Ἡ Παλαιὰ Διαθήκη, ἀγαπητοί μου ἀδελφοί, εἶναι τὸ πρῶτο μέρος τῆς Ἁγίας Γραφῆς. Εἶναι μία σειρὰ βιβλίων, στὰ ὁποῖα βλέπουμε σὲ ὅλες τὶς στιγμές τῆς ἀνθρώπινης ζωῆς τὴν Ἀποκάλυψη τοῦ Θεοῦ. Ὄχημα τῆς ἀποκάλυψης ὁ λαὸς τοῦ Ἰσραήλ. Εἶναι διάφοροι οἱ τρόποι τῆς Ἀποκάλυψης. Δεσπόζει ἡ ἔννοια τῆς διαθήκης, τῆς συμφωνίας τὴν ὁποία ἔκανε ὁ Θεὸς μὲ τὸν ἄνθρωπο στὸ πρόσωπο τοῦ Ἀβραὰμ καὶ κατ’ ἐπέκταση μὲ ὅλη τὴν ἀνθρωπότητα ὅτι ὅταν θὰ ἔρθει τὸ πλήρωμα τοῦ χρόνου θὰ δώσει τὴν λύση στὸ μεγαλύτερο ὑπαρξιακὸ πρόβλημα ποὺ οἱ ἄνθρωποι ἀντιμετωπίζουμε: αὐτὸ τῆς ὑπέρβασης τοῦ θανάτου. Πιστεύουμε στὴν ὕπαρξη ποὺ εἶναι διφυής: σῶμα καὶ ψυχή. Πιστεύουμε στὴν κατὰ χάριν ἀθανασία τῆς ψυχῆς καὶ τὴν συνέχεια τῆς κοινωνίας μας μὲ τὸ Θεὸ καὶ τὸν πλησίον στην αἰωνιότητα.
Ἡ Παλαιά Διαθήκη καί τά δύο προβλήματα τῆς ζωῆς
Ὅμως ἔχουμε νὰ ἀντιμετωπίσουμε δύο μεγάλα ζητήματα: τὸ ἕνα εἶναι ὁ παρὼν κόσμος καὶ τὸ νόημά του. Καὶ τὸ ἄλλο εἶναι τὸ σῶμα μας, τὸ ὁποῖο εἶναι κατὰ φύσιν φθαρτὸ καὶ εἶναι ὁ τρόπος μὲ τὸν ὁποῖο ὑπάρχουμε καὶ ζοῦμε στὸν παρόντα κόσμο καὶ τὸ ὁποῖο ἐπιστρέφει στὴ γῆ ἀπὸ τὴν ὁποία προέρχεται. Δὲν εἴμαστε πλήρεις μετὰ τὸν θάνατο. Καὶ ποθοῦμε νὰ βροῦμε διέξοδο στὴν ἀπουσία τοῦ σώματος. Για την λύση τῶν προβλημάτων αὐτῶν προφήτευσαν οἱ προφῆτες τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης. Τήν λύση τήν ἔδωσε ὁ Υἱός καί Λόγος τοῦ Θεοῦ, ὁ Κύριός μας Ἰησοῦς Χριστός, μέ τήν ἐνανθρώπησή Του, τήν διδασκαλία ὅτι ὁ κόσμος ἔχει νόημα ὅταν ἀγαπᾶμε, ἀκόμη καί τούς ἐχθρούς μας, καί τήν νίκη κατά τοῦ θανάτου διά τῆς ἀναστάσεως.
Ἡ Παλιά Διαθήκη μᾶς προετοιμάζει γιά τή ζωή κοντά στόν Θεό πού μᾶς δίνει νόημα καί μᾶς σώζει. Καὶ γι’ αὐτὸ μόνο λύπη προκαλεῖ άπό κάποιους ἡ ταύτιση τῆς διαθήκης μὲ τὸν λαὸ τοῦ Ἰσραὴλ καὶ ὁ ὑπερτονισμὸς στοιχείων ξένων του ἀληθινοῦ νοήματος τῆς θεϊκῆς ἀποκάλυψης, μὲ σκοπὸ νὰ ἀπορριφθεῖ ἢ νὰ περιθωριοποιηθεῖ ἡ Παλαιὰ Διαθήκη, διότι δῆθεν ἀναφέρεται στὴν ἱστορία ἑνὸς λαοῦ, ἐνῶ εἶναι ἡ ἱστορία τῆς πίστης τοῦ ἀνθρώπου στὸν Ἀποκαλυφθέντα Θεό. Διότι δῆθεν ἔρχεται σὲ ρήξη μὲ τὰ ἐπιστημονικὰ ἐπιτεύγματα, τὰ ὁποῖα ὅταν ἡ Παλαιὰ Διαθήκη ἑρμηνεύεται κυριολεκτικὰ καὶ ἱστορικά, μοιάζουν σήμερα νὰ την καθιστοῦν άναξιόπιστη. Διότι δῆθεν ἡ Καινὴ Διαθήκη διέγραψε τὴν Παλαιά, καθὼς μόνο μετὰ τὸν ἐρχομὸ τοῦ Χριστοῦ μποροῦμε νὰ κάνουμε λόγο γιὰ τὴν ἀγάπη ὡς τὴν ὁδὸ τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ, ἐνῶ ὁ νόμος τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης ἀποτελεῖ τὴν βάση γιὰ νὰ συμπληρωθεῖ καὶ νὰ τελειοποιηθεῖ ἡ ἀποκάλυψη τοῦ θελήματος τοῦ Θεοῦ στοὺς ἀνθρώπους. Χωρὶς προετοιμασία τοῦ κόσμου, δὲν θὰ ἐρχόταν ἡ ὥρα τῆς Ἐνανθρωπήσεως τοῦ Υἱοῦ καὶ Λόγου τοῦ Θεοῦ.
Ὁ προφητικός λόγος
Οἱ προφῆτες τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, οἱ ὁποῖοι «ἐλάλησαν τῷ ὀνόματι Κυρίου» (Ἰακ. 5, 10), κακοπάθησαν, μαρτύρησαν, ὁμολόγησαν καὶ προετοίμασαν τὸν κόσμο γιὰ τὸν ἐρχομὸ τοῦ Χριστοῦ, μᾶς δείχνουν τὴν ἀξία τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, ὄχι μόνο ἀπὸ ἱστορικῆς πλευρᾶς στὴ ζωή μας, ἀλλὰ κυρίως ἀπὸ πνευματικῆς. Καὶ γι’ αὐτὸ ἡ Ἐκκλησία μας, παρότι οἱ προφητεῖες τους ἐκπληρώθηκαν στὸ πρόσωπο τοῦ Χριστοῦ, ἐξακολουθεῖ νὰ τοὺς τιμᾶ καὶ νὰ μᾶς ὑπενθυμίζει τὴ ζωή τους, προκειμένου καὶ ἐμεῖς νὰ διδασκόμαστε, νὰ παρακινούμαστε σὲ μίμηση καὶ τὴν ἴδια στιγμὴ νὰ ἀναγνωρίζουμε τὴν ἀξία τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης γιὰ τὴ ζωή μας, ἀλλὰ καὶ νὰ συνειδητοποιοῦμε τὴν ἀνάγκη τῆς συνεχοῦς προετοιμασίας μας στὸν κόσμο καὶ τὴν ἱστορία καὶ τῆς ταυτόχρονης ἀποδοχῆς τῆς παρουσίας τοῦ προσώπου τοῦ Χριστοῦ στὴ ζωὴ τῆς Ἐκκλησίας. Θὰ λέγαμε, ἂν κάτι τέτοιο μᾶς ἐπιτρεπόταν, ὅτι τὴν ἴδια στιγμὴ ζοῦμε στὸν κόσμο ἀγωνιζόμενοι νὰ ἔχουμε τὴν πίστη τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης καὶ παράλληλα κοινωνοῦμε τὸ Χριστό, στὰ μυστήρια καὶ τὴ ζωὴ τῆς Ἐκκλησίας, εὐρισκόμενοι στὴν Καινὴ Διαθήκη.
Ὁ ἀγώνας τοῦ Προφήτη Ἠλία
Τὸν δρόμο τοῦ νά ὁμιλεῖ στό ὄνομα τοῦ Κυρίου ἔδειξε ἰδιαιτέρως ὁ σπουδαιότερος προφήτης τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, ὁ Ἠλίας. Στηλίτευσε τὴν ἀπιστία, τὴν ἀνομία, τὴν ἀδικία στὸ πρόσωπο τοῦ βασιλιᾶ Ἀχαὰβ καὶ τῆς βασίλισσας Ἰεζάβελ, ἀλλὰ δὲν ἄφησε ἐκτός της κριτικῆς καὶ τῆς ἀγωνίας του καὶ τὸν λαὸ τοῦ Ἰσραήλ. Ὅταν εἶδε τὴν ἀμετανοησία τῶν ἀνθρώπων, ἀπομονώθηκε ἀρχικὰ στὸ σπίτι μίας εἰδωλολάτρισσας γυναίκας καὶ, στὴ συνέχεια, στὸ ὄρος Χωρήβ, δείχνοντας ὅτι ὁ προφητικὸς λόγος δὲν εἶναι λόγος ποὺ κάμπτεται ἀπὸ τὴν ἀνυπακοὴ τῶν ἀνθρώπων, ἀλλὰ γνωρίζει νὰ περιμένει πότε ὁ Θεὸς θὰ εὐδοκήσει. Καὶ ὅταν ὁ Θεός τοῦ τό ζήτησε, ἐμφανίστηκε στόν βασιλιᾶ, ἔκανε τό θαῦμα να φέρει φωτιά ἀπό τόν οὐρανό καί νά ἀποδείξει ὅτι ὁ Θεός τῶν πατέρων εἶναι ὁ ἀληθινός Θεός, ὁδηγῶντας τόν λαό σέ μετάνοια, ἀκόμη κι ἄν ἡ ἐξουσία δέν ἀκολούθησε.
Ὁ προφήτης Ἠλίας ἀξιώθηκε τῆς χάριτος τοῦ νὰ μὴν πεθάνει, ἀλλὰ νὰ περιμένει τὴν ἐπάνοδό του στὸν κόσμο λίγο πρὶν τὴ Δευτέρα Παρουσία τοῦ Χριστοῦ, γιὰ νὰ ἐκπληρώσει τὸ κοινὸ χρέος, ἀφοῦ λειτουργήσει καὶ πάλι προφητικά. Τὴν ἴδια στιγμὴ ὁ λόγος καὶ ἡ ζωὴ του μᾶς δείχνουν ὅτι ἡ πίστη συνεχίζει νὰ ὑπάρχει. Καὶ ὁ καθένας μᾶς καλεῖται νὰ γίνει ὁ φορέας της, ζῶντας στην Ἐκκλησία, διαβάζοντας τον λόγο τοῦ Θεοῦ πού εἶναι καί ἡ Παλαιά και ἡ Καινή Διαθήκη, με τη χαρά τῆς κοινωνίας με τον Χριστό.
