Της Σοφίας Χρήστου
Βρίσκονται στο πλευρό άρρωστων ή εγκαταλειμμένων παιδιών που μεγαλώνουν σε θαλάμους νοσοκομείων, αλλά και ηλικιωμένων που παλεύουν με ασθένειες και, κυρίως, τη μοναξιά τους.
Τα μέλη της «Εθελοντικής Διακονίας Ασθενών» επισκέπτονται καθημερινά περισσότερα από 40 νοσοκομεία της Αττικής (Παίδων, Θριάσιο, «Έλενα», «Ελπίδα» κ.ά.) και προσφέρουν φροντίδα σε μικρούς και μεγάλους κάθε εθνικότητας που αναζητούν ένα χαμόγελο, μια αγκαλιά, έναν άνθρωπο για να μοιραστούν το πρόβλημά τους.
«Η “Διακονία” δημιουργήθηκε για να βοηθήσει ανθρώπους κάθε ηλικίας που νοσηλεύονται σε νοσοκομεία χωρίς υποστήριξη από οικογενειακό ή φιλικό περιβάλλον», λέει ο εμπνευστής και επικεφαλής του Συλλόγου, πατήρ Βασίλειος Κοντογιάννης, προσθέτοντας ότι πρόκειται για μια δραστηριότητα που εντάσσεται στις κοινωνικές πρωτοβουλίες της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών και στηρίζεται οικονομικά από δωρεές και προσφορές εθελοντών.
«Ξεκίνησα αρχικά το 1986 άτυπα, με τέσσερα-πέντε άτομα, όταν ήμουν εφημέριος στο “Ιπποκράτειο”, και στη συνέχεια, το 2003, έπειτα από μια συνάντηση που είχα με τον Αρχιεπίσκοπο Χριστόδουλο, σε σχετική του ερώτηση για το τι θα ήταν καλύτερο να κάνουμε, του πρότεινα αυτό το πρόγραμμα. Εκείνος το ενέκρινε και σχεδόν αμέσως ξεκίνησε η υλοποίησή του. Σε συνεργασία με τους κοινωνικούς λειτουργούς, στρατολογήσαμε εκατοντάδες εθελοντές, οι οποίοι φροντίζουν ασθενείς, κυρίως παιδιά που έχουν εγκαταλειφθεί από τις οικογένειές τους», αναφέρει ο πατήρ Βασίλειος, εφημέριος του Iερού Ναού Αγίου Λουκά στο «Ιπποκράτειο» Νοσοκομείο, διευθυντής του Τομέα Ποιμαντικής Νοσηλευτηρίων της Ιεράς Αρχιεπισκοπής και υπεύθυνος της «Εθελοντικής Διακονίας Ασθενών».
«Σήμερα, οι εθελοντές μας που πηγαίνουν σε νοσοκομεία είναι 470, ενώ υπάρχουν και άνθρωποι που μας στηρίζουν με άλλους τρόπους, όπως δωρεές ή συμμετοχή στη διοργάνωση εκδηλώσεων. Φροντίζουμε περίπου 25 μοναχικούς ασθενείς την ημέρα, ανάλογα με τις ανάγκες που υπάρχουν, δίνοντας μεγαλύτερη έμφαση στα προβλήματα των παιδιών. Το 75%-80% των αιτημάτων που δεχόμαστε από νοσηλευτικά ιδρύματα αφορά παιδιά που είναι εγκαταλειμμένα από τους γονείς τους, είτε επειδή για διάφορους λόγους δεν μπορούν να τα αναθρέψουν είτε γιατί κατόπιν εισαγγελικής παραγγελίας αυτά μεγαλώνουν στα νοσοκομεία. Αυτά, λοιπόν, είναι η προτεραιότητά μας».
Την προσπάθεια στηρίζουν τέσσερις κοινωνικοί λειτουργοί και ένας κοινωνιολόγος (έμμισθο προσωπικό), οι οποίοι από κοινού αναλαμβάνουν την εκπαίδευση των εθελοντών.
Tο 75%-80% των αιτημάτων που δεχόμαστε από νοσηλευτικά ιδρύματα αφορά παιδιά που είναι εγκαταλειμμένα από τους γονείς τους
Η εκπαίδευση
Οι νέοι εθελοντές περνούν πρώτα από συνέντευξη, ενημερώνονται για τις δυσκολίες του εγχειρήματος από τους κοινωνικούς λειτουργούς και παρακολουθούν προγράμματα εκπαίδευσης, που περιλαμβάνουν εισηγήσεις γιατρών, ψυχολόγων, νοσηλευτών και ιερέων.
Στη συνέχεια, πραγματοποιούν τις πρώτες επισκέψεις τους σε νοσοκομεία, υπό την επίβλεψη των παλαιότερων, ώστε να δοκιμαστούν σε πραγματικές συνθήκες.
«Οι εθελοντές πρέπει, πριν μπουν στους χώρους των νοσοκομείων, να παρακολουθήσουν τουλάχιστον 10 διαφορετικές εισηγήσεις από τις 14, στη συνέχεια παίρνουν την άσπρη ποδιά με το σήμα και ξεκινούν τις διακονίες (στις 2-3 πρώτες μαζί με κάποιον παλιό εθελοντή)», σημειώνει ο π. Βασίλειος, προσθέτοντας ότι «δεν αποκλείουμε κανέναν. Τα μέλη μας είναι ηλικίας 21-80 ετών. Υπάρχουν, ωστόσο, και άνθρωποι που δεν μπορούν να αντέξουν το συναισθηματικό βάρος και αξιοποιούνται σε άλλους τομείς. Άλλωστε, οι ανάγκες είναι μεγάλες, κανείς δεν περισσεύει!».
Η προσφορά των εθελοντών δεν περιορίζεται στις υπηρεσίες τους προς τους ασθενείς, αλλά αφορά και στην οικονομική στήριξη της προσπάθειας, γιατί σήμερα όλα τα έξοδα επιβαρύνουν αποκλειστικά τους εθελοντές.
Υπάρχουν άνθρωποι που δεν μπορούν να αντέξουν το συναισθηματικό βάρος και αξιοποιούνται σε άλλους τομείς. Άλλωστε, οι ανάγκες είναι μεγάλες, κανείς δεν περισσεύει!
Ατομικές διακονίες
Οι βάρδιες των εθελοντών είναι τρίωρες (επιλέγει ο καθένας), ενώ το πρόγραμμα διαμορφώνεται καθημερινά σε συνεννόηση με τα νοσοκομεία.
Οι εθελοντές προσφέρουν στοιχειώδη φροντίδα σε μοναχικούς ασθενείς (παιδιά και ενηλίκους).
«Με την τρίωρη παρουσία τους προσπαθούν να σταθούν σαν συγγενείς και φίλοι στο πλευρό των ασθενών, αναπληρώνοντας το έλλειμμα οικογενειακού ή φιλικού υποστηρικτικού περιβάλλοντος», υπογραμμίζει ο ιερέας.
Κατά τη διάρκεια της ημέρας, στο πλευρό του ασθενούς βρίσκονται τρεις εθελοντές, σε τρεις διαφορετικές βάρδιες, από τις 11:00 έως τις 20:00 (συνολικά 9 ώρες την ημέρα). Αυτό γίνεται, όπως εξηγεί ο π. Βασίλειος, για να μη δένεται ο ασθενής με κάποιον εθελοντή και το αντίθετο.
Όσον αφορά στις νοσοκομειακές ομάδες, εκεί «οι εθελοντές επισκέπτονται μία φορά την εβδομάδα τους νοσηλευόμενους, προσφέροντας μια στιγμή παρηγοριάς, μια κουβέντα συμπαράστασης. Η προσέγγιση γίνεται με πολλή υπευθυνότητα και διακριτικότητα στη συμπεριφορά τους».
Συνοδεία ασθενών, φροντίδα κατ’ οίκον
Κάποιοι άλλοι εθελοντές συνοδεύουν μοναχικούς ασθενείς από το νοσοκομείο στο σπίτι τους, σε κάποια κλινική, ίδρυμα ή όπου αλλού χρειαστεί. «Η συνοδεία γίνεται με ασθενοφόρο του νοσοκομείου ή ιδιωτικό ασθενοφόρο και κατόπιν συνεννόησης με τους υπευθύνους του νοσοκομείου». Παράλληλα, υπάρχουν και αυτοί που εξυπηρετούν μοναχικούς ασθενείς σε διάφορα γραφειοκρατικά θέματα, π.χ. ανανέωση βιβλιαρίου, παραλαβή εξετάσεων ή μεταφορά δειγμάτων σε κάποιο διαγνωστικό κέντρο κ.λπ.
Μια άλλη δράση της «Εθελοντικής Διακονίας Ασθενών», η οποία ξεκίνησε το 2014, είναι η φροντίδα μοναχικών ατόμων κατ’ οίκον. «Σε συνεργασία με το ίδιο το άτομο, τις κοινωνικές υπηρεσίες του δήμου, τις ενορίες και τα φιλόπτωχα ταμεία, κατόπιν πάντα σχετικού γραπτού αιτήματος, επισκεπτόμαστε τα σπίτια τους προκειμένου να συζητήσουμε και να τους παρέχουμε ψυχολογική υποστήριξη», σημειώνει ο π. Βασίλειος και προσθέτει:
«Αρχικά κοινωνικός λειτουργός της υπηρεσίας επικοινωνεί με το συγγενικό περιβάλλον, επισκέπτεται τον υποψήφιο εξυπηρετούμενο, ώστε να διασφαλίσει τις απαραίτητες προϋποθέσεις για την έναρξη της συνεργασίας, και μετά αναλαμβάνουμε το περιστατικό».
Πριν από κάθε διακονία ενημερώνονται τηλεφωνικά ο εξυπηρετούμενος και οι συγγενείς του για το ποιοι εθελοντές θα κάνουν βάρδια και για πόση ώρα.
Σε συνεργασία με το ίδιο το άτομο, τις κοινωνικές υπηρεσίες του δήμου, τις ενορίες και τα φιλόπτωχα ταμεία, κατόπιν πάντα σχετικού γραπτού αιτήματος, επισκεπτόμαστε τα σπίτια τους προκειμένου να συζητήσουμε και να τους παρέχουμε ψυχολογική υποστήριξη
Από τον Απρίλιο του 2015 η ΕΔΑΝΙ, σε μια προσπάθεια διεύρυνσης της προσφοράς της προς τους νοσηλευόμενους ασθενείς και τους οικείους τoυς, έχει ξεκινήσει τη συνεργασία και εποπτεία εθελοντών που επί σειράν ετών δραστηριοποιούνται άτυπα, παρέχοντας κατ’ οίκον φιλοξενία σε συγγενείς νοσηλευμένων.
«Το πρόγραμμα αυτό εφαρμόζεται με δική τους ευθύνη. Εμείς λειτουργούμε ως μεσάζοντες ανάμεσα στους συγγενείς και στα νοσοκομεία».
Η… επιβράβευση
Για τον ιερέα η μεγαλύτερη επιβράβευση έρχεται μέσα από τα χαρούμενα βλέμματα των παιδιών και τα θετικά σχόλια των ηλικιωμένων. «Οι περισσότεροι ρωτούν: “Πότε θα ξανάρθεις;”. Σου απλώνουν το χέρι, δείχνουν ότι σε χρειάζονται, σου δίνουν κουράγιο να συνεχίσεις», σημειώνει.
Αναφερόμενος στην εποχή της κρίσης και στο πόσο αυτή έχει επηρεάσει το έργο τους, λέει ότι οι ίδιοι οι εθελοντές νιώθουν ακόμα περισσότερο την αναγκαιότητα του έργου και έτσι προσπαθούν να κάνουν τα πάντα για να συνεχιστεί αυτή η προσπάθεια.
«Τα χρήματα δεν είναι το παν. Στη ζωή υπάρχουν “τυχερά” που γεμίζουν τις τσέπες και “τυχερά” που γεμίζουν την καρδιά. Και γεμίζει πολύ η καρδιά μας όταν καταφέρνουμε να ανακουφίζονται οι συνάνθρωποί μας», καταλήγει ο π. Βασίλειος.
Χρήσιμες πληροφορίες
Η «Εθελοντική Διακονία Ασθενών» λειτουργεί υπό τη διεύθυνση του Ιδρύματος Ποιμαντικής Επιμόρφωσης της Αρχιεπισκοπής Αθηνών και στηρίζεται οικονομικά σε δωρεές ιδιωτών.
Από την άνοιξη του 2011 έχει συγκροτηθεί Σώμα Εθελοντών Στήριξης, που ενισχύουν την προσπάθεια με μηνιαίες συνδρομές. Όσοι θέλουν να ενταχθούν στην ομάδα στήριξης μπορούν να συμπληρώσουν τη σχετική φόρμα που υπάρχει στην ιστοσελίδα www.diaconia.gr και να την αποστείλουν στο [email protected] ή στο φαξ 210-7252703.
Για την παροχή εθελοντικής εργασίας ή άλλης βοήθειας δίνονται πληροφορίες στα τηλέφωνα 210-7252706 και 210-7252716.
Ποιος μπορεί να γίνει εθελοντής
Κάθε άνθρωπος που μπορεί και ξέρει πώς «να χαίρεται με εκείνους που χαίρονται και να κλαίει με εκείνους που κλαίνε» (Ρωμ. ιβ΄ 15) είναι κατάλληλος για να δοκιμάσει να γίνει εθελοντής. Οι εθελοντές της ΕΔΑΝΙ είναι ευαισθητοποιημένοι συνάνθρωποί μας, που διαθέτουν λίγο από τον ελεύθερο χρόνο τους για να συμπαρασταθούν σε μοναχικούς ασθενείς που έχουν ανάγκη. Δεν δεσμεύονται για συγκεκριμένη τακτική και προγραμματισμένη εθελοντική προσφορά.
Η δράση-προσφορά τους οργανώνεται κάθε φορά σύμφωνα με το προσωπικό τους πρόγραμμα και βασίζεται στις ξεχωριστές δυνατότητες του καθένα.
1. Τι προσφέρουν οι εθελοντές «Διακονίας»;
Ό,τι θα περίμενε καθένας μας τις ώρες του πόνου…
Ό,τι προσδοκά ο μοναχικός εγκαταλελειμμένος ασθενής…
Εκείνο που καθένας από μας θα προσέφερε στον νοσηλευόμενο συγγενή του…
2. Τρόπος ένταξης-πρώτη επαφή
Όσοι ενδιαφέρονται να γίνουν εθελοντές της ΕΔΑΝΙ καλούνται σε μια πρώτη συνέντευξη-επικοινωνία με κοινωνικό λειτουργό, κατά την οποία συζητούν φιλικά, ενημερώνονται για τη «Διακονία», τη λειτουργία της, τις προϋποθέσεις, τις υποχρεώσεις τους, τον τρόπο με τον οποίο θα συντονίζονται και θα επικοινωνούν με την υπηρεσία μας για τις διακονίες τους. Έπειτα, συμπληρώνουν, εφόσον το επιθυμούν, την αίτηση εθελοντή, και το συμφωνητικό ένταξης.
Βασική προϋπόθεση ένταξης και δράσης των υποψήφιων εθελοντών είναι η συμμετοχή τους στα ειδικά εισαγωγικά προγράμματα εκπαίδευσης.
Ποιος είναι
Ο πατήρ Βασίλειος Κοντογιάννης είναι εφημέριος του «Ιπποκράτειου» Νοσοκομείου από το 1986, διευθυντής του Τομέα Ποιμαντικής Νοσηλευτηρίων της Ιεράς Αρχιεπισκοπής και υπεύθυνος της Εθελοντικής Διακονίας Ασθενών.
Γεννήθηκε στη Λάρισα το 1949 και είναι πατέρας 6 παιδιών. Για 15 χρόνια υπηρέτησε στην Αεροπορία, πριν πάρει την απόφαση να αφοσιωθεί στην ιεροσύνη. Χειροτονήθηκε την 1η Νοεμβρίου 1981, στην Κυπαρισσία, και εγκατέλειψε οριστικά την επαγγελματική καριέρα του στην Αεροπορία και τα Φάντομ.
Σήμερα, μπήκε στη διαδικασία να μάθει καλά ηλεκτρονικούς υπολογιστές (Ιντερνέτ κ.ο.κ.) προκειμένου να οργανώσει ακόμα πιο αποτελεσματικά τη δουλειά του.
