Του Πάνου Ευαγγέλου
Η είδηση της παραίτησης του Μητροπολίτη Άρτης Ιγνάτιου από τη θέση του ξάφνιασε ακόμη πιστούς και ιεράρχες. Και ξάφνιασε όχι για κανέναν άλλο λόγο, αλλά γιατί ήρθε κατά την περίοδο της απόλυτης αποδοχής του από το σύνολο της Εκκλησίας. Πίσω από την παραίτησή του πολλοί ίσως ανακαλύψουν «μυστικά σχέδια». Οποιος όμως αναζητήσει… άλλους λόγους, προφανώς δεν γνωρίζει ούτε τον χαρακτήρα, ούτε το ήθος και πολύ περισσότερο την ευθύτητα που τον χαρακτήριζε πάντα. Δεν γνωρίζει ότι έχει να κάνει με έναν «ξεροκέφαλο» Ηπειρώτη ο οποίος ποτέ δεν έκρυψε τις σκέψεις του.
Παραιτήθηκε σε ηλικία 71 χρόνων, βάζοντας σε πειρασμό άλλους ιεράρχες οι οποίοι έχουν ξεπεράσει εδώ και αρκετά χρόνια τα 80. Το είχε αποφασίσει εδώ και χρόνια και το είχε μεταφέρει σε συναδέλφους του μητροπολίτες, αλλά εκείνοι δεν ήθελαν να το πιστέψουν. Έδωσε αρκετά και πήρε. Και τώρα, χωρίς να εγκαταλείψει «τον λαό του» θα παραμείνει ενεργός, αλλά πρώην Μητροπολίτης Άρτης.
Παιδί πολύτεκνης οικογένειας, κατάφερε με πολύ κόπο και ποδαρόδρομο να σπουδάσει. Αγάπησε την κοινωνία και τον αγάπησε και αυτή. Στήριξε χωρίς ποτέ να μιλάει γι’ αυτό, χρήστες, φτωχούς, ανέργους, ορφανά, γέροντες. Στέγασε τους γέροντες και τους στέγασε στο πρώην οικοτροφείο που είχε ιδρύσει ο μακαριστός Αρχιεπίσκοπος Σεραφείμ και στο οποίο ο ίδιος μεγάλωσε… Η μεγάλη του αγωνία ήταν να καταφέρει να συνεχίζει να στηρίζει τη λειτουργία του, που έτσι και αλλιώς απειλείται λόγω της κρίσης. Δεν έφυγε ποτέ από αυτό. Άλλωστε εκεί συνεχίζει να μένει.
«Παλεύουμε με νύχια και με δόντια για να μην το κλείσουμε», είχε υποστηρίξει στην «Κιβωτό» ο Μητροπολίτης Άρτης, που δεν κρύβει το παράπονό του για την στάση της Πολιτείας. «Το γηροκομείο φιλοξενεί κοντά στους 50 γέροντες, συνταξιούχους όλους του ΟΓΑ, χωρίς καμία κρατική επιχορήγηση, και φορολογείται ως κερδοσκοπική επιχείρηση. Αντί να επιδοτείται, φορολογείται! Με λιγοστούς υπαλλήλους και με την άοκνη φροντίδα της διευθύντριας, δίνουμε αγώνα να μη νιώσει κανείς στέρηση».
Έπαιξε ποδόσφαιρο και μπάσκετ, ήταν πάντα κοντά στους νέους και σε ό,τι έχει να κάνει με παρεμβάσεις υπέρ της τοπικής κοινωνίας.
Είχε και έχει αυτόν τον καλώς εννοούμενο «τσαμπουκά» (σ.σ. η λέξη ταιριάζει για τους διατελέσαντες ιεράρχες της Ηπείρου) εντός και εκτός Μητρόπολης.
Δωρικός στον λόγο και στιβαρός στη διοίκηση, πέτυχε να αναδείξει την Μητρόπολη σε κέντρο προσφοράς και δημιουργίας και ταυτόχρονα να αποτελεί ένα σημαντικό στέλεχος της Ιεραρχίας, με σταθερές απόψεις και ξεκάθαρες θέσεις.
Ξεκάθαρες θέσεις είχε και όταν κάποιος τον ρωτούσε για τους κληρικούς ή τους μητροπολίτες. Διαφωνούσε σε πολλά και μάλιστα διέκρινε μια αδυναμία της Εκκλησίας να μιλήσει στην καρδιά των νέων.
Έλεγε παλαιότερα στην «Κιβωτό της Ορθοδοξίας»: «Ένας νέος σήμερα, όταν έρχεται κοντά μας, συνήθως έχει μεγάλα ερωτήματα, πολλές αμφιβολίες, ανατρεπτικές ιδέες και ολιγοπιστίες από τις εγκληματικές πράξεις που έχουμε κάνει εμείς οι μεγάλοι και φτάσαμε την κοινωνία εκεί που είναι σήμερα. Τότε, λοιπόν, πρέπει να έχουμε λόγο, όχι ψεύτικο, αλλά λόγο απολογητικό. Με ειλικρίνεια και ταπείνωση, ο λόγος να λέει καθαρά τούτο: ‘’Παραδεχόμαστε τα σφάλματά μας’’. Δεν φταίνε γι’ αυτά εκείνοι, αλλά θα έχουν μερίδιο ευθύνης, αν δε διδαχτούν από τα σφάλματα των μεγάλων κι αν δεν τα διορθώσουν. Σε αυτό πρέπει να τους προετοιμάσουμε και δεν είναι καθόλου εύκολο».
Αγωνιστής από τη φύση του, όταν τον ρωτούν εάν προβληματίζεται για τα όσα λένε και πράττουν κάποιοι υπουργοί σε βάρος της Εκκλησίας χαμογελάει: Ο «πόλεμος», λέει, δεν την έβλαψε ποτέ… Αντιθέτως, την ωφέλησε. Δεν λέμε ότι τον χρειάζεται, αλλά όταν έρχεται είναι καλός. Ο πόλεμος, παρά τις απώλειες, ‘’γυμνάζει’’ τον άνθρωπο». Δεν έχει κανένα πρόβλημα να αποδώσει ευθύνες στους πολιτικούς για όλα όσα συμβαίνουν σήμερα στη χώρα.
«Έγιναν πολλά λάθη και η ευθύνη, βεβαίως, επιμερίζεται από τον τελευταίο πολίτη έως τους κυβερνώντες. Kαι είναι ένα μεγάλο κεφάλαιο αυτό: να προσδιορίσουμε τα λάθη που έγιναν όχι μόνο από απόψεως αρχόντων, αλλά κι από πλευράς προτύπων, με ποια υλικά δηλαδή χτίσαμε τη ζωή μας. Το κακό, όμως, είναι ότι δεν βλέπω αλλαγή νοοτροπίας. Πιστεύω ότι δεν φτάσαμε στο τέρμα και εύχομαι ο Θεός να βοηθήσει να μην έρθουν χειρότερα!».
«Ο δρόμος της αγιοσύνης είναι δυναμική πορεία σταυροαναστάσεων»
Το ίδιο αυστηρός είναι και με τον κλήρο και κυρίως το μορφωτικό του επίπεδο.
Απαντώντας σε σχετική ερώτηση της «Κιβωτού» για το αν είναι ικανοποιημένος για τη μόρφωση των κληρικών, είχε τονίσει: «Όχι, ποτέ! Ούτε από τους κληρικούς μας, ούτε από τον εαυτό μου. Κι αν φτάσουμε στην τελειότητα κατά σχετική έννοια, πάλι είμαστε πολύ πίσω. Οι Πατέρες της Εκκλησίας μιλούν για την «ατέλεστο τελειότητα των τελείων». Ο δρόμος της αγιοσύνης δεν είναι μια πορεία οριοθετημένη, αλλά μια δυναμική πορεία σταυροαναστάσεων. Όσο προχωρεί κανείς, τόσο ανεβαίνει! Τόσο χαίρεται, αλλά θέλει και να προχωρεί. Βεβαίως, υπάρχει ένα πνεύμα απαισιοδοξίας, αλλά στ’ αλήθεια, με ποιον αιώνα και με ποιες συνθήκες συγκρίνουμε την εποχή μας; Είμαστε πάντα διαμαρτυρόμενοι με τον εαυτό μας και με τους γύρω μας. Νομίζω ότι, αν κρίνουμε την εποχή μας καθ’ εαυτήν, τους εαυτούς μας σήμερα, την Εκκλησία μας, τους ιερείς μας, τον λαό μας, χωρίς να συγκρίνουμε με άλλες εποχές, τότε τα συμπεράσματα είναι ευπρόσδεκτα και χρειάζονται. Κάνουμε έτσι την αυτοκριτική μας και φτάνουμε στην αυτογνωσία, όπως και στην αυτομεμψία. Ο Απόστολος Παύλος έλεγε ότι είναι ο έσχατος όλων… Τι, αλήθεια, πρέπει να πούμε εμείς μετά;
Εκείνο, όμως, που πολλές φορές με πειράζει είναι όταν ακούω ότι ο λαός μας είναι ακατήχητος, οι παπάδες μας δεν είναι καλοί, οι δεσποτάδες δεν κάνουν όσα πρέπει. Διαβάζοντας Εκκλησιαστική Ιστορία, αναρωτιέμαι πότε ήταν εκείνη η χρυσή εποχή του κλήρου; Εγώ, απεναντίας, βλέπω, τουλάχιστον στον χώρο μας, στην Ελλάδα, ότι υπάρχουν και καλοί επίσκοποι, ιερείς και μοναχοί και, προπαντός, Χριστιανοί πολλοί, που είναι ενσυνείδητοι και έχουν τον αγώνα της «εν Χριστώ» ζωής! Για παράδειγμα, θα αναφερθώ στους απλούς ανθρώπους του χωριού, με την απλή τους πίστη και τις πολλές δοκιμασίες που περνούν: το πρόσωπό τους βγάζει φωτιά, κυριολεκτικά λάμπει! Αυτοί είναι άγιοι άνθρωποι, δεν μπορούμε να τους φτάσουμε εμείς! Δεν μπορούμε, λοιπόν, να πούμε ότι δεν υπάρχει ο αγώνας για την κατήχηση.
Διακινούμε με μεγαλύτερη ευκολία από ό,τι στο παρελθόν βιβλία, περιοδικά, έχουμε ραδιοφωνικούς σταθμούς και, βέβαια, το Διαδίκτυο, όπου μπορεί κανείς πλέον με άνεση να δει και να ακούσει τους γεροντάδες και τους πανεπιστημιακούς δασκάλους. Πέρα από αυτό, τα κατηχητικά, οι κατασκηνώσεις και τα ιδρύματα προσφέρουν και ενημερωτικό έργο. Βέβαια, αυτός ο υλιστικός τρόπος ζωής είναι ένα εμπόδιο μεγάλο, αλλά είναι παράλληλα ένα ερέθισμα για να βρει ξανά ο άνθρωπος το νήμα της ζωής. Είναι πολλοί οι νέοι που προβληματίζονται και αρχίζουν πλέον συνειδητά να μας πλησιάζουν. Κι εδώ είναι το άσχημο. Μήπως έρθουν πολλοί κοντά μας και δεν μπορέσουμε όλους να τους ‘’οικονομήσουμε’’».
Ταυτότητα
Ο Μητροπολίτης Ιγνάτιος, κατά κόσμον Νικόλαος Αλεξίου, είναι γέννημα-θρέμμα της Άρτας. Γεννήθηκε το 1945 στην Καστανιά και, μετά από σπουδές στη Θεολογική Σχολή Αθηνών, χειροτονήθηκε διάκονος το 1971 από τον μακαριστό Μητροπολίτη Άρτης Ιγνάτιο Γ’. Υπηρέτησε στη γενέτειρά του ως ιεροκήρυκας από το 1971 έως το 1988, οπότε και εξελέγη Μητροπολίτης.
