Tου π. Αντώνιου Χρήστου
Αγαπητοί μου αναγνώστες, άλλα είχαμε σκοπό να γράψουμε στο άρθρο μας αυτή την εβδομάδα (για τον Ευαγγελιστή Λουκά), αλλά οι τρέχουσες τραγικές Εκκλησιαστικές εξελίξεις, με το θέμα της Ουκρανίας και την επίσημη απόφαση της Εκκλησίας της Ρωσίας να διακόψει την κοινωνία της με το Οικουμενικό Πατριαρχείο (σήμερα Δευτέρα 15 Οκτωβρίου 2018 που γράφονται αυτές οι γραμμές) μας αναγκάζουν εκ των πραγμάτων, να αλλάξουμε τη θεματολογία μας.
Υπενθυμίζουμε ότι δεν είναι μόνο η σύγκρουση της Εκκλησίας της Κωνσταντινουπόλεως με τη Μόσχα, που θεωρούν και οι δύο την εκκλησιαστική δικαιοδοσία του εδάφους της Ουκρανίας ως δική τους. Υπάρχει ακόμη και η διακοπή της Κοινωνίας, εδώ και δύο περίπου χρόνια, του Πατριαρχείου της Αντιοχείας με το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων, για την κοινή διεκδίκηση της περιοχής του Κατάρ. Τόσο η Αντιόχεια όσο και τα Ιεροσόλυμα θεωρούν πως η εκκλησιαστική της δικαιοδοσίας της περιοχής είναι δική τους (άσχετα ότι οι πλειοψηφία των κατοίκων είναι Μουσουλμάνοι!!!).
Το συμπέρασμα και των δυο περιπτώσεων-συγκρούσεων, είναι οι εδαφικές διαφωνίες ή καλύτερα στην εκκλησιαστική γλώσσα, αμφισβητήσεις γιατις κανονικές δικαιοδοσίες των πατριαρχικών θρόνων και όχι θέματα πίστεως, όπως συνήθως συνέβαινε και δικαιολογούσε εν μέρη τα εκκλησιαστικά σχίσματα, κυρίως στο παρελθόν.
Σημασία έχει πάντως, ότι τόσο στο εσωτερικό, όσο κυρίως στο εξωτερικό (με την έννοια εκτός της Ορθοδοξίας) η εικόνα της Ορθόδοξης Εκκλησίας και η ενότητά της έχει πληγεί, ας ελπίσουμε μονάχα να είναι μια σύντομη πειρασμική κακή παρένθεση και όχι κάτι παγιωμένο που θα πλήξει την ενότητα, ανεπανόρθωτα στο μέλλον. Λέγαμε πολλές φορές και χρησιμοποιούσαμε τις Προτεσταντικές παραφυάδες ή τους Παλαιοημερολογίτες, ως παραδείγματα προς αποφυγή και κινδυνεύουμε να τους μοιάσουμε και μάλιστα να τους ξεπεράσουμε! Αυτό από μόνο τους λέει πολλά, γι’ αυτούς κυρίως που οδήγησαν την κατάσταση ως εδώ, και νόμισαν ότι το Αναστημένο σώμα Του Χριστού, η Αγία Εκκλησία, τους ανήκει και μάλιστα θα μπορούν να στήσουν «παιχνίδια» θρησκευτικοπολιτικής επιρροής και πεδίο αντιπαράθεσης ψυχροπολεμικής!
Να ξεκαθαρίσουμε ότι το άρθρο μας, δεν γράφεται για να πάρει θέση, ποιος έχει δίκιο και ποιος άδικο σε αυτή την κατάσταση. Εχουν γραφτεί άλλωστε τόσα πολλά, και το όριο των 800 περίπου λέξεων που έχουμε στη διάθεσή μας, δεν αρκεί καν να αναφερθεί στην κάθε πλευρά, τα επιχειρήματά της και τις διαφορετικές οπτικές γωνίες, ερμηνείας των γεγονότων. Αυτό που θέλουμε απλά να επισημάνουμε, είναι ότι αυτές οι καταστάσεις δεν είναι πρωτόγνωρες στην Εκκλησία, αλλά αν ανατρέξουμε στην πλούσια και ογκωδέστατη Εκκλησιαστική ιστορία, θα δούμε ότι υπάρχουν ήδη από την αποστολική και μετά αποστολική εποχή, σχίσματα και ταραχές, αλλά και προσπάθειες θεραπείας και αποκαταστάσεως της ενότητας και της αγάπης.
Οπως γράψαμε και στον τίτλο μας, θα παρουσιάσουμε με συντομία δύο κείμενα για το θέμα, τα οποία λες και μιλούν για το σημερινό θέμα ακριβώς, αν και γράφτηκαν 20 και 16 αιώνες αντίστοιχα, πριν. Αν ανοίξουμε την Καινή Διαθήκη, θα διαβάσουμε από τον Απόστολο Παύλο, στην Α’ Επιστολή προς Κορινθίους και τα εξής: «Παρακαλώ δε υμάς, αδελφοί, διά του ονόματος του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, ίνα το αυτό λέγητε πάντες, και μη η εν υμίν σχίσματα, ήτε δε κατηρτισμένοι εν τω αυτώνοί και εν τη αυτή γνώμη εδηλώθη γαρ μοι περί υμών, αδελφοί μου, υπό των Χλόης ότι έριδες εν υμίνεισι. λέγω δε τούτο, ότι έκαστος υμών λέγει· εγώ μεν ειμι Παύλου, εγώ δε Απολλώ, εγώ δε Κηφά, εγώ δε Χριστού» (Α’Κορ. 1,10-13).
Το παραθέτουμε και σε μετάφραση: «Σας παρακαλώ δε, αδελφοί μου, στο όνομα και εξ ονόματος του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού να είσθε όλοι ομόφωνοι και να λέγετε σαν από μια καρδία, την ίδια ομολογία της πίστεώς σας και να μη υπάρχουν μεταξύ σας σχίσματα και διαιρέσεις, αλλά να είσθε συγκρατημένοι, κατηρτισμένοι και ενωμένοι μεταξύ σας με τα αυτά φρονήματα και με την αυτήν γνώμη. Διότι-σας το καθιστώ αυτό γνωστόν-μου αναφέρθηκε από τους οικιακούς και συγγενείς της Χλόης για σας, αδελφοί μου, ότι υπάρχουν μεταξύ σας αντιθέσεις και φιλονικίες. Εννοώ δε τούτο, ότι ο καθένας από σας, θέλω να παρουσιάσει ανώτερο τον εαυτόν του από τους άλλους, λέγει· “εγώ μεν είμαι του Παύλου μαθητής”. Άλλος λέγει· “εγώ είμαι του Απολλώ”. και άλλος· “εγώ είμαι μαθητής του Κηφά”, και άλλος· “εγώ είμαι μαθητής του Χριστού”. Εχει, λοιπόν, διαιρεθεί ο Χριστός και η Εκκλησία του εις κόμματα και εις μερίδας; Ερωτώ ειδικότερα σας, που διαλαλείτε και λέγετε ότι είσθε του Παύλου· μήπως ο Παύλος σταυρώθηκε. προς χάριν σας, δια να λάβετε την σωτηρία; Η μήπως έχετε βαπτισθεί στο όνομα του Παύλου»;
Το δεύτερο κείμενο είναι απόσπασμα, αντλημένο από ΙΑ’ Ομιλία του αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου, στην προς Εφεσίους Επιστολή (εκδόσεις ΕΠΕ, τόμος 20, σελ. 705-715): «Διότι δύο τρόποι αποκοπής από το σώμα της Εκκλησίας υπάρχουν· ο ένας, όταν ψυχράνουμε την αγάπη, ο δεύτερος δε, όταν τολμήσουμε πράγματα που είναι ανάξια να γίνονται σ’ εκείνο το σώμα… Τίποτε δεν θα μπορέσει να διαιρέσει τόσο εύκολα την Εκκλησία, όσον η φιλαρχία˙ τίποτε δεν παροξύνει τόσον τον Θεόν, όσον το να διαιρεθεί η Εκκλησία. Και αν ακόμη έχουμε πράξει άπειρα καλά, δεν θα καταδικασθούμε λιγότερο από αυτούς οι οποίοι διαμέλισαν το σώμα του, εμείς οι οποίοι διαιρούμε το εκκλησιαστικό πλήρωμα. … Κάποιος δε άγιος άνδρας είπε κάτι το οποίον φαίνεται ότι είναι τολμηρό, πλην όμως το είπε. Ποιο είναι δε αυτό; Ούτε το αίμα του μαρτυρίου ημπορεί να εξαλείψει αυτή την αμαρτία…».
Αντιλαμβανόμαστε λοιπόν την ευθύνη! Ας κάνουμε όλοι μας, προσευχή για ενότητα για να επιστρέψουν όλα τα πράγματα στην αρχική τους κατάσταση. Αμήν!
