Γράφει ο π.Νεκτάριος Κάνιας
Αχ Θωμά, τι ζητάς; Να δεις; Για να πιστέψεις; Αμφιβάλλεις; Αν ζούσες σήμερα Απόστολε Θωμά έχω την εντύπωση ότι θα σου τα «ψάλλαμε» εμείς οι βεβαιόπιστοι. Εσύ, ολόκληρος Απόστολος και να εκδηλώνεις δυσπιστία; Και να μην το λες στα «μουλωχτά» αλλά να το εκφράζεις στους άλλους αδελφούς-μαθητές του Χριστού; Και οι μαθητές; Γιατί δεν σε έπεισαν; Ισως τους είδες χαρούμενους γιατί είδαν τον δάσκαλό τους να Ανασταίνεται αλλά μόνο αυτό. Δεν είχε καρποφορήσει εντός τους ακόμα ο νέος τρόπος ζωής. Το “Μη μου άπτου”, δες με “αλλιώς” του Χριστού. Μιλάμε με βεβαιότητα για την Ανάσταση, αλλά πόσοι από εμάς μεταφέρουμε την Ανάσταση ζωγραφισμένη στα πρόσωπα και την ψυχή μας. Επομένως φαίνεται πως η Ανάσταση δεν περικλείεται σε ψυχολογικές παρορμήσεις και αισθήματα, αλλά στις έμπρακτες αλλαγές που συμβαίνουν μέσα μας με βασικότερο γνώρισμα τη βαθιά εσωτερική αγιοπνευματική ειρήνη (όχι ταραχή, όχι οργή, όχι φανατισμό).
Στον αντίποδα του Αναστάσιμου και ελπιδοφόρου μηνύματος, τα μηνύματα που εξέπεμψαν αδελφοί μας που κυριεύθηκαν από φοβικότητα, ενοχικότητα, τρόμο, ταραχή, οργή. Αναρτήσεις υπό αυτό το πνεύμα, με υπερβολές και αρκετές φορές εντελώς αναληθή στοιχεία (όπως π.χ. ότι μάτωσε ο Σταυρός με τον Κάνναβο στο Ομοδος της Κύπρου (https://odysseiatv.blogspot.com/2020/04/blog-post_523.html) κατακλύζουν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Εφευρίσκουν φανταστικούς διωγμούς συνθέτοντας ψεύτικα και αληθινά στοιχεία κατά πώς τους βολεύει, σφραγίσματα μαζί με εμβόλια, θαυμαστά σημεία που ειδοποιούν για επερχόμενες τιμωρίες ενός τιμωρού Θεού που «θύμωσε» γιατί τον πρόδωσαν οι πιστοί του κ.τ.λ.
Δεν είναι δυνατόν να μην αναρωτηθούμε αν το μήνυμα της φοβικότητας, της ταραχής, της αναμονής επερχόμενων κακών για να αποδειχθεί η δύναμη του Θεού κ.τ.λ. έχει καμία σχέση με τον άνθρωπο της ειρήνης, της πραότητας, την πίστης, της υπομονής, έχει σχέση με το Πνεύμα των πατέρων και της Εκκλησίας…
Δεν το κατάλαβες ακόμα Απόστολε Θωμά; Ο κόσμος δεν επιτρέπει αβεβαιότητες και αμφιβολίες. Εσύ με τα λεγόμενά σου δημιουργείς ανασφάλειες. Δεν μιλάς με τον στόμφο και τη βεβαιότητα του Φαρισαίου. Αυτός ήταν απολύτως βέβαιος για την πίστη του στον Θεό και δεν αμφέβαλλε καθόλου για τον εαυτό του και την ανωτερότητα της αρετής του. Δεν γνωρίζεις Απόστολε Θωμά ότι κανένας δεν αρέσκεται να αποδέχεται την αδυναμία του, τις ατέλειές του; Θέλει να “πιστεύει” στην καλοσύνη του, την πίστη του, την αρετή του. Με την ειλικρινή παραδοχή σου μας κλονίζεις τη βεβαιότητα της πίστης μας στον καλό εαυτό μας.
Ο θρησκευτικός κόσμος τις περισσότερες φορές δεν φαίνεται να επιθυμεί έναν “ανοικτό” διάλογο με τους ανθρώπους που αμφιβάλλουν με καλή προαίρεση και εντιμότητα. Θέλει κηρύγματα με φανατικές βεβαιότητες, απόλυτες προβλέψεις του μέλλοντος για τον έλεγχο του άγχους και των ανασφαλειών. Επιπλέον οι απολυτότητες ενισχύουν την ψευδαισθητική εικόνα των αρετών που θεωρεί ό,τι κατέχει ο άνθρωπος της θρησκείας. Η ιδεολογικοποίηση, η ποδοσφαιροποίηση της εκκλησιαστικής ζωής δημιουργώντας αντιπάλους, επιβεβαιώνει την ψευδαίσθηση της ανωτερότητας και γνησιότητας π.χ. της πίστης, αλλά ταυτόχρονα αποτρέπει την έμπρακτη μετάνοια. Δηλαδή την επίγνωση του εαυτού μας όπως είναι και όχι όπως νομίζουμε ότι είναι. Για αυτό συνήθως υπάρχει η επιθετική αντίδραση απέναντι σε αυτόν που αμφιβάλλει ή εκφράζει κάτι διαφορετικό από το απόλυτα βέβαιο. Είναι ο φόβος της «απογύμνωσης», όταν η αμφιβολία του πλησίον προκαλεί και προσκαλεί σε απάντηση ερωτημάτων που απωθήσαμε και αφήσαμε βιωματικά αναπάντητα.
Η πιο συχνή αντίδραση όταν κάποιος απωθεί τις αμφιβολίες του είναι η αδυναμία δημιουργικού διαλόγου, οι ακραίες θέσεις και οι φοβικές ψευδαισθήσεις, π.χ. η αίσθηση ότι όλος ο κόσμος συνωμοτεί εναντίον του‧ γι’ αυτό “έφτιαξε” τον ιό της πανδημίας. Η καταφυγή στο «πρέπει» ή στις βεβαιότητες άλλων γερόντων, επισκόπων ακόμα και αγίων, δίχως την έμπονη αποδοχή της ατέλειας, των αμφιβολιών, των βαθύτερων επιθυμιών μας, έχει ως συνέπεια τη διάσταση, στην απίστευτα κουραστική διελκυστίνδα ανάμεσα στην πραγματικότητα του εαυτού και αυτού που βεβαιώνεται από τρίτους, αλλά εμείς δεν το βιώνουμε. Η κατάθλιψη δεν αργεί…
Μπορεί κάποιοι να έχουμε ερωτήματα για την ύπαρξη του Θεού, για την αξιοπιστία της Αγίας Γραφής, για την ύπαρξη της Ανάστασης, για τον πόνο και την αρρώστια στον κόσμο, για τα χρόνια προβλήματα αβελτηρίας και στασιμότητας σε πάθη που αντιμετωπίζουμε. Οι άνθρωποι που είναι όσο το δυνατόν πιο έντιμοι με τον εαυτό τους, γνωρίζουν να διαλέγονται με τις αμφιβολίες τους. Δεν τις απωθούν. Ερευνούν. Αναζητούν. Επιτρέπουν στα αναδυόμενα εσωτερικά τους ερωτήματα να εμφανίζονται στο φώς της συνείδησής τους και τα καταθέτουν σε έμπειρους και σοφούς ανθρώπους.
Οι αμφιβολίες αποτελούν έναυσμα και κίνητρο για να αναζητηθεί ο Θεός καθώς εστί, και όχι όπως Τον “δημιουργεί” ο άνθρωπος. Αλίμονο σε όσους φοβούνται να αμφιβάλλουν καλοπροαίρετα, ελεύθεροι από φοβίες και σκοπιμότητες, και κυρίως αγαπητικά και με πόνο όπως ο Θωμάς. Γιατί δίχως εσωτερική ειλικρίνεια δεν θα βιώσουν την εμπειρία της εμφανίσεως του Κυρίου στη ζωή τους. Τα υπαρξιακά ερωτήματα δεν απαντώνται με τρόπο «εγκεφαλικό» αλλά με την εμπειρία της σχέσης και της συνάντησης με Αυτόν που αναζητάμε.
Μεθ’ ημέρας οκτώ… Οταν Τον ζήσουμε, δεν θα χρειάζεται να ψηλαφίσουμε, όπως δεν έκανε ο Θωμάς όταν είδε τον Κύριο. Καμία αμφιβολία δεν θα ταράζει την ψυχή μας. Κανένας φόβος για το άγνωστο μέλλον. Γιατί θα τον αποδεχθούμε δίχως καμία πίεση και ευσεβισμούς τον Χριστό, ως τον Κύριο και Θεό της ζωή μας. Αυτόν που συγκαταβαίνει στις αμφιβολίες μας και αγκαλιάζει τον ειλικρινή αναζητητή Του.
Πόσες εκπλήξεις ακόμα μας επιφυλάσσει η «γνωριμία» μαζί Του! Απόστολε Θωμά επίτρεψέ μου να σε ζηλέψω για την ειλικρίνεια και την αμφιβολία που “ανάγκασε” τον Αναστημένο Χριστό να σου δείξει τις πληγές Του.
