Tου Αλεξάνδρου Π. Κωστάρα
Ομότιμου Καθηγητή Νομικής Σχολής Πανεπιστημίου Θράκης
Οταν μιλούμε για ισολογισμό, το μυαλό μας πηγαίνει στις εμπορικές εταιρείες, καθώς όλες οι εταιρείες στο τέλος κάθε χρόνου συντάσσουν τον ισολογισμό τους, στον οποίο καταγράφεται το ενεργητικό και το παθητικό της εταιρείας. Από τη σύγκριση των δύο αυτών στοιχείων προκύπτει η καλή ή κακή οικονομική πορεία της εταιρείας. Εφ’ όσον υπερτερεί το ενεργητικό, η εταιρεία είναι κερδοφόρος. Εάν όμως υπερτερεί το παθητικό, η εταιρεία είναι ζημιογόνος. Ο ισολογισμός λοιπόν επιτρέπει στους υπευθύνους της εταιρείας να προβούν στις αναγκαίες διορθωτικές παρεμβάσεις, ώστε να αυξήσουν τα κέρδη και να μειώσουν τις ζημίες. Καθοριστικός παράγων για την διαμόρφωση πλεονασματικού ή ελλειμματικού ισολογισμού είναι αφ’ ενός μεν ο τρόπος διαχείρισης των κεφαλαίων της εταιρείας, αφ’ ετέρου δε η στάση του καταναλωτικού κοινού απέναντι στα προϊόντα της εταιρείας. Είναι δε περιττό να τονιστεί ότι το μεγάλο πρόβλημα όλων ανεξαιρέτως των εταιρειών είναι τα ελλείμματά τους, τα οποία εάν δεν αντιμετωπισθούν άμεσα, καθιστούν αμφίβολη την επιβίωση της εταιρείας.
Με την καταχρηστική όμως έννοια του όρου, «ισολογισμούς» έχουμε, πρέπει να έχουμε, όλοι. Ο καθένας από μας. Οι κοινωνίες. Τα έθνη. Οι διεθνείς οργανισμοί. Η παγκόσμια κοινότητα στο σύνολό της. Και τούτο, διότι η ζωή δεν αναλώνεται στην οικονομική δραστηριότητα των διαφόρων εταιρειών ή την ατομική δική μας. Απλώνεται σε πολλούς άλλους και σαφώς σπουδαιότερους τομείς που δεν αποτιμώνται σε χρήμα, διότι τα «κεφάλαιά» τους είναι άυλα. Πνευματικά. Αξιακά. Η σχέση όλων μας με τα «κεφάλαια» αυτά διαμορφώνει τον «ισολογισμό» του καθενός από μας. Της κοινωνίας μας. Του κόσμου στον οποίο ζούμε. Και αναδεικνύει τη θετική ή αρνητική εξέλιξη της ζωής μας. Από τότε που «ο Λόγος σάρξ εγένετο και εσκήνωσεν εν ημίν», κατά την ρήση του Ευαγγελιστού Ιωάννου (α΄ 14), μοναδικό και αναντικατάστατο αξιακό κεφάλαιο στον κόσμο υπήρξε ο Χριστός. Για όλους τους ανθρώπους. Σε όλα τα μήκη και τα πλάτη του κόσμου. Η Γέννησή Του πριν από 2.000 περίπου χρόνια στην Φάτνη της Βηθλεέμ δημιούργησε ένα πρωτοφανές φαινόμενο στην ιστορία της ανθρωπότητας: «Γεφύρωσε» τον Ουρανό με τη Γη. Μέσο «ζεύξης» έγινε ο ίδιος ο Υιός του Θεού. Αυτός έγινε η αμφίδρομη «Γέφυρα» από την οποία κατέβηκε πρώτα ο Θεός στη Γη, για να μπορέσουν μέσω αυτής της «Γέφυρας» να ξαναγίνουν οι άνθρωποι πολίτες της Βασιλείας των Ουρανών. Τη Νύχτα που γεννιόταν το Θείο Βρέφος στο Σπήλαιο της Βηθλεέμ οι Αγγελοι δοξολογούσαν τον Θεό για τη Φιλανθρωπία Του. Και προανήγγειλαν την επικράτηση της Ειρήνης στη γη, αφού την επισκέφθηκε ο Θεός. Υπάρχει σπουδαιότερο «κεφάλαιο» στη ζωή μας από αυτό; Μεγαλύτερος Πλούτος από την Ευλογία αυτή;
Κι όμως από την πρώτη στιγμή της Γέννησης του Χριστού θελήσαμε να τον βγάλουμε από την ζωή μας. Είναι τόσο «ποτισμένη» στην αμαρτία η φύση μας που δεν ανέχεται τον Θεό στην κοινωνία της. Ετσι, από την πρώτη στιγμή βαλθήκαμε να σφάξουμε το Θείο Βρέφος με την μάχαιρα του Ηρώδη, που ήταν «ακονισμένη» στην απόρριψη και στην δολοφονική στάση έναντι του Θεού του καθενός από μας. Και αφού δεν καταφέραμε τότε να ξεμπερδέψουμε μια και καλή με τον Θεό, τον περιμέναμε να ξαναφανεί. Κάπου θα τον συναντούσαμε πάλι όταν μεγάλωνε. Δεν θα μπορούσε άλλωστε να κρυφτεί, διότι δεν ήρθε για να κρυφτεί αλλά για να φανερωθεί στους ανθρώπους. Βρήκαμε έτσι την ευκαιρία και τον «βάλαμε» πια οριστικά στο χέρι. Τώρα δεν θα μπορούσε να μας ξεφύγει. Τον οδηγήσαμε λοιπόν δέσμιο στον Γολγοθά και Τον σταυρώσαμε ως κακούργο. Μόλις είπε το «τετέλεσται» επάνω στον Σταυρό, πιστέψαμε ότι όλα τελείωσαν με Αυτόν τον απρόσκλητο στη ζωή μας Θεό. Με την επιμονή Του να «ριζώσει» ανάμεσά μας, μολονότι Του είπαμε από την αρχή – και Του το δείξαμε άλλωστε – ότι δεν Τον θέλουμε στη γη. Να σηκωθεί να φύγει και να πάει στα Παλάτια Του στον Ουρανό. Εδώ είναι η πατρίδα των Σοδόμων και των Γομόρρων. Μοιρασμένη βέβαια σε περισσότερα κομμάτια, όσοι είναι και οι λαοί που συμμερίζονται τις αξίες της.
Τελικά έφυγε ως Ανθρωπος από τη ζωή μας ο Χριστός, αφού το πνευματικό και αξιακό «κεφάλαιο» που μας έφερε, το «ρευστοποιήσαμε» σαν τον ανάξιο διαχειριστή μιας εταιρείας, ο οποίος «βγάζει στο σφυρί» τα «χρυσαφικά» της εταιρείας του, διότι δεν είναι σε θέση να αποτιμήσει την αξία τους. Και όταν ύστερα ο ισολογισμός της εταιρείας που θα καταρτίσει τού βγει ελλειμματικός, θα ψάχνει να βρει την εξήγηση, γιατί η εταιρεία του έγινε ξαφνικά ζημιογόνος. Μπορεί να «έφυγε» ως Ανθρωπος από τη ζωή μας ο Χριστός με τον τρόπο που τον διώξαμε, έμεινε όμως ως Θεός, για να φωτίζει και να κατευθύνει τη ζωή εκείνων που Τον αποδέχονται και Τον πιστεύουν. Ο Θεός ούτε αποβάλλεται από μία ανθρώπινη κοινωνία, επειδή κάποιοι Τον αρνούνται ή Τον πολεμούν, ούτε όμως δολοφονείται επειδή μερικοί Τον κυνηγούν να Τον σφάξουν ή Τον καρφώνουν στον Σταυρό. Η Ανάσταση του Χριστού είναι αψευδές τεκμήριο για όλα αυτά. Πάντως όσοι στρέφονται με τέτοιες διαθέσεις απέναντι στον Θεό, το μόνο που καταφέρνουν είναι να σκοτώνουν ή να σταυρώνουν τις δικές τους προοπτικές ή να βγάζουν ελλειμματικούς τους «ισολογισμούς» της ζωής τους, αφού απαξιώνουν ή ευτελίζουν το σπουδαιότερο πνευματικό ή αξιακό «κεφάλαιο» που θα μπορούσε να έχει κάποιος στη συμβίωσή του με άλλους ανθρώπους. Δεν βλέπουμε τους «ισολογισμούς» που διαμορφώνουν οι άνθρωποι και οι κοινωνίες χωρίς Θεό στην ζωή τους; Οι πόλεμοι εκτοπίζουν την Ειρήνη που μας έφερε στη γη ο Θεός της Ειρήνης. Τα συμφέροντα και ο ιδιοτελής υπολογισμός όλων, ιδίως των «μεγάλων» που διαφεντεύουν τον κόσμο, γίνονται «στέφανοι εξ ακανθών» που αγκυλώνουν και ματώνουν την Αγάπη την οποία μας έδειξε και μας δίδαξε ο Θεός της Αγάπης. Η εκμετάλλευση, το έγκλημα και η αδικία μεταξύ των ανθρώπων, δολοφονούν τη Δικαιοσύνη που ευαγγελίσθηκε στους ανθρώπους ο Θεός της Δικαιοσύνης.
Εάν γυρίσουμε 2.000 χρόνια πίσω το βλέμμα μας και κοιτάξουμε όλους τους «ισολογισμούς» της ανθρώπινης ιστορίας από τότε που γεννήθηκε ο Θεάνθρωπος μέχρι σήμερα, θα διαπιστώσουμε ότι όλοι είναι ελλειμματικοί διότι κακοδιαχειριστήκαμε το σπουδαιότερο «κεφάλαιο» που μας χάρισε ο Ναζωραίος. Το ίδιο φυσικά «ελλειμματικός» είναι και ο «ισολογισμός» της περασμένης χρονιάς, αφού συντάχθηκε με τα ίδια δεδομένα στα οποία στηρίχθηκαν όλοι οι προηγούμενοι «ισολογισμοί». Αν θέλουμε να αλλάξει κάτι στο «δούναι και λαβείν» της ζωής μας και να αρχίσουμε επιτέλους να βλέπουμε πλεονασματικούς «ισολογισμούς», πρέπει όλοι ως άτομα και ως κοινωνία να αναθεωρήσουμε κατεπειγόντως τη στάση μας απέναντι στο μοναδικό «κεφάλαιο» που λέγεται Χριστός. Η παραβολή των «ταλάντων» μας δείχνει τον δρόμο, πώς να αυξήσουμε το ενεργητικό των «ισολογισμών» μας. Ας μη λησμονούμε ότι το «μηδέν» ουδέποτε απετέλεσε θετικό αξιακό «κεφάλαιο» για κανέναν «ισολογισμό». Επομένως η πίστη σε αυτό μόνο να επιδεινώσει την υπάρχουσα κατάσταση μπορεί. Τα άνθη που προσφέρουν οι εταιρείες οι οποίες τα παράγουν είναι ψεύτικα, πλαστικά. Οποιος λοιπόν θέλει να απολαύσει τη «φρεσκάδα» και τη «μοσχοβολιά» του αληθινού «λουλουδιού», ας κοιτάξει τον Χριστό. Είναι ο μόνος που μπορεί να προσφέρει τα αληθινά «αρώματα» που λείπουν από τη ζωή μας.
