Τιμόθεος επίσκοπος Ευρίπου
Όσιος Τιμόθεος (κατά κόσμον Τάσος Καλαμιώτης) γεννήθηκε το 1510 στον Κάλαμο Αττικής . Ο πατέρας του, που ήταν ιερέας της περιοχής, δίδαξε στον Τιμόθεο τα πρώτα του γράμματα και μαζί με την μητέρα του ενέπνευσαν την πίστη του στο χριστιανισμό. Όταν μεγάλωσε λίγο, οι γονείς του αποφάσισαν να τον στείλουν σε σχολεία στην Αθήνα, ώστε να λάβει την καλύτερη δυνατή μόρφωση. Δάσκαλός του, υπήρξε και ο τότε επίσκοπος Ωρεού της Βόρειας Εύβοιας, ο οποίος διακρίνοντας την έφεση του Αγίου στα γράμματα, αποφάσισε να χρηματοδοτήσει όλες του τις σπουδές.
ο Τιμόθοες τελείωσε με τις σπουδές του, πήγε στην Βόρεια Εύβοια και έμεινε κοντά στον Επίσκοπο Ωρεού, ο οποίος αρχικά τον έκανε γραμματέα του.
από μερικά χρόνια εκάρη μοναχός, λαμβάνοντας το μοναχικό όνομα Τιμόθεος από τον ίδιο επίσκοπο, και πολύ γρήγορα χειροτονήθηκε διάκος και πρεσβύτερος. Όταν ο επίσκοπος εκοιμήθη, τον διαδέχθηκε στον θρόνο του, μα σε σύντομο χρονικό διάστημα χειροτονείται μητροπολίτης Ευρίπου με έδρα τη Χαλκίδα. Ως Μητροπολίτης, ο Τιμόθεος, στάθηκε δίπλα τόσο στους χριστιανούς, όσο και στους αλλόθρησκους Τούρκους και Εβραίους. Έτσι, από τα πρώτα χρόνια της δράσης του, είχε γίνει αγαπητός και με την καλοσύνη του και τη διδασκαλία του έπεισε πολλούς Τούρκους να αλλαξοπιστήσουν.
τότε Σουλτάνος, όμως, Σελίμ ο Β’, έβγαλε διάταγμα να μετατραπούν σε τζαμιά κάποιοι χριστιανικοί ναοί. Όπως, ήταν φυσικό, ο Τιμόθεος αντέδρασε έντονα στον ντόπιο πασά, δηλώνοντάς του, πως δεν θα επιτρέψει να εφαρμοστεί το σουλτανικό διάταγμα. Τότε, ο πασάς, κήρρυξε τον μητροπολίτη Τιμόθεο, εχθρό της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, σχεδιάζοντας ακόμα και τη δολοφονία του. Οι Τούρκοι της περιοχής, καθώς και η κρυπτοχριστιανή σύζυγος του πασά, φυγάδευσαν τον Τιμόθεο, δίνοντάς του ένα μεγάλο χρηματικό ποσό.
, λοιπόν, ο Τιμόθεος κατά το έτος 1572, με τη συνοδεία δύο κληρικών, εγκαταλείπει την Εύβοια και επιστρέφει στη γενέτειρά του, όπου έμεινε για λίγο καιρό στη μονή Κολολιβαδίου.
ήττα των Τούρκων στη ναυμαχία της Ναυπάκτου, είχε ως αποτελέσμα να αυξηθούν οι διωγμοί εναντίον των χριστιανών και κατ’ επάκταση του εξόριστου Τιμόθεου. Ο πασάς της Χαλκίδας έδωσε διαταγή να τον βρουν και να τον συλλάβουν, μα ο Άγιος πρόλαβε και κρύφτηκε στο “Όρος Αμώμων”, το γνωστό Πεντελικό Όρος, σε ένα ασκητήριο. Εκεί μέσα σε λίγα χρόνια συγκεντρώθηκαν και άλλοι μοναχοί που θέλησαν να μείνουν κοντά του. Ο Τιμόθεος, όμως, επιθυμούσε την μοναχικότητα και αποφάσισε να ιδρύσει ένα δικό του ησυχαστήριο. Έψαξε σε όλη την περιοχή για να βρει ένα κατάλληλο μέρος, έτσι μια μέρα βρέθηκε σε ένα σημείο του βουνού, όπου βρήκε την εικόνα της Παναγίας της Γλυκοφιλούσας. Εκεί, λοιπό, αποφάσισε να χτίσει τη μονή, η οποία θα ήταν αφιερωμένη στην κοίμηση της Θεοτόκου(Ιερά Μονή Πεντέλης). Το χτίσιμο της μονής ξεκίνησε το 1576 και τέλειωσε το 1578. Ο Τιμόθεος, παρέμεινε στη μονή για 5 χρόνια, ώσπου να την οργανώσει. Στη συνέχεια, αποσύρθηκε σε ένα κτήμα που αγόρασε στο Γέρακα.
επόμενα χρόνια επισκέφτηκε πολλά μοναστήρια και ησυχαστήρια, χωρίς να μένει, όμως για μεγάλο χρονικό διάστημα σε αυτά. Το 1580, πήγε στη σκήτη του Αγίου Γεωργίου Βραυρώνας, όπου φιλοτεχνήθηκε τις τοιχογραφίες και έχτισε καινούργια κελιά Στην Βραυρώνα συνέβη και το γνωστότερο θαύμα του Αγίου Τιμοθέου, όταν κάποιοι πειρατές απήγαγαν τα παιδιά μιας Οθωμανής. Ύστερα από δική του παρέμβαση, τα παιδιά αφέθηκαν ελεύθερα, με τρόπο θαυμαστό. Η μητέρα τους για να τον ευχαριστήσει του χάρισε ένα μεγάλο κομμάτι γης από τα κτήματά της. Οι υπόλοιποι γαιοκτήμονες,όμως, της περιοχής στράφηκαν εναντίον του, φοβούμενοι τον πολλαπλασιαμό των κτημάτων του. Έτσι, για μια ακόμα φορά, ο Άγιος Τιμόθεος, αναγκάστηκε να εγκαταλέιψει το μέρος που ζούσε, και αυτή τη φορά να εγκατασταθεί στο νησί Κέα. Εκεί, έγινε λειτουργός στη Μονή του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου, που ως τότε ήταν εγκατελειμένη. Τα καλοκαίρια, μεταφερόταν στο σπήλαιο του Λούρου,όπου και εκοιμήθη στις 16 Αυγούστου του 1590, σε ηλικία 80 ετών. Η τίμια κάρα του Αγίου, σώζεται έως και σήμερα στην Ιερά Μονή Πεντέλης, όπου θεωρείται κτήτορας και προστάτης της. Ναοί αφιρωμένοι στον Άγιο Τιμόθεο, υπάρχουν στην Χαλκίδα, την Κέα και στην Γαργηττό Αττικής. Η μνήμη του τιμάται κάθε χρόνο στις 16 Αυγούστου.
Μιχαήλ Πακνανάς ο κηπουρός
Άγιος νεομάρτυς Μιχαήλ Πακνανάς(ή Μπακνανάς) γεννήθηκε γύρω στα 1750 μ. Χ. στην Αθήνα, από ευσεβείς γονείς και έζησε στη συνοικία της Βλασσαρούς, η οποία βρισκόταν κάτω από την Ακρόπολη, στο σημερινό χώρο της Αρχαίας αγοράς. Επειδή, οι γονείς του ήταν πολύ φτωχοί, ο Άγιος Μιχαήλ έμεινε αγράμματος και από πολύ μικρή ηλικία αναγκάστηκε να ακολουθήσει το επάγγελμα του πατέρα του και να γίνει κηπουρός.
μέρα, κατά το έτος 1770 ή 1771 μ.Χ. καθώς επέστρεφε στην Αθήνα, από κάποιο χωριό, όπου είχε πάει για να εργαστεί,συνελήφθη από Τούρκους φύλακες, με την ψευδή κατηγορία πως κουβαλούσε μπαρούτι για τους Έλληνες επαναστάτες. Αφού τον φυλάκισαν, τον οδήγησαν τον κριτή, ο οποίος και αποφάσισε το θάνατό του, εκτός αν δεχόταν να απαρνηθεί την πίστη του και να γίνει μουσουλμάνος. Ο Άγιος Μιχαήλ, όμως, χωρίς να πτοηθεί από τις απειλές του κριτή, αρνήθηκε να αλλαξοπιστείσει, λέγοντας σύμφωνα με την παράδοση: “ Δεν τουρκεύω”. Έτσι, καταδικάστηκε σε θάνατο και οδηγήθηκε στον τόπο της εκτέλεσής του. Στην αρχή, ο δήμιος χτύπησε τον Άγιο με ανεστραμμένο το ξίφος του στο λαιμό, με σκοπό να τον εκφοβίσει. Ο Άγιος, όμως, χωρίς να χάσει το θάρρος του είπε: “ Χτύπα για την πίστη”. Ο δήμιος, προσπαθώντας για δέυτερη φορά να τον μεταπείσει, τον πλήγωσε με το μαχαίρι στον τράχηλο, μα και πάλι ακούστηκαν από το στόμα του Αγίου τα ίδια λόγια: “ Χτύπα για την πίστη”. Έτσι, ο δήμιος αποκεφάλισε τον Άγιο Μιχαήλ.
μοναδικό παρεκκλήσιο στην Αθήνα, που είναι αφιερωμένο στον Άγιο Μιχαήλ Πακνανά, βρίσκεται στον ιερό ναό Αναλήψεως του Κυρίου, στο Νέο κόσμο, όπου σύμφωνα με την παράδοση, εκεί βρίσκονταν οι κήποι του Αγίου.
να σημειώσουμε, πως στην πρώτη κολόνα του Ολυμπίου Διός στην Αθήνα βρίσκεται το ακόλουθο επιγραφικό χάραγμα: “1771 9 ιουλίου αποκεφαλίσθη ο Πακνανάς Μιχάλης”.
Άγιος Μιχαήλ το 2003 ανακηρύχθηκε προστάτης των διαιτολόγων και διατροφολόγων. Στην περιοχή Νέος Κόσμος, ένας από τους κεντρικότερους δρόμους φέρει το όνομά του, όπως και η αντίστοιχη στάση του τραμ. Η μνήμη του τιμάται κάθε χρόνο στις 9 Ιουλίου.
Άγιος Ανάκλητος, πάπας Ρώμης
τον 1ο αιώνα μ. Χ. στην τότε, ειδωλολατρική Αθήνα και ο πατέρας του, φαίνεται να ήταν φιλόσοφος. Ο Άγιος Ανάκλητος, υπήρξε ο πρώτος Έλληνας επίσκοπος Ρώμης και χειροτονήθηκε το 76 ή 79 μ.Χ., φέροντας το λατινικό όνομα Κλείτος. Το 88 μ. Χ. ο Άγιος Ανάκλητος βρήκε μαρτυρικό θάνατο.
με την λατινική παράδοση, ο Άγιος ετάφη στο χώρο, όπου χτίστηκε αργότερα η Βασιλική του Αγίου Πέτρου. Η Ορθόδοξη εκκλησία τιμά την μνήμη του στις 26 Απριλίου, ενώ η Καθολική στις 13 Ιουλίου.
Άγιος Υγίνος (ή υγιεινός ο φιλόσοφος)
Άγιος Υγίνος γεννήθηκε στην Αθήνα και ήταν φιλόσοφος. Η ακριβής ημερομηνία γεννήσεώς του δεν έιναι γνωστή όπως και τα περισσότερα στοιχεία από το βίο του.
πάπας Ρώμης το 136 μ .Χ και σύμφωνα με την παράδοση, κατά τα χρόνια της δράσης του, καθόρισε διάφορα προνόμια του κλήρου, καθώς και τις βαθμίδες τις εκκλησιαστικής ιεραρχίας. Μαρτύρησε το 140 μ. Χ. , επί αυτοκράτορα Αντωνίνου Πίου. Ο τάφος του Αγίου βρίσκεται στο Βατικανό κοντά στον τάφο του Αγίου Πέτρου. Η μνήμη του τιμάται κάθε χρόνο στις 11 Ιανουαρίου.
12. Αριστείδης μάρτυς, ο φιλόσοφος
το 2ο αιώνα μ. Χ. στην Αθήνα, και προερχόταν από πλούσια οικογένεια. Σπούδασε από μικρός κλασσική φιλοσοφία, στην Φιλοσοφική σχολή Αθηνών, μελετώντας ιδιαιτέρως το Νεοπλατωνισμό. Παρόλο που εκείνη την περίοδο, όλοι σχεδόν οι Αθηναίοι ήταν ειδωλολάτρες, ο Αριστείδης ασπάστηκε το χριστιανισμό, επηρεασμένος από τους πρώτους χριστιανούς των Αθηνών, Άγιο Ιερόθεο και Άγιο Διονύσιο Αρεοπαγίτη, των οποίων υπήρξε και μαθητής.
φιλόσοφος Αριστείδης, συνέγραψε το πρώτο απολογητικό έργο, με τίτλο “ Περί Θεοσεβείας”, με το οποίο υπερασπίστηκε τους διωγμένους χριστιανούς. Πιο συγκεκριμένα, με αυτό το έργο, θέλησε να αποδείξει την ορθότητα της χριστιανικής πίστης και του Ευαγγελίου, μα και να καταδικάσει την αδικιολόγητα σκληρή στάση της Ρωμαϊκής αυτοκρατόριας εναντίον των χριστιανών. Το κείμενο του μάρτυρα Αριστείδη, αποτέλεσε πρότυπο απολογητικού έργου και επηρέασε αρκετούς μεταγενέστερους απολογητές, οι οποίοι βασίστηκαν σ αυτό για να γράψουν τις δικές τους απολογίες.
τότε ρωμαίος αυτοκράτορας Αδριανός, όπως ήταν φυσικό, εξοργίστηκε με την παρουσία αυτού του έργου και κάλεσε τον Αριστείδη στη Ρώμη, για να απολογηθεί. Ο μάρτυς όταν γύρισε στην Αθήνα, συνέχισε να κηρύττει υπέρ του χριστιανισμού και τελικά συνελήφθη από τους ρωμαίους, οδηγήθηκε στην αρχαία αγορά, όπου και θανατώθηκε δια απαγχονισμού στις 13 Σεπτεμβρίου το 120 μ. Χ, ή το 134 μ. Χ. Ναοί αφιερωμένοι στον Άγιο Αριστείδη, υπάρχουν στην Κρήτη, στη Ρούμελη, στο Καρπενήσι, στη Φθιώτιδα, στη Σαντορίνη και την Τήνο. Η Εκκλησία τιμά τη μνήμη του στις 13 Σεπτεμβρίου.
Άγιος Σίξτος
Άγιος Σίξτος ή Ξυστός (που σήμαινε γυαλισμένος) γεννήθηκε στην Αθήνα κατά τον 3ο αιώνα μ. Χ. και ανήκει στους πρωτομάρτυρες της Εκκλησίας. Όταν το 253 μ. Χ. , ο τότε πάπας Ρώμης, Άγιος Στέφανος, βρήκε μαρτυρικό θάνατο, ο Άγιος Σίξτος τον διαδέχτηκε. Σύμφωνα με το βιβλίο παπών Ρώμης, ο Άγιος Σίξτος, την περίοδο της δράσης του, ασχολήθηκε κυρίως, με την αποκατάσταση των σχέσεων, μεταξύ των αφρικανικών και των ανατολικών Ορθόδοξων Εκκλησιών, οι οποίες είχαν διαταραχθεί με αφορμή το ζήτημα του βαπτίσματος των αιρετικών.
την περίοδο των διωγμών του αυτοκράτορα Βαλεριανού, ο Άγιος Σίξτος, προβλέποντας κατά κάποιο τρόπο την καταστροφή που πλησίαζε, διέταξε τον αρχιδιάκονό του Λαυρέντιο, να κρύψει όλα τα πολύτιμα σκεύη της εκκλησίας της Ρώμης. Οι προβλέψεις του Αγίου, βγήκαν αληθινές, καθώς ο αυτοκράτορας, μετά από λίγο καιρό, κάλεσε τον Σίξτο και τον διέταξε να απαρνηθεί την πίστη του. Ο Άγιος, αρνήθηκε και ο Βαλεριανός διέταξε τον αποκεφαλισμό του το 257 μ . Χ ή το 258. Μαρτυρικό θάνατο είχε και ο αρχιδιάκονος του Αγίου, ο οποίος δεν αποκάλυψε που είχε κρύψει τα πολύτιμα σκεύη της Εκκλησίας της Ρώμης. Το σώμα του Αγίου Σίξτου, ενταφιάστηκε από τον Άγιο Ιππόλυτο, ο οποίος, ύστερα από αυτή του την πράξη, εξόργισε τους Ρωμαίους, οι οποίοι αποφάσισαν τη θανάτωσή του. Η Εκκλησία τιμά τη μνήμη και των τριών αγίων την ίδια ημέρα, στις 10 Αυγούστου.
Αγία Δαρεία και Άγιος Χρύσανθος
μάρτυρες Δαρεία και Χρύσανθος έζησαν τον 3ο αιώνα μ. Χ., κατά την περίοδο του βασιλιά Νουμεριανού (243-284 μ. Χ. ). Η Αγία Δαρεία, ήταν Αθηναία ειδωλολάτρισσα και εστιάδα (παρθένα, ιέρεια της θεάς Εστίας). Ο Άγιος Χρύσανθος καταγόταν από την Αλεξάνδρεια και προερχόταν και αυτός από ειδωλολατρική οικογένεια. Ο Χρύσανθος, όμως, πίστεψε στο χριστιανισμό και βαπτίστηκε χριστιανός, προκαλώντας την οργή του πατέρα του, Πολέμονα, ο οποίος τον φυλάκισε με σκοπό να τον μεταπείσει. Ο Πολέμονας, βλέποντας πως δεν είχε κανένα αποτέλεσμα η φυλάκιση του γιου του, αποφάσισε να τον παντρέψει με το ζόρι με την, τότε, ειδωλολάτρισσα, Δαρεία. Ο γάμος αυτός, όμως, είχε αντίθετα αποτελέσματα, καθώς ο Χρύσανθος έκανε τη Δαρεία να πιστέψει και αυτή στο χριστιανισμό και να βαπτιστεί και αυτή χριστιανή. Όταν αυτό, έγινε γνωστό στην τοπική κοινωνία, καταγγέλθηκαν και οδηγήθηκαν στον ύπαρχο Κελερίνο, ο οποίος τους παρέδωσε στον Κλαύδιο, τον διοικητή του τάγματος, με σκοπό να τους βασανίσει. Για αρκετές μέρες ο Κλαύδιος, μαζί με τους στρατιώτες βασάνιζαν με φρικτούς τρόπους το νεαρό ζευγάρι, χωρίς όμως κανένα αποτέλεσμα. Οι δύο μάρτυρες, υπέμεναν με θάρρος τα βασανιστήρια, κατορθώνοντας με αυτό τον τρόπο να επηρεάσουν ακόμα και τον ίδιο βασανιστή τους, ο οποίος ζήτησε από τον Χρύσανθο να βαπτίσει χριστιανούς, αυτόν, την γυναίκα του Ιλαρία και τα δυο του παιδιά, Ιάσονα και Μαύρο. Η οικογένεια του Κλαυδίου, μετά από αυτή την πράξη, βρήκε μαρτυρικό θάνατο.
283 μ. Χ. οι Άγιοι Δαρεία και Χρύσανθος, θάφτηκαν ζωντανοί σε ένα λάκκο, όπου βρήκαν και μαρτυρικό θάνατο. Η μνήμη και των δύο τιμάται στις 19 Μαρτίου.
Άγιος Μηνάς ο καλλικέλαδος και Άγιος Ερμογένης
Άγιος Μηνάς, γεννήθηκε στην Αθήνα στις αρχές του 4ου αιώνα (μάλλον το 311 μ. Χ), τα χρόνια του αυτοκράτορα Μαξιμίνου του Β. Προερχόταν από ειδωλολατρική οικογένεια και από μικρός έλαβε σημαντική μόρφωση, σπουδάζοντας δίπλα σε σπουδαίους φιλόσοφους της εποχής. Στη συνέχεια, επιδόθηκε στη μελέτη χριστιανικών συγγραμμάτων, με αποτέλεσμα να ασπαστεί το χριστιανισμό και να βαπτιστεί χριστιανός. Τα επόμενα χρόνια της ζωής του, ασχολήθηκε, κυρίως με την ιεραποστολή και το κήρυγμα. Ήταν εξαιρετικός ρήτορας και χειριστής του λόγου, για αυτό και ονομάστηκε καλλικέλαδος. Παράλληλα, στην Αλεξάνδρεια, είχε ξεσπάσει εμφύλιος μεταξύ των κατοίκων της πόλεως και ο αυτοκράτορας Μαξιμίνος, αγνοώντας την χριαστιανική ταυτότητα του Μηνά, αποφάσισε να τον διορίσει έπαρχο της Αλεξάνδρειας, ώστε να λυθεί το πρόβλημα. Ο Άγιος Μηνάς, πράγματι, κατάφερε να καταστείλλει την επανάσταση, μα ταυτόχρονα άρχισε να στηρίζει τους χριστιανούς της περιοχής. Μετά από λίγο καιρό, όμως, ο Μαξιμινός, διέταξε τον Άγιο Μηνά, να προχωρήσει σε διωγμό τον χριστιανών της Αιγύπτου και επαναφορά των ειδώλων. Ο Άγιος, όχι μόνο αψήφησε την εντολή του αυτοκράτορα, αλλά παρότρυνε τους χριστιανούς να εξεργεθούν και να υπερασπιστούν την πίστη τους. Όταν ο Μαξιμίνος αντιλήφθηκε την “ προδοσία” του επάρχου Μηνά, αποφάσισε τη φυλάκιση και αντικατάστασή του από τον Αθηναίο Ερμογένη. Ο νέος έπαρχος, Ερμογένης, διέταξε τους στρατιώτες του να βασανίσουν σκληρά τον Άγιο Μηνά και να τον αφήσουν να πεθάνει μέσα στο κελί του. Όταν μετά από μέρες, και σίγουροι πως έχει πεθάνει,οι στρατιώτες άνοιξαν το κελί, μα ο Άγιος Μηνάς, όχι μόνο ήταν ζωντανός, αλλά και είχαν θεραπευτεί, ως εκ θαύματος, όλες του οι πληγές. Ο Ερμογένης, μη μπορώντας να πιστέψει σε αυτό που έβλεπε, ρώτησε τον Άγιο Μηνά με ποιό τρόπο θεραπεύτηκε και ο Άγιος απάντησε: “ «Εάν γαρ και πορευθώ εν μέσω σκιάς θανάτου ου φοβηθήσομαι κακά ότι συ μετ΄ εμού ει Κύριε» (Αν αντικρίσω το θάνατο, δε θα φοβηθώ μήπως πάθω κακό, διότι συ είσαι μαζί μου Κύριε). Ο Ερμογένης, ακούγοντας, αυτά τα λόγια, συγκινήθηκε και αποφάσισε να βαπτιστεί και αυτός χριστιανός, μαζί και με άλλους κατοίκους της πόλης. Ο Μαξιμίνος, διέταξε τον αποκεφαλισμό και των δύο τους και την εξαφάνιση τον λειψάνων τους. Παρ’ όλα αυτά, τμήματα των λειψάνων, βρέθηκαν αργότερα και φυλάσσονται έως και σήμερα στη μονή Λειμώνος Λέσβου, στη μονή Δοχειαρίου Αγίου Όρους, στην Ιερά μητρόπολη Φθιώτιδος και στο μουσείο Μπενάκη.
Άγιος Μηνάς, θεωρείται προστάτης της Ελευθερούπολης, στην Καβάλα, καθώς και προστάτης των δημοσιογράφων. Η μνήμη των Αγίων,Μηνά και Ερμογένη, τιμάται κάθε χρόνο στις 10 Δεκεμβρίου.
