Γράφει ο π.Αντώνιος Χρήστου
Αγαπητοί Αναγνώστες, αυτή την Πέμπτη που είναι να δημοσιευθεί το άρθρο μας δεν είναι κάποια σπουδαία Εορτή. Γιορτάζουν βέβαια κάθε μέρα σπουδαίοι Αγιοι, αλλά θέλουμε να πούμε ότι η θεματολογία μας δεν δεσμεύεται ιδιαίτερα από κάποιο εκκλησιαστικό γεγονός και γιορτή. Πάντοτε προσωπικά στη συγγραφή των άρθρων μας, μας απασχολούν τρία ερωτήματα: α) Αραγε το θέμα που επιλέχτηκε αφορά το αναγνωστικό κοινό; β) Τι έχουμε να συνεισφέρουμε εμείς προσωπικά σαν συγγραφέας σε αυτό το άρθρο; και γ) Αραγε βοήθησε τον αναγνώστη ή τον μπέρδεψε το άρθρο που παράχθηκε; Αυτά τα τρία ερωτήματα σχετίζονται άμεσα με το σημερινό θέμα μας. Είναι η επαναξιολόγηση των στόχων και κατά πόσο βοηθά σε οτιδήποτε κάνουμε στη ζωή μας. Ας ξεκινήσουμε…!
Είναι δεδομένο, ότι όλοι λίγο πολύ ξεκινάμε με όνειρα και καλές προθέσεις στη ζωή μας. Η επιλογή ενός παιχνιδιού όταν ήμασταν παιδιά, αργότερα η επιλογή της σχολής που θα σπουδάσουμε, το επάγγελμα που επιλέξαμε ή τελικά κάναμε, ο σύντροφος που επιλέξαμε για να προχωρήσουμε στον γάμο και τη δημιουργία της οικογένειας, τα χόμπι (ασχολίες σε ερασιτεχνικό επίπεδο) που επιλέξαμε στον ελεύθερο χρόνο μας και τόσα άλλα που μπορεί να προσθέσει κανείς, πραγματικά ξεκίνησαν με στόχους και ενδιαφέροντα που είναι ζητούμενο βέβαια, αλλά καμιά φορά λόγω έλλειψης γνώσης και εμπειρίας ενδέχεται να μας οδηγήσουν σε αποτυχίες και απογοητεύσεις. Οσο είμαστε παιδιά και νέοι τα βλέπουμε κάπως ιδανικά τα πράγματα, αλλά το «σύστημα», οι παγιωμένες αντιλήψεις, τα κακώς κείμενα και οι παθογένειες και ένα σωρό άλλοι παράγοντες, έρχονται πολλές φορές να μας προσγειώσουν ανώμαλα!
Υπάρχουν διάφορα σενάρια μετά: α) Το πρώτο είναι να απογοητευτούμε και να τα παρατήσουμε, επιλέγοντας τη φυγή ή την παραίτηση. β) Το δεύτερο να αποδεχτούμε τις παθογένειες και να γίνουμε κατεστημένο για τους άλλους που θα έρθουν μετά από εμάς και θα αποτελέσουμε γι’ αυτούς την ίδια τροχοπέδη, τα ίδια εμπόδια σε αυτά που ελπίζαμε και εμείς να έχουμε όταν ξεκινούσαμε. γ) Το τρίτο σενάριο είναι να συγκρουστείς με τις παθογένειες και με αυτούς που τις καλλιεργούν και να προσπαθήσεις να τις αλλάξεις και δ) Να προσαρμοστείς μεν στη κατάσταση εκ των έσω όσο είσαι χαμηλά στην ιεραρχία και όταν αναδειχθείς και αποκτήσεις ισχύ, να αλλάξεις τα πράγματα μέσα από το ίδιο το σύστημα, παραδίδοντας στους επόμενους συνθήκες πολύ καλύτερες από εκείνες που βρήκαμε εμείς όταν ξεκινούσαμε!
Εδώ ερχόμαστε στον τίτλο μας: η επαναξιολόγηση των στόχων είναι πραγματικά μία πολύ σωτήρια διαδικασία σε όλους τους τομείς‧ τόσο στο πνευματικό μας αγώνα, όσο και σε προσωπικό, οικογενειακό, επαγγελματικό και κοινωνικό επίπεδο. Τι εννοούμε καταρχάς επαναξιολόγηση των στόχων; Στα ερωτήματα κάθε επιλογής όπως π.χ.: Τι κάνω τώρα; Γιατί επέλεξα αυτό ή αυτόν τον άνθρωπο; Πού θέλω να φτάσω; Είμαι ευτυχισμένος; Αν κάτι δεν πάει καλά τι φταίει κ.τ.λ., προσθέτω ένα ακόμη ερώτημα αλλά πολύ βασικό: Τι πρέπει να κάνω τώρα για να αλλάξουν προς το καλύτερο τα πράγματα; Αυτό το ερώτημα σημαίνει όχι παραίτηση του αρχικού στόχου, ούτε ματαίωση, ούτε ακύρωσή του, αλλά κυρίως σημαίνει προσγείωση και ρεαλισμό για την κατάσταση που βρίσκομαι αλλά και μου δίνει τις επιλογές για επαναξιολόγηση των στόχων, διακρίνοντας τους βραχυπρόθεσμους από τους μακροπρόθεσμους. Δηλαδή για παράδειγμα αν ο στόχος κάποιου ήταν να γίνει πλούσιος (όχι ότι τον οφείλει αυτόν καθ’ αυτόν πνευματικά, αλλά για να συνεννοηθούμε) αλλά καταστράφηκε οικονομικά, ο μακροπρόθεσμος στόχος είναι να ξαναβρεί το παλιό του βιοτικό επίπεδο και τον πλούτο του, βραχυπρόθεσμα όμως ξεκινά από τα βασικά, την αναζήτηση μιας δουλειάς που να του εξασφαλίζει έστω τα αναγκαία για μία αξιοπρεπή διαβίωση! Αν προσπαθήσει να πλουτίσει χωρίς αυτό, τότε σίγουρα κάποια παράνομη (ληστείες ή απάτες) ή ανορθόδοξη μέθοδο θα επέλεξε (τζόγο κ.τ.λ.) με αποτέλεσμα αυτό που λέει και η λαϊκή παροιμία: «Οποιος πάει για τα πολλά, χάνει και τα λίγα…!».
Ας δούμε την επαναξιολόγηση στόχων στην πνευματική μας ζωή: Ολοι λίγο-πολύ διαβάζοντας την Αγία Γραφή, τα πατερικά κείμενα, κηρύγματα διαφόρων Ιερέων κ.λπ., ακούμε ότι στόχος μας είναι η αγιότητα, να αποκτήσουμε και εμείς αυτό το φωτοστέφανο που βλέπουμε σε όλες τις εικόνες και τις αγιογραφίες της Εκκλησίας μας. Είναι σημαντικό να ξέρω πού πηγαίνω και ποιος είναι ο μακροπρόθεσμος στόχος μου. Αν όμως εγώ δεν προσγειωθώ στη κατάσταση που είμαι τώρα, ότι είμαι άνθρωπος χωρίς μετάνοια, με αμαρτίες, πάθη και αδυναμίες και δεν βάλω βραχυπρόθεσμους στόχους να απαλλαγώ από αυτά, τότε η πνευματική μου ζωή κινδυνεύει από μία φαντασιακή κατάσταση και φαινομενική. Οτι δήθεν κάνω πνευματική ζωή, αλλά δεν έχω καταφέρει βασικά πράγματα της πνευματικής ζωής και κυρίως το πρώτο, που είναι η ταπείνωση για να μπορέσουν να οικοδομηθούν όλες οι άλλες αρετές! Οπότε για να σωθώ τι χρειάζεται; Η επαναξιολόγηση των στόχων λοιπόν είναι και αναγκαία και σωτήρια! Δεν μπορούμε να κάνουμε άλματα, αλλά χρειάζονται μικρά και σταθερά βήματα προς τα εμπρός με αποφασιστικότητα.
Ας δούμε την επαναξιολόγηση στο θέμα της οικογένειας: Να υποθέσουμε ότι έχουμε ένα ζευγάρι με παιδιά στην εφηβεία που αμφισβητούν τον γονεϊκό ρόλο, ζητούν περισσότερη ανεξαρτησία, με αποτέλεσμα να υπάρχουν εντάσεις. Πιθανόν και οι ίδιοι οι γονείς στην ηλικία των παιδιών τους να έκαναν τα ίδια, ίσως και χειρότερα στους δικούς τους γονείς. Αν αντιμετωπίσουν την κατάσταση με νηφαλιότητα, διάθεση κατανόησης, ψυχραιμίας και διαλόγου, είναι σίγουρο ότι τα παιδιά σιγά-σιγά θα επανέλθουν και θα υπάρχει ουσιαστική σχέση. Αν πάνε οι γονείς να επιβληθούν με αυστηρές ποινές και τιμωρίες, είναι σίγουρο ότι τα παιδιά θα αντιδράσουν, πιθανόν να φύγουν και από το σπίτι. Οπότε η επαναξιολόγηση των στόχων είναι πολύ σημαντική δουλειά στον τομέα των μικρών στόχων και θα φέρει και τον μακροπρόθεσμο σχεδιασμό που είναι η οικογενειακή ειρήνη και η ομαλή μετάβαση από την εφηβεία στην ενήλικη ζωή!
Κλείνοντας και αυτό το άρθρο μας αγαπητοί μου αδελφοί, ίσως να φαίνεται ότι περισσότερο μιλήσαμε από τις θύραθεν επιστήμες (παιδαγωγική και ψυχολογία) παρά από τη θεολογία μας. Στην ουσία όμως είναι το αντίθετο, γιατί θεολογία δεν είναι μόνο η χρησιμοποίηση εκ μέρους μας θεολογικών όρων, αλλά κυρίως είναι η βίωση αυτών των αληθειών και του πνεύματος του Ευαγγελίου, που μπορεί να εκφραστεί με τη γλώσσα της εποχής μας. Επομένως όταν ο Κύριος μιλάει για Ανάσταση και σωτηρία (μακροπρόθεσμος στόχος), πρώτα μίλησε για άρση του Σταυρού (βραχυπρόθεσμος στόχος) που είναι προϋπόθεση της Ανάστασης αλλά όχι αυτοσκοπός της ζωής μας! Εδώ τα μπλέκουμε και γι’ αυτό οι Χριστιανοί γινόμαστε μίζεροι και όχι με το χαμόγελο της βεβαιότητας της Ανάστασης! Ας επαναξιολογήσουμε λοιπόν τους στόχους μας καθημερινά και είναι σίγουρο ότι έτσι θα έχουμε συνεχείς μικρές νίκες, παρά να βάζουμε ψηλά τον πήχυ και να έχουμε μεγάλες δήθεν νίκες…! Αμήν!
