Αλεξάνδρου Π. Κωστάρα
Ομότιμου Καθηγητή Νομικής Σχολής Πανεπιστημίου Θράκης
Η επιδημία του κορωνοϊού εξακολουθεί να πλήττει τον πλανήτη με μεγαλύτερη σφοδρότητα από την αρχική της εμφάνιση λόγω των συνεχών μεταλλάξεων του ιού. Έχουμε χάσει τον λογαριασμό από τις εμφανισθείσες μέχρι σήμερα μεταλλάξεις. Πρώτα είχαμε την «βρετανική» μετάλλαξη. Ύστερα μας ήλθε η «βραζιλιάνικη». Ακολούθησαν η «νότιο-αφρικάνικη», η «κορεάτικη», η «ινδική» και πάει λέγοντας. Αυτή την εποχή μας ταλαιπωρεί η μετάλλαξη «Δέλτα». Και πριν προλάβουμε να κλείσουμε το μέτωπο με αυτήν εμφανίσθηκε στον ορίζοντα η μετάλλαξη «Έψιλον», η οποία, όπως λένε οι σχετικές πληροφορίες, έχει εξαπλωθεί ήδη σε 34 χώρες! Άρχισαν οι αρμόσιοι να μετρούν τις μεταλλάξεις με τα γράμματα του ελληνικού αλφαβήτου. Εάν ο κύκλος των σχετικών μεταλλάξεων του κορωνοϊού κλείσει με το τελευταίο γράμμα αυτού, τότε έχουμε ακόμη πολύ δρόμο να διαβούμε μπροστά μας μέχρι να φτάσουμε στο «Ωμέγα». Δεν ξέρω, πώς θα διαμορφωθεί τελικά το τοπίο της πανδημίας και ποιός θα επιβιώσει από αυτήν την ιστορία. Αυτό το ερώτημα-αγωνία μας εγγίζει όλους. Περισσότερο όμως εκείνους από εμάς που βρίσκονται πλησιέστερα στην δύση του βίου τους. Θα προλάβουμε να δούμε την επιστήμη μεταμορφωμένη σε «Θησέα» να σκοτώνει ακόμη μια φορά τον «Μινώταυρο» ή θα μας φάει και εμάς το «τέρας», όπως έχει καταβροχθίσει μέχρι σήμερα πολλά εκατομμύρια ανθρώπων στην υφήλιο; Όσο μαίνεται ο πόλεμος κατά του κορωνοϊού, «ασπίδα» μας είναι το εμβόλιο, λένε οι ειδικοί. Και την συμβουλή τους την ακολουθούν όλες οι Κυβερνήσεις στον κόσμο. Υπάρχουν όμως και οι αντιλέγοντες στην λογική των εμβολίων. Εντεύθεν και η σύγκρουση μεταξύ «εμβολιαστών» και «αντιεμβολιαστών»..
Οφείλω να διευκρινίσω εδώ ότι προσωπικά δεν ανήκω στους «συνωμοσιολόγους» ή «ψεκασμένους», όπως αποκαλούνται όσοι αρνούνται να εμβολιαστούν. Γι’ αυτό έσπευσα να εμβολιαστώ αμέσως, μόλις εκλήθη για εμβολιασμό η κατηγορία της ηλικίας μου. Και δεν αρκέστηκα μόνο σε αυτό, αλλά έπεισα καιτις κόρες μου – εκ των οποίων η μικρότερη είναι άγαμη ακόμη – να πράξουν το ίδιο. Η σύζυγός μου δεν χρειάσθηκε να πεισθεί από κανένα, διότι θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί «σημαιοφόρος» του εμβολιαστικού κινήματος. Μέσα σε αυτή την ατμόσφαιρα τίθενται πολλά προβλήματα που διαπλέκονται μεταξύ τους. Προβλήματα προστασίας της δημόσιας υγείας πρωτίστως, αλλά και προβλήματα σεβασμού των ατομικών και ανθρωπίνων δικαιωμάτων που προστατεύει το Σύνταγμα. Στην καρδιά όλων αυτών των προβλημάτων βρίσκεται το ακανθώδες ζήτημα, εάν μπορεί να καθιερωθεί ως υποχρεωτικός ο εμβολιασμός όλων ανεξαιρέτως των πολιτών ή μόνον ορισμένων κατηγοριών προσωπικού που έρχονται σε άμεση επαφή με το κοινό. Απερίφραστα μπορεί να λεχθεί ότι δεν υπάρχει καμιά απολύτως συνταγματική κάλυψη για την επιβολή ενός γενικού υποχρεωτικού εμβολιασμού σε όλους τους πολίτες. Ισχυρές επιφυλάξεις διατηρώ για την συνταγματικότητα του μέτρου και στις ειδικές κατηγορίες εργαζομένων, εφ’ όσον βέβαια υπάρχουν άλλες εναλλακτικές λύσεις για την προστασία του κοινού, όπως είναι π.χ. οι αυξημένης προστασίας μάσκες ή άλλα ασφαλή υποκατάστατα αυτών. Σε ένα δημοκρατικό πολίτευμα δεν υπάρχουν αδιέξοδα. Και σε μια δικαιοκρατούμενη πολιτεία ουδείς μπορεί να εξαναγκαστεί να πράξει ή να ανεχθεί κάτι που δεν το αποδέχεται. Βεβαίως, εκτός από το δικαίωμα των αντιεμβολιαστών να αρνηθούν το εμβόλιο υπάρχει και η υποχρέωσή τους να σεβασθούν την επιθυμία των εμβολιαστών να μη εκτίθεται σε κίνδυνο η ζωή και η υγεία τους από τον συγχρωτισμό με τους ανεμβολίαστους πολίτες. Είναι λοιπόν καθήκον της πολιτείας να βρει το σημείο εκείνο, στο οποίο τέμνονται τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις όλων των πολιτών έναντιτων άλλων κοινωνικών τους εταίρων. Αυτό βέβαια δεν συντελείται με αφορισμούς και αόριστες εξαγγελίες, αλλά με την λήψη συγκεκριμένων μέτρων, δια των οποίων θα επιβεβαιώνεται κάθε φορά ο σεβασμός του σημείου τομής έτσι, ώστε ουδείς να στερείται αυτό που δικαιούται εκ του Συντάγματος ούτε όμως από την άλλη μεριά να παραλείπει εκείνο που οφείλει να πράξει έναντι των συμπολιτών του.
Θα ήθελα να σταθώ ιδιαίτερα στους αποκλεισμούς και στις απαγορεύσεις που έχει δηλώσει ότι προτίθεται να καταφύγει η Κυβέρνηση. Γίνεται λόγος για απαγόρευση εισόδου των ανεμβολίαστων στα παντός είδους θεάματα. Ακόμη και στις Εκκλησίες για την παρακολούθηση της Θείας Λειτουργίας ή κάποιας Ιεροτελεστίας (γάμου, βάπτισης κλπ.). Χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή στην υλοποίηση αυτών των αποκλεισμών, διότι πολλές από τις εξαγγελθείσες απαγορεύσεις, εφ’ όσον στερούν από τους πολίτες την απόλαυση ορισμένων δικαιωμάτων που τους αναγνωρίζει το Σύνταγμα, έρχονται σε ευθεία αντίθεση προς αυτό. Είναι άλλο πράγμανα πεις ότι δεν εισέρχεται κανένας στον κινηματογράφο, στο θέατρο, στο Ηρώδειο, στο γήπεδο ή στην Εκκλησία κλπ. χωρίς μάσκα κατατάσσοντας εν συνεχεία τους μασκοφόρους στα καθίσματα δεξιά και αριστερά και άλλο να απαγορεύσεις την είσοδο στα σχετικά θεάματα ή στους χώρους της Θείας Λατρείας των ανεμβολίαστων. Το πρώτο εκδηλώνει τον σεβασμό στα συνταγματικώς προστατευόμενα δικαιώματα των πολιτώνσυνδυάζοντας την άσκησή τους με ορισμένα επιβελημένα μέτρα, ενώ το δεύτερο αναιρεί κάθε συνταγματική προστασία. Ανάλογα ισχύουν και για την εστίαση. Πρέπει και σε αυτήν να έχουν πρόσβαση όλοι οι πολίτες. Ασφαλώς με τους κοινούς για όλους περιορισμούς (μάσκες, αποστάσεις) και τους επιβεβλημένους μεταξύ των προσερχομένων διαχωρισμούς σε εμβολιασμένους και ανεμβολίαστους.
Παραπονείται η Κυβέρνηση ότι είναι υψηλό ακόμη το ποσοστό των ανεμβολίαστων, ιδίως μεταξύ των ατόμων της μέσης ηλικίας. Τί έπραξε όμως η Πολιτεία, για να τους πείσει να εμβολιαστούν ή να τους εξασφαλίσει έναντι των κινδύνων ζωής ή υγείας από τα εμβόλια; Έφτιαξε νόμο, με τον οποίο απαλλάσσει τις φαρμακευτικές εταιρίες από οποιαδήποτε υποχρέωση αποζημίωσης, έστω κι’ αν αιτιωδώς ο θάνατος ή η σχετική βλάβη του θύματος προήλθε από το εμβόλιο. Έπρεπε να έλθει το Συμβούλιο της Επικρατείας, για να δημιουργήσει με την νομολογία του «ρωγμή», στο απαράδεκτο νομοθετικό καθεστώς που διαμόρφωσε η Κυβέρνησηπροστατεύοντας έτσι τα διεκατομμύρια των φαρμακευτικών εταιριών σε βάρος των πολιτών. Κυκλοφορούν επίσης στον διεθνή και εγχώριο τύπο συγκεριμένα επώνυμα δημοσιεύματα, πολλά από τα οποία επικαλούνται έγγραφα κρατικών υπηρεσιών της Βρετανίας, των Ηνωμένων Πολιτειών κ.ά. Τα έγγραφα αυτά με αναφορά σε συγκεκριμένες επιπλοκές που πρόκειται βραχυπρόθεσμα να προκαλέσουν στους εμβολιασθέντεςαναδεικνύουν την επικινδυνότητα των εμβολίων για τους ανθρώπους και ζητούν την άμεση διακοπή της χορήγησής τους. Σε κάποια μάλιστα από αυτά τα δημοσιεύματα υπογραμμίζεται η βεβαιότητα ότι όλοι όσοι εμβολιάσθηκαν θα πεθάνουν και παρατίθενται εφιαλτικοί αριθμοί, οι οποίοι μέσω των εμβολίων θα μειώσουν στο μισό τον πληθυσμό της γης (!), όπως άλλωστε ήταν ο στόχος της δημιουργίας του κορωνοϊού. Μας βομβαρδίζουν καθημερινά όλα τα τηλεοπτικά δίκτυα με στις σχετικές δηλώσεις λοιμωξιολόγων, οι οποίοι διεκτραγωδούν την συνεχώς επιδεινούμενη κατάσταση της πανδημίας και προτείνουν ως μοναδική λύση για το σχετικό αδιέξοδο το εμβόλιο. Δεν άκουσα όμως ποτέ κανένα από όλους αυτούς τους συντελεστές της σχετικής δημοσιότητας να σταθεί στα εν λόγω επώνυμα δημοσιεύματα και να ελέγξει, αφ’ ενός μεν εάν αυτά προέρχονται πράγματι από τις κρατικές υπηρεσίες, στις οποίες αποδίδονται, αφ’ ετέρου δε εάν οι ιατρικές επισημάνσεις τους είναι ακριβείς ή όχι. Όλοι προσπερνούν το θέμα με τον αοριστόλογο και γι’ αυτό ελάχιστα πειστικό αφορισμό: «Μην ακούτε τίποτε και κανένα. Όλα αυτά εντάσσονται στην τρομοκρατία που ασκούν οι συνωμοσιολόγοι, για να σας αποτρέψουν από τα εμβόλια».
Μια τέτοια επιχειρηματολογία. στον βαθμό που θα υπονοούσε τις χιλιάδες αόριστες και ατεκμηρίωτες αναρτήσεις στο διαδίκτυο, θα έπειθε κάθε καλόπιστο πολίτη. Όταν όμως προσπερνάει αδιάφορα συγκεκριμένα στοιχεία και ερωτήματα,θυμίζει τον κατηγορούμενο, ο οποίος αντί άλλης απαντήσεως στις συγκεκριμένες κατηγορίες, που του αποδίδονται, απαντάει: «Μην ακούτε τίποτε. Είναι όλα ψέματα». Κατηγορούμενοι με απολογίες αυτής της μορφής οδηγούνται συνήθως στην φυλακή. Ας μη τους μιμούνται στην υπεκφυγή συγκεριμένων απαντήσεων επί αγωνιωδών ερωτημάτων οι προπαγανδιστές των εμβολίων, εάν θέλουν να δουν να αυξάνονται τα ποσοστά των εμβολιαζομένων. Αλλιώς, το μόνο που θα καταφέρει η σιωπή τους θα είναι η δημιουργία δυσπιστίας μεταξύ εκείνων που εμβολιάστηκαν για την ορθότητα της επιλογής τους.
