του  όπου ό καθένας μπορεί να το επισκεφτεί.

Οι συγγενείς του , οι οποίοι δεν ζουν  όλοι εκεί εγγενείς αλλά και ιδιαίτερα προσεκτικοί καθώς δεν θέλουν ούτε τις αρχές του να παραβιάσουν , ούτε να στηρίξουν τις όποιες υπερβολές  έχουν ακουστεί και έχουν γραφεί για τον αγιορείτη μοναχό. Στο πατρικό  σπίτι όπως και στην Κόνιτσα  ο Παίσιος, μετά την οριστική εγκαταστασή του στο Άγιο Όρος  δεν συνήθιζε να πηγαίνει.

Παρά τη απουσία του όμως σε όλη την περιοχή το ονομά του είναι απολύτως σεβαστό , χωρίς βεβαίως να έχει επιτραπεί η εκματάλλευση η η αξιοποίηση “της φήμης του γέροντος”.

Ιερά Μονή Στομίου

Κομμάτι αναπόσπαστο της περιοχής η Ιερά Μονή Στομίου  προς την οποία η πρόσβαση το Καλοκαίρι είναι  πολύ δύσκολη και τον Χειμώνα σχεδόν ακατόρθωτη.   

Για να φτάσει κανείς στη μονή μπορεί το Καλοκαίρι , να φτάσει με ειδικά οχήματα , τον Χειμώνα θα πρέπει να κινηθεί με τα πόδια αφού διασχίσει μια διαδρομή τουλάχιστον δύο ωρών από το παλιό πέτρινο γεφύρι της Κόνιτσας στους πρόποδες της Τύμφης για να φτάσει στο Καταφίλι στην Καμήλα.

Σήμερα η τοποθεσία  που είναι κτισμένο ονομάζεται Παλαιομονάστηρο.

Σ΄ ένα μικρό “σιάδι” είναι κτισμένο το μοναστήρι το οποίο δείχνει εικόνα εγκατάλειψης. Ο ηγούμενος Κοσμάς είναι ένας σεμνός άνθρωπος που  προσπαθεί να κρατήσει στη ζωή το χώρο.

Έναν χώρο ,αν και χρονολογείται -κατά πάσα πιθανότητα από το 1295 αν και  σύμφωνα με νεότερα στοιχεία κτίστηκε το 1974- δεν έχει συντηρηθεί .Όλα απλά είναι εδώ.Μπαίνοτας κανείς  στο μοναστήρι θα δει ένα κουτί με λουκούμια  με την επιγραφή παρότρυνση : “πάρτε ευλογία”.

Κάποια νεόκτιστα κελιά και φυσικά το εργαστήριο του Παίσιου όπου έχει τα εργαλεία του.

Το 1943  το μοναστήρι καταστράφηκε από τους Γερμανούς. 

 Χρόνια αργότερα άρχισε η αναστύλωση του μοναστηριού με  προσφορές πιστών. Τον Αύγουστο του 1958 ο Παίσιος εγκταταστάθηκε στο μοναστήρι .Ο ίδιος περιγράφει τις πρώτες μέρες της παραμονής του εκεί: “Όταν πρωτοπήγα στην ιερά Μονή Στομίου , δεν είχα που να μείνω .Όλο το μοναστήρι ήταν γεμάτο μπάζα. Βρήκα μια γωνιά κοντά στη μάνδρα ,έβαλα κάτι από πάνω , για να την σκεπάσω λίγο και εκεί περνούσα τα βραδινά καθιστός γιατί δεν χωρούσα να ξαπλώσω”.

Το μοναστήρι μετά την αναχώρηση του Παίσιου για το Άγιο Όρος , συνέχιζε να λειτουργεί .Πολλούς μοναχούς δεν είχε ποτέ και ούτε τώρα έχει παρά μόνο δύο , ωστόσο παραμένει το “περιβολάκι της Παναγιάς” όπως το έλεγε ο Παίσιος ανάμεσα σε ψηλά βράχια, δασωμένες πλαγιές με το φαράγγι του Αώου να συνθέτει μια μοναδική εικόνα αρμονικά δεμένη με το περιβάλλον.

Δύο μαρτυρίες από την Κόνιτσα

Οκ.Βασίλειος Μουχεριδης  , υπάλληλος του υπουργείου Οικονομικών στην Αθήνα, έμενε όταν σε ηλικία έξι χρόνων  στο κελί  του Παίσιου στο μοναστήρι του Στομίου, κατά το 1960.Ο Παίσιος κάθε Καλοκαίρι άνοιγε τις πόρτες του μοναστηριού για τα παιδιά της Κόνιτσας, κάτι σαν κατασκήνωση .Επειδή δε οι οικογένειες του κ.Μουχερίδη και του Παίσιου είχαν κτήματα τα οποία συνόρευαν είχαν αναπτύξει καλές σχέσεις. Έτσι ο μικρός τότε Βασίλης ανέβαινε συχνά στο μοναστήρι  όπου άκουγε τις συμβουλές του γέροντα  και ταυτόχρονα μάθαινε σε μια άλλη ζωή. Όπως θυμάται ο Παίσιος κοιμόταν ελάχιστα και συνήθως  προσεύχονταν. Όσο για το φαγητό λιτό. Τραχανάς “λαδοπαπάρα” (ψωμί στο τηγάνι με λάδι και κρεμμύδι) τσάι… κρασί με νερό…

Ο κ.Μουχερίδης έζησε πολλά περιστατικά που δεν μπορούν να εξηγηθούν με τη λογική. “Μια φορά καθώς ανεβαίναμε προς το μοναστήρι ένας τεράστιος βράχος είχε πέσει και είχε κλείσει τον δρόμο. Εγώ είπα να γυρίσουμε να φέρουμε έναν φορτωτή να τον μετακινήσει. Τότε ο γέροντας  μου είπε οτι να κάνω τον σταυρό μου τρεις φορές. Τον έκανα , και ο βράχος μετακινήθηκε …”.

Μια φορά είχε επισκεφτεί τον Παίσιο μια γυναίκα από την Κύπρο και τον ρωτούσε να θα γίνει καλά ο άντρας της : “θυμάμαι  οτι της είπε να μην ανησυχεί για τον άντρα της αλλά για την ίδια και την παρότρυνε να πάει αμέσως σε γιατρό. Τελικά οι γιατροί διαπίστωσαν σοβαρό πρόβλημα στην καρδιά …”.

Ο Παίσιος πάντα συμβούλευε τον μικρό Βασίλη να μην κάνει στους άλλους ότι δεν ήθελε να του κάνουν .”Έτσι ήταν ,συμβουλές και προσευχή. Την ώρα δε τις προσευχής φωτίζονταν από  ένα μυστήριο φως όλο το μοναστήρι”. Συχνά έφευγε και του έλεγε οτι πάει απέναντι. Για να πάει κανείς ” απέναντι” χρειαζόταν τουλάχιστον δύο ώρες. Ο Παίσιος πήγαινε και γύριζε σε είκοσι λεπτά. “Ήταν  σαν να πετούσε”.

Πάντως έκανε και τις ζαβολιές ….του. Ένα Πάσχα , επειδή τα άλλα παιδιά είχαν αυγά από φραγκόκοτες που δεν σπάνε εύκολα , ο Παίσιος του έκανε στον τόρνο ένα ξύλινο αυγό. “Όταν το ρώτησαν αυτό είναι αμαρτία  είπε: ‘δεν είναι ,αμα δίνεις χαρά σε ένα παιδί δεν είναι”.

Αν και συνήθως κάποια παιδιά τον επισκέπτονταν ,αλλά και γυναίκες από την περιοχή ο Παίσιος ποτέ δεν δέχτηκε να του πλένουν τα ρούχα. Αν και είχε λίγα κάθε βράδυ τα έπλενε μόνος του και τα άπλωνε.

Ο κ.Μουχερίδης από τότε δεν ξαναείδε τον Παίσιο. Αλλά μεγάλος πια τον επισκέφθηκε στη Άγιο Όρος . “Τελικά δεν έγινες μοναχός” , του είπε. Όταν ήταν στο μοναστήρι ο μικρός Βασίλης έλεγε οτι θα γίνει μοναχός ,αλλά ο Παίσιος του υποστήριζε το αντίθετο  προβλέποντας και το μέλλον του ως οικογενειάρχη…

Ο βιογράφος… ιερέας.

Ο ιερέας Διονύσιος Τάτσης είναι αυτός που έχει μελετήσει τον βίο του Παίσιου με τον οποίο  έχει συναντηθεί τουλάχιστον 50 φορές. Κάποτε μάλιστα όταν εξέδωσε ένα βιβλίο δέχτηκε τις παρατηρήσεις του γέροντα  ο οποίος δεν ήθελε δημοσιότητα. Παρά ταύτα  είχαν επαφές αντάλλασσαν επιστολές    είχαν μια διαφορετική σχέση. Ο π. Διονύσιος θυμάται “έναν σκελετωμένο άνθρωπο ο οποίος είχε χιούμορ, δεν γνώριζε πολλά γράμματα ,δεν είχε ευφράδεια λόγου και πολλές φορές  οι χειρονομίες συμπλήρωναν τον λόγο του”.  

Πως θα τον περιέγραφε; “Έναν άνθρωπο λιτοδίαιτο, απλό , ο οποίος είχε ως “όπλα” την προσευχή και το κομποσκοίνι”, με χιούμορ, προσιτό άλλα και αυστηρό σε περιπτώσεις όπου κάποιοι επεδίωκαν την χλιδή και τον εκσυγχρονισμό.

 

Ιερόν Ησυχαστήριον “Ευαγγελιστής Ιωάννης  ο Θεολόγος” Σουρωτής.

Το Ησυχαστήριο , γνωστό και ως μοναστήρι της Σουρωτής . υπάγεται στην μητρόπολη Κασανδρείας και διοικητικά στον δήμο Βασιλικών της Θεσσαλονίκης. Έχει κτισθεί στην πλαγιά του όρους Κάλαυρος μεταξύ των κοινοτήτων Αγίας Παρασκευής και Αγίου Αντωνίου.

Η   ίδρυση του Ησυχαστηρίου από τη γυναικεία αδελφότητα που εγκαταστάθηκε εδώ  χρονολογείται από το 1960.Στην αρχή ,στις γυναίκες οι οποίες είχαν επιλέξει τον μοναχισμό δεν δινόταν άδεια για να κτίσουν μοναστήρι. Εκείνη την περίοδο  γνωρίζουν τον Παίσιο στον οποίο συμπαρίστανται το 1966 όταν ο γέροντας φτάνει στη Θεσσαλονίκη για λόγους υγείας.

Ο Παίσιος έμεινε στη Θεσσαλονίκη επτά μήνες , χρόνος ο οποίος σημάδεψε την πορεία της αδελφότητας. Ολο αυτό το διάστημα ο αγιορείτης μοναχός προσπαθεί να πείσει την αδελφότητα αν  θα κτίσουν ένα μοναστήρι να το κάνουν με πνευματικά και όχι με κοσμικά κριτήρια.

Ο ίδιος ο Παίσιος , όταν ανάρρωσε φρόντισε να εξασφαλίσει την άδεια της μητρόπολης για να κτισθεί το μοναστήρι. Η άδεια δόθηκε  ενώ υποδείχτηκε και ο χώρος ο οποίος  του άρεσε.

Στις 14 Απριλίου του 1967 μπήκε ο θεμέλιος λίθος του μοναστηριού που σήμερα δεσπόζει σε όλη την περιοχή. Στην αρχή κτίστηκε το καθολικό το  οποίο αφιερώθηκε στον “μαθητή της παρθενίας και της αγάπης τον Αγιο Ιωάννη τον Θεολόγο” ακολούθησε το κεντρικό κτίριο με 16 κελιά ,τράπεζα, μαγειρεία .Στις 24 Οκτωβρίου του 1967 εγκταστάθηκαν εδώ οι πρώτες μοναχές. Το 1972 το μοναστήρι αναγνωρίστηκε ως Ησυχαστήριου , δηλαδή ως νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου.

Από την πρώτη στιγμή ο Παίσιος στήριξε πνευματικά την αδελφότητα.

Το 1970 μετέφερε εκεί τα λείψανα του Αγίου Αρσενίου του Καππαδόκου. Αργότερα σε επιστολή προς την  ηγουμένη έγραψε: ” Ο,τι είχα ,νομίζω, σας το έδωσα με όλην μου την καρδιά μου, είτε γραπτά μαζί με τον Άγιο Πατέρα μου”.

Στην αρχή τα λείψανα τα τοποθέτησε  κάτω από την Αγία Τράπεζα ,αλλά μετά τα μετέφερε σ ένα κελί που ήταν κτισμένο πάνω στη δεξαμενή. Έγραφε δε στην ηγουμένη: “Το ταγκαλάκι( ο διάβολος) λύσσαξε για να κάνει κακό αλλά ο Χριστός, η Παναγία δεν θα αφήσουν να πάρει φωτιά η Σουρωτή.Στην δεξαμενή υπάρχει ένας πυροσβέστης του Χριστού.Να τον ειδοποιείς και να τον παρακαλείς”.

Στις 11 Φεβρουαρίου του1986 το Οικουμενικό Πατριαρχείο κατέταξε μετά των αγίων της Ορθόδοξης Εκκλησίας ” τον ιερομόναχον Αρσένιον τον επικαλούμενον Καππαδόκη”και όρισε να τιμάται η μνήμη του στις 10 Νοεμβρίου την ημέρα του θανάτου του.

Μετά την αναγνώριση από το Πατριαρχείο ο Παίσιος ζήτησε “να αποκτήσει ο άγιος το σπίτι του”.Ο ναός αποφασίσστηεκ να γίνει στην είσοδο του της μονής. Η ανέγερση άρχισε τον Μάιο του 1986.

Από τότε μέχρι σήμερα το ησυχαστήριο έχει εξελιχτεί σε έναν απο τους πλέον δημοφιλείς προορισμούς για δεκάδες χιλιάδες επισκέπτες από όλο τον κόσμο .Ο τάφος του Παίσιου , στο προαύλιο της μονής είναι εκείνο το σημείο όπου οι προσκηνυτές “αναζητούν έναν ζωντανό τόπο προσευχής”.

Τα φάρασα

Σήμερα στο χωριό Χωριστή της Δράμας δραστηριοποιείται ο σύλλογος φαρασιωτών Καππαδοκίας “ο Μέγας Βασίλειος”. Εδώ εγκατάσθηκαν το 1924  οι πρόσφυγες, όππως και στις γειτονικές περιοχές του Γαζώρου, Παλιαοχωρίου, Πετρούσας, Παρανεστίου και Χωριστής.

Εδώ ο σύλλογος προσπαθεί να κτίσει ένα ναό στη μνήμη του Παίσιου αλλά δεν υπάρχουν τα μέσα με αποτέλεσμα όλο το το κτήριο να παραμένει ημιτελές. Από το χωριό είχε περάσει ο Παίσιος τουλάχιστον δύο φορές όταν συγκέντρωνε στοιχεία για τη ζωή του αγίου Αρσενίου.

 

Εκδόσεις

 Η ζωή και το έργο του Παίσιου ,εκτός των μαρτυριών ,έγινε γνωστή σε όλο τον κόσμο από τις εκατοντάδες εκδόσεις που κυκλοφόρησαν και συνεχίζουν να κυκλοφορούν σε περισσότερες από 20 γλώσσες. Πολλές εκδόσεις έχουν γίνει από το Ησυχαστήριο της Σουρωτής. Είναι δε ο Παίσιος ο ορθόδοξος μοναχός για τον οποίο έχουν γραφεί τα περισσότερα βιβλία χωρίς καν έχει αναγνωριστεί ως όσιος ή Άγιος της Εκκλησίας.

Τα βιβλία για τον Παίσιο έχουν μεταφραστεί: στα αγγλικά, τα Γαλλικά ,τα Αλβανικά, τα Γερμανικά ,τα Αραβικά.

Αυτόνομες εκδόσεις έχουν γίνει  ή  θα γίνουν: στην Βουλγαρία, την Γεωργία, την Ιταλία, την Κορέα, την Ουγγαρία, την Πολωνία ,την Ρουμανία , τη Ρωσία ,την Ολλανδία, τη Σερβία, τη Σλοβακία, τη Φιλανδία κ.α 

Βιβλιογραφία:

Λορέντζο Ντιλέτο: Οδοιπορία στο Αγιο Ορος, το ημερολόγιο ενός ρωμαιοκαθολικού  μοναζού, Αθήνα , 2003.

Ιερομόναχου Ισαάκ : Βίος Γέροντος Παίσιου του Αγιορείτου, Αγιο Ορος 2009.

Κρίστοφερ Μέριλ : ταξίδι στον Αθω,Αθήνα 2005

Ενωμένη Ρωμιοσύνη : Ο Γέροντας Παίσιος ,Θεσσαλινίκη 2011.

Πρεσβύτερος Διονύσιος Τάτσης :

– Διηγήσεις για τον Γέροντα Παίσιο ,Κόνιτσα 2004.

-Υπαίθριο Αρχονταρίκι .καταγραφή Διδαχών του π.Παίσιου 1994 Ασπροβάλτα

-Γέγοντας Παίσιος ,βιογραφικά στοιχεία διδαχές ,επιστολές κείμενα , Κόνιτσα 1994.

-Ιερά Μονή Στομίου Κονίτσης ,Κόνιτσα 2008

-Ο ασκητής της Παναγούδας.Ασπροβάλτα 1997.

-Πνευματικός κώδικας Γέροντος Παίσιου,Κόνιτσα 2008

-Σύγχρονον Γεροντικόν .Κόνιτσα 2013.

Ιερό Ησυχαστήριο Ευαγγελιστής Ιωνάννης Θεολόγος: Γέροντος Παίσιου Επιστολές. Σουρωτή 2010.

-Ιερόν Ησυχαστήριον “Ευαγγελιστής Ιωάννης Θεολόγος ,Σουρωτή Θεσσαλονίκης 2010.

Ι.Μ.Χατζηφώτης : Το προσκήνυμα στον Αθω του Σιλελιανού και του Καζαντζάκη (Σαράντα μέρες του 1914) Αθήνα 1997.

Νικόλαςο Ζουρνατζόγλου : Μαρτυρίες Προσκηνυτών ,Γέροντας Παίσιος ο Αγιορείτης 1924-1994.Θεσσαλονίκη 2012.(δεύτερος τόμος).

Γκράχαμ Σπήκ: Αγιον Ορος ,ανανέωση στο περιβόλι της Παναγιάς, Αθήνα 2005.

Σωτήρη Καδά ,αρχαιολόγου.

Το Αγιον Ορος Αθήνα 2008.