Οι λόγοι που εκφωνούνται στις περιστάσεις μεταφορών εικόνων και λειψάνων για προσκυνηματικούς λόγους από τους συμμετέχοντες εκκλησιαστικούς ηγέτες είναι απολύτως ενδεικτικοί των προθέσεων και των στόχων, πέρα από την γενική επίκληση του προσκυνήματος και του αγιασμού των πιστών, κάθε μεταφοράς. Για παράδειγμα τον Οκτώβριο του 2016 μεταφέρθηκε στη Ρουμανία από τον Μητροπολίτη Νέας Ιωνίας Γαβριήλ και συνοδεία κληρικών της Μητρόπολής του, τεμάχιο του λειψάνου του αγίου Στεφάνου, προσφυγικής προέλευσης, το οποίο φυλάσσεται στον ομώνυμο της Σαφράμπολης Νέας Ιωνίας. Η μεταφορά έγινε μετά από σχετικό αίτημα του Πατριάρχη Ρουμανίας Δανιήλ, με την ευκαιρία των πανηγυρικών εορτασμών του πολιούχου και προστάτη του Βουκουρεστίου αγίου Δημητρίου του Νέου, του Βασαράβοφ, στο πλαίσιο της αναβίωσης παλαιάς λατρευτικής συνήθειας για την μεταφορά εικόνων και λειψάνων σε περιπτώσεις μεγάλων πανηγύρεων, ώστε με τη συμμετοχή τους να τελεσθεί η εορτή.
Είναι απολύτως χαρακτηριστικοί οι λόγοι που εκφωνήθηκαν, στους οποίους αφενός μεν τονίστηκε η πνευματική αδελφοσύνη του ελληνικού και του ρουμανικού λαού, και η ενότητα την οποία η συγκεκριμένη μεταφορά σφυρηλατούσε, αφετέρου δε έγιναν ιστορικές αναφορές που επικεντρώθηκαν στην ιστορική προσφυγική προέλευση του λειψάνου, και δι’ αυτής στην υπόθεση της Μικρασιατικής Καταστροφής, άρα σε ζητήματα με ιστορική σημασία και εθνική υπόσταση. Αντλούμε από σχετικό δημοσίευμα στο διαδίκτυο: «η υποδοχή έγινε από αντιπροσωπεία της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ρουμανίας, με επικεφαλής τον Αρχιεπίσκοπο Τιργοβιστίου Νήφωνα, ο οποίος γνωρίζεται με τον Μητροπολίτη Γαβριήλ από τις επαφές στον οικουμενικό διάλογο. O κ. Γαβριήλ ευχαρίστησε για την υποδοχή τον Αρχιεπίσκοπο κ. Νήφωνα και είπε πως ‘με ιδιαίτερη χαρά και συγκίνηση αφιχθήκαμε σήμερα στο Βουκουρέστι και στην έδρα του Πατριάρχου κ. Δανιήλ τον οποίο χαιρετίζουμε με αισθήματα αγάπης, σεβασμού και υπακοής’. Σε άλλο σημείο τόνισε ότι ‘η συνοδεία μου και εγώ φέραμε προς προσκύνηση το λείψανο του αγίου ενδόξου πρωτομάρτυρος και αρχιδιακόνου Στεφάνου και αυτό αποδεικνύει την ορθόδοξη μαρτυρία που είναι μαρτυρία ενότητος, αγάπης και αδελφοσύνης’. Αναφέρθηκε στο ιστορικό της μεταφοράς των λειψάνων του αγίου Στεφάνου από την Σαφράμπολη της Μικράς Ασίας στη Νέα Ιωνία και τόνισε πως ‘όσο ο Θεός το επιτρέψει να υπάρχουν οι άγιοι στην Εκκλησία μας, θα επιτελεί πολλά θαύματα στους ανθρώπους που ευλαβούνται και ασπάζονται το τίμιο λείψανό του’».
Τον Οκτώβριο του 2022, στην αντίστοιχη εορτή του πολιούχου της ρουμανικής πρωτεύουσας, κλήθηκε ο Μητροπολίτης Βεροίας και Ναούσης κ. Παντελεήμων, ο οποίος κόμισε μαζί του τεμάχιο του λειψάνου του αγίου Γρηγορίου Παλαμά, το οποίο φυλάσσεται στη Μητρόπολή του. Το λείψανο συνοδευόταν από την εικόνα του αγίου, καθώς και την εικόνα της αγίας οικογενείας του, του πατέρα του αγίου Κωνσταντίου, της μητέρας του αγίας Καλής, και των αδελφών του, οσίων Θεοδοσίου, Μακαρίου, Επιχάριτος και Θεοδότης. Επισημαίνεται ότι η οικογένεια του αγίου Γρηγορίου Παλαμά αγιοκατατάχθηκε από το Οικουμενικό Πατριαρχείο το 2009, μετά από πρόταση του Μητροπολίτη Βεροίας.
Πρόκειται, κυρίως όσον αφορά την οικογένεια του αγίου, για μια τοπική λατρεία της συγκεκριμένης ελλαδικής Μητρόπολης, η οποία ωστόσο με την τελετουργική αυτή μεταφορά, την υποδοχή, το προσκύνημα που ακολούθησε και τη συμμετοχή στην πάνδημη αυτή πανήγυρη, γνωστοποιήθηκε στους Ρουμάνους ορθοδόξους, ώστε να αποτελέσει πρότυπο μελλοντικής εγκαθίδρυσης ανάλογων λατρευτικών και τελετουργικών πράξεων. Κι αυτό επειδή οι εικόνες συχνά λειτουργούν ως ορατά σημεία υιοθέτησης της λατρευτικής παράδοσης των αγίων, και η μεταφορά τους σε περιοχές όπου ο εικονιζόμενος άγιος δεν τιμάται κατά κανόνα αποτελεί αφετηρία της μετάδοσης και εκεί της λαϊκής λατρευτικής, αλλά και της εκκλησιαστικής τιμής του.
Να σημειωθεί εδώ ότι η τιμή των λειψάνων των αγίων γενικότερα αποτελεί μια από τις βασικότερες μορφές και εκδηλώσεις της παραδοσιακής ελληνορθόδοξης λαϊκής λατρευτικής τιμής των αγίων. Πρόκειται για μια ομάδα τελετουργικών πρακτικών, δια των οποίων η παρουσία των αγίων στη ζωή των πιστών επεκτείνεται και θεμελιώνεται ψυχολογικά και λατρευτικά, καθώς οι πιστοί πιστεύουν ότι οι άγιοι είναι παρόντες και επενεργούν μέσω των λειψάνων τους θαυματουργικά, επεμβαίνοντας ευεργετικά στην καθημερινότητά τους. Είναι γνωστό άλλωστε ότι η ορθόδοξη λαϊκή θρησκευτικότητα σχετίζεται άμεσα με την απονομή λατρευτικής τιμής στα λείψανα των αγίων, η απόκτηση και κατοχή των οποίων συχνά αποτέλεσε ανά τους αιώνες αντικείμενο ανταγωνισμού
