Η γενοκτονία των Χριστιανών στη Μέση Ανατολή

Του Χρήστου Γ. Κτενά

Ένα από τα στοιχεία που αναφέρθηκαν στην ιδιαίτερα σημαντική επίσκεψη του Πάπα Φραγκίσκου, του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου και του Αρχιεπισκόπου Αθηνών Ιερώνυμου στη Λέσβο ήταν οι συγκλονιστικές διώξεις που βιώνουν οι Χριστιανοί στη Μέση Ανατολή τα τελευταία χρόνια.

Οι διώξεις αυτές συνήθως χάνονται μέσα στη γενικότερη δημοσιότητα για το χάος που επικρατεί σε πολλές περιοχές της Μέσης Ανατολής, κυρίως στη Συρία και το Ιράκ, όπου βέβαια εκατομμύρια άνθρωποι, κάθε θρησκεύματος και εθνικότητας, ζουν στην κόλαση εμφυλίων και τρομοκρατίας. Ειδικά όμως οι διώξεις των Χριστιανών, πέρα από το ιδιαίτερο ενδιαφέρον που έχουν για την παγκόσμια Χριστιανοσύνη, πρέπει να αναδειχθούν, καθώς ήδη προσεγγίζουν τα επίπεδα της γενοκτονίας. Κι αυτό καθώς οι Χριστιανικοί πληθυσμοί στις περιοχές αυτές είναι μειοψηφίες και η καταδίωξη οδηγεί σε εκρίζωση και μαζική μετακίνησή τους προς άλλες χώρες, αλλάζοντας βίαια τον θρησκευτικό και πολιτισμικό χάρτη του κόσμου.

Ήδη στα μέσα Μαρτίου φέτος η Βουλή των Αντιπροσώπων στις ΗΠΑ ψήφισε ομόφωνα την καταδίκη των διώξεων εναντίον των Χριστιανών από το ISIS, χαρακτηρίζοντας τις ως «γενοκτονία». Η χρήση του όρου έχει ιδιαίτερο βάρος, καθώς η γενοκτονία αποτελεί έγκλημα κατά της ανθρωπότητας, οπότε, αν η αμερικανική κυβέρνηση υιοθετήσει τη θέση του Κοινοβουλίου, είναι πλέον υποχρεωμένη να δράσει άμεσα -καθώς έχει υπογράψει τη σχετική σύμβαση του ΟΗΕ για την «Πρόληψη και Καταστολή του Εγκλήματος της Γενοκτονίας»-, για να τη σταματήσει. Αντίστοιχα, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τον Φεβρουάριο καταδίκασε «τις συστηματικές, μαζικές δολοφονίες θρησκευτικών μειονοτήτων από το ISIS» και ζητά να χαρακτηριστούν ως γενοκτονία από το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών.

Η φρικτή εικόνα

Σημαντική δουλειά για την καταγραφή των διώξεων των Χριστιανών στη Μέση Ανατολή έχουν κάνει μια σειρά από οργανώσεις, τόσο θρησκευτικού όσο και φιλανθρωπικού χαρακτήρα. Στις ΗΠΑ, η πιο πρόσφατη μελέτη είναι αυτή των «Ιπποτών του Κολόμβου» (η μεγαλύτερη καθολική αδελφότητα στον κόσμο), η οποία υπεβλήθη στον υπουργό Εξωτερικών, John Kerry, ζητώντας του να αναγνωρίσει ως γενοκτονία αυτό που συμβαίνει στη Μέση Ανατολή.

Όπως καταγράφεται στη μελέτη, η επίθεση του ISIS κατά των Χριστιανών δεν είναι στο πλαίσιο του γενικευμένου πολέμου που διαδραματίζεται στην περιοχή. Αντίθετα, συγκεκριμένες θρησκευτικές και εθνικές μειονότητες γίνονται στόχος μαζικών διώξεων, που αποσκοπούν στο να τους απομακρύνουν από τις περιοχές που καταλαμβάνει η τρομοκρατική οργάνωση, να τους αφαιρέσουν κάθε περιουσιακό στοιχείο και, βέβαια, σε πολλές περιπτώσεις να τους κάνουν σκλάβους, ειδικά τις γυναίκες.

Σύμφωνα με το επίσημο περιοδικό του ISIS, το «Dabiq» (το οποίο εκδίδεται σε πολλές γλώσσες), η οργάνωση δηλώνει ότι θα συνεχίσει να πολεμά τους «αποστάτες» μέχρι να ασπασθούν το Ισλάμ. Μάλιστα, αναφέρεται ότι «θα συνεχίσουμε να πολεμάμε τους Χριστιανούς μέχρι να προκηρυχθεί ανακωχή πριν το Malhamah» (Malhamah, σύμφωνα με τη μουσουλμανική αντίληψη, είναι η επιστροφή του Χριστού για να κατατροπώσει τις δυνάμεις του Κακού). Ακόμα, το «Dabiq» προτρέπει τους μαχητές του ISIS «να τρομοκρατούν τους Εβραίους και να καίνε τους σκλάβους του Σταυρού», ενώ γενικότερα οι Χριστιανοί αποκαλούνται παγανιστές και πολυθεϊστές, γιατί πιστεύουν στον Τριαδικό Θεό.

Με βάση αυτή την προσέγγιση -η οποία βέβαια καταδικάζεται ως διαστροφή από την πλειονότητα των μουσουλμάνων κληρικών σε άλλες χώρες-, οι Χριστιανοί έχουν χάσει κάθε δικαίωμα ως ανθρώπινα όντα και προορίζονται για σφαγή ή δουλειά, καθώς «είναι φανερό ότι έχουν χάσει την εύνοια του Αλλάχ».

Η κατάληψη της Μοσούλης (μία από τις μεγαλύτερες πόλεις του Ιράκ, στο βόρειο τμήμα της, κοντά στο αυτόνομο κουρδικό κρατίδιο) από το ISIS το καλοκαίρι του 2014 είναι χαρακτηριστική του τι ακριβώς περιμένει το χριστιανικό στοιχείο. Στην πόλη ζούσαν περίπου 30.000 Χριστιανοί και έναν μήνα μετά την επίθεση που έγινε τον Ιούνιο περίπου 20.000 είχαν γίνει πρόσφυγες, καθώς τους δόθηκε διορία μέχρι το μεσημέρι της 19ης Ιουλίου είτε να φύγουν είτε να αντιμετωπίσουν την εκτέλεση. Ήδη, τις πρώτες ημέρες της κατάληψης της πόλης τα σπίτια των Χριστιανών είχαν μαρκαριστεί με το γράμμα «Ν», από τη λέξη «Ναζαρηνοί», όπως αποκαλούν τους Χριστιανούς οι Άραβες, η παροχή νερού και ηλεκτρικού είχε σταματήσει και οι μαχητές του ISIS εισέβαλλαν στα σπίτια, ξυλοκοπούσαν τους ενοίκους και έκλεβαν ό,τι έβρισκαν. Μετά τη μαζική έξοδο των Χριστιανών, οι εκκλησίες μετατράπηκαν σε τζαμιά, οι πρόσφυγες ληστεύθηκαν στα σημεία ελέγχου, ενώ άγνωστος είναι ο αριθμός των δολοφονιών (το Συρο-Καθολικό Πατριαρχείο της Αντιόχειας μιλά για 500), των βιασμών και των βιαιοπραγιών που διαπράχθηκαν. Συνολικά, κατά την επέλαση του ISIS στη Μοσούλη και στα υψίπεδα της Νινευή εκτιμάται ότι πάνω από 150.000 Χριστιανοί εγκατέλειψαν τις εστίες τους και ελάχιστοι επέστρεψαν όταν ξεκίνησε η αντεπίθεση κουρδικών και ιρακινών δυνάμεων.

Προσπαθώντας να προσωποποιήσει τις διώξεις, η μελέτη των «Ιπποτών του Κολόμβου» παραθέτει μια εκτεταμένη λίστα, με 1.131 ονόματα Χριστιανών που δολοφονήθηκαν σε Συρία και Ιράκ. Φυσικά, δεν είναι πλήρης αναφορά, αλλά είναι η πιο αναλυτική στο θέμα, καθώς καταγράφει ονόματα και ημέρα και τόπο δολοφονίας. Πέρα από τις διώξεις, αναφέρονται πάνω από 500 απαγωγές, τουλάχιστον 1.500 γυναίκες, Χριστιανές και Γεζίντι, που έχουν πουληθεί σε σκλαβοπάζαρα και πολλές χιλιάδες άνδρες και γυναίκες με έντονο μετατραυματικό σοκ, εφιάλτες, κατάθλιψη και φοβίες. Σε συνεντεύξεις τους σε κέντρα περίθαλψης, οι πρόσφυγες αναφέρουν βασανιστήρια, τα περισσότερα χωρίς λόγο, παρά μόνο την «ψυχαγωγία» των παρανοϊκών μαχητών του ISIS, αλλά και μερικές φορές ως πίεση για εξισλαμισμό, που, αν γίνει (κάτι που καταγράφεται, μιας και οι ταλαιπωρημένοι Χριστιανοί δεν έχουν αντέξει), καταλήγει σε «ψυχικό βιασμό», καθώς παραβιάζεται βίαια ο αυτοπροσδιορισμός του ατόμου.

Σε συνεντεύξεις τους σε κέντρα περίθαλψης, οι πρόσφυγες αναφέρουν βασανιστήρια, τα περισσότερα χωρίς λόγο, παρά μόνο την «ψυχαγωγία» των παρανοϊκών μαχητών του ISIS, αλλά και μερικές φορές ως πίεση για εξισλαμισμό

Πέρα από το ISIS, οι Χριστιανοί έχουν πέσει θύματα και μιας σειράς άλλων ισλαμικών οργανώσεων. Η «Αλ Νούσρα», για παράδειγμα, η «Αλ Κάιντα της Συρίας», η οποία αντιμάχεται τόσο το ISIS όσο και το καθεστώς του Άσαντ, έχει το δικό της μερίδιο στη δίωξη των Χριστιανών. Για παράδειγμα, το 2013 επιτέθηκε στην πόλη Maaloula, όπου δολοφόνησε 20 και απήγαγε 15 Χριστιανούς, χωρίς να ενοχλήσει το μουσουλμανικό στοιχείο. Τον ίδιο χρόνο, πάνω από 1.500 οικογένειες στο χριστιανικό χωριό Sadad κρατήθηκαν όμηροι για αρκετές ημέρες και 45 άτομα δολοφονήθηκαν.

Στις διώξεις που υφίστανται οι Χριστιανοί συμπεριλαμβάνονται οι καταστροφές που έχουν υποστεί τα θρησκευτικά μνημεία τους. Οι «Ιππότες του Κολόμβου» έχουν καταγράψει 125 εκκλησίες και ιερές μονές όλων των Χριστιανικών Ομολογιών (Συρίων, Ορθοδόξων, Καθολικών, Χαλδαίων, Αρμενίων κ.ά.) που έχουν δεχθεί επίθεση τα τελευταία χρόνια. Οι επιθέσεις είναι κάθε τύπου, ανατινάξεις και ισοπεδώσεις, εμπρησμοί, λεηλασίες, βεβηλώσεις, ληστείες, δολοφονίες των φυλάκων τους, ρίψη χειροβομβίδων, όλμων και ρουκετών και, βέβαια, βομβιστικές ενέργειες κάθε τύπου.

Αν και μερικές από τις μονές και τις εκκλησίες έχουν δεχθεί επίθεση καθώς βρίσκονταν εντός του πεδίου κάποιας μάχης, οι περισσότερες έχουν γίνει συστηματικός στόχος, με σαφή πρόθεση την τρομοκράτηση των Χριστιανών.

Ανάμεσα στα κατεστραμμένα μνημεία είναι το 1.400 ετών Μοναστήρι του Αγίου Ηλία στο Ιράκ (το αρχαιότερο της χώρας), το οποίο ισοπεδώθηκε με μπουλντόζες. Επίσης, καταστράφηκε η καθολική χαλδαϊκή εκκλησία του 10ου αιώνα του Αγίου Μερκουρίου στη Μοσούλη, καθώς και η Πράσινη Εκκλησία (7ος αιώνας) της Ασσυριακής Εκκλησίας της Ανατολής, στο Τικρίτ.

Στο στόχαστρο το ράσο

Από την απαγωγή στη Συρία, το 2013, δύο Χριστιανών ιεραρχών, του Ελληνορθόδοξου Μητροπολίτη Χαλεπίου Παύλου και του Συρο-Ορθόδοξου Επισκόπου Γιοχάνα Ιμπραχίμ (για την τύχη των οποίων δεν έχει μαθευτεί ακόμη τίποτε) μέχρι τις 6 Μαρτίου φέτος και τη δολοφονία 4 καθολικών καλογριών σε οίκο ευγηρίας στην Υεμένη από το ISIS (ενώ απήχθη και ο ιερέας Tom Uzhunnalil, με φήμες να αναφέρουν ότι σταυρώθηκε τη Μεγάλη Παρασκευή των Καθολικών…), κληρικοί και μοναχοί έχουν πληρώσει βαρύ φόρο αίματος. Δολοφονίες, ξυλοδαρμοί, δημόσιοι αποκεφαλισμοί, απαγωγές και εξευτελισμοί είναι μερικά από όσα έχουν καταγραφεί εις βάρος τους, με στόχο ακριβώς να τρομοκρατηθεί το Χριστιανικό πλήθος και να ξεσπιτωθεί ή να ασπαστεί το Ισλάμ.

Η μαζική φυγή

Η έξοδος των Χριστιανών από τη Μέση Ανατολή έχει πάρει τεράστιες διαστάσεις. Στη Συρία των 20 εκατομμυρίων κατοίκων, Χριστιανοί ήταν το 5,2% του πληθυσμού, δηλαδή 1,25 εκατομμύρια. Μόνο που στη χώρα μένουν πλέον, κατ’ εκτίμηση, περίπου 500.000, με τους υπόλοιπους να έχουν καταφύγει είτε στον γειτονικό Λίβανο είτε σε άλλους προορισμούς και βέβαια προς την Ευρώπη.

Στον Λίβανο, όμως (που φιλοξενεί πάνω από ένα εκατομμύριο Σύριους πρόσφυγες), η Χριστιανική μειονότητα αντιμετωπίζει και έντονη ανασφάλεια. Έχοντας ταλαιπωρηθεί από επιθέσεις ισλαμιστών, πλέον προσπαθούν να αποφύγουν τη γειτνίαση με τους μέχρι χθες γείτονές τους μουσουλμάνους. Έτσι, αναζητούν καταφύγιο έξω από τα μεγάλα προσφυγικά στρατόπεδα και στοιβάζονται σε διαμερίσματα ή καταυλισμούς που οργανώνονται από Χριστιανικά δόγματα.

Στη Συρία των 20 εκατομμυρίων κατοίκων, Χριστιανοί ήταν το 5,2% του πληθυσμού, δηλαδή 1,25 εκατομμύρια. Μόνο που στη χώρα μένουν πλέον, κατ’ εκτίμηση, περίπου 500.000

Ανάλογη κατάσταση επικρατεί και στο Ιράκ, όπου από τα κάποτε 1,4 εκατομμύρια Χριστιανούς της χώρας εκτιμάται ότι έχουν απομείνει 275.000. Οι υπόλοιποι έχουν φύγει, καθώς βρίσκονται μέσα σε ένα πεδίο διαρκούς μάχης μεταξύ σουνιτών και σιιτών, αλλά και έκθετοι στη δράση πολλών τοπικών πολιτοφυλακών, παραστρατιωτικών ομάδων και συμμοριών.

Η κλιμάκωση των επιθέσεων στον ιρακινό εμφύλιο σημειώθηκε με τη δολοφονία 52 Χριστιανών στον Συρο-Καθολικό Καθεδρικό Ναό της Βαγδάτης το 2010, ενώ τη σκυτάλη πήρε το ISIS με την εισβολή στο δυτικό και το βόρειο Ιράκ το 2014. Τότε κατεγράφη η μαζική δίωξη των Γεζίντι, των Ασσυρίων Χριστιανών, καθώς και άλλων μειονοτήτων, με εκατοντάδες θύματα τόσο από δολοφονίες όσο και από κακουχίες στην προσφυγιά, έλλειψη πρόσβασης σε υγειονομική περίθαλψη κ.ά.

Το σκοτάδι της σεξουαλικής βίας

Αποτρόπαιη είναι η μοίρα που περιμένει τις γυναίκες κάθε ηλικίας που πέφτουν στα χέρια του ISIS και άλλων οργανώσεων. Ως η πιο ευάλωτη ομάδα πληθυσμού, παρενοχλούνται, βιάζονται και σκλαβώνονται, ενώ το «Ισλαμικό Κράτος» έχει παρουσιάσει και σχετική θρησκευτική αιτιολόγηση για το πώς έχουν δικαίωμα οι μαχητές της στα ανθρώπινα «λάφυρα του πολέμου».

Ειδικά η πώληση γυναικών σε σκλαβοπάζαρα, που έχει καταγραφεί σε βίντεο και προκύπτει από δεκάδες σχετικές αναφορές, γίνεται με την απόλυτη έγκριση και καθοδήγηση του ISIS.

Σύμφωνα με τη Ζαϊνάμπ Μπανγκούρα, ειδική απεσταλμένη του γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών για θέματα σεξουαλικής βίας σε ένοπλες συγκρούσεις, σε ταξίδι της στο Ιράκ το 2014 της είχε δοθεί ένα αντίγραφο μιας λίστας του ISIS σχετικά με την πώληση γυναικών. Η ίδια ανέφερε πως, μετά από έρευνες, μπορεί πλέον να επιβεβαιώσει την αυθεντικότητα του εγγράφου, που καθορίζει αυτό το αποτρόπαιο σκλαβοπάζαρο, το οποίο δεν αφορά μόνο τη σεξουαλική εκμετάλλευση, αλλά πολλές φορές καταλήγει και σε εκβιασμό. Δηλαδή, όταν αγοράζονται κορίτσια που έχουν απαχθεί, για να πουληθούν πίσω στις οικογένειές τους για χιλιάδες δολάρια.

Σύμφωνα με την Μπανγκούρα, οι τιμές είναι πιο υψηλές για τα νέα κορίτσια, ενώ γενικά οι γυναίκες προσφέρονται πρώτα στους επικεφαλής του ISIS, στη συνέχεια σε ξένους αγοραστές (συνήθως εύπορους «πελάτες» από διάφορες χώρες της Μέσης Ανατολής) και, τελικά, αν δεν πουληθούν εκεί, καταλήγουν σε χαμηλές τιμές στους μαχητές. Συγκεκριμένα, το έγγραφο -που φέρει και αριθμό πρωτοκόλλου του «Ισλαμικού Χαλιφάτου»- με την «τιμολόγηση» των γυναικών σε δηνάρια (1.000 δηνάρια αξίζουν περίπου ένα δολάριο), το οποίο εξέδωσε το ISIS, αναφέρει τα εξής:

Ισλαμικό Κράτος του Ιράκ

Νο 178

16/10/2014

Στο όνομα του Αλλάχ, του Μεγαλόψυχου, του Φιλεύσπλαχνου

Θέμα: Τιμές πώλησης λαφύρων του πολέμου

Ενημερωθήκαμε ότι η ζήτηση για γυναίκες και λάφυρα του πολέμου εμφανίζει σημαντική μείωση, κάτι που επηρεάζει αρνητικά τα έσοδα του Ισλαμικού Κράτους του Ιράκ και τη χρηματοδότηση των επιθέσεων των μουτζαχεντίν.

Για αυτό, η επιτροπή οικονομικών αποφάσισε να θεσπίσει κανονισμούς και τιμές σχετικά με την πώληση γυναικών και λαφύρων του πολέμου. Και καθιστά υποχρεωτική την τήρησή τους για όσους εξασκούν αυτή τη δουλειά. Σε αντίθετη περίπτωση, όποιος παραβιάζει τον έλεγχο των τιμών, θα εκτελείται.

Δεν επιτρέπεται για κανέναν πελάτη να αγοράσει πάνω από τρία λάφυρα, εκτός από ξένους, όπως Τούρκους, Σύριους και Άραβες του Κόλπου.

Άλλο έγγραφο του «Ισλαμικού Κράτους» καθορίζει κανόνες σεξουαλικής συμπεριφοράς των μαχητών απέναντι στις σκλάβες. Έτσι, απαγορεύεται ο μαχητής να έχει σεξουαλική επαφή με μητέρα και κόρη ή με δύο αδελφές, ενώ αποτρέπεται να έχει επαφή όταν η γυναίκα έχει έμμηνο ρύση. Η κτηνωδία αυτών των ρυθμίσεων είναι απερίγραπτη, παρότι μία από τις εντολές αναφέρει ότι «ο ιδιοκτήτης μιας γυναίκας πρέπει να της φέρεται ευγενικά, να μην την ταπεινώνει και να μην της αναθέτει εργασία που είναι ανίκανη να κάνει». Και, βέβαια, η φρίκη αυτή της σκλαβιάς και των μαζικών βιασμών (που καταλήγουν και σε εγκυμοσύνες) δεν μπορεί να καταγραφεί με ακρίβεια, καθώς πολλά περιστατικά δεν καταγγέλλονται ούτε όταν οι γυναίκες ξεφεύγουν και βρίσκονται σε ασφαλές περιβάλλον, καθώς προτιμούν να αποφύγουν τον στιγματισμό μέσα στις ιδιαίτερα συντηρητικές κοινωνίες τους.

Η επικράτηση του κτήνους

Εκατομμύρια πρόσφυγες, χιλιάδες νεκροί, δύο χώρες «μαύρη τρύπα» στο κέντρο της Μέσης Ανατολής, αλλά και απίστευτη βία ενάντια σε Χριστιανούς εκεί και σε πολλές άλλες χώρες όπου δρουν το ISIS και άλλες ισλαμικές οργανώσεις (όπως στη Νιγηρία, την Υεμένη, το Αφγανιστάν, το Πακιστάν, τη Λιβύη κ.α.): Αυτός είναι ο εξωπραγματικός απολογισμός μιας τρομοκρατικής οργάνωσης και των πολλών παραφυάδων και συνδεδεμένων με αυτή ομάδων, που έχει αφήσει άναυδο τον κόσμο με την ένταση της δράσης τους, τον φανατισμό αλλά και την αρρωστημένη επιρροή που ασκούν σε χιλιάδες που εντάσσονται στις γραμμές τους.

Σε αυτό το χάος, οι Χριστιανοί της Μ. Ανατολής, δηλαδή του ιστορικού κέντρου της θρησκείας τους, γίνονται κάθε ημέρα όλο και λιγότεροι, καθώς δολοφονούνται ή φεύγουν πανικόβλητοι, αφήνοντας πίσω τους κενές εστίες και μια παράδοση δύο χιλιάδων ετών πίστης και πολυθρησκευτικής συνύπαρξης. Μια κατάσταση που, κατά την άποψή μας, είναι ο ορισμός της έννοιας της θρησκευτικής γενοκτονίας (καθώς πληροί, αν όχι όλες, σίγουρα τις περισσότερες πράξεις που την περιγράφουν), αλλά και ο ορισμός των εγκλημάτων πολέμου κατά αμάχων, Χριστιανών και μουσουλμάνων. Μια κτηνωδία δηλαδή που απαιτεί άμεση διεθνή επέμβαση, η οποία φυσικά πρέπει να έχει και σημαντική συμμετοχή των μουσουλμανικών χωρών. Άρα, μια συντονισμένη αντίδραση, που δεν θα μπορεί να χαρακτηρισθεί «πόλεμος πολιτισμών», αλλά αυτοάμυνα κάθε πολιτισμού, και κάθε θρησκείας, μπροστά στη βαρβαρότητα.

Οι Χριστιανοί της Μ. Ανατολής, δηλαδή του ιστορικού κέντρου της θρησκείας τους, γίνονται κάθε ημέρα όλο και λιγότεροι, καθώς δολοφονούνται ή φεύγουν πανικόβλητοι, αφήνοντας πίσω τους κενές εστίες και μια παράδοση δύο χιλιάδων ετών πίστης και πολυθρησκευτικής συνύπαρξης

Σφαγιάζονται και χιλιάδες μουσουλμάνοι, κυρίως σιίτες

Παρά το θεολογικό «περιτύλιγμα» με το οποίο τυλίγει το ISIS τα εγκλήματά του και ειδικά τη δίωξη των θρησκευτικών μειονοτήτων, αυτό αποτελεί ακραία παραφθορά της ισλαμικής παράδοσης. Για παράδειγμα, σε πολλές περιπτώσεις το ISIS απαιτεί την «τζίγια», δηλαδή τον φόρο υποτελείας που έδιναν οι μη μουσουλμάνοι των ισλαμικών χαλιφάτων. Η «τζίγια», όμως, στην περίπτωση του ISIS, είναι απλώς ένας εκβιασμός, που δεν εγγυάται καν τη ζωή και την περιουσία των Χριστιανών, όπως επιβάλλει η παράδοση του Ισλάμ.

Γενικότερα, το ISIS, στο όνομα της δικής του ερμηνείας περί του Ισλάμ, σφαγιάζει κάθε αντίπαλό του και βέβαια χιλιάδες μουσουλμάνους, στοχεύοντας κυρίως τους σιίτες, αλλά βέβαια και στους μετριοπαθείς σουνίτες, που δεν δέχονται να ενταχθούν στις γραμμές του. Και στο πλαίσιο της αιματηρής τακτικής του ανατινάζει και ισλαμικά μνημεία ιδιαίτερης ιστορικής και πολιτισμικής αξίας, όπως το χιλίων ετών Μαυσωλείο του Προφήτη Ιωνά, καθώς και δεκάδες τάφους ονομαστών σουνιτών κληρικών. Έτσι, εμφανίζεται ως μια απόλυτη ισλαμική ακρότητα, που αντιπαρατίθεται με κάθε θρησκεία. Κάτι που εξηγείται, καθώς μόνο πάνω σε έναν τόσο βαθύ διχασμό και απολυτότητα μπορεί να στηρίξει το μυστικιστικό κήρυγμά του περί επανίδρυσης του χαλιφάτου και επιστροφής στις «ρίζες» του Κορανίου.