Toυ μητροπολίτη Καισιαρινής κ.Δανιήλ
Ο πιστός άνθρωπος ζει στον κόσμο «κατά τας γραφάς»· συμπεριφέρεται δηλαδή όπως ορίζουν και διδάσκουν οι άγιες Γραφές, εφαρμόζοντας «το θέλημα του Θεού, το αγαθόν και ευάρεστον και τέλειον» (Προς Ρωμαίους ιβ΄, 2).
Στις άγιες Γραφές ή στην Αγία Γραφή αναφέρεται η αποκάλυψη του αληθινού και ζωντανού Θεού. Αυτή μιλάει για τα θαυμαστά έργα του Θεού και κυρίως για το μυστήριο της σωτηρίας μας, ότι δηλαδή:
«Ο Θεός φανερώθηκε ως άνθρωπος, το Πνεύμα απέδειξε ποιος ήταν· φανερώθηκε στους αγγέλους, κηρύχθηκε στα έθνη, τον πίστεψε ο κόσμος, αναλήφθηκε με δόξα» (Προς Τιμόθεον Α΄, γ΄, 16).
Η Αγία Γραφή δηλαδή μαρτυρεί για τον Κύριό μας Ιησού Χριστό (Ιωάννου ε΄, 39).
Οσα γράφει μας παραδόθηκαν από τους αγίους ανθρώπους του Θεού που μίλησαν οδηγούμενοι και κινούμενοι από το άγιο Πνεύμα (Β΄ Πέτρου α΄, 21). Σε αυτή υπάρχει ζωή (Ιωάννου ε΄, 39).
Οι αλήθειές της και οι διδασκαλίες της διατηρούν αμείωτο το κύρος τους, παραμένουν σε ισχύ, επειδή έχουν σφραγισθεί με την θεία αυθεντία και όπως είπε ο Κύριός μας «ό,τι είναι γραμμένο στη Γραφή δεν μπορεί να καταλυθεί» (Ιωάννου ι΄, 35).
Εφ’ όσον η αγία Γραφή δεν θα καταργηθεί ποτέ, δεν θα χάσει την αξία της και τη χρησιμότητά της, ο πιστός οφείλει να την μελετά για να μην καταληφθεί από το πνευματικό σκοτάδι, αλλά να καθοδηγείται από την αλήθειά της έχοντας «το φως της ζωής» (Ιωάννου η΄, 12).
Για τον πνευματικό πλούτο της Αγίας Γραφής μάς μιλάνε οι άγιοι και θεοφόροι πατέρες μας. Από τις πολλές αναφορές τους επιλέξαμε να παραθέσουμε τρεις πολύ χαρακτηριστικές και διδακτικές.
1. Του αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου
(351-407 μ.Χ.)
«Ευχάριστο βέβαια είναι το λιβάδι και ένας κήπος, αλλά πολύ πιο ευχάριστο πράγμα είναι η ανάγνωση των θείων Γραφών. Γιατί εκεί υπάρχουν άνθη που μαραίνονται, ενώ εδώ νοήματα που πάντα είναι ακμαία· εκεί είναι ο ζέφυρος που φυσάει, ενώ εδώ η αύρα του Πνεύματος· εκεί τα αγκάθια που φράζουν, ενώ εδώ η πρόνοια του Θεού που ασφαλίζει· εκεί τα τζιτζίκια τραγουδούν, ενώ εδώ οι προφήτες κελαηδούν· εκεί η ευχαρίστηση από το θέαμα, ενώ εδώ η ωφέλεια από την ανάγνωση. Ο κήπος βρίσκεται σε έναν τόπο, ενώ οι Γραφές σε όλα τα μέρη της οικουμένης· ο κήπος δουλεύει ανάλογα με τις εποχές, ενώ οι Γραφές και τον χειμώνα και το θέρος έχουν πλούσια φύλλα και είναι γεμάτες καρπούς. Ας προσέχουμε λοιπόν στην ανάγνωση των Γραφών, γιατί αν προσέχεις στην Γραφή, σου απομακρύνει την στενοχώρια, σου φυτεύει την ευχαρίστηση, αφανίζει την κακία, ριζώνει την αρετή, δεν αφήνει στην αναταραχή των πραγμάτων να παθαίνεις αυτά που παθαίνουν όσοι ταλαιπωρούνται από τρικυμία. Η θάλασσα μαίνεται, εσύ όμως πλέεις με γαλήνη, γιατί έχεις κυβερνήτη την ανάγνωση των Γραφών και αυτό το σχοινί δεν το σπάζει ο πειρασμός των περιστάσεων» (Ι. Χρυσοστόμου, Οτε της έξω ευρεθείς Ευτρόπιος… P.G. 52, 395-397).
2. Του αγίου Εφραίμ του Σύρου
(306-378 μ.Χ.)
«Από τους αγρούς τέρψεις συγκομιδής και από τα αμπέλια τρύγος εδεσμάτων. Και από τις Γραφές διδαχή ζωοποιός. Ο αγρός μία φορά έχει την συγκομιδή και το αμπέλι μία φορά έχει τον τρύγο. Η Γραφή όμως, πάντοτε αναβλύζει διδαχή ζωοποιό. Ο αγρός, όταν θερισθεί, μένει έρημος. Και το αμπέλι, όταν τρυγηθεί, ταπεινώνεται. Στην Γραφή όμως, αν και θερίζεται καθημερινά, τα στάχυα των ερμηνειών των λόγων της δεν εκλείπουν. Καθημερινά τρυγάται και τα σταφύλια της ελπίδας που κρύβει δεν δαπανώνται. Ας πλησιάσουμε λοιπόν τον αγρό τούτο κι ας απολαύσουμε τα ζωοποιά του ρείθρα και ας θερίσουμε από αυτόν στάχυα ζωής, τους λόγους του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, ο Οποίος είπε· βρίσκονται εδώ κάποιοι, οι οποίοι δεν θα γευθούν θάνατο, έως να δουν τον Υιό του Θεού να έρχεται μέσα στην δόξα Του» (Εφραίμ Σύρου, Λόγος εις την Μεταμόρφωσιν του Κυρίου, Εκδόσεις «Το περιβόλι της Παναγιάς» τ. 7, σσ. 13-14 Θεσσαλονίκη 1998).
3. Του αγίου Ιωάννου του Δαμασκηνού
(676-749 μ.Χ.)
«Είναι πάρα πολύ ωραίο και πάρα πολύ ωφέλιμο για την ψυχή να μελετά προσεκτικά τις θείες Γραφές. Διότι καθώς ακριβώς ένα δέντρο που έχει φυτευθεί εκεί όπου τρέχουν και χύνονται άφθονα νερά, έτσι και η ψυχή, όταν ποτίζεται με την θεία Γραφή, τρέφεται και παράγει σαν ώριμο καρπό πίστη ορθόδοξο και εξωραΐζεται με καταπράσινα πάντοτε φύλλα, δηλαδή με θεάρεστες πράξεις. Διότι από τις Γραφές παίρνουμε κατεύθυνση και προς την ενάρετη πράξη και προς την καθαρή θεωρία. Διότι μέσα σε αυτές βρίσκουμε παρόρμηση για κάθε αρετή και απόκρουση όλης της κακίας… Ας χτυπήσουμε λοιπόν την πόρτα του ωραίου παραδείσου των Γραφών, που είναι ευωδιαστός, γλυκύτατος, απερίγραπτα όμορφος, που περιβάλλει τα αυτιά μας με ποικιλία κελαηδημάτων νοερών και θεοφόρων πουλιών, που αγγίζει την καρδιά μας, που την παρηγορεί όταν λυπάται, ενώ την απαλύνει όταν οργίζεται και την γεμίζει με παντοτινή χαρά, που ανεβάζει την διάνοιά μας στα χρυσαφένια και αστραφτερά νώτα της θείας περιστεράς και στα φωτεινά της φτερά, που μας πηγαίνει προς τον μονογενή Υιό και τον κληρονόμο αυτού που φύτεψε το νοητό αμπέλι και μας παρουσιάζει διά μέσου αυτού στον Πατέρα των φώτων. Δεν πρέπει όμως να χτυπήσουμε την πόρτα ανόρεχτα, αλλά με πολλή προθυμία και με επιμονή· ας μην αποθαρρυνθούμε χτυπώντας. Γιατί μόνο έτσι θα ανοίξει για μας. Αν διαβάσουμε μία και δυο φορές, χωρίς να καταλάβουμε αυτά που διαβάσαμε, ας μην αποθαρρυνθούμε αλλά να επιμείνουμε, να τα πούμε πολλές φορές, να ρωτήσουμε· γιατί λέει η Γραφή· “Επερώτησον τον πατέρα σου, και αναγγελεί σοι, τους πρεσβυτέρους σου, και ερούσί σοι”. Η γνώση δεν είναι όλων. Ας αντλήσουμε από την πηγή του παραδείσου αυτού παντοτινά και πεντακάθαρα νάματα που οδηγούν στην αιώνια ζωή, ας εντρυφήσουμε, ας τα απολαύσουμε άπληστα· γιατί η χάρη τους ποτέ δεν ξοδεύεται» (Ι. Δαμασκηνού Εκδοσις Ακριβής της Ορθοδόξου Πίστεως, Εκδόσεις Π. Πουρναρά, Θεσσαλονίκη 1983 κεφ. Δ΄, β΄, 19 (90) σσ. 396-397 κ.ε.).
