Του Σταύρου Γουλούλη, δρ Βυζαντινής Τέχνης
Η 1η Σεπτεμβρίου είναι η Πρωτοχρονιά της Εκκλησίας, του (ηλιακού) λειτουργικού έτους. (Αναγνώσματα: Λουκ.4.16-22, όπου ο Ιησούς αρχίζει το κήρυγμα. Α’ Τιμ. 2.1-7 αναφερόμενο στη διδασκαλία στα έθνη περί Ιησού ως εξιλαστηρίου Θύματος). Εξαρχής, όμως, ήταν η πρώτη του ρωμαϊκού/βυζαντινού οικονομικού έτους, της παραγωγικής διαδικασίας. Προηγήθηκε επίσης στην Ανατολή η Πρωτοχρονιά στις 22/9 (φθινοπωρινή ισημερία, γενέθλιο του Αυγούστου). Η Εκκλησία αξιοποίησε την 1η του πρώτου μήνα του φθινοπώρου και για άλλον λόγο. Ήταν κοντά στην Πρωτοχρονιά του (σεληνιακού) εβραϊκού έτους, στον μήνα Τισρί (1η), που κατέληγε στη μεγάλη γιορτή του Εξιλασμού (Yom Kippur), καθαρμού και αφέσεως αμαρτιών (10η), όπως και στην επίσης λαμπρή αγροτική γιορτή της Σκηνοπηγίας (Sukkot), που συνδέθηκε με την κατασκευή (εγκαίνια) της Σκηνής του Μαρτυρίου ή του ναού του Σολομώντος (15η-22α).
Είναι εποχή που ο ήλιος αρχίζει να χαμηλώνει φώτα, η φύση εξισορροπεί -ισημερία 21/9- τη ζωή από το αδιέξοδο, την ξέρα που επέφερε ο διονυσιασμός του θέρους. Συντελείται περίοδος περίσκεψης, όπου κανείς προσπαθεί να βάλει σε τάξη τον εαυτό του, την εργασία-οικονομία του. Να επιτύχει εγρήγορση από τη θερινή ραστώνη, τη «διασκέδαση», αρχίζοντας με αυτοκριτική, ζητώντας λύτρωση. Κτίζοντας έτσι μια ανανεωμένη κοινωνία στην αρχή μιας εποχικής περιόδου, έναν καινούργιο κόσμο.
Για ανάλογη αιτία, την 1η Σεπτεμβρίου ανοίγουν τα σχολεία (την 11η ο Αγιασμός), όταν η μαθητιώσα νεολαία προσέρχεται μετά τη θερινή διακοπή. Σε πλείστες χώρες του κόσμου είναι η 1/9. Στις ΗΠΑ τα σχολεία ανοίγουν από 15Αύγουστο και εξής ή τις επόμενες της Labor Day (αντίστοιχη της 1/5: Εργατική Πρωτομαγιά) στην πρώτη Δευτέρα του Σεπτεμβρίου (Βλ.Google: First day of School).
Ωστόσο, ο 21ος αιώνας παρουσιάζει μία οδυνηρή στόχευση της νεολαίας από την τρομοκρατία. Το 2004 έγινε η εισβολή τρομοκρατών στο σχολείο του Μπεσλάν στη Ρωσία την 1/9, στην επίσημη έναρξη του σχολικού έτους. Επιθέσεις σε νάιτ κλαμπ και τουριστικές εγκαταστάσεις έγιναν στο Μπαλί (12/10/2002, 1/10/2005) και στο Παρίσι (Friday the 13/11/2015), στο μουσικό θέατρο και αλλού. Στις 22/7/2011 σε κατασκήνωση πολιτικοποιημένης νεολαίας στη Νορβηγία. Ομοίως στο Λονδίνο (7/7/2005), την επομένη της ανάληψης της Ολυμπιάδος του 2012. Χτυπούν τους νέους στο σχολείο, τη διασκέδαση, το άθλημα…
Η τρομοκρατία όμως στον 21ο αιώνα έχει γενέθλιο χρόνο, ημέρα: Τρίτη πρωί, 11/9/2001. Δεν είναι να απορεί κανείς ότι το φοβερό τρομοκρατικό χτύπημα στη Νέα Υόρκη χαρακτηρίζεται συμβολικά από πρωτιές, ώστε να αποτελεί ορόσημο. Η μητέρα της τρομοκρατίας, πρώτη πολεμική ενέργεια στις ΗΠΑ, στο πρώτο έτος του 21ου αιώνα! Καμία σχέση, βέβαια, με εβραϊκή γιορτή στις 11/9 (Βλ. Jewish Calendar 2001: 1 Τισρί =18/9, κ.τ.λ.) που είπαν κάποιοι. Λόγω του ότι έπεσαν οι δίδυμοι πύργοι του Διεθνούς Εμπορίου, ήταν φυσικό να δοθεί έμφαση στην πολιτική-οικονομική διάσταση ενός πραγματικού πλέον πολέμου. Όμως στις ΗΠΑ, εργασία και εκπαίδευση είναι το ίδιο χαρτοφυλάκιο. Οικονομία και αγορά εργασίας είναι εκπαιδευτικό ζήτημα. Πάντως ο φακός έπιασε την ώρα εκείνη τον πρόεδρο George Bush νεότερο να είναι σε μία σχολική τάξη, στο Emma E. Booker Elementary School, στη Sarasota της Florida. Το πρόγραμμα του προέδρου (11/9) ήταν γνωστό από ημέρες πριν: «… Bush’s appearance… had been in the planning stages since August but was only publicly announced on the morning of September 7 (White House, 9/7/01…)». Αλλά στις 9/11 οι δύο αρχηγοί Άραβες αεροπειρατές της αποφράδος ημέρας Mohamed Atta και Marwan Alshehhi, είχαν διαμονή στη Sarasota! (Βλ.Google: Α.Wood – P. Thompson, An interesting Day: President Bush’s Movement and Actions(. Είναι προφανές, ήταν σίγουροι ότι την ώρα που θα βρισκόταν ο Πρόεδρος στο συγκεκριμένο σχολείο αυτοί θα έριχναν τον βόρειο ουρανοξύστη στη Νέα Υόρκη! Το θέαμα των επερχόμενων γενεών μαθητών. Ή μήπως τεχνητή δραματοποίηση; Μάθημα δραματικής ειρωνείας; «Ο κόσμος σας θα καταρρεύσει όπως οι δίδυμοι πύργοι».
Η τρομοκρατία παρέχει στους εκπαιδευόμενους «μύηση», αφορώντας στην παιδεία, διασκέδαση, αθλητισμό κ.τ.λ. Οδυνηρή, βέβαια, εξουθένωση. Εξελίσσεται σε διαρκή ιδεολογική επίθεση, οξύνοντας με καίρια επιλογή χρόνου τη μνήμη της πληγής, για να εντυπωθεί ευκολότερα στις επόμενες γενιές.
Για μας είναι Τρομοκρατία, έγκλημα. Για εκείνους τιμωρία, κάθαρση, αρχή ενός καλύτερου (;) κόσμου. Ας κάνουμε σύγκριση με το πνεύμα εξιλασμού της εβραϊκής-χριστιανικής παράδοσης για την κατ’ αυτή αρχική ημέρα πρώτη πράξη της αυτογνωσίας και της ανελέητης εφαρμογής μιας ερμηνείας ισλαμικής σκέψεως (Πρβλ. την αραβική επίθεση στο Iσραήλ στο Yom Kippur 6/10/1973). Κι όμως το Ισλάμ τόσο υμνεί τον Ελεήμονα Αλλάχ!
Για να φέρονται όμως έτσι, πρέπει να ομολογηθεί και τι κακό τους έφταιξε…
