Της Λίτσας Ι. Χατζηφώτη, αρχαιολόγου
Με την παρουσία του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος, κ. Ιερωνύμου, των Σεβασμιωτάτων Μητροπολιτών Πατρών, κ. Χρυσοστόμου, και Ιερισσού, κ. Θεοκλήτου, των Αρχών και φορέων της Τριπόλεως και του Νομού Αρκαδίας, του κλήρου και πλήθους λαού, παρουσιάσθηκε την Κυριακή 15 Ιανουαρίου στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό του Αγίου Βασιλείου Τριπόλεως ο ομώνυμος, επιβλητικός τόμος, αφιερωμένος στον προστάτη της πόλης, έργο του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Μαντινείας και Κυνουρίας, κ. Αλεξάνδρου.
Για το βιβλίο αλλά και το πολυσχιδές έργο του ποιμενάρχη και συγγραφέα μίλησαν ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Πατρών, κ. Χρυσόστομος, ο ιεροκήρυκας του Ιερού Μητροπολιτικού Ναού Αθηνών, Πανοσιολογιώτατος Αρχιμανδρίτης, κ. Χρυσόστομος Παπαθανασίου, και ο φιλόλογος καθηγητής Γεώργιος Βλάσης. Χαιρετισμό απηύθυνε ο Μακαριώτατος, ο οποίος συνεχάρη τον συγγραφέα, και ο Σεβασμιώτατος Αλέξανδρος ευχαρίστησε τον Μακαριώτατο, τους ομιλητές και όλους όσοι παραβρέθηκαν στην εκδήλωση, την οποία πλαισίωσε με ύμνους, κατ’ επιλογήν από το CD που συνοδεύει το βιβλίο, η Βυζαντινή Χορωδία της Ι. Μητροπόλεως «Ο Άγιος Νεοϊερομάρτυς Λάζαρος ο Τριπολίτης», υπό τη διεύθυνση του χοράρχου και πρωτοψάλτου του Ι.Μ.Ν. Αγίου Βασιλείου Τριπόλεως, Βασ. Γεωργαρά. Τον συντονισμό της παρουσιάσεως του βιβλίου είχε η κ. Γεωρ. Δροσοπούλου-Γεωργαρά.
Το βιβλίο είναι ένας επιβλητικός τόμος 432 σελίδων, στον οποίο απλώνονται ο πρόλογος και ένδεκα κεφάλαια. Ο Σεβασμιώτατος τοποθέτησε την ιστορία του μοναδικού μνημείου του Ιερού Ναού του Αγίου Βασιλείου μέσα στον τόπο και τον περίγυρο, με συνοπτική, αλλά περιεκτική ιστορική αναφορά στον Μοριά και την Τρίπολη πριν από την Επανάσταση του 1821 και την ώς τότε εκκλησιαστική κατάσταση, αναφέρθηκε στην ιστορία του, στις παλαιότερες οικοδομικές φάσεις του, στη μοναδική αρχιτεκτονική κατασκευή του, που οφείλεται στις κοινωνικές και ιστορικές ανάγκες των κατοίκων της, στην αρχιτεκτονική δομή του, στην πλατεία του, την Ώρα, στο Ωρολόγιο και στο «παλάτι» της Τριπολιτσάς.
Ασχολήθηκε με την εσωτερική μορφή και την «καταστόλισή» του, δηλαδή τις διάφορες κατασκευές, όπως το τέμπλο και τις εικόνες του, τον άμβωνα, τον δεσποτικό θρόνο και την αγιογράφηση, κάνοντας παράλληλα καλλιτεχνικές παρατηρήσεις και δίνοντας πληροφορίες για τους καλλιτέχνες που εργάσθηκαν στον χώρο και τις καλλιτεχνικές σχολές ή τάσεις που αντιπροσωπεύουν τα έργα. Απαρίθμησε τις επισκευές που πραγματοποιήθηκαν κατά καιρούς, αναφέρθηκε στην πυρκαγιά του 1995, στα σημαντικά σύγχρονα έργα στερέωσης και ανακαίνισης, στην ιστορία των καμπανών και στη δημιουργία του παρεκκλησίου της Αγίας Μακρίνας, αδελφής του Μεγάλου Βασιλείου, μια προσφορά στον διαβάτη ή εκείνον που δυσκολεύεται να ανέλθει τις επιβλητικές κλίμακες του μνημείου, το οποίο το υπουργείο Πολιτισμού κήρυξε «ιστορικό, διατηρητέο μνημείο».
Στη συνέχεια, έκανε λόγο για την ιστορία της ενορίας, τα μέλη της, τη σημασία και την προσφορά του ναού στη σύγχρονη εποχή, το κατηχητικό σχολείο του και το δελτίο επικοινωνίας του ναού. Σε μια μεγάλη «πινακοθήκη» έστησε με σεβασμό και αγάπη όλες τις μορφές αρχιερέων, εφημερίων, ιεροκηρύκων, ιεροψαλτών, νεωκόρων, εκκλησιαστικών συμβούλων, ευεργετών και δωρητών, ενώ χρησιμοποίησε όσα αρχειακά έγγραφα είχε στη διάθεσή του προκειμένου να παραθέσει στοιχεία για πρόσωπα και γεγονότα, δωρεές και διαθήκες.
Περιέγραψε, με λεπτομέρειες ιστορικές και καλλιτεχνικές, τις περίπυστες, ιστορικές εικόνες, τα ιερά λείψανα και τα προσκυνητάρια του ναού. Διηγήθηκε τον εορτασμό της εκατονπεντηκονταετηρίδας του μητροπολιτικού ναού και μας ξενάγησε στα εξωκκλήσια και τα παρεκκλήσια που ευρίσκονται υπό την επιστασία του.
Με λεπτομέρειες και ιστορικά αποδεικτικά έγγραφα και άλλα στοιχεία διηγήθηκε τον βίο, το μαρτύριο του Νεομάρτυρος Δημητρίου, τις περιπέτειες της εορτής, της κάρας και του ναού του και αναφέρθηκε στην ιδιότυπη Δήμητρα Παπαλεξανδρή. Σημαντικό κεφάλαιο αυτό, που περιλαμβάνει γεγονότα-σταθμούς στην ιστορία του μητροπολιτικού ναού, όπως η συγκλονιστική περιγραφή της επιστροφής των οστών του Θεοδώρου Κολοκοτρώνη στην Τρίπολη και η επίσκεψη του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου στον Άγιο Βασίλειο.
Μια σειρά από ιστορικές φωτογραφίες στο τέλος του βιβλίου κατά κανέναν τρόπο δεν μπορούν να χαρακτηρίσουν τον βαρύτιμο αυτόν τόμο «λεύκωμα». Άλλωστε, η πολυσέλιδη βιβλιογραφία και το ευρετήριο ονομάτων και τόπων μαρτυρούν την προσπάθεια του Σεβασμιωτάτου να δώσει μια όσο το δυνατόν ευρύτερη σύνθεση ιστορίας, τέχνης, προσώπων και γεγονότων, της οποίας κέντρο αποτελεί ο Ιερός Ναός του Αγίου Βασιλείου, κατέχοντας όμως έτσι όχι μόνον το κέντρο της ζωής της ιστορικής Τριπολιτσάς, αλλά και του Μοριά ολόκληρου – εγχείρημα το οποίο πέτυχε με τον λιτό, σαφή και ειλικρινή λόγο του, στοιχείο της μακράς κηρυκτικής εμπειρίας και των ιστορικών ενασχολήσεών του.
Σε συνέντευξη που είχε δώσει παλαιότερα στην «Κιβωτό της Ορθοδοξίας» ο Σεβασμιώτατος Μαντινείας και Κυνουρίας, κ. Αλέξανδρος, στην ερώτηση: «Με τόσες ποιμαντικές και κοινωνικές δραστηριότητες, έχετε καιρό για μελέτη ή γράψιμο;» είχε απαντήσει χαρακτηριστικά: «Δεν θεωρώ τον εαυτό μου άξιο συγγραφέα. Μου αρέσει η Ιστορία. Ψάχνω στα αρχεία και καταχωρίζω στα βιβλία πρόσωπα, τύπους και γεγονότα που έχουν σχέση με την τοπική εκκλησία μας. Άλλοι κληρικοί ή λαϊκοί που θα έρθουν στο μέλλον θα αξιοποιήσουν τη δική μας, μικρή προσφορά». Ο αναγνώστης ας βγάλει τα συμπεράσματά του.
Θα αδικούσαμε την έκδοση αν δεν δίναμε συγχαρητήρια και στον Κώστα Κόντο και το επιτελείο του Matrix Design, μια σεμνή, αλλά και εκπληκτικών δυνατοτήτων εκδοτική μονάδα της Τριπόλεως, για την απόλυτα επιτυχημένη επιμέλεια και εκτύπωση του σπουδαίου αυτού τόμου!
