του Μητροπολίτου Καισαριανής, Βύρωνος και Υμηττού Δανιήλ
Η πνευματική ζωή του πιστού διέρχεται από στάδια, όπως αυτά καθορίζονται από τα θεόπνευστα κείμενα της Αγίας Γραφής (Παλαιάς και Καινής Διαθήκης).
1ον. Η κατάσταση της πτώσεως
Αυτή στην βιβλική παράδοση χαρακτηρίζεται ως παλαιός άνθρωπος που φθείρεται συνεχώς από την αμαρτία. Το αυτεξούσιο του ανθρώπου αδυνατεί να αντισταθεί στην αμαρτία, που καταπιέζει και εξουθενώνει τον άνθρωπο. Ο νούς του σκοτίζεται και θολώνεται. Η θέλησή του εξασθενεί και αποβαίνει ανίσχυρη σε οτιδήποτε επιθυμεί να πράξει. Οι επιθυμίες του εκτρέπονται στα μάταια και τα φθαρτά πράγματα και καταστάσεις. Ο ορίζοντας της ζωής του είναι σκοτεινός, αβέβαιος και γίνεται επικίνδυνος.
Τη δύσκολη και φθοροποιό αυτή κατάσταση καλείται ο άνθρωπος να την ακυρώσει με τη συνεργασία της δικής του θελήσεως και της θείας Χάριτος, όπως περιγράφεται στα εν συνεχεία κείμενα:
«Αφού βγάλατε από πάνω σας τον παλιό αμαρτωλό εαυτό σας με τις συνήθειές του, και ντυθήκατε τον καινούργιο άνθρωπο, που ανανεώνεται συνεχώς σύμφωνα με την εικόνα του δημιουργού του, ώστε με τη νέα ζωή του να φτάσει στην τέλεια γνώση του Θεού» (Προς Κολοσσαείς γ΄ 9-10).
«Ο παλιός αμαρτωλός εαυτός μας πέθανε στον σταυρό μαζί με τον Χριστό. Ετσι, έπαψε να ζει ο αμαρτωλός άνθρωπος και δεν είμαστε πια υπόδουλοι στον ζυγό της αμαρτίας» (Προς Ρωμαίους στ΄ 6).
2ον. Η νέα εν Χριστώ κατάσταση
Με την σάρκωση του Υιού του Θεού, του Κυρίου μας Ιησού Χριστού δίδεται η δυνατότητα στον άνθρωπο να ενωθεί με τον Ιησού Χριστό και ενούμενος μαζί Του να αποκτήσει νέες δυνατότητες ενισχυόμενος από το Αγιο Πνεύμα, που ανακαινίζει την ύπαρξή του και το κάνει δυνατό και σθεναρό απέναντι στην αμαρτία και τον θάνατο.
Ο Ευαγγελιστής Ιωάννης λέγει ότι ο άνθρωπος στην κατάσταση αυτή έχει γεννηθεί από τον Θεό.
«Σ’ όσους όμως τον δέχτηκαν και πίστεψαν σ’ αυτόν έδωσε το δικαίωμα να γίνουν παιδιά του Θεού. Απ’ τον Θεό γεννήθηκαν αυτοί και όχι από γυναίκας αίμα, ούτε από επιθυμία ανθρώπινη ή επιθυμία άντρα» (Ιωάννου α΄ 12-13).
«Οποιος έχει γεννηθεί από τον Θεό και είναι παιδί του παύει ν’ αμαρτάνει, γιατί η δύναμη της ζωής του Θεού που τον γέννησε, μένει μέσα του. Αφού ο Θεός τον γέννησε, δεν μπορεί να συνεχίσει να αμαρτάνει» (Α΄ Ιωάννου γ΄ 9).
3ον. Η πάλη
Ωστόσο όμως ανάμεσα στις δύο καταστάσεις διεξάγεται μια πάλη για το ποια από τις δύο θα κυριαρχήσει. Από τη μια η νοοτροπία, η συμπεριφορά και η κατάσταση του παλαιού ανθρώπου και από την άλλη η κατάσταση της εν Χριστώ ζωής που ζει ο άνθρωπος μαζί με τον Ιησού Χριστό και ζωοποιείται από το Αγιο Πνεύμα.
Ο εν Χριστώ άνθρωπος καλείται να νεκρώσει τον παλαιό άνθρωπο και να ζήσει μαζί με τον Ιησού Χριστό.
Αυτό τον αγώνα περιγράφει ζωηρά ο απόστολος Παύλος.
«Γιατί οι αμαρτωλές επιθυμίες είναι αντίθετες με το Πνεύμα, και φυσικά το Πνεύμα αντίθετο με τις αμαρτωλές επιθυμίες. Αυτά τα δύο αντιμάχονται το ένα το άλλο, και γι’ αυτό άλλωστε δεν κάνετε αυτά που θα θέλατε να κάνετε» (Προς Γαλάτας ε΄ 17).
«Ας ευχαριστήσουμε τον Θεό που το έκανε αυτό, με το σωτήριο έργο του Κυρίου μας Ιησού Χριστού. Αρα λοιπόν εγώ ο ίδιος, ενώ συμφωνώ θεωρητικά με το νόμο του Θεού, στην πράξη είμαι υποταγμένος στο νόμο της αμαρτίας» (Προς Ρωμαίους ζ΄ 25).
4ον. Η νίκη-ο δοξασμός
Η κατά Χριστόν ζωή στεφανώνεται από την τελική και ολοκληρωτική νίκη κατά της αμαρτίας και οδηγεί στην δόξα τον άνθρωπο. Οι Απόστολοι βεβαιώνουν τους πιστούς της Εκκλησίας ότι θα δοξασθούν μαζί με τον Ιησού Χριστό στην αιώνια και ουράνια Βασιλεία Του, εφόσον νικήσουν και νεκρώσουν τον παλαιό άνθρωπο της αμαρτίας.
«Οταν ο Χριστός, που είναι η αληθινή ζωή μας, φανερωθεί, τότε κι εσείς, στην παρουσία του, θα φανερωθείτε μαζί του δοξασμένοι» (Προς Κολοσσαείς γ΄ 4).
«Αγαπητοί μου, τώρα είμαστε παιδιά του Θεού. Τι πρόκειται να γίνουμε στο μέλλον δεν έχει ακόμα φανερωθεί. Ξέρουμε όμως πως όταν ο Χριστός φανερωθεί στη δευτέρα παρουσία του, θα γίνουμε όμοιοι μ’ αυτόν, γιατί θα τον δούμε όπως πραγματικά είναι» (Α΄ Ιωάννου γ΄ 2).
