Της Σοφίας – Χριστίνας Χρήστου
Κάθε ναός, σε κάθε Μητρόπολη, αυτές τις γιορτινές ημέρες μετατρέπεται, χάρη στην εθελοντική διάθεση χιλιάδων πιστών, σε κέντρο προσφοράς. Όλο αυτό το διάστημα περισσότερα από 50.000 άτομα βοηθούν κάθε άπορο, χωρίς διακρίσεις.
Τα χρόνια της κρίσης το κίνημα των εθελοντών έχει ξεπεράσει κάθε προσδοκία σε ολόκληρη τη χώρα.
• Γιατροί εξετάζουν και θεραπεύουν αφιλοκερδώς όσους δεν έχουν τη δυνατότητα να επισκεφθούν ένα νοσοκομείο.
• Δικηγόροι δίνουν δωρεάν συμβουλές σε όσους αντιμετωπίζουν προβλήματα.
• Γυναίκες μαγειρεύουν και στρώνουν τραπέζι για χιλιάδες ανθρώπους σε όλη την Ελλάδα.
• Άνδρες, γυναίκες και παιδιά όλων των ηλικιών προσφέρουν αίμα και επισκέπτονται νοσοκομεία, φυλακές, γηροκομεία και προσφυγικούς καταυλισμούς.
Και δεν έχει τέλος η λίστα με όλες εκείνες τις ομάδες των ανθρώπων που -κυρίως- αυτές τις μέρες δίνουν τις δικές μικρές και μεγάλες μάχες για να βοηθήσουν όσους έχασαν τη δουλειά τους και βρέθηκαν στο περιθώριο.
Στη χώρα μας, στις ενορίες, εκτός από τους κληρικούς που έχουν μισθό (αλλά δεν ασκούν επάγγελμα), όλες οι άλλες θέσεις είναι άμισθες. Υπάρχει η θέση του εκκλησιαστικού επιτρόπου, με τριετή θητεία, που είναι εθελοντική και άμισθη. Το ίδιο για τις κυρίες του Φιλόπτωχου Ταμείου και, αν ο ναός είναι υπό ανέγερση, της αντίστοιχης Ερανικής Επιτροπής. Οι κατηχητές επίσης είναι άμισθοι. Αν υπάρχουν συσσίτια, γίνονται επισκέψεις σε νοσοκομεία και ασθενείς στο σπίτι, οργανώνονται δραστηριότητες όπως εκμάθηση χορών, μουσικής, ξένων γλωσσών, ομιλητών σε διάφορα σεμινάρια κ.ά., όλα είναι άμισθα και εθελοντικά. Σε αυτά δεν υπολογίζουμε και τόσους ανθρώπους που βοηθούν περιστασιακά, όπως στο στόλισμα του Επιταφίου, τα παπαδάκια στο ιερό και στις λιτανικές, στο καθάρισμα των ναών σε πανηγύρεις, στην πολυποίκιλη διακονία σε διάφορα πόστα και γενικότερα όπου υπάρχει ανάγκη.
Τέλος, να μην ξεχνάμε, λόγω του καθεστώτος του 5 προς 1 που υπάρχει για τους διορισμούς στο Δημόσιο, ότι μόνο στην Εκκλησία έχουμε χειροτονίες άμισθων κληρικών. Σε κανέναν άλλον τομέα δεν νοείται να διοριστεί κάποιος χωρίς να υπάρχει ο ανάλογος μισθός.
«Ουκ επ’ άρτω…»
Αυτό που ανακάλυψαν τώρα, τα τελευταία χρόνια, οι δήμοι, οι ΜΚΟ και η Πολιτεία γενικότερα, ζητώντας εθελοντές, στην Εκκλησία υπάρχει από την ίδρυσή της και θα συνεχίσει να δίνει μαρτυρία «ουκ επ’ άρτω μόνω ζήσεται άνθρωπος»!
Σε δεκάδες εκκλησίες ανά την Ελλάδα σχηματίζονται καθημερινά ουρές για ένα πιάτο φαγητό. Χιλιάδες άνθρωποι προστρέχουν στον ναό της γειτονιάς τους σε αναζήτηση συμπαράστασης, προκειμένου να εξασφαλίσουν το γεύμα της ημέρας και ίσως μια μικρή οικονομική βοήθεια για τα προς το ζην.
Μια ενορία που επιτελεί πραγματικό φιλανθρωπικό έργο είναι η εκκλησία του Αγίου Νικολάου στην Καλλιθέα, με τον π. Νικόλαο Κλάδη να κρατά το «τιμόνι». Εκεί ένας στρατός γυναικών και ανδρών εκδαπανάται στο έργο της Εκκλησίας, χωρίς καμία αμοιβή: Οι εθελοντές. Μοναδικό κίνητρο, η αγάπη τους στον Κύριο και τον συνάνθρωπο.
Καθημερινά μοιράζονται 280 μερίδες φαγητού, ενώ παράλληλα για τα άτομα που αδυνατούν να μετακινηθούν το φαγητό διανέμεται από εθελοντές στον χώρο τους. «Προσφέρουμε 280 μερίδες φαγητού σε άτομα διαφόρων ηλικιών και θρησκευμάτων. Δεν κάνουμε εξαιρέσεις», λέει ο π. Νικόλαος Κλάδης, εφημέριος του ιερού ναού, προσθέτοντας ότι «πάντα ελέγχουμε την κάθε μία περίπτωση ξεχωριστά. Σε κάποιες περιπτώσεις, που οι άνθρωποι δεν μπορούν να μετακινηθούν, εθελόντριες κυρίες τούς το πηγαίνουν στο σπίτι».
Ο αριθμός των εθελοντών είναι μεγάλος. Αγγίζει τα 500 άτομα. «Συνολικά, οι εθελοντές φτάνουν τα 500 άτομα, όλων των ηλικιών», αναφέρει ο ίδιος και προσθέτει: «Οι εθελοντές είναι πολύ σημαντικό πράγμα. Προσφέρεις στον άνθρωπο, προσφέρεις στον Θεό. Ο ίδιος ο Κύριος το είπε».
Στην Ενορία Αγίου Νικολάου Καλλιθέας, εκτός από τα κατηχητικά για όλες τις ηλικίες, τις συνάξεις, τη Σχολή Γονέων κ.λπ., λειτουργεί Στέγη Γερόντων, επί της οδού Έλλης 7, η οποία άρχισε τη δραστηριότητά της το 1995. Με τη βοήθεια των εθελοντών, καθώς έμμισθη είναι μόνο μία καθαρίστρια, φροντίζει 12-13 άπορους γέροντες της περιοχής, τους παρέχει ένα πιάτο φαγητό, την απαραίτητη λόγω ηλικίας ιατρική περίθαλψη και προπάντων τους χαρίζει χαμόγελα και λίγες στιγμές ευτυχίας.
Συμπαράσταση
Στην πυκνοκατοικημένη Κυψέλη και στον Ιερό Ναό της Αγίας Ζώνης μπορούν καθημερινά να βρουν συμπαράσταση και ένα πλήρες γεύμα 130 με 140 άνθρωποι. «Προσφέρουμε κάθε μέρα 130-140 μερίδες φαγητό σε ανήμπορους συνανθρώπους μας. Ηλικιωμένους, ανέργους, πολύτεκνους κ.ά. Όχι μόνο σε ενορίτες, αλλά και σε περαστικούς», λέει ο π. Εμμανουήλ Νιράκης.
Τα τελευταία πέντε χρόνια ο αριθμός όσων αναζητούν το φαγητό της ημέρας αυξάνεται συνεχώς και η πλειονότητα είναι Έλληνες. «Το 2008-2009 προσφέραμε 60 με 70 μερίδες σε αλλοδαπούς και αυτή τη στιγμή οι 110 μερίδες είναι για Έλληνες», αναφέρει χαρακτηριστικά.
Πρωταγωνιστές, φυσικά, και εδώ είναι οι εθελοντές, οι οποίοι συνολικά είναι γύρω στα 50 άτομα (αιμοδοσίες, έρανο αγάπης, συσσίτια, γιατροί κ.ά.). «Ο ρόλος των εθελοντών είναι πρωταγωνιστικός και σημαντικός. Χωρίς αυτούς δεν θα κάναμε τίποτα. Εμείς συντονίζουμε την προσπάθεια, αλλά η πράξη φτάνει στους ανθρώπους», υπογραμμίζει ο π. Εμμανουήλ.
«Είμαστε 5-6 κυρίες και βοηθάμε στην προετοιμασία του φαγητού. Είναι χαρά μας να προσφέρουμε», λέει εθελόντρια στην «Κιβωτό της Ορθοδοξίας». Οι εθελοντές όλων των ηλικιών πηγαίνουν φαγητό στο σπίτι σε ανήμπορους ανθρώπους, ενώ, εκτός από το καθημερινό συσσίτιο, διανέμουν πακέτα τροφίμων κάθε μήνα σε περίπου 90 οικογένειες.
«Σχεδόν κάθε μέρα έρχονται άνθρωποι που δεν έχουν ασφάλεια, ούτε βιβλιάρια απορίας. Έλληνες συμπολίτες μας, που αυξάνονται κάθε χρόνο. Εμείς τους στέλνουμε σε παθολόγο, καρδιολόγο, για μικροβιολογικές εξετάσεις και οδοντίατρο», λέει ο π. Εμμανουήλ.
Παράλληλα, έχει δημιουργηθεί ένα δίκτυο με εθελοντές γιατρούς. Ο οδοντίατρος Χρήστος Ζιωζιώνης είναι ένας από τους γιατρούς που προσφέρουν τις υπηρεσίες τους δωρεάν στους ενορίτες που έχουν ανάγκη. «Μου το πρότεινε πριν από δύο χρόνια περίπου ο π. Εμμανουήλ, με τον οποίο μας συνδέει μια φιλική σχέση, και αμέσως δέχτηκα», λέει ο οδοντίατρος.
«Δέχομαι κυρίως έκτακτα περιστατικά που παραπέμπει η Εκκλησία. Όταν, δηλαδή, το δόντι πονάει και άτομα δεν έχουμε την οικονομική δυνατότητα για να το φτιάξουν», σημειώνει, τονίζοντας ότι «ο πόνος του δοντιού δεν υποφέρεται». «Νιώθω μεγάλη χαρά όταν ανακουφίζονται και ακούω το “ευχαριστώ” από καρδιάς», καταλήγει ο κ. Ζιωζιώνης.
Οι περιορισμοί που έχουν επιβληθεί στις τράπεζες, ωστόσο, έχουν επηρεάσει τον ναό. «Σε ορισμένες περιπτώσεις συμβάλλουμε στην πληρωμή λογαριασμών της ΔΕΗ, του ενοικίου, του νερού κ.λπ.», λέει ο π. Εμμανουήλ, αλλά, όπως σημειώνει, «μέχρι το καλοκαίρι τα καταφέρναμε, αλλά με την επιβολή των capital controls πλέον δεν υπάρχει η δυνατότητα. Με τα 420 ευρώ την εβδομάδα πρέπει να καλύψουμε όλες τις ανάγκες της εκκλησίας. Δεν έχουμε χορηγίες, ούτε δωρεάν τρόφιμα. Όλα τα αγοράζουμε».
Αυξημένη ζήτηση σημειώνεται συνολικά για τα δωρεάν γεύματα από την Εκκλησία, όμως αυτά δεν αφορούν μόνο τον πληθυσμό του κέντρου. Πλέον επεκτείνονται και σε περιοχές οι οποίες θεωρούνται… προνομιούχες. Οι δυσκολίες, λοιπόν, δεν έχουν γεωγραφική κατανομή.
Κοινωνικό φροντιστήριο
Στον Ιερό Ναό Αγίας Σοφίας στο Νέο Ψυχικό δίνεται συσσίτιο εδώ και 12 χρόνια. «Ημερησίως μοιράζονται 160 με 180 μερίδες φαγητού», σημειώνει ο π. Χριστόδουλος Κλαδίτης, ενώ οι εθελοντές (συσσίτιο, έρανος αγάπης κ.λπ.) φτάνουν τα 40 άτομα. «Ο ρόλος των εθελοντών είναι πολύ σημαντικός. Χωρίς αυτούς δεν θα κάναμε τίποτα», αναφέρει χαρακτηριστικά. Στα γεύματα το 60% είναι ενορίτες, σύμφωνα με τον ιερέα, ενώ το 40% από διάφορες άλλες περιοχές.
Στην Εκκλησία λειτουργεί και κοινωνικό φροντιστήριο με εθελοντές καθηγητές, υπό την εποπτεία του πατρός Γεώργιου, προσθέτει ο ίδιος. Μάλιστα, στον ιερό ναό στεγάζεται και κοινωνικό ιατρείο. «Έχουμε δημιουργήσει ένα δίκτυο με εθελοντές γιατρούς όλων των ειδικοτήτων (παθολόγο, μαιευτήρα, οδοντίατρο, καρδιολόγο κ.ά.), οι οποίοι παρέχουν δωρεάν τις υπηρεσίες τους σε συνανθρώπους μας, που έχουν ανάγκη», λέει ο π. Χριστόδουλος. Τα έξοδα καλύπτονται εξολοκλήρου από δωρεές. «Εμείς δεν έχουμε βάλει καθόλου χρήματα», καταλήγει.
Ποιοι μπορούν να γίνουν εθελοντές
Εθελοντές μπορούν να γίνουν όλοι, ωστόσο τα άτομα που τελικά εντάσσονται στις ομάδες αυτές έχουν την έγκριση των ιερέων.
• Δεν πρέπει να έχουν νομικά ή άλλα προβλήματα.
• Πρέπει να είναι υγιείς και ψύχραιμοι.
• Δεν πρέπει να είναι ενταγμένοι σε οργανώσεις που εκφράζονται αρνητικά σε σχέση με συγκεκριμένες κοινωνικές ομάδες.
• Πρέπει να είναι εχέμυθοι, ώστε να προστατεύονται όλοι εκείνοι που αναγκάζονται να στήνονται στην ουρά για ένα πιάτο φαγητό.
• Πρέπει να μη προβάλλουν το έργο τους κατά τρόπο προκλητικό.
