Του Σεβ. Μητροπολίτου Λαρίσης και Τυρνάβου κ. Ιερωνύμου
Η Κυριακή 1η Νοεμβρίου 2020 ήταν η πρώτη κατά την οποία εφαρμόστηκαν τα αυστηρά μέτρα για την αποτροπή της πανδημίας, επιπέδου 4 και στους Ιερούς Ναούς. Το αποτέλεσμα ευθύς εξαρχής αποκαρδιωτικό! Πλήθος ανθρώπων κάθε ηλικίας πολιορκούσαν τους Ιερούς Ναούς περιμένοντας υπομονετικά τη σειρά τους για να μπουν σε ομάδες των 9 ατόμων, μιας που σε τόσους επιτρέπουν την είσοδο τα μέτρα αυτού του επιπέδου. Σε μια μέρα με χαρακτηριστική ψύχρα, υπερήλικες, νήπια και παιδιά, μαζί με γυναίκες και άνδρες σχημάτιζαν ουρές, περιμένοντας να μπουν στον Ναό της Ενορίας τους, στον χώρο που αισθάνονται ως δικό τους και για τον οποίον έχουν διαθέσει, ακόμη και με θυσίες, τον οβολό τους. Κι αφού έμπαιναν, αντιμετώπιζαν την ευγενική προτροπή των Επιτρόπων να κάνουν γρήγορα και να απέλθουν, προκειμένου να εισέλθουν τα επόμενα 9 άτομα που περιμένουν έξω… Κυρίαρχα αισθήματα, η θλίψη, ίσως και η οργή, η αδημονία, το ανικανοποίητο. Η ειρήνη της ψυχής που χαρακτηρίζει την Κυριακάτικη Θεία Λειτουργία, χθες ήταν άφαντη. Ο εκκλησιασμός πρωτόγνωρος και το εορταστικό κλίμα ανύπαρκτο. Την ίδια στιγμή στην κοινωνία ένας διάχυτος φόβος και μια αγωνία για την εξέλιξη των πραγμάτων.
Από την πρώτη στιγμή που ενέσκηψε η πανδημία, η Ορθόδοξη Εκκλησία συνεργάστηκε με την υπεύθυνη Κυβέρνηση και τις αρμόδιες υπηρεσίες και εφάρμοσε πλήρως τα μέτρα που υπέδειξαν οι επαΐοντες και μάλιστα με κόστος πολλαπλό. Αποδεχθήκαμε περιορισμούς ακόμη και στη λατρευτική ζωή, την πεμπτουσία της Ορθοδοξίας! Αγωνιστήκαμε να συγκρατήσουμε ορισμένους, οι οποίοι αντιδρώντας θέλησαν να αναπτύξουν ένα κίνημα κατά της χρήσης μάσκας και άλλους που αντιδρώντας στους πρώτους, θέλησαν να αναπτύξουν ένα αντικίνημα υπέρ της μάσκας. Εν πολλοίς τα καταφέραμε, αποφεύγοντας να δώσουμε θεολογικό μανδύα στη σχετική συζήτηση, η οποία πλέον διεξάγεται χωρίς όρους Πίστης ή αναφοράς σε δόγματα. Είναι πλέον συνείδηση στους πολλούς ότι η χρήση μάσκας είναι επιβεβλημένη και αποτελεσματική, καθώς μαζί με την τήρηση αποστάσεων αποτρέπει τη μετάδοση του επιβλαβούς ιού, όντας αυτήν τη στιγμή το πλέον σίγουρο όπλο που διαθέτουμε στην εναντίον του μάχη. Κι αυτό τηρείται και μέσα στους Ιερούς Ναούς. Προτρέπουμε στην τήρηση των μέτρων και συστρατευόμαστε στον αγώνα κατά της πανδημίας, γιατί κατά την Ορθόδοξη αυτοσυνειδησία η ζωή του ανθρώπου είναι στοιχείο κομβικό και αδιαπραγμάτευτο. Η Ορθοδοξία τρέφει απόλυτο και προστατευτικό σεβασμό έναντι της ανθρώπινης ζωής, στην πνευματική, αλλά και στην υλική διάστασή της. Η Ορθοδοξία τολμά και μιλά για αιώνια ζωή, γιατί σέβεται υπερβαλλόντως την παρούσα.
Πέρα όμως, από την προσπάθειά μας να προστατεύσουμε την ανθρώπινη ζωή και να περιορίσουμε ό,τι την καταστρέφει και την προσβάλλει, υπάρχει παράλληλα και η ευθύνη μας να διασφαλίσουμε το δικαίωμα των Χριστιανών μας στην πρόσβασή τους στον τόπο της λατρείας, με τήρηση των ανάλογων μέτρων ασφαλείας και χωρίς κίνδυνο ζωής ή βλάβη της υγείας. Αυτή μας η ευθύνη μάς επιβάλλει να υποδείξουμε ότι το μέτρο της λειτουργίας των Ιερών μας Ναών με παρουσία μέσα σε αυτούς μόνον 9 πιστών, ισοδυναμεί με κλείσιμο των Ιερών Ναών και υπερβολική, αλλιώς δυσανάλογη, παρακώλυση του συνταγματικά κατοχυρωμένου δικαιώματος λατρείας. Η πόλη της Λάρισας έχει 202.000 κατοίκους. Σε αυτή λειτουργούν, δυστυχώς μόνον 18 Ιεροί Ναοί. Δεν είναι του παρόντος να αναλύσουμε γιατί μόνον τόσοι. 18 Ιεροί Ναοί επί 9 πιστοί στον καθένα, 162 εκκλησιαζόμενοι σε σύνολο πληθυσμού 202.000 κατοίκων! Αναλογικά, δικαίωμα εκκλησιασμού έχει ο 1 στους 1.247 κατοίκους. Οι υπόλοιποι 1.246; Και με ποιον τρόπο από το σύνολο των πιστών μιας Ενορίας επιλέγεις τους 9 που θα παραμείνουν μέσα στον Ιερό Ναό ενόσω λειτουργεί; Όποιος πρόλαβε και μπήκε πρώτος; Κι οι υπόλοιποι;
Επιμένουμε να τονίζουμε ότι τόσο ως Ορθόδοξη Εκκλησία, όσο και ως Ιερά Μητρόπολη Λαρίσης και Τυρνάβου, συστρατευόμαστε στην τήρηση των προτεινόμενων από τους καθ’ ύλην αρμόδιους κατά της πανδημίας μέτρων και εννοείται πως επιμένουμε να τα τηρούμε, παρόλη την κόπωση που έχει εντωμεταξύ επέλθει ή και το ακατανόητο ορισμένων από αυτά, όπως το διαπραγματευόμενο. Γνωρίζουμε ότι έχουμε πολύ δρόμο μπροστά μας και εξαιρετικά επικίνδυνο. Διατηρούμε όμως, το δικαίωμα, αν και μη επαΐοντες μιας που δεν έχουμε την ιατρική ιδιότητα, ως πολίτες να εκφράζουμε απορίες για τη χρησιμότητα και το εφικτό της εφαρμογής ορισμένων από αυτά. Ήδη από τη στιγμή της θέσπισης του ορίου των 50 πιστών ανά Ιερό Ναό, παρουσιάστηκαν προβλήματα και φαινόμενα δυσλειτουργίας των Ιερών Ναών. Τα ανεχτήκαμε και φροντίσαμε να τα ξεπεράσουμε, καθώς το όριο των 50 πιστών ανά Ιερό Ναό ήταν περιοριστικό, αλλά όχι ασφυκτικό. Επιπλέον, είχαμε σύμμαχό μας το καλοκαίρι, το οποίο διευκόλυνε την παραμονή των υπεράριθμων στο προαύλιο. Τώρα όμως, σε Ιερούς Ναούς των 600 και 500 τετραγωνικών επιτρέπεται η παρουσία μόνον 9 πιστών, χωρίς πλέον τη συμμαχία του καιρού. Γιατί άραγε δεν θα μπορούσε να διατηρηθεί το όριο των 50 πιστών ανά Ιερό Ναό, οι οποίοι εννοείται ότι θα φέρουν μάσκα και θα τηρούν αποστάσεις;
Την παραπάνω απορία μας δεν τη στηρίζουμε σε συγκρίσεις με άλλους χώρους, όπως τις λαϊκές αγορές, τα καταστήματα τροφίμων, τις πλατείες, τις διαδηλώσεις ή, το κορυφαίο την προηγούμενη εβδομάδα, τις ουρές έξω από τις τράπεζες. Δεν μπαίνουμε στη λογική ότι αν κάπου αναπτύσσεται παραβατική συμπεριφορά, δικαιούμαστε κι εμείς να την αντιγράψουμε. Όχι! Η Εκκλησία πάντοτε κήρυττε και τηρούσε τον σεβασμό στους Νόμους. Η παραπάνω απορία μας δεν έχει καν την πρόθεση να διεκδικήσει προνομιακή μεταχείριση των Ιερών Ναών της Ορθόδοξης Εκκλησίας και των πιστών της. Δεν θέλουμε ευνοϊκότερη αντιμετώπιση από την πλευρά του Κράτους. Αλλά, δεν θέλουμε και δυσμενέστερη σε σχέση με αλλού. Γι’ αυτό και επιμένουμε να απορούμε γιατί στην παρούσα φάση της πανδημίας σε Ιερούς Ναούς εμβαδού 600 και 500 τετραγωνικών μέτρων επιτρέπονται μόνον 9 πιστοί, την ίδια στιγμή που σε σχολικές τάξεις «σπιρτόκουτα» θεωρείται υγιεινό και ασφαλές να συνυπάρχουν μέχρι και 27 μαθητές και ο εκπαιδευτικός!
Πηγή: Εφημερίδα “ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ”
