Οδοιπορικό στην Αγία και Μεγάλη Εβδομάδα – Α΄

Του Δημητρίου Λυκούδη, Δ/ντου Σύνταξης της εφημ. “Κιβωτός της Ορθοδοξίας”

Το βράδυ της Κυριακής, 28 Απριλίου, τελέσαμε την Ακολουθία του Νυμφίου, και ακούσαμε τον Αναγνώστη να αναφέρεται στο Συναξάρι της ημέρας: «Τη Αγία και Μεγάλη Δευτέρα μνείαν ποιούμεθα  του μακαρίου Ιωσήφ του Παγκάλου και της υπό του Κυρίου καταρασθείσης και ξηρανθείσης συκής».

Δύο γεγονότα, εκ των οποίων το ένα αναφέρεται στο πρόσωπο του Παγκάλου Ιωσήφ. Και, σεμνύνεται η καλοσύνη του Ιωσήφ, πρωτίστως η καλοσύνη του ανδρός αυτού, που ένεκα του φθόνου των αδελφών του, ταλαιπωρήθηκε όσο λίγοι, εξορίσθηκε, πουλήθηκε ως δούλος, εγκατέλειψε γονείς και οικία και απεδήμησε σε τόπο ξένο και αφιλόξενο. Και, εξαιτίας αυτής της καλόπιστης και συγκαταβατικής θυσίας του, που όχι μόνο συγχώρησε τα κατά σάρκα αδέλφια του, αλλά και τα βοήθησε ποικιλοτρόπως, ο Θεός κατέστησε τον Ιωσήφ επί των υψηλών, διό και σώφρον εκλήθη και μακάριος και θεοσεβής.

Αναφορικά με την ξηρανθείσα συκή, η Παράδοση λέγει πως, όταν ο Χριστός μας την καταράστηκε, αυτή αμέσως ξεράθηκε, ως μαρτυρεί και το αγιογραφικό κείμενο. Και συνεχίζει η Παράδοση να συμμαρτυρεί ότι απ᾿ εκείνης της ώρας, το δέντρο αυτό ουδέποτε κατόρθωσε να υπάρξει ως ήταν προ της ελεύσεως επ᾿ αυτής του Κυρίου Ιησού Χριστού.

Και οι Πατέρες, αναλογιζόμενοι αυτή την ξηρανθείσα συκή, αναφέρονται στους πιστούς που έχουν “ξερά” έργα και καρπούς και ομοιάζουν με μη παραγωγικά δέντρα, χωρίς προκοπή, χωρίς πρόοδο, χωρίς πνευματική εξέλιξη και άνωθεν προορισμό. «Φθάσαντες πιστοί, το σωτήριον  Πάθος Χριστού του Θεού, την άφατον αυτού μακροθυμίαν δοξάσωμεν. Όπως τη αυτού ευσπλαχγνία, συνεγείρη και ημάς, νεκρωθέντες τη αμαρτία, ως αγαθός και φιλάνθρωπος», θα ψάλλουμε στα στιχηρά Ιδιόμελα της ίδιας βραδιάς, προσδοκώντας και ευελπιστώντας να μην αποτελέσουμε μέρος και τμήμα της ξηρανθείσης συκής επί του βίου.

Στη συνέχεια, το επόμενο βράδυ, το εσπέρας της Μ. Δευτέρας, θα ψάλλουμε τον Όρθρο της Μ. Τρίτης και, μεταξύ άλλων, θα ακούσουμε: «Τη Αγία και Μεγάλη Τρίτη της των δέκα παρθένων παραβολής, της εκ του ιερού Ευαγγελίου, μνείαν ποιούμεθα».

Αγωνιά ο ψαλμωδός, αδημονεί να μην ομοιάσει στις μωρές παρθένες, που αν και εφύλαξαν την σωματική τους παρθενία, εντούτοις, απέβησαν καρδιακά απάνθρωπες και σκληροκάρδιες απέναντι στους άλλους.

Ο Ιερός Χρυσόστομος, αναφορικά με την ημέρα αυτή, λέγει: «Ακόμη και αν όλες τις αρετές να κατακτήσεις, αν δεν έχεις αγάπη και ταπείνωση, ουδέν έπραξες. Η αρετή καθίσταται επί των αρρήτων και επουρανίων δεκτική όταν εμφορείται και στολίζεται από την υπερέχουσα πάντα νουν αγάπη. Άνευ αγάπης, και αγίους να συναντήσεις και τον Χριστό τον Ίδιο, ουδέν έπραξες. Ιδού, εις εκ των δώδεκα μαθητών, επί τριών και πλέον ετών συμπορευόταν μαζί Του, αλλά επειδή δεν είχε αγάπη και ταπείνωση, ουδέν έλαβε από της γλυκύτητος του Προσώπου του Χριστού».

«Κύριε, όταν έλθης εν δόξη μετ᾿ αγγελικών Δυνάμεων, και καθίσης εν θρόνω Ιησού διακρίσεως, μη με Ποιμήν αγαθέ διαχωρίσης», ψάλλουμε και πάλιν στα απόστιχα Ιδιόμελα της νυκτός αυτής, ζητώντας από τον Κύριο να μάς χαρίζει σώφρονα λογισμόν και καρδίαν νήφουσαν, ώστε να “μη μείνωμεν έξω του Νυμφώνος”.

Ακολούθως, την επομένη το εσπέρας, οι Ναοί και οι κωδωνοκρουσίες θα καλούν τους πιστούς να προσέλθουν για να ακούσουν και να συμμετάχουν στην ακολουθία της Μεγάλης Τετάρτης. «Τη Αγία και Μεγάλη Τετάρτη, της αλειψάσης τον Κύριον μύρω Πόρνης γυναικός, μνείαν ποιείσθαι, οι θειότατοι Πατέρες εθέσπισαν».

Μια πόρνη γυναίκα! Τι όνειδος! Τι ντροπή για πολλούς από εμάς, ακόμη και σήμερα! Ο Κύριος να δέχεται μία πόρνην, μια άτιμη γυναίκα που είχε παρασύρει τόσους και τόσους στον όλεθρον! Και, όμως! Αυτή η πόρνη, η μόνη, εσκέφθη να κάνει ένα τόσο ακριβό δώρο στον Κύριο! Ουδείς άλλος εκ των μαθητών, έως εκείνης της ώρας. Τόσα χρήματα, τόσα έξοδα και να περιχύνονται ως μύρον επί των ποδών και δη, υπό μιας πόρνης και ατίμου γυναικός!

Μάλιστα, ως οι Ιεροί Ευαγγελιστές ερμηνεύουν, η γυνή αυτή δεν εσήκωσε ούτε λεπτό το βλέμμα της για να αντικρίσει το Θείο Πρόσωπο του Θεανθρώπου Ιησού. Γιατί; Ένεκα της ντροπής που φώλιαζε εντός της ξηρανθείσης, έως εκείνης ώρας, καρδιάς της. Εθεωρούσε τον εαυτό της το χειρότερο, τον πλέον αμαρτωλό, τον πλέον ανάξιο. Και λέγει ο άγιος Συμεών ο Νέος Θεολόγος: «Και επειδή ο Καρδιογνώστης των ανθρώπων Ιησούς, εγνώριζε μυστικώς όσα διελογίζετο αυτή η γυνή εκείνη την ώρα εν τη καρδιά της, ακριβώς, επειδή θεωρούσε τον αυτό της τον ελαχιστότερο πάντων, ακριβώς γι᾿ αυτό και εσυγκίνησε τον Κύριο της δόξης, τον Κύριο του Ουρανού και της γης».

«Δάκρυσι πλύνει, τους πόδας του Πλάσαντος υπεύθυνος αμαρτίαις, και εκμάσσει θριξί. Διο εν των βίω ου διήμαρτε, πεπραγμένων της απολυτρώσεως, αλλ᾿ εβόα. Πάντα τα έργα Κυρίου, τον Κύριον υμνείτε και υπερυψούτε εις πάντας τους αιώνας».

Οδοιπορικό της Μεγάλης Εβδομάδος καλείται το παρόν αφιέρωμα. Συνεχίζεται εκτενέστερον την ερχόμενη εβδομάδα, όταν οι πιστοί θα ακολουθήσουν την πορεία επί του Γολγοθά και θα ζητήσουν εκουσίως να συμμετάσχουν στη θυσιαστική θυσία του Θεανθρώπου Ιησού, σταυρώνοντας από του νυν και δικά τους πάθη, τις μικρότητες και κακίες τους.

Πράγματι! «Ιδού, αναβαίνωμεν εις Ιεροσόλυμα…».

Πηγή: Κιβωτός της Ορθοδοξίας