Τήν Πέμπτη 19 Ἰουνίου 2025 μέ ἐπισκέφθηκε στό γραφεῖο μου ὁ κ. Σωτήριος Κατσογιάννης, Καστοριανός καταγώμενος ἀπό τόν Βράχο, ὁ ὁποῖος γνώρισε προσωπικά τόν ἅγιο Καλλίνικο, καί θέλησε νά μοῦ μιλήσει γιά τήν γνωριμία τους αὐτή.
Μεταξύ ἄλλων, μοῦ διηγήθηκε τά ἑξῆς:
Τό ἔτος 1958 ὁ κ. Κατσογιάννης ἔφευγε ἀπό τήν Καστοριά γιά νά παρουσιαστεῖ στό Μεσολόγγι γιά νά κάνει τήν στρατιωτική του θητεία.
Μαθαίνοντάς το ἕνας εὐσεβής Καστοριανός, ὀνόματι Νικόλαος Πλυτᾶς, τοῦ ἐνεχείρισε ἕναν φάκελο, προκειμένου νά βρεῖ κάποιον Δημήτριο Ποῦλο -τό κοσμικό ὄνομα τοῦ ἁγίου Καλλινίκου- στά Γραφεῖα τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Αἰτωλίας καί Ἀκαρνανίας, καί νά τοῦ τόν παραδώσει.
Ὁ κ. Πλυτᾶς, ὁ ὁποῖος συνήθιζε νά φιλοξενεῖ πνευματικούς ἀνθρώπους καί Ἱερεῖς πού περνοῦσαν ἀπό τήν Καστοριά, γνώρισε τόν Ἅγιο ὅταν ὑπηρετοῦσε ὡς στρατιώτης στήν Καστοριά, τό 1949.
Πράγματι, ὁ κ. Κατσογιάννης, πρίν παρουσιαστεῖ στό στρατόπεδο, πῆγε στά γραφεῖα τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως καί ἀναζήτησε τόν κ. Δημήτριο Ποῦλο. Στά γραφεῖα βρῆκε ἕνα ἀδύνατο Ἱερέα, ὁ ὁποῖος στήν ἀναζήτηση τοῦ κ. Κατσογιάννη, ψάχνω τόν Δημήτριο Ποῦλο, ἀπάντησε: «ὁ ὑποφαι-νόμενος».
Ἐπρόκειτο γιά τόν ἅγιο Καλλίνικο, πού ἐν τῷ μεταξύ (Νοέμβριο 1957) εἶχε χειροτονηθεῖ καί ὑπηρετοῦσε στήν Ἱερά Μητρόπολη Αἰτωλίας καί Ἀκαρνανίας πλέον ὡς Πρωτοσύγκελλος.
Ὁ κ. Κατσογιάννης ἐνεχείρισε τό γράμμα πού μετέφερε, καί ὁ Πρωτοσύγκελλος Καλλίνικος τό διάβασε. «Ἐδῶ πού ἦρθες», εἶπε «θά τά κανονίσουμε ὅλα». Καί συνέχισε: «Σήμερα εἶναι Σάββατο. Αὔριο θά τελειώσουμε τήν Λειτουργία ἐδῶ στήν Μητρόπολη, καί μετά θά πᾶμε μαζί στό στρατόπεδο πού παρουσιάζεσαι».
Ὁ Πρωτοσύγκελλος Καλλίνικος φρόντισε ὥστε ὁ νέος στρατιώτης νά τύχει κατάλληλης φροντίδας στό στρατόπεδο. Καί ἐνῶ εἶχαν παρουσιαστεῖ 2.500 νεοσύλλεκτοι, ὁ ἴδιος ἔτυχε ἰδιαίτερης περιποίησης, σέ σημεῖο πού παραξενεύτηκε καί ρώτησε τόν ἐπιλοχία πού τόν καθοδηγοῦσε: «Ἐδῶ δέν ἔχει σειρά;». Καί ὁ ἐπιλοχίας τοῦ ἀπάντησε: «Ἡ φιλία δέν ἔχει σειρά». Τό εἶπε αὐτό, γιατί ὁ Πρωτοσύγκελλος Καλλίνικος τοῦ εἶχε πεῖ: «Σέ παρακαλῶ, τακτοποίησε τόν φίλο μου, γιατί εἶναι ἀπό τήν Καστοριά».
Ὁ π. Καλλίνικος, σύμφωνα μέ τήν μαρτυρία τοῦ κ. Κατσογιάννη, ἦταν «πασίγνωστος» στούς ἀξιωματικούς.
Ὅταν παρουσιάστηκε τήν ἄλλη ἡμέρα καί στό Διοικητήριο, ἐκεῖ ἦταν καί ὁ π. Καλλίνικος, ὁ ὁποῖος «ἀγαποῦσε τούς Καστοριανούς. Καί ἤμασταν καμμιά πενήντα ἄτομα». «Εἶχε μία τάση νά τούς ἀγαπάει τούς Καστοριανούς». «Ἄκουγε Καστοριανό καί χαιρόταν», σύμφωνα μέ τόν κ. Κατσογιάννη.
Καί στούς ἀξιωματικούς καί στόν κ. Διοικητή ἔλεγε: «Τούς Καστοριανούς νά τούς προσέχεις, γιατί εἶναι ἅγια χώματα ἐκεῖ πάνω!».
Διαβεβαίωσε δέ τόν ἴδιο: «Ὅ,τι συμβεῖ, ὅτι θέλεις, ἐγώ εἶμαι ἐδῶ».
Ὅταν ἔφυγε ἀπό τό Κέντρο, ἀπό τό Μεσολόγγι, σέ ἄλλα στρατόπεδα, κράτησε ὡς στρατιώτης ἀλληλογραφία μέ τόν Πρωτοσύγκελλο τότε Καλλίνικο. Δυστυχῶς, δέν σώθηκε ἡ ἀλληλογραφία αὐτή, οὔτε καί φωτογραφίες πού εἶχε μέ τόν Ἅγιο.
*
Τόν ξανασυνάντησε ὡς Μητροπολίτη καί μάλιστα ὡς Τοποτηρητή τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Θεσσαλονίκης, στήν Ἁγία Σοφία τῆς Θεσσαλονίκης. Τόν ἀναζήτησε ὁ κ. Κατσογιάννης, ὅταν ἔμαθε ὅτι θά λειτουργοῦσε ἐκεῖ. Ὁ Μητροπολίτης τότε Καλλίνικος τόν γνώρισε καί πάλι, τόν ρώτησε γιά τήν οἰκογένειά του, γιά τόν Πρωτοπρεσβύτερο τότε π. Χαράλαμπο Παπαδαμιανό, πού τύγχανε καί πεθερός τοῦ κ. Κατσογιάννη.
Τόν ξαναβρῆκε πάλι σέ μιά ἐπαρχιακή ὁδό, ὅπου ἀναγνώρισε τό μητροπολιτικό αὐτοκίνητο καί μέ τό δικό του αὐτοκίνητο τόν …«κατεδίωξε» γιά νά λάβει τήν εὐχή του.
Ὁ Μητροπολίτης Καλλίνικος τόν γνώρισε καί πάλι καί τόν εὐλόγησε μέ πολλή χαρά, ὥστε ὁ κ. Κατσογιάννης νά μαρτυρεῖ:
«Μόλις μέ εἶδε, χαρές!… Εἶχε ἄνεση. Εἶχε κάτι πού σέ ἐνέπνεε ἐμπιστοσύνη. Εἶχε τήν δύναμη, νά σέ μεταφέρει, νά σέ δώσει δύναμη. Ὅ,τι ἔλεγε, ἤτανε κάτι ἄλλο!».
Καί σέ ἄλλο σημεῖο τῆς συζήτησής μας, ὁ κ. Κατσογιάννης ὁμολογεῖ γιά τόν ἅγιο Καλλίνικο:
«Ἀλλά ἐκεῖνο πού δέν μπορῶ ἀκόμη νά τό αἰτιολογήσω, πῶς εἶχε τήν δυνατότητα αὐτός ὁ ἄνθρωπος, νά σέ λέει κάτι καί νά σοῦ δίνει ζωή γιά δέκα χρόνια! Νά μή σοῦ πῶ καί παραπάνω… Πολύ, πάρα πολύ!».
«Ὁ Καλλίνικος ἦταν γιά μένα…».
Καί ἀφοῦ ὁ κ. Κατσογιάννης ἀνέφερε μεγάλα πνευματικά ἀναστήματα τῆς ἐποχῆς, τά ὁποῖα γνώρισε, «ἀνθρώπους πού σέ ἔδιναν μιά δύναμη, ὄχι νά σέ πάρουν, ἀλλά νά σέ δώσουν», ἔκανε τήν διάκριση:
«Ἀλλά, τώρα μιλᾶμε καί γιά τόν ἕναν καί γιά τόν ἄλλον καί γιά τόν ἄλλον… Ὁ Καλλίνικος εἶχε ἄλλο πράγμα! Δέν ἦταν αὐτό πού νόμιζε ὁ κόσμος· δέν μποροῦσε νά τόν καταλάβει. Δηλαδή, δέν ὑπάρχει τρόπος νά γραφτεῖ τί ἔφτιαχνε! Πῶς μετέδιδε τήν δύναμη! Δέν ξέρω».
*
Στό σημεῖο αὐτό σκέφτηκα, ὡς ἐπιβεβαίωση τῶν λόγων αὐτῶν, τό θαῦμα τοῦ Ἁγίου Καλλινίκου, πού περιγράφει ὁ κ. Γεώργιος Κανιγαρίδης, κάτοικος Πτολεμαΐδος, σέ ἐπιστολή του πρός τόν Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου κ. Ἱερόθεο.
Ὁ κ. Κανιγαρίδης, ἀφοῦ ἀναφέρεται στό περιστατικό τοῦ ἀκρωτηριασμοῦ του ἀπό θεριζοαλωνιστική μηχανή, περιγράφει τήν ἐπίσκεψη τοῦ Ἁγίου Καλλινίκου, συνοδείᾳ τοῦ Ἀρχιμανδρίτου τότε π. Ἱεροθέου, στό νοσοκομεῖο τῆς Ἐδέσσης, ὅπου νοσηλευόταν ἀκρωτηριασμένος καί σέ μεγάλη ἀπελπισία, καί γράφει:
«Μέ ἐπισκεφθήκατε, μαζί μέ τόν Μητροπολίτη κ.κ. Καλλίνικο, τόν σημερινό Ἅγιο Καλλίνικο σέ αὐτή τήν δύσκολη στιγμή γιά μένα. Ὁ τόσο γλυκός καί παρηγορητικός λόγος του, πού πρώτη φορά στήν ζωή μου ἄκουσα, ἦταν φάρμακο γιά τήν ψυχή μου, τήν τότε δύσκολη στιγμή. Ἡ ἁπλότητα τοῦ Ἁγίου, τό φωτεινό πρόσωπό του, ἡ ταπεινότητά του, τά λίγα καί μεστά λόγια του, πού τελικά ἀποδείχθηκαν τόσο πλούσια στήν ζωή μου, ἦταν μερικά ἀπό τά χαρακτηριστικά τοῦ Ἁγίου πού μέ στιγμάτισαν».
Ἐπίσης, σκέφθηκα τόν λόγο τοῦ Ἁγίου Σωφρονίου τοῦ Ἁγιορείτου:
«Γνωρίζω ὅτι εἶναι σχετικά εὔκολο νά δώσουμε πολλές καί διάφορες ἔξυπνες πνευματικές συμβουλές, ἀλλά στίς περισσότερες περιπτώσεις αὐτές μένουν ἀτελέσφορες, διότι μαζί μέ τή συμβουλή εἶναι ἀπαραίτητο νά μεταδώσουμε στόν ἄνθρωπο καί τήν πραγματική δύναμη πού θά τόν γεμίσει μέ νέα ἐνέργεια, ὥστε νά μπορέσει νά ἀκολουθήσει τή συμβουλή» (Ἁγίου Σωφρονίου, Πνευματικά Κεφάλαια).
Ἐπίσης, μοῦ ἦρθαν στὸ νοῦ οἱ ἀναμνήσεις τῶν κατοίκων των Σεβαστιανῶν Ἐδέσσης. Τὰ Σεβαστιανὰ ἀνήκουν στὴν Ἱερὰ Μητρόπολη Ἐδέσσης. Σὲ αὐτὸ τὸ χωριὸ διορίστηκα γιὰ πρώτη φορὰ δάσκαλος. Κάποιοι κάτοικοι τοῦ χωριοῦ μοῦ ζήτησαν νὰ κάνουμε μιὰ λειτουργία γιὰ τὸν Ἅγιο Καλλίνικο.
Στὸ ἐρώτημά μου τί θυμοῦνται ἀπὸ τὸν Ἅγιο Καλλίνικο, μοῦ εἶπαν ὅτι οἱ ἴδιοι δὲν τὸν γνώρισαν, ἀλλὰ ἀκοῦν αὐτὰ ποὺ λένε οἱ μεγαλύτεροι. Τοὺς ρώτησα: «Τί θυμοῦνται οἱ μεγαλύτεροι;»
Καὶ μοῦ ἀπάντησαν: Πρῶτον, ὅτι ὅταν ἐρχόταν καὶ λειτουργοῦσε, στὸ χωριὸ ἔρχονταν πολλὲς εὐλογίες· καὶ δεύτερον, ὅτι ἦταν κάτι ἄλλο… Ἀέρινος! Δὲν μποροῦν νὰ τὸ περιγράψουν.
*
Σέ αὐτή τήν ἐνέργεια πού μετέδιδε ὁ Ἅγιος Καλλίνικος ἀναφέρεται ἡ νέα μαρτυρία τοῦ κ. Σωτηρίου Κατσογιάννη, ὁ ὁποῖος, ὅπως προαναφέρθηκε, ἀναρωτιέται ἀκόμη: «Πῶς εἶχε τήν δυνατότητα αὐτός ὁ ἄνθρωπος, νά σέ λέει κάτι καί νά σοῦ δίνει ζωή γιά δέκα χρόνια!». Αὐτή τήν ἐνέργεια πού δέν εἶναι τίποτε ἄλλο, παρά ἡ Χάρη τῆς ἁγιότητος.
Συγχρόνως, ἡ μαρτυρία τοῦ κ. Κατσογιάννη προστίθεται στίς ἤδη καταγεγραμμένες μαρτυρίες τῶν Καστοριανῶν Σεραφείμ Παπαγιάννη, Ἀναστασίου Τσιτσιμίδη, Ἀριστοτέλη Καρυώτη, πού ἀναφέρονται στόν σύνδεσμο τοῦ Ἁγίου Καλλινίκου Ἐδέσσης μέ τήν Καστοριά καί στήν ἀγάπη πού ἔτρεφε γιά τούς Καστοριανούς.
Αὐτές τίς ἀναμνήσεις διατηρεῖ ὁ ἀγαπητός κ. Σωτήριος Κατσογιάννης ἀπό τήν σχετικά σύντομη, πλήν ὅμως σημαντική γνωριμία του μέ τόν Ἅγιο Καλλίνικο καί μοῦ ὑποσχέθηκε νά θυμηθεῖ, νά ξεδιαλύνει καί κάποιες ἄλλες συζητήσεις πού εἶχε μέ τόν Ἅγιο, καί νά ἐπανέλθει.
*
Δέν θά παραλείψω ὅμως καί κάποια ἀκόμη πληροφορία πού μοῦ μετέφερε ὁ κ. Κατσογιάννης, τήν ὁποία θεωρῶ σημαντική, εἴτε ἀναφέρεται στόν στρατιώτη τότε Δημήτριο Ποῦλο εἴτε σέ κάποιον ἄλλον ἐνάρετο στρατιώτη.
Ἄς σημειωθεῖ ὅτι ὁ κ. Κατσογιάννης εἶπε ὅτι «ἀπ᾽ ὅ,τι ἔψαξα ἐγώ, ὁ Καλλίνικος (ὁ στρατιώτης τότε Δημήτριος Ποῦλος) εἶχε τήν ἕδρα του στό Κάτω Νεστόριο».
Διηγεῖται, λοιπόν, ὁ κ. Κατσογιάννης ὅτι κατά τά χρόνια τοῦ πολέμου στό Κάτω Νεστόριο, ὅπου ὁ ἴδιος εἶχε καταφύγει μαζί μέ τήν οἰκογένειά του, ἀκουγόταν τότε ὡς ἱστορία, ὅτι ἕνας στρατιώτης ἔβλεπε φῶς νά βγαίνει ἀπό ἕναν Ναό τοῦ Νεστορίου καί νά πηγαίνει σέ ἕνα δρομάκι, σέ ἕνα ξύλο. Ἐκεῖ, στό δρομάκι, ὑπῆρχε ἕνα πλατύ ξύλο, πού τό χρησιμοποιοῦσαν ὡς μιά μικρή γεφυροῦλα σέ κάποιο αὐλάκι ἑνός μύλου. Ὅταν σήκωσαν τό ξύλο, βρῆκαν ὅτι ἀπό τήν ἄλλη πλευρά ἦταν ζωγραφισμένη μιά ἱερή εἰκόνα.
Ὁ κ. Κατσογιάννης συνδέει ἐνδόμυχα αὐτό τό περιστατικό μέ τόν τότε στρατιώτη Δημήτριο Ποῦλο, ἄν καί, ὅπως λέει, «αὐτό τώρα δέν μπόρεσα νά τό ξεδιαλύνω, ἄν συμμετεῖχε αὐτός ὁ στρατιώτης (Δημήτριος Ποῦλος) ἤ κάποιος ἄλλος».-
