Του Γεωργίου Αθ. Τσούτσου
Ο φετινός εορτασμός του Πάσχα βρίσκει την πατρίδα μας να δοκιμάζεται σε όλα τα επίπεδα. Κατά παράδοξο τρόπο η σημερινή περίοδος παρουσιάζει ορισμένες ιστορικές αναλογίες με την εποχή του Χριστού στο μέτρο κατά το οποίο η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, η οποία εκπροσωπούσε την παγκοσμιοποιητική δύναμη της εποχής εκείνης, διήρχετο βαθύτατη κρίση.
Οι Ρωμαίοι κυβερνήτες και διοικητές επαρχιών ήταν πρόσωπα ηθικώς διαβλητά, τα αξιώματα λαμβάνονταν αναξιοκρατικώς εφόσον η εξουσία εχρηματίζετο ασυστόλως και στα Ευαγγέλια επικρίνονται δριμύτατα οι τοκογλύφοι και οι υποκριταί Γραμματείς και Φαρισαίοι. Ο Χριστός καταδικάζει την ψευδο-ηθική, την άτεγκτη καταδίκη των αμαρτωλών και τη σχολαστική ερμηνεία του Νόμου έναντι της φιλάνθρωπης ερμηνείας του και εις βάρος της ουσίας των πραγμάτων, επιδιώκοντας τη σωτηρία όλων. Η απαξίωση των θεσμών της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας φαίνεται και στο γεγονός ότι ο Χριστός καταδικάστηκε με δημοκρατικές διαδικασίες ακριβώς επειδή η ηθική πτώση τόσο του λαού όσο και των ηγετών του καθιστούσε αναπόφευκτη μια παρόμοια εξέλιξη. Τυπικά βεβαίως οι διαδικασίες ήταν δημοκρατικές, ενώ επί της ουσίας επρόκειτο για γελοιοποίηση της δημοκρατίας. Τούτο συμβαίνει διότι όταν κυριαρχούν τα ανθρώπινα πάθη, εκφυλίζονται μοιραία και οι θεσμοί, σύμφωνα και με την παθολογία των πολιτευμάτων του Αριστοτέλους. Η καταδίκη του Χριστού θυμίζει την αντίστοιχη καταδίκη ενός «προ Χριστού Χριστιανού», του Σωκράτη, από την εξίσου παρηκμασμένη ηθικώς Αθηναϊκή Δημοκρατία.
Στην εποχή μας διαπιστώνεται μια εκ νέου έξαρση της υλιστικής θεάσεως των πραγμάτων. Οι δημοκρατικοί θεσμοί απαξιώνονται λόγω της αυξανόμενης ηθικής αμφισβήτησης των προσώπων που τους υπηρετούν. Η συνταγματική θεωρία και η πολιτειολογική ανάλυση δεν λαμβάνουν υπ’ όψιν τους αυτόν τον παράγοντα. Αντίστοιχα φαινόμενα πολιτικού και επιστημονικού αμοραλισμού σημειώθηκαν στην περίοδο του Μεσοπολέμου, της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης. Ολοκληρωτικές θεωρίες χωρίς πνευματικότητα και κερδοσκοπικές επιδιώξεις επιχείρησαν να υποκαταστήσουν τα παραπαίοντα κοινοβουλευτικά καθεστώτα της Δύσεως, με αποτέλεσμα έναν νέο καταστρεπτικό Παγκόσμιο Πόλεμο.
Κατά την περίοδο της Σαρακοστής οι Χριστιανοί καλούνται σε καθολική εγκράτεια, σε ενδοσκόπηση και απόκτηση των «Βαΐων των Αρετών», σύμφωνα με το τροπάριο. Σκοπός αυτής της εσωτερικής προετοιμασίας είναι η σταύρωση των παθών και η μέθεξη στο ανέσπερο Φως της Αναστάσεως. Αυτό μας ζητάει και ο ιερεύς όταν μας καλεί με το κεράκι μας να λάβουμε Φως εκ του ανεσπέρου Φωτός. Μετ’ ου πολύ ακολουθεί το αναστάσιμο μήνυμα «Χριστός Ανέστη» και κατά το τροπάριο «δεύτε καθαρθώμεν τας αισθήσεις και οψόμεθα τω Απροσίτω Φωτί της Αναστάσεως, Χριστόν εξαστράπτοντα και Χαίρετε φάσκοντα τρανώς ακουσώμεθα επινίκιον άδοντες», δηλαδή αφού προκαθάρουμε τις αισθήσεις, τότε θα καταστούμε ικανοί να δούμε το Απρόσιτο Φως της Αναστάσεως και τον ίδιο τον Χριστό εν δόξη και εν ακοή να μας λέει «Χαίρετε» κατά κυριολεξία, δηλαδή να χαιρόμαστε «εν Κυρίω».
Η υπέρβαση του θανάτου, η απώλεια του φόβου που προκαλεί το ενδεχόμενο του θανάτου είναι το διαρκές μήνυμα της Ορθοδοξίας που αντιπαρατάσσεται έναντι των ζοφερών υπαρξιακών, κοινωνικών και πολυποίκιλων προκλήσεων και δοκιμασιών από τις οποίες διέρχεται πας άνθρωπος στον επίγειο βίο του. Ο φετινός εορτασμός του Πάσχα, όπως και κάθε Πάσχα, συντελείται στις ψυχές εκείνες οι οποίες ακολουθούν τη μακραίωνη πατερική παράδοση της Κάθαρσης, του Φωτισμού και της Θεώσεως. Στο μέτρο κατά το οποίο βιώνεται από τον ελληνικό λαό, κυβερνώντες και κυβερνωμένους, η τριπλή αυτή οδός, τότε ισχύει αυτό που προσφυώς ελέχθη για τον «Θεό της Ελλάδος» από τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη και το οποίο συχνά λοιδορείται από σύγχρονους εκσυγχρονιστικούς κονδυλοφόρους.
