Της Ελένης Χριστοδουλοπούλου
Ο Τσι-Σουνγκ έχει περάσει, μετά τον θάνατό του, από τους «μποξέρ του πνεύματος», στη χορεία των αγίων που προέρχονται από περιοχές όπου ο Χριστιανισμός ακόμη και στις μέρες μας δεν είναι ιδιαίτερα διαδεδομένος. Πρόκειται για τον πρώτο Κινέζο ιερέα που χειροτονήθηκε από τον Άγιο Νικόλαο της Ιαπωνίας σε μία από τις πλέον ταραγμένες εποχές της περιοχής. Δυστυχώς, έζησε σε μια πάρα πολύ δύσκολη περίοδο για τους χριστιανούς της Κίνας, κάτω από απάνθρωπα σκληρούς περιορισμούς. Παρ’ όλα αυτά δεν έπαψε να εργάζεται σκληρά για τη διάδοση του χριστιανισμού.
Σύμφωνα με ιστορικές πηγές, ο Χριστιανισμός έφτασε στην Κίνα μέσω της γειτονικής της χώρας, της Ρωσίας, όπου ήδη είχε εδραιωθεί. Χρονικά, θα μπορούσε να τοποθετηθεί γύρω στα 1685, όταν οι Κινέζοι κατέλαβαν το Αλμπαζίν, το οποίο βρίσκεται στη Ρωσία, στα βόρεια σύνορα της Κίνας. Πολλοί Κοζάκοι αλλά και ορθόδοξοι της περιοχής αιχμαλωτίστηκαν και 45 από αυτούς μαζί με τον ιερέα τους, πατέρα Μάξιμο, μεταφέρθηκαν στο Πεκίνο, με σκοπό να μπουν στην υπηρεσία του αυτοκράτορα. Ο τότε αυτοκράτορας δέχτηκε με ιδιαίτερη ευγένεια τους χριστιανούς και μάλιστα τους επέτρεψε να μετατρέψουν έναν παλιό βουδιστικό ναό σε χριστιανική εκκλησία, για να μπορούν να προσεύχονται.
Το 1712, ο ιερέας Μάξιμος εκοιμήθη και ο αυτοκράτορας δέχτηκε να φέρει έναν καινούργιο ιερέα από τη Ρωσία. Τα πράγματα, λοιπόν, είχαν αρχίσει να αλλάζουν για τους χριστιανούς. Μάλιστα, καθώς περνούσαν τα χρόνια, οι γάμοι μεταξύ των ορθοδόξων και των Κινέζων πλήθαιναν και όλο και περισσότεροι ήταν αυτοί που ασπάζονταν τον Χριστιανισμό. Εκείνη την περίοδο, όμως, λόγω πολιτικών προβλημάτων με την Κίνα, η Ρωσία αποφάσισε να διακόψει οποιαδήποτε ιεραποστολική ενέργεια προς τους Κινέζους. Ο Χριστιανισμός, όμως, είχε ήδη εδραιωθεί, καθώς κατέφθαναν συνεχώς κληρικοί, χτίστηκαν εκκλησίες, μεταφράστηκαν πολλά ιερά βιβλία και όλοι όσοι το επιθυμούσαν μπορούσαν να ασπάζονται ελεύθερα τη Χριστιανική θρησκεία.
Το κίνημα των Μποξέρ και οι διωγμοί
Όλα αυτά, βέβαια, δεν κράτησαν για πολύ καιρό, καθώς σύντομα ξεκίνησαν διωγμοί εναντίον των χριστιανών. Εκείνη τη δύσκολη περίοδο επέλεξε να χειροτονηθεί ο Άγιος Μητροφάνης, που, όπως είπαμε και παραπάνω, ήταν ο πρώτος Κινέζος ορθόδοξος ιερέας. Αναμφίβολα, ήταν μια ηρωική πράξη για την εποχή, αφού ήδη είχαν ξεκινήσει οι επιθέσεις κατά των χριστιανών. Ακόμα και ο ίδιος υποστήριζε πως «το τέλος δεν θα είναι ευχάριστο» και έτσι ακριβώς έγινε.
Μόλις το 1900 εκδηλώθηκε η αιματηρή εξέγερση, που έμεινε γνωστή στην Ιστορία ως το «Κίνημα των Μποξέρ». Επρόκειτο για μια μυστική οργάνωση, τα μέλη της οποίας ασχολούνταν με τις πολεμικές τέχνες και αυτοαποκαλούνταν «Μποξέρ του Πνεύματος» -μάλιστα, πίστευαν πως μέσα τους κατοικούσε κάποιος θεός και είχαν υπεράνθρωπες δυνάμεις. Αυτή η οργάνωση αποφάσισε να διώξει από την Κίνα όλους τους ξένους, αλλά και τους χριστιανούς, με τη στήριξη, βέβαια, της επίκληρου αυτοκράτειρας, η οποία θεωρούσε ότι για όλα όσα συνέβαιναν στην Κίνα έφταιγαν οι χριστιανοί.
Όταν η οργάνωση αυτή εισέβαλε στο Πεκίνο, αιχμαλώτισε πολλούς χριστιανούς και με βασανιστήρια προσπαθούσε να τους κάνει να αρνηθούν τη θρησκεία τους. Πολλοί ήταν αυτοί που φοβήθηκαν και αλλαξοπίστησαν, αλλά ακόμα περισσότεροι ήταν εκείνοι που προτίμησαν τον θάνατο. Μέσα σε λίγες ημέρες, χιλιάδες χριστιανοί σφαγιάστηκαν, αποκεφαλίστηκαν και εκτελέστηκαν. Το «Κίνημα των Μποξέρ» επίσης κατέστρεψε ολοσχερώς τις χριστιανικές εκκλησίες, καθώς και το ορθόδοξο τυπογραφείο μαζί με τα σπανιότατα έγγραφα που φυλάσσονταν εκεί. Στις 11 Ιουνίου, το βράδυ, εισέβαλαν στην Εκκλησία του Πεκίνου και, αφού την κατέστρεψαν, σκότωσαν με φρικιαστικό τρόπο όλους τους πιστούς που είχαν καταφύγει εκεί για να προστατευτούν.
Σύμφωνα με την παράδοση, ο Παύλος Wan, ένας ορθόδοξος δάσκαλος, βασανίστηκε μέχρι θανάτου και προσευχόταν μέχρι και τη στιγμή που άφησε την τελευταία του πνοή. Μια άλλη χριστιανή, δασκάλα και αυτή, η Ia Wen, υπέστη πολύ σκληρά βασανιστήρια. Συγκεκριμένα, οι «Μποξέρ» την έκαναν κομμάτια και την πέταξαν μισοπεθαμένη στο έδαφος. Επειδή όμως διατηρούσε τις αισθήσεις της, συνέχισαν να τη βασανίζουν μέχρι να πεθάνει και αυτή. Η Ia Wen, καθ’ όλη τη διάρκεια των βασανιστηρίων, ομολογούσε συνεχώς την πίστη της στον Χριστό.
Το τέλος του πατέρα Μητροφάνη
Οι υπόλοιποι χριστιανοί του Πεκίνου, όταν πληροφορήθηκαν για τη σφαγή της 11ης Ιουνίου, κατέφυγαν τρομοκρατημένοι στο σπίτι του πατέρα Μητροφάνη, για να προστατευτούν. Όμως, ύστερα από κάποιες ημέρες, το βράδυ της 23ης Ιουνίου, το σπίτι του περικυκλώθηκε από μέλη του «Κινήματος των Μποξέρ». Εκείνη τη στιγμή, στο σπίτι του Μητροφάνη βρίσκονταν πάνω από 70 χριστιανοί. Κάποιοι κατόρθωσαν να φύγουν, αλλά πολλοί ήταν εκείνοι που δεν τα κατάφεραν και βρήκαν τραγικό θάνατο. Ο Άγιος Μητροφάνης δολοφονήθηκε στην αυλή του σπιτιού του με πολλαπλές μαχαιριές στο στήθος, μπροστά στα μάτια της γυναίκας του και των παιδιών του. Στη συνέχεια, οι «Μποξέρ» άρπαξαν τον εφτάχρονο Ιωάννη, γιο του ιερέα, και αφού του εξάρθρωσαν τους ώμους, του έκοψαν τα δάκτυλα των ποδιών, τη μύτη και τα αυτιά, τον πέταξαν γυμνό στην εξώπορτα και τον παράτησαν εκεί. Το επόμενο πρωί, οι περαστικοί που έβλεπαν τον μικρό Ιωάννη τον κορόιδευαν φωνάζοντάς τον «οπαδό των διαβόλων». Εκείνος τότε απάντησε: «Είμαι πιστός του Θεού και όχι οπαδός των διαβόλων».
Οι υπόλοιποι χριστιανοί που βρίσκονταν στο σπίτι του πατέρα Μητροφάνη φυλακίστηκαν, βασανίστηκαν και τελικά εκτελέστηκαν. Μαζί τους και η πρεσβυτέρα Τατιάνα μαζί με τα παιδιά της. Από την οικογένεια γλύτωσε μόνο ο δεύτερος γιος τους, Σέργιος, ο οποίος αργότερα χειροτονήθηκε πρωτοπρεσβύτερος.
Κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού του 1900, οι «Μποξέρ» δολοφόνησαν 30.000 χριστιανούς, από τους οποίους οι 222 ήταν ορθόδοξοι. Η Εκκλησία μας ανακήρυξε άγιους όσους μαρτύρησαν τότε και γιορτάζει τη μνήμη τους κάθε χρόνο στις 11 Ιουνίου.
Μαζί, λοιπόν, με τον Άγιο Μητροφάνη τιμούνται και οι: Αγία Τατιάνα, η πρεσβυτέρα του, ο Άγιος Ησαΐας και Άγιος Ιωάννης, υιοί του Μητροφάνη, η Αγία Μαρία, η νύφη του Μητροφάνη, η Αγία Ia Wen και οι Άγιοι 222 Κινέζοι μάρτυρες.
