Μ. Γ. ΒΑΡΒΟΥΝΗΣ
Καθηγητής Λαογραφίας του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης
Εκοιμήθη στην Αθήνα, στις 14 Αυγούστου 2021, μετά από επώδυνη ασθένεια, την οποία αντιμετώπισε με καρτερία, υπομονή και ανδρεία, ο Μητροπολίτης Περιστερίου Κλήμης. Ο μακαριστός μητροπολίτης Περιστερίου κυρός Κλήμης, κατά κόσμον Δημήτριος Κοτσομύτης, γεννήθηκε στην Αίπεια Δήμου Καλαμάτας το 1954. Αποφοίτησε αριστούχος από την Θεολογική και την Φιλοσοφική Σχολή, και μάλιστα το Τμήμα Νεοελληνικών και Βυζαντινών Σπουδών, του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Στη συνέχεια, μετεκπαιδεύθηκε για τρία έτη στην Βυζαντινή Φιλολογία στο Πανεπιστήμιο του Μονάχου.
Εκάρη μοναχός στην Ιερά Μονή Σαγματά την 15η Αυγούστου 1982 και την 23η του ίδιου μήνα χειροτονήθηκε Διάκονος, από τον τότε Μητροπολίτη Θηβών και Λεβαδείας, και νυν Αρχιεπίσκοπο Αθηνών, Ιερώνυμο Β΄. Υπηρέτησε παράλληλα επί εικοσαετία, από το 1999 έως το 2019, στην Ιερά Σύνοδο της Εκκλησίας της Ελλάδος, ως Γραμματέας της Συνοδικής Επιτροπής Εκκλησιαστικής Εκπαιδεύσεως, των Ειδικών Συνοδικών Επιτροπών Χριστιανικών Μνημείων και Πολιτιστικής Ταυτότητος, και από το 2008 ως Β΄ Γραμματέας και εν συνεχεία Α΄ Γραμματέας – Πρακτικογράφος Αυτής.
Στις 10 Οκτωβρίου 2014 διορίσθηκε Αρχιγραμματέας της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος και εξελέγη Επίσκοπος της πάλαι ποτέ διαλαμψάσης Επισκοπής Μεθώνης. Μητροπολίτης Περιστερίου εξελέγη στις 20 Μαρτίου 2019, και ενθρονίστηκε στη Μητρόπολή του τον Απρίλιο του ίδιου έτους, εις διαδοχήν του Μητροπολίτου Περιστερίου κυρού Χρυσοστόμου Ζαφείρη, ο οποίος είχε παραιτηθεί λόγω της σοβαρότατης ασθένειας που αντιμετώπιζε, και η οποία λίγο αργότερα τον οδήγησε στο θάνατο.
Η εξόδιος ακολουθία του μακαριστού Μητροπολίτου Περιστερίου Κλήμεντος εψάλη την Δευτέρα 16 Αυγούστου 2021 στις 11.00 π.μ. στον Μητροπολιτικό Ιερό Ναό Ευαγγελισμού της Θεοτόκου Περιστερίου, προεξάρχοντος του Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερωνύμου.Της εξοδίου ακολουθίας συγχοροστάτησαν οι Σεβασμιότατοι Μητροπολίτες Μονεμβασίας και Σπάρτης κ. Ευστάθιος, Νικαίας κ. Αλέξιος, Καισαριανής, Βύρωνος και Υμηττού κ. Δανιήλ και Μεσσηνίας κ. Χρυσόστομος.
Παρευρέθησαν συμπροσευχόμενοι οι Σεβασμιότατοι Μητροπολίτες Γουϊνέας κ. Γεώργιος, εκπρόσωπος του Μακαριωτάτου Πάπα και Πατριάρχη Αλεξανδρείας Θεοδώρου Β΄ στην Αθήνα, Νέας Σμύρνης κ. Συμεών, Πειραιώς κ. Σεραφείμ, Θηβών και Λεβαδείας κ. Γεώργιος, Ιλίου, Αχαρνών και Πετρουπόλεως κ. Αθηναγόρας, τοποτηρητής της Ιεράς Μητροπόλεως, Νέας Ιωνίας κ. Γαβριήλ, Γλυφάδας κ. Αντώνιος, Αργολίδος κ. Νεκτάριος, Βρεσθένης κ. Θεόκλητος, Φαναρίου κ. Αγαθάγγελος και οι Θεοφιλέστατοι Επίσκοποι Ωρεών κ. Φιλόθεος, Αρχιγραμματέας της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος, και Ρωγών κ. Φιλόθεος.
Τον Ποιμενάρχη τους αποχαιρέτησαν και οι τοπικές αρχές του Περιστερίου, έχοντας επικεφαλής τον Δήμαρχο Περιστερίου κ. Ανδρέα Παχατουρίδη, ο οποίος εκφώνησε και επικήδειο λόγο, καθώς και πλήθος πιστών. Εκ μέρους της Ιεράς Συνόδου τον επικήδειο εκφώνησε ο Αρχιγραμματέας της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος, Επίσκοπος Ωρεών κ. Φιλόθεος.
Ο μακαριστός Μητροπολίτης Περιστερίου κυρός Κλήμης υπήρξε Επίσκοπος παραδοσιακός και αρχοντικός. Κάτοχος λιπαράς παιδείας στην ημεδαπή και την αλλοδαπή, αρχοντικός και επιβλητικός, ευγενής και ευπροσήγορος όπου χρειαζόταν και αποφασιστικός όπου ήταν αναγκαίο, εξελέγη Μητροπολίτης Περιστερίου σε μια εποχή δύσκολη για την τοπική Εκκλησία, η οποία είχε πολλά και ιδιόμορφα προβλήματα, λόγω της μακροχρόνια δοκιμασίας της υγείας του προκατόχου του, Μητροπολίτου Περιστερίου κυρού Χρυσοστόμου (Ζαφείρη). Στο σύντομο διάστημα της αρχιερατείας του, ο μακαριστός Μητροπολίτης αναδείχθηκε σε όντως άξιο πνευματικό πατέρα. Σάλπισε από την αρχή το πνευματικό προσκλητήριο για την αναγέννηση της Μητροπόλεως Περιστερίου, και αποφάσισε εξ υπαρχής να αντιμετωπίσει παθογένειες και δυσλειτουργίες. Αναγέννησε την λειτουργική και την πνευματική ζωή, νουθετώντας, διδάσκοντας και στηρίζοντας τους κληρικούς του. Προσπάθησε να αξιοποιήσει δομές και υποδομές που είχαν μείνει ανενεργές, και φρόντισε ξεχωριστά για τον καλλωπισμό και τον ευπρεπισμό των ναών της επαρχίας του. Κυρίως όμως αποκατέστησε την κανονική νομιμότητα στη λειτουργία ενοριών και εκκλησιαστικών δομών, όπου έπασχε, και ανανέωσε με τα σύγχρονα τεχνολογικά μέσα την άσκηση της εκκλησιαστικής διοίκησης, αποσκοπώντας στο πνευματικά ωφέλιμο.
Όπως και ο ίδιος συχνά έλεγε, στόχος του ήταν μια Εκκλησία που δίνει και δεν ζητά. Μια Εκκλησία σύγχρονη και δυναμική, που προσφέρει μαρτυρία Χριστού, και που βρίσκεται κοντά στις ανάγκες του εμπερίστατου ανθρώπου της εποχής μας. Γι’ αυτό και συχνά ζητούσε από τους ιερείς του να μην βρίσκουν ούτε μιας ώρας ανάπαυση, αλλά να ζουν μέσα στην κοινωνία, αναζητώντας το απολωλός πρόβατο και προσπαθώντας να καταγράψουν και να θεραπεύσουν τις ανθρώπινες ανάγκες, που στην εποχή μας είναι πολλές και πιεστικές.
Στο πλαίσιο αυτό, ο μακαριστός Μητροπολίτης Περιστερίου κυρός Κλήμης προσπάθησε με τα πνευματικά μέσα της Εκκλησίας να στηρίξει την πάσχουσα οικογένεια της εποχής μας, με τον λόγο, την πατρική νουθεσία του, αλλά και την ίδρυση ειδικών επιμορφωτικών σεμιναρίων, ώστε οι μελλόνυμφοι να λαμβάνουν την απαραίτητη πνευματική υποστήριξη για την κοινή ζωή τους. Με τα κοινωνικά φροντιστήρια και τις υποτροφίες σε άπορους φοιτητές, που εξ ιδίων κατά κύριο λόγο καθιέρωσε, στήριξε και βοήθησε τη νεότητα, που άρχισε να βρίσκει στην Εκκλησία την μητέρα και τροφό. Καθιέρωσε και ίδρυσε νέες ενορίες, αλλά και με την προσπάθεια για την ορθή και βιώσιμη λειτουργία του γηροκομείου, αξιοποίησε τις υπάρχουσες υποδομές και έθεσε τα θεμέλια για την περικράτηση του γήρατος, ενώ συστηματικά προσπάθησε να οργανώσει τον επιστημονικό κόσμο του Περιστερίου, τον οποίο ορθώς θεωρούσε φυσικό του σύμμαχο στο έργο της πνευματικής αναγέννησης του Περιστερίου και των κατοίκων του.
Ο μακαριστός Μητροπολίτης Περιστερίου βρισκόταν καθημερινά παντού: σε λύπες και χαρές, σε σχολεία και ιδρύματα, σε ναούς και εκδηλώσεις πνευματικές, κοινωνικές και κατηχητικές. Μοχθούσε νυχθημερόν, και αποσκοπούσε στην ενεργοποίηση όλων των δυνάμεων του Περιστερίου, τις οποίες κάλεσε σε συστράτευση. Είχε για τον σκοπό αυτό τη συνεργασία του κλήρου του, αλλά κυρίως την συμπαράταξη των πνευματικών του παιδιών, του λαού της Ιεράς Μητροπόλεως Περιστερίου, που στο πρόσωπό του αναγνώριζε τον αυτοθυσιαστικό πατέρα, τον άγρυπνο φρυκτωρό, τον κατανυκτικό λειτουργό, τον στοργικό συμπαραστάτη, τον θερμό συνεργό, τον αποτελεσματικό Επίσκοπο και τον υψιπέτη οραματιστή.
Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Περιστερίου κυρός Κλήμης, στο σύντομο διάστημα της αρχιερατείας του, κέρδισε τις καρδιές του ποιμνίου του, που με αγάπη, τιμή και σεβασμό εκδήλωνε τις διαθέσεις του απέναντι στον Ποιμενάρχη του με κάθε ευκαιρία. Πορεύθηκε με θεία φώτιση και υπομονή τον δύσκολο δρόμο της διοικητικής και πνευματικής ανασυγκρότησης της επαρχίας του, και αφιέρωσε στο θεοφιλές αυτό έργο τις γνώσεις, την πείρα, την αγάπη και την ενεργητικότητά του. Κι ο λαός του Περιστερίου κατάλαβε την αγάπη και την φροντίδα που αποδέχθηκε από τον πνευματικό του πατέρα, και ανταπέδιδε τα αισθήματα και τις πράξεις αναλόγως, με την παρουσία του στους ναούς και με την σεβαστική αγάπη που έδειχνε στον Επίσκοπό του.
Παρά τις αρρυθμίες που προκάλεσε στην εκκλησιαστική ζωή η παρατεταμένη περίοδος των υγειονομικών περιορισμών λόγω της πανδημίας της Covid-19, η κοίμηση του Μητροπολίτη Περιστερίου κυρού Κλήμεντος βρήκε την Ιερά Μητρόπολη Περιστερίου στην τροχιά μιας ευλογημένης αναγέννησης. Η πρόοδος αυτή ασφαλώς απαίτησε από τον Επίσκοπο κόπους και μόχθους, σχέδια και σκέψεις, καθημερινή τριβή με πρόσωπα και καταστάσεις, ρήξεις, υπομονή, καρτερία, αγάπη και πολλή θερμή προσευχή. Ο διάδοχός του θα ξεκινήσει την αρχιερατεία του με την ευχή, την υποστήριξη, την αγάπη και τον σεβασμό κλήρου και λαού του Περιστερίου.
Ο Κύριος ας τον αναπαύσει μετά των αγίων και των δικαίων, αναγνωρίζοντας τους κόπους και τους μόχθους του. Μπορεί να μην πρόλαβε να ολοκληρώσει το έργο του, για το οποίο συστηματικά εργάστηκε, έβαλε όμως τις βάσεις για την αναγέννηση της επαρχίας του, και για την λύση των πολλών και φλεγόντων προβλημάτων που αντιμετώπιζε. Και είναι, κατ’ εμέ κριτή, σίγουρο ότι η εκκλησιαστική ιστορία θα αναγνωρίσει την προσπάθειά του, και θα τον κατατάξει μεταξύ των σημαντικών ιεραρχών της εποχής μας, παρά το γεγονός ότι η μοιραία τελικά περιπέτεια της υγείας του δεν του επέτρεψε, «κρίμασι οις Κύριος οίδε», να χαρεί τα αποτελέσματα των σκέψεων και των σχεδιασμών του.
