Του Μητροπολίτου Καισαριανής, Βύρωνος και Υμηττού Δανιήλ
Την δόξα της Παρθένου Μαρίας κηρύττουν οι Προφήτες της Παλαιάς και οι Απόστολοι της Καινής Διαθήκης. Το μεγαλείο του θεομητορικού προσώπου εξαίρουν οι άγιοι πατέρες και διδάσκαλοι της Εκκλησίας. Η λατρεία της Εκκλησίας καθιέρωσε και θέσπισε εορτές για τα διάφορα γεγονότα της ζωής της Μητέρας του Θεού. Οι πιστοί σε πάνδημες συνάξεις εγκωμιάζουν με Ιερές Ακολουθίες και ύμνους το θεαυγές κάλλος της τιμιωτέρας και ενδοξοτέρας πάσης της κτίσεως.
1) Νύμφη του Βασιλέως-Η βασίλισσα του κόσμου
Ο προφήτης και βασιλιάς των Ιουδαίων Δαβίδ (βασίλευσε σαράντα έτη 1055-1015 π.Χ.) υμνεί με τον 44ο Ψαλμό του, που έχει την ονομασία “ωδή υπέρ του αγαπητού”, τον Κύριό μας Ιησού Χριστό. Υμνεί την δόξα Του και τα έργα Του για την σωτηρία των ανθρώπων. Μεταξύ αυτών Τον εγκωμιάζει και για την ένδοξη βασίλισσα που στάθηκε στα δεξιά του ουράνιου θρόνου (Ψαλμός 44, στ. 10-14).
Οι άγιοι Πατέρες μας, οι απλανείς ερμηνευτές των αγίων Γραφών και εκφραστές της παραδόσεως της Εκκλησίας μας πολλές φορές αναφέρονται στον παραλληλισμό της Παρθένου Μαρίας και της Εκκλησίας. Η δόξα της Παρθένου Μαρίας είναι, ότι γέννησε με την ενέργεια του αγίου Πνεύματος τον Κύριο και Θεό.
2) Η ανωτέρα πασών των γυναικών
Στο βιβλίο των Παροιμιών αναφέρεται ένα ακόμη εγκώμιο της Παρθένου Μαρίας. Το εγκώμιο αυτό είναι του προφήτου και βασιλιά των Ιουδαίων Σολομώντα του σοφού (βασίλευσε σαράντα έτη 1015-975 π.Χ.) και εξυμνεί την θεόπαιδα Μαρία ως ανωτέρα πασών των γυναικών (βλ. κεφάλαιο λα΄).
3) Η “Κεχαριτωμένη” και “ευλογημένη εν γυναιξίν”
Ο αρχάγγελος Γαβριήλ προσφώνησε και απεκάλεσε την Παρθένο Μαρία:
α) “Κεχαριτωμένη”. Χαριτωμένη ονομάζεται αυτή που έχει την θεία Χάρη, δηλαδή το Αγιο Πνεύμα. Η Παρθένος Μαρία είναι η κατεξοχήν κεχαριτωμένη, δηλαδή γεμάτη υπερβολικά από το Αγιο Πνεύμα.
β) “Ευλογημένη”. Ευλογημένος είναι αυτός που δέχεται την ευλογία του Θεού. Η Παρθένος Μαρία δέχθηκε την ύψιστη και μέγιστη ευλογία να γεννήσει τον Υιό του Θεού.
4) Η Μητέρα του Κυρίου
Η Ελισάβετ, όταν είδε την Παρθένο Μαρία, όταν την επισκέφθηκε στον οίκο της, εξέφρασε την έκπληξή της και τον θαυμασμό της γι’ αυτή την επίσκεψη με τα λόγια “πόθεν μοι τούτο, ίνα έλθη η μήτηρ του Κυρίου μου προς με;” (Λουκά α΄ 43).
Την απεκάλεσε μητέρα του Κυρίου, αναγνώρισε και ομολόγησε, ότι το συλληφθέν απ’ αυτή δεν ήτο “ψιλός” άνθρωπος, δηλαδή κοινός άνθρωπος, αλλά ο προαιώνιος Θεός.
5) Η μητέρα των μαθητών του Ιησού Χριστού
Ο Κύριός μας Ιησούς Χριστός λίγο πριν πεθάνει πάνω στον Σταυρό εξύψωσε την μητέρα Του και την κατέστησε α) μητέρα του αγαπημένου μαθητού Του Ιωάννου και β) δι’ αυτού μητέρα όλων των μαθητών Του (Ιωάννου ιθ΄, 26). Το “ίδε ο υιός σου” προς την μητέρα Του αφορά σ’ όλους τους πιστούς, τους μαθητές του Ιησού Χριστού. Και το “ιδού η μήτηρ σου” προς τον Ιωάννη, απευθύνεται σ’ όλους τους μαθητές Του.
6) Η “περιβεβλημένη τον ήλιον γυνή”
Ο ευαγγελιστής Ιωάννης εισάγει στο ιβ΄ κεφάλαιο της Αποκαλύψεως τον παραλληλισμό της Παρθένου Μαρίας και της Εκκλησίας. Στο μέγα σημείο που εμφανίσθηκε στον ουρανό και στο μυστήριο της γυναικός, συμπλέκονται η Παρθένος Μαρία και η Εκκλησία. Η Παρθένος Μαρία γέννησε τον Ενα φυσικό Υιό του Θεού και Θεό, τον Κύριο Ιησού Χριστό. Η Εκκλησία γεννά τους πολλούς κατά χάρη υιούς του Θεού με την χάρη του αγίου Πνεύματος κατά τον αποστολικό λόγο “πάντες γαρ υιοί Θεού εστε διά της πίστεως εν Χριστώ Ιησού” (Γαλάτας γ΄ 26).
7) Η Παρθένος
Βασική διδασκαλία της Αγίας Γραφής, Παλαιάς και Καινής Διαθήκης, είναι ότι ο Κύριος Ιησούς Χριστός, ο Υιός του Θεού γεννήθηκε από παρθένο μητέρα με την ενέργεια του Αγίου Πνεύματος. Ο Θεός δηλαδή ενήργησε την θαυμαστή αυτή σύλληψη και τον υπερφυή αυτό τόκο. Η γέννηση του Υιού του Θεού από παρθένο μητέρα είναι η βασική προϋπόθεση για την απολύτρωση του ανθρωπίνου γένους από την ματαιότητα, την φθορά και τον θάνατο, που εισήχθησαν με ευθύνη των προπατόρων μας πρωτοπλάστων στην ζωή των ανθρώπων (Προς Ρωμαίους στ΄, 6-9).
Ο προφήτης Ησαΐας (προφήτευσε 40 έτη 740-700 π.Χ.) προφητεύει το θαυμαστό αυτό γεγονός (Ησαΐου ζ΄ 14).
Ο προφήτης Ιεζεκιήλ (προφήτευσε 22 έτη 595-572 π.Χ.) προφητεύει για την Παρθένο Μαρία, ότι θα είναι η “κεκλεισμένη πύλη” από την οποία ο μόνος που θα διέλθει, θα εισέλθει και θα εξέλθει, είναι ο Κύριος και Θεός: (Ιεζεκιήλ μδ΄ 2).
Ο ευαγγελιστής Ματθαίος μαρτυρεί την αλήθεια (Ματθαίου α΄ 18).
8) “Το πανάρρητον της οικονομίας κειμήλιον”
Ο άγιος Επιφάνιος Κύπρου (310-403 μ.Χ.) στον εγκωμιαστικό λόγο του στην αγία Μαρία θεωρεί την Θεοτόκο ότι είναι “το πανάρρητον της οικονομίας κειμήλιον” (Επιφανίου Κύπρου Εγκώμιον εις την αγίαν Θεοτόκον PG 43, 489).
9) “Tο σκήπτρον της Ορθοδοξίας”
Ο άγιος Κύριλλος αρχιεπίσκοπος Αλεξανδρείας (370-444 μ.Χ.) που πρωτοστάτησε στην Γ΄ Οικουμενική Σύνοδο (351 μ.Χ.), η οποία κήρυξε και αναγνώρισε την Παρθένο Μαρία Θεοτόκο και έτσι επικύρωσε την πίστη της Μίας, Αγίας, Καθολικής και Αποστολικής Εκκλησίας, την εγκωμιάζει αποκαλώντας την “σκήπτρον της ορθοδοξίας”.
10) “Το μεθόριον κτιστού και ακτίστου”
Ο άγιος Γρηγόριος, ο αρχιεπίσκοπος Θεσσαλονίκης ο Παλαμάς (1296-1360 μ.Χ.) εξαίροντας την διακονία της Θεομήτορος Παρθένου Μαρίας αποκαλεί αυτήν “μεθόριον κτιστού και ακτίστου” (Ομιλία λζ΄, Εις την πάνσεπτον κοίμησιν της πανυπεράγνου δεσποίνης ημών Θεοτόκου και αειπαρθένου Μαρίας, Ε.Π.Ε. τ. 10, σ. 458), ότι δηλαδή ευρίσκεται στο σύνορο ανάμεσα στον άκτιστο και αδημιούργητο Θεό και τον κτιστό και δημιουργημένο άνθρωπο που αποτελεί μέρος της δημιουργίας του Θεού.
11) Η μετά Θεόν Θεός
Ο άγιος Ανδρέας ο Κρήτης († 657 μ.Χ.) εγκωμιαστής της Θεοτόκου, εγκωμιάζει την Θεοτόκο Παρθένο Μαρία, λέγοντας ότι είναι: “Η μετά Θεόν Θεός τα δευτερεία της Τριάδος κατέχουσα” (Προσόμοιον Θεοτοκίον εις το Θεοτοκάριον του Κανόνος της εσπέρας της Κυριακής της περιόδου του πλ. α΄ ήχου).
