Σημαντικές επίσης είναι οι πληροφορίες του Αρχείου Προφορικής Παράδοσης του Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών για τη τελετουργική συμμετοχή των μουσουλμάνων στο προσκύνημα, με στόχο την επίτευξη της θαυματουργικής ίασης και τον προσπορισμό της ευλογίας: «…οι Τούρκοι πίστευαν στη θεραπευτική ιδιότητα του αγιάσματος, που ήταν στην εκκλησία του οσίου Ιωάννου του Ρώσου. Έφερναν τους αρρώστους τους να νιφτούν εκεί, καθώς και τα παιδιά τους που είχαν πυρετό, κεφαλόπονο, ματόπονο κ.λπ. Το νερό του αγιάσματος το έλεγαν ‘σιφά σουγιού’ (ιαματικό νερό)» (Ευστάθιος Χατζηευθυμιάδης). Και συνεχίζει σχετικά ο ίδιος πληροφορητής: «Οι Τούρκοι έτρεφαν πίστη και σέβας στον όσιο Ιωάννη το Ρώσο, τον άγιο του χωριού μας. Όταν αρρώσταινε κανένα πρόβατο ή καμιά αγελάδα τους, παρακαλούσαν τον όσιο να τα θεραπεύσει. Γι’ αυτό το σκοπό του έταζαν καϊμάκι και μελισσοκέρι … τον όσιο Ιωάννη τον αποκαλούσαν οι Τούρκοι ‘κιολέ Γιουβάν’, δηλ. ο αιχμάλωτος, ο δούλος Ιωάννης. Το έλεγαν αυτό, γιατί ο όσιος ήταν Ρώσος αιχμάλωτος στο Ρωσοτουρκικό πόλεμο, την εποχή του αυτοκράτορα Πέτρου του Μεγάλου. Οι Τούρκοι έπαιρναν από το βαμπάκι που ήταν επάνω στο λείψανο του οσίου κι έτριβαν μ’ αυτό πονεμένα σημεία του κορμιού τους για να γίνουν καλά».
Ακολουθούν μάλιστα ιδιαίτερα ενδιαφέρουσες τελετουργικές λεπτομέρειες: «Το σκουφί, το μαξιλάρι και η ζώνη του οσίου γιάτρευαν κάθε πόνο. Τούτα τα κτήματα του θεραπευτή τα κουβαλούσαν στους διάφορους αρρώστους και όλοι γινόντουσαν καλά. Και το βαμβάκι του λειψάνου του έγειανε. Ήταν φορές που χάριζαν τον άρρωστο στον όσιο. Σαν γινότανε καλά τον ξαγόραζαν με λειτουργία. Μπρος στο κατώφλι του ιερού στέκουνταν μ’ ένα χαλκά περασμένο στο λαιμό, ο άρρωστος που έγειανε. Στο τέλος της Λειτουργίας μπρος στο Λείψανο του οσίου του’ βγαζε ο παπάς το χαλκά και οι συγγενείς δίνανε άφθονα τα δώρα του θεραπευτή αγίου» (Έλισ. Ισαακίδου).
Εδώ η μετάδοση της θείας δύναμης δια των αντικειμένων που ακούμπησαν το ιερό λείψανο, μια πρακτική συνηθισμένη στην λαϊκή μαγικοθρησκευτική ιαματική πρακτική, συνδέεται με την τελετουργία της προσωπικής δέσμευσης του ασθενούς που θεραπευόταν, του «σκλαβώματός» του στον άγιο και της τελετουργικής επίσης λύσης της δέσμευσης αυτής, η οποία είναι γνωστή και από άλλους ελληνικούς τόπους, ως μορφή προσωπικής αφιερωματικής δέσμευσης.
Μάλιστα, το 1960 ο Ευστάθιος Χατζηευθυμιάδης διηγήθηκε μια ενδιαφέρουσα περίπτωση διατήρησης της λαϊκής λατρευτικής μνήμης του αγίου και του λειψάνου του, σε μουσουλμάνους κατοίκους του Προκοπίου της Καππαδοκίας, οι οποίοι τριανταπέντε χρόνια μετά την έξοδο και την μετοικεσία των Ορθοδόξων από το χωριό τους συνέχιζαν να επιθυμούν να προσευχηθούν στον άγιο, υποβάλλοντάς του τα αιτήματά τους.
Ανάλογες είναι οι πληροφορίες και για την κύρια πανήγυρη του αγίου στο Προκόπι της Καππαδοκίας, στις 27 Μαΐου κάθε χρονιάς, κατά την οποία συνέρρεε εκεί πλήθος κόσμου από την ευρύτερη περιοχή, και κυρίως από τους οικισμούς και τα χωριά Σινασσό, Ζαλέλα, Ποταμία, Δήλα, Φλογητά, Μαλακοπή, Σύλλατα, Ανακού, Νεάπολη, Καρβάλη, Αραβισό και Ιντζέσου. Πληροφορίες και περιγραφές αναφέρουν ότι ο ξενώνας της Εκκλησίας, ο οποίος όπως είδαμε οικοδομήθηκε και στο νέο ναό στο Προκόπι της Εύβοιας, αν και είχε περί τα είκοσι δωμάτια, δεν επαρκούσε και όλοι οι κάτοικοι του χωριού φιλοξενούσαν προσκυνητές στα σπίτια τους.
Με βάση την αφιερωματική πράξη και πρακτική, οι προσκυνητές του αγίου προσέφεραν στο ναό χρήματα, ή έφερναν τάματα στον άγιο: καντήλια, κοσμήματα, ενδυμασίες και υφάσματα, μπακιρικά, ακόμη και φαγώσιμα. Μάλιστα, στο πλαίσιο όσων προαναφέρθηκαν, μαρτυρείται ότι παρόμοια τάματα πρόσφεραν και οι μουσουλμάνοι που ερχόταν να προσκυνήσουν, ιδιαίτερα δε ο Οθωμανός κύριος του αγίου είχε αφήσει εντολή στους απογόνους του να προσφέρουν κάθε χρόνο στην εορτή του χρήματα και άλλες δωρεές στην ενορία του χωριού, στη μνήμη του.
