Παρουσίαση βιβλίου
Φιλοθέου Κεμεντζετζίδη, Δρυϊνουπόλεως ΣΕΒΑΣΤΙΑΝΟΣ . Το ταπεινό ράσο που έγινε σημαία, Εκδόσεις «Ορθόδοξος Κυψέλη» , Θεσσαλονίκη 2024.
Γράφει ο Μιχαήλ Γ. Τρίτος, καθηγητής Α.Π.Θ.
Με ξεχωριστή τιμή προλογίζω το βιβλίο του κ. Φιλοθέου Κεμεντζετζίδη με τίτλο «Δρυϊνουπόλεως Σεβαστιανός. Το ταπεινό ράσο που έγινε σημαία». Πρόκειται για ένα ογκώδες, καλαίσθητο και άριστα θεματικά διαρθρωμένο βιβλίο, που αναφέρεται στη ζωή και το έργο του μακαριστού Μητροπολίτου κυρού Σεβαστιανού. Είναι η καλύτερη και πληρέστερη εργασία που γράφτηκε μέχρι σήμερα για τη μεγάλη αυτή εκκλησιαστική προσωπικότητα , που διεθνοποίησε το βορειοηπειρωτικό ζήτημα, τόνωσε το φρόνημα των καταπτοημένων βορειοηπειρωτών και απετέλεσε ένα τέλειο πρότυπο αγωνιστικότητας στη διεκδίκηση των εθνικών μας δικαίων.
Το βιβλίο αυτό είναι έχει ως βάση την διπλωματική εργασία του συγγραφέα που υποβλήθηκε στο τμήμα Κοινωνικής Θεολογίας και Χριστιανικού Πολιτισμού του Α.Π.Θ. και εγκρίθηκε με το βαθμό «Άριστα». Εκδόθηκε από τον εκδοτικό οίκο «Ορθόδοξος Κυψέλη» γνωστό για τις προσεγμένες και διανθισμένες με το άρωμα της ορθοδόξου πνευματικότητας εκδόσεις του.
Στον πρόλογό του ο σ. αναφέρεται στον τρόπο με τον οποίο γνώρισε τον Σεβαστιανό, στην ίδρυση της Σ.Φ.Ε.Β.Α. στην αγωνιστικότητα και τη γνησιότητα των νέων της οργανώσεως αυτής, που «μαγνητίστηκαν από τον εθνικό του λόγο και τον ακολούθησαν, αν και αυτό που τους υποσχέθηκε δεν ήταν δόξα, τιμές και διορισμοί, αλλά κόποι, ξενύχτια και προσωπικές θυσίες.». Η εισαγωγή είναι του διαδόχου του, μητροπολίτου Δρυσϊνουπόλεως κ. Ανδρέα ο οποίος χαρακτηρίζει το βιβλίο ως «μία ανθοδέσμη θαυμασμού και υιϊκής αφοσιώσεως για τον Σεβαστιανό, τον ιεράρχη του χρέους και της θυσίας».
Το πρώτο κεφάλαιο αναφέρεται στα βιογραφικά στοιχεία του Ιεράρχη, στη γέννηση, στα παιδικά χρόνια, στις σπουδές, στην ιεραποστολική δράση, στην είσοδο στην ιερωσύνη και στην εκλογή του σε Μητροπολίτη.
Στο δεύτερο κεφάλαιο γίνεται λόγος για τον Σεβαστιανό ως Μητροπολίτη. Προτάσσεται μία σύντομη, αλλά απόλυτα ενημερωτική εισαγωή για τη Μητρόπολη Δρυϊνουπόλεως και ακολουθεί η δράση του Ιεράρχη στην ιστορική αυτή Μητρόπολη. Γίνεται αναφορά στην ίδρυση κοινωφελών ιδρυμάτων, στην ιερατική διακονία, στην ανέγερση ναών, στις ιερές μονές και στις εκδηλώσεις για τα εθνικά θέματα. Εντύπωση προκαλεί η ακτημοσύνη του Μητροπολίτη Σεβαστιανού. ΄Όπως παρατηρεί ο σ. «μνημειώδης υπήρξε η ακτημοσύνη του Σεβαστιανού αλλά και η αποστροφή του για κάθε είδους άνεση που μπορεί να απέρρεε από το υψηλό του αξίωμα». Και αναφέρεται σε συγκεκριμένες περιπτώσεις που προκαλούν τον θαυμασμό για το ήθος, τη σεμνότητα και τη συνέπεια του ιεράρχη. Ξεχωριστό ήταν το ενδιαφέρον του Σεβαστιανού για τα κοινωφελή έργα. Θαυμάζει κανείς πως μια μικρή και φτωχή ακριτική μητρόπολη επιτελεί ένα τόσο μεγάλο κοινωνικό έργο (Γηροκομείο, οικοτροφεία αρρένων και θηλέων, ενίσχυση πολυτέκνων οικογενειών, κ.α.)
Το τρίτο κεφάλαιο μας ενημερώνει για την δραστηριότητα του Σεβασμιώτατου στα εθνικά μας θέματα. Παράλληλα με το βορειοηπειρωτικό, ο αείμνηστος ιεράρχης έκανε μεγάλο αγώνα και για το Κυπριακό και το Μακεδονικό. « Τα εθνικά πρβλήματα και οι δυσκολίες που αντιμετώπιζε η Ελλάδα από τις γειτονικές χώρες τον απασχολούσαν και αποτελούσαν συχνά αντικείμενο φλογερών ομιλιών του….Γνώριζε άριστα τα ιστορικά ζητήματα. Βασική αρχή της εθνικής του δράσεως υπήρξε η πεποίθησή του ότι στο ελληνικό έθνος η Εκκλησία πάντοτε είχε και θα πρέπει να έχει ρόλο και άποψη για τα εθνικά ζητήματα. Όχι βεβαίως για να υποκαθιστά τη δημοκρατικά εκλεγμένη κυβέρνηση και την εξωτερική της πολιτική, αλλά για να συμπαρίσταται στην προσπάθειά της και να κρούει τον κώδωνα του κινδύνου, όταν διαπιστώνεται ολιγωρία στην προάσπιση των εθνικών συμφερόντων».
Το κέντρο βάρους της λαμπρής αυτής εργασίας είναι το τέταρτο κεφάλαιο που έχει ως τίτλο «Ο Μητροπολίτης Σεβαστιανός και η προσφορά του στο Βορειοηπειρωτικό Ζήτημα». Σ’ αυτό ο σ. αφιερώνει 235 σελίδες και δίδει πολύτιμες και άγνωστες πληροφορίες για την προσοφορά του Σεβαστιανού στο μεγάλο αυτό ζήτημα.
Αρχικά αναφέρεται στον μνημειώδη ενθρονιστήριο λόγο του Μητροπολίτου Σεβαστιανού, όπου σαφέστατα δηλώνει ότι «ο νους του στρέφεται προς τους αλυτρώτους αδελφούς μας της Βορείου Ηπείρου, τους στενάζοντας υπό τον ζυγόν της πικράς δουλείας… υποσχώμεθα ότι παν το δυνατόν θα πράξωμεν, όπως λυτρωθούν των δεσμών της δουλείας και συντόμως επανέλθουν εις τους κόλπους της μητρός Ελλάδος».
Στη συνέχεια περιγράφει με κάθε λεπτομέρεια τις διάφορες δραστηριότητες του αγωνιστή Ιεράρχη για το μεγάλο αυτό εθνικό μας ζήτημα. Συγκεκριμένα στην ίδρυση της ΣΦΕΒΑ το 1982 που απέβη η αιχμή του δόρατος του συγκεκριμένου αγώνα. Τη δημιουργία το 1986 του ΠΑΣΥΒΑ στο ενεργητικό του οποίου προστίθενται τα δύο επιστημονικά συνέδρια που πραγματοποιήθηκαν το 1987 και το 1990 στην Κόνιτσα. Την καθιέρωση πρωτότυπων λατρευτικών ευκαιριών για την τόνωση του εθνικοθρησκευτικού φρονήματος, όπως την τέλεση της Αναστάσεως στο ακριτικό χωριό Μαυρόπουλο Πωγωνίου, την αγρυπνία του δεκαπενταύγουστου στη Μονή Μολυβδοσκεπάστου, την εκδήλωση για τον αυτονομιακό αγώνα στο Δελβινάκι, την καθιέρωση ειδικής ημέρας προσευχής για την Βόρειο Ήπειρο, την ανέγερση στην Κόνιτσα του μεγαλοπρεπούς ναού του Αγίου Κοσμά, κ.α. Την φιλοξενία στα ιδρύματα της Μητροπόλεως δεκάδων φυγάδων από τη Βόρειο ΄Ηπειρο τους οποίους στήριζε ηθικά και οικονομικά.Τη δημιουργία στην Κόνιτσα του ραδιοφωνικού σταθμού «Ράδιο Δρυϊνούπολις», με εκπομπές στα ελληνικά και αλβανικά για την τόνωση του εθνικού φρονήματος των Βορειοηπειρωτών. Τη συγγραφή από τον ίδιο μελετών για το βορειοηπειρωτικό, που μεταφράστηκαν και σε ξένες γλώσσες. Την οργάνωση διαλέξεων και συλλαλητηρίων στην Ελλάδα και το εξωτερικό και κυρίως στην Αμερική και την Ευρώπη, όπου έκανε γνωστό το δράμα της Βορείου Ηπείρου. Την κυκλοφορία κασετών και CD με τραγούδια για τη Βόρειο Ήπειρο και άλλες σημαντικές δραστηριότητες.
Η αξιόλογη αυτή εργασία κλείνει με την παράθεση συγκινητικών στιγμών από την πάνδημη κηδεία του Σεβαστιανού, τον επίλογο και ατ συμπεράσματα, το παράρτημα κειμένων και τη δημοσίευση πολλών και σπάνιων φωτογραφιών που αισθητοποιούν τις ποικίλες δράσεις του αειμνήστου Ιεράρχου.
Γενικά το βιβλίο του κ. Κεμεντζετζίδη παρουσιάζει με αντικειμενικότητα και ιστορική ευθύνη τον μητροπολίτη Σεβαστιανό, τον ασυμβίβαστο μαχητή, τον άγιο και ασκητικό επίσκοπο, τον οραματιστή του εθνικού μεγαλοιδεατισμού. Τον ασυμβίβαστο ιεράρχη που βάδισε με συνέπεια τον δρόμο του επισκοπικού καθήκοντος με γνώμονα τη φωνή της συνειδήσεώς του και τα αληθινά συμφέροντα του Ελληνισμού. Τον ατρόμητο μαχητή, ο οποίος με χρυσοστόμεια παρρησία ήλεγξε όλους εκείνους που θυσίαζαν στο βωμό της καιρικής σκοπιμότητας τα εθνικά δίκαια και συμφέροντα της μαρτυρικής Βορείου Ηπείρου.
Στις αρετές του βιβλίου εντάσσουμε την ιστορική αξιοπιστία, την εξονυχιστική έρευνα των πηγών, τη χρήση πλουσιότατης βιβλιογραφίας, την άριστη γλωσσιή έκφραση αφού ο σ. είναι εγκρατέστατος φιλόλογος και κυρίως το στοιχείο της βιωμένης αμεσότητας. Και τούτο γιατί ο κ. Κεμεντζετζίδης ήταν στενός συνεργάτης του αειμνήστου Σεβαστιανού και σήμερα ως πρόεδρος της ΣΦΕΒΑ Θεσσαλονίκης με τους συνεργάτες του κάνει πολύ μεγάλο αγώνα για τα δικαιώματα των Βορειοηπειρωτών, θυσιάζοντας πολύτιμο χρόνο από την οικογένεια και την εργασία του και στηρίζοντας ηθικά και υλικά τους αδελφούς μας της Βορείου Ηπείρου.
Του αξίζουν θερμά συγχαρητήρια και για την άριστη αυτή εργασία αλλά και για τη γενικότερη δραστηριότητα στο μεγάλο αυτό εθνικό μας ζήτημα.
