Βρέθηκα στο Άγιον Όρος, στα Κατουνάκια, το ιερό, όπως λένε, η άγιο Βήμα, του Άθωνος. Οι ακολουθίες ξεκινούν μετά τα μεσάνυκτα και τελειώνουν γύρω στην ανατολή του ήλιου, που εξαρτάται από τις εποχές. Όρθρου βαθέως καθήσαμε με τον Γέροντα της Καλύβης στην απλωταριά, αγναντεύοντας τον ήλιο που αναδυόταν μέσα από την θάλασσα και περιμένοντας τον πρωινό καφέ. Το περιβάλλον μαγευτικό, η ησυχία που έσπαγε από τα τριζόνια αναβιβαστική στις σφαίρες του ουρανού και η προσευχητική διάθεση με τα κομβοσχοίνια ένωνε γη και ουρανό. Έσπασα την γιωπή λέγοντας:
-Γέροντα, ένα νησιώτικο τραγούδι, κοσμικό βέβαια, λέει ότι «είναι όμορφα σου λέω, όταν χαράζει στο Αιγαίο». Η ομοιοκαταληξία εντυπωσίασε τον Γέροντα που δεν άργησε να απαντήσει λέγοντας:
-Είναι όμορφα κι ωραία νά ‘χεις τον Χριστό παρέα!
Και συνέχισε: Ξημερώνει μια καινούρια ημέρα. Και αυτή, όπως όλες, είναι δώρο του Θεού σε εμάς, τα πλάσματά Του. Δώρο, όμως, που θέλει αξιοποίηση. Αν το σπαταλίσουμε χωρίς νόημα, τότε προδίδουμε την αγάπη του δωρεοδότη Θεού μας. Και η αξιοποίηση είναι η προσευχή και η προσοχή στην οικονομία του, αφού χρόνος που δεν είναι δοσμένο στον Θεό, είναι χρόνος δοσμένος στον πονηρό. Αυτοί που θαυμάζουν την όντως μοναδική χαραυγή στο Αιγαίο, δεν δοξάζουν τον Ύψιστο, που τα «πάντα εν σοφία εποίησε». Ελάχιστοι σηκώθηκαν από το κρεββάτι, για να την απολαύσουν και να δοξολογήσουν τον Κύριο. Οι περισσότεροι γυρνούν από τα ξενυχτάδικα με τις αμαρτωλές κοινωνικές σχέσεις και, αφού θαυμάσουν την ομορφιά της ανατολής του ήλιου, κατευθύνονται στα κρεββάτια τους, για να συνεχίσουν το ίδιο χάσιμο του χρόνου και τις επόμενες ημέρες, μέχρι να τελειώσουν τις διακοπές τους, να ξοδεύσουν όσα χρήματα έχουν, αλλά το κυριώτερο, να ξοδεύσουν τον χρόνο της ζωής τους χωρίς νόημα. Αν, όμως, είχαν τον Χριστό στην παρέα τους, τότε τα πράγματα θα ήσαν διαφορετικά, η απόλαυση θα ήταν μοναδική, και η ζωή τους ευλογημένη, ειρηνική, γεμάτη χαρά, αφού «ο Χριστός είναι που δίνει την χαρά και την ειρήνη».
Είπαμε, ότι με την προσευχή κάνουμε οικονομία του χρόνου της ζωής μας. Ο ύπνος και η αργολογία μάς καταστρέφουν, και φυσικά δεν θα μπορούσαμε και εμείς τώρα, αν κοιμόμαστε ή αργολογούσαμε, να απολαύσουμε αυτήν την χαραυγή, που είναι όχι μόνο όμορφη, αλλά και διδακτική. Η αργολογία σκοτώνει, αφού σε αυτήν η κατάκριση βασιλεύει. Γι’ αυτό ο όσιος Εφραίμ στην ευχή που διαβάζεται συνέχεια την Μεγάλη Τεσσαρακοστή παρακαλεί τον Θεό λέγοντας: Κύριε, πνεύμα αργολογίας μη μοί δος». Και να ξέρεται ότι όταν κατακρίνουμε, ο Θεός επιτρέπει να πέσουμε και εμείς σε αμαρτήματα, ιδίως σαρκικά, γιατί με την κατάκριση αφήνουμε παραθυράκι στον πονηρό να διεισδύσει στις καρδιές μας και να τις μολύνει.
Βρέθηκα πριν από χρόνια σε ένα χωριό της Ικαρίας. Το πρόγραμμά μου και εκεί δεν τον άλλαζα. Ξύπνημα πριν την ανατολή του ήλιου και προσευχή με το κομβοσχοίνι συνέχεια, τόσο που γλύκαινε το στόμα μου μόνο με το ψυθίρισμα του ονόματος του Χριστού μας, για να μου θυμίζει τα λόγια του Ψαλμωδού: «ως γλυκέα τα λόγιά σου, Κύριε, υπέρ μέλι τω στόματί μου» (Ψαλμ, 118, 119). Έβλεπα μερικές γυναίκες να κάθονται στις πέτρινες πεζούλες των αυλών τους και να συζητούν σχολιάζοντες τους πάντες και τα πάντα. Απορρούσα και συλλογιζόμουνα· «αυτές οι γυναίκες δεν έχουν δουλειές να κάνουν;». Πήγα στον ιερέα του χωριού και τον ρώτησα. Και εκείνος με την θυμοσοφία των απλών ανθρώπων κούνισε το κεφαλι και μου είπε:
-Γέροντα, είναι τεμπέλες και, αφού δεν δουλεύουν, στερούνται πολλά αγαθά, και υλικά και πνευματικά. Η γιαγιά μου έλεγε:
«Όποιου τον ύπνο αγαπά και την πετροπεζούλα, πολλά καλά θα στερηθεί η έρημή του γούλα». Γούλα στην ντόπια διάλεκτο σημείνει τον λαιμό, τον λάρυγγα.
Λέγοντας αυτά τα ευφραντικά λόγια ανέτειλεν ο ήλιος και δοξολογώντας τον «Νοητό μας Ήλιο», τον Χριστό μας, ευχαρίστησα τον Γέροντα για την εποικοδομητική του ομιλία που επιβεβαίωσε το ρητό του:
«Είναι όμορφα κι ωραία, νά ‘χεις τον Χριστό παρέα».
Και ιδιαίτερα αυτό το γλυκοχάραγμα, που μένει ανεξίτηλο στην μνήμη μου και στην καρδιά μου.
