Του Γεωργίου Αθ. Τσούτσου
Πλούσια επιχειρηματολογία και ανταλλαγή ποικίλων απόψεων έχουν αναπτυχθεί στον ευρύτερο εκκλησιαστικό χώρο εν όψει της Πανορθοδόξου Συνόδου. Είναι εξίσου αληθές πάντως ότι καλλιεργείται και ένα κλίμα ανησυχίας μεταξύ του χριστεπωνύμου πληρώματος ως προς τους στόχους και τις προσδοκίες της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου που θα συνέλθει τον Ιούνιο στο Κολυμπάρι Χανίων. Ο χρόνος που μεσολαβεί μέχρι τον Ιούνιο μπορεί να αποβεί επωφελής εάν μελετηθούν οι επιμέρους εργασίες και τοποθετήσεις διακεκριμένων μελών της Εκκλησίας.
Στο πλαίσιο του προβληματισμού αυτού, οι Μητροπόλεις Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως, Γλυφάδας, Κυθήρων και Πειραιώς οργανώνουν σχετική επιστημονική συνάντηση στις 23 Μαρτίου με θέμα την Αγία και Μεγάλη Σύνοδο, με ομιλητές μεταξύ άλλων τους Μητροπολίτες Πειραιώς Σεραφείμ, Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου Ιερόθεο, Γλυφάδας Παύλο, Κυθήρων Σεραφείμ, Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως Ιερεμία και άλλους διακεκριμένους πανεπιστημιακούς θεολόγους και κληρικούς.
Μεταξύ άλλων τοποθετήσεων οι οποίες έχουν κατά καιρούς δει το φως της δημοσιότητος, παρενέβη με εμπεριστατωμένες παρατηρήσεις και ο ομότιμος καθηγητής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Δημήτριος Τσελεγγίδης (www.ipaideia.gr). Σε κείμενό του τοποθετείται κριτικά έναντι ορισμένων σημείων ενός από τα έξι κείμενα που δόθηκαν στη δημοσιότητα από τον Πατριάρχη Μόσχας με ομόφωνη έγκριση των Προκαθημένων και των άλλων Εκκλησιών που συνήλθαν προσφάτως στο Σαμπεζί της Ελβετίας. Πρόκειται για το κείμενο υπό τον τίτλο «Σχέσεις της Ορθοδόξου Εκκλησίας προς τον λοιπόν χριστιανικόν κόσμον».
Από το κείμενο αυτό συλλέξαμε τρία στοιχεία τα οποία εκτιμούμε ότι πρέπει να προσεχθούν ιδιαιτέρως ώστε να διασκεδαστεί οιαδήποτε ανησυχία – τουλάχιστον επί του εν λόγω κειμένου. Κατά πρώτον, οι ετερόδοξοι αποκαλούνται «Εκκλησίες», ενώ σε άλλο σημείο γίνεται λόγος περί Μιας Εκκλησίας διότι ως ορθότατα τονίζεται «κατά την οντολογικήν φύσιν της Εκκλησίας η ενότης αυτής είναι αδύνατον να διαταραχθή». Η παρατήρηση αυτή αποκτά πρόσθετη βαρύτητα δεδομένου ότι επί Πάπα Βενεδίκτου εξεδόθη κείμενο «Dominus Jesus», στο οποίο επανέρχεται η αποκλειστική διεκδίκηση εκ μέρους των Ρωμαιοκαθολικών της πλήρους Εκκλησίας κατά στενή ερμηνεία της Β΄ Βατικανής Συνόδου.
Κατά δεύτερον, η διατύπωση του κειμένου δεν είναι αρκούντως σαφής ως προς το βάπτισμα των ετεροδόξων. Δημιουργείται ενδεχομένως η εντύπωση ότι είναι δυνατόν να εισαχθεί η απροϋπόθετη εισαγωγή του βαπτίσματος των αιρετικών (βαπτισματική θεολογία). Κατά τρίτον, ο κ. Τσελεγγίδης θεωρεί ότι ο απόλυτος τρόπος διά του οποίου ορίζεται στο υπό εξέταση κείμενο η υπεράνω κριτικής συνοδική διαδικασία συνιστά αντιιστορική θέση. Τούτο διότι στην Ορθόδοξη Εκκλησία οι Σύνοδοι επικυρώνονται εν τέλει από τη δογματική συνείδηση του πληρώματος της Εκκλησίας, δηλαδή εκ των υστέρων.
Τροποποιήσεις και βελτιώσεις επί ορισμένων διατυπώσεων των έξι κειμένων είναι δυνατόν να γίνουν κατόπιν επισταμένης μελέτης. Εν πάση περιπτώσει ο καλοπροαίρετος προβληματισμός δύναται να αποβεί χρήσιμος στα μέλη της συγκληθησομένης Συνόδου και είναι σκόπιμο να ληφθεί σοβαρώς υπ’ όψιν. Άλλωστε στο κείμενο αυτό, όπως και εν γένει στα κείμενα τα οποία έχουν δοθεί στη δημοσιότητα, υπάρχουν πολλά θετικά στοιχεία
