Του Πάνου Ευαγγέλου
«Ο κληρικός δεν μπορεί να υπηρετεί ολοκληρωτικά καθεστώτα. Πρέπει να υπηρετεί τους πιστούς». Ο π. Βασίλειος Βολουδάκης, που υπηρετεί στον Άγιο Νικόλαο Πευκακίων στα Εξάρχεια, είναι ξεκάθαρος. Όπως ήταν και την περίοδο της δικτατορίας, όταν με τον μακαριστό Τιμόθεο Λαγουδάκη προσπάθησε να στηρίξει τους φοιτητές κατά την εξέγερση του Πολυτεχνείου. Δεν διεκδικεί ρόλους που δεν του ανήκουν, ούτε δάφνες αντιστασιακού. Προσπάθησε να βοηθήσει «τα παιδιά». Υπηρέτησε και υπηρετεί τους ενορίτες του χωρίς διακρίσεις και χωρίς να εξετάζει κομματικές ταυτότητες.
«Επαναστάτης» από μικρό παιδί, πάντα έβρισκε χρόνο να ακούσει πολιτικές ομιλίες, όπως έγινε λίγο πριν τη χούντα, όπου τρύπωσε μες στο πλήθος στο Παναθηναϊκό Στάδιο για να δει και να χαιρετήσει τον Γεώργιο Παπανδρέου. Οταν -επί χούντας- στο μάθημα της Πολιτικής Αγωγής χειροκρότησε, και τον ακολούθησε όλη η τάξη, όταν ο καθηγητής ανέφερε τη λέξη «δημοκρατία». Τότε ο καθηγητής είχε ανέβει στο θρανίο του και τον χτυπούσε. Είχε γίνει τότε πρωτοσέλιδο στο «Βήμα». «Δεν έγινα αντιστασιακός με αυτό. Έτσι ένιωσα, έτσι λειτούργησα», λέει στην «Κιβωτό της Ορθοδοξίας». Μαθητής ακόμη, αν και έπρεπε να γράφει στην καθαρεύουσα, αυτός έγραφε στη δημοτική και η καθηγήτριά του τον παρατηρούσε, αν και τα κείμενά του τα χαρακτήριζε άριστα.
Όταν τελείωσε το Λύκειο, γνώρισε τον π. Σίμωνα της Νέας Πεντέλης και αποφάσισε να γίνει κληρικός. Μπήκε στη Θεολογική Σχολή, όπου γνώρισε τον Τιμόθεο Λαγουδάκη, με τον οποίο συνυπηρετούσε -διάκοι και οι δύο τότε- στον Άγιο Νικόλαο.
Η πρώτη μεγάλη αντιστασιακή του πράξη ήρθε στις φοιτητικές εκλογές του 1973. «Το 1973 γίνονταν εκλογές και τότε ο Τιμόθεος αποφάσισε να θέσει υποψηφιότητα για πρόεδρος του συλλόγου. Τον ψηφίσαμε 42 φοιτητές, αλλά τελικά μετά την καταμέτρηση, η οποία γινόταν από άλλα άτομα, εκτός σχολής, βρέθηκαν μόνο 28 ψήφοι. Τότε ο Τιμόθεος μας λέει: “Αν είστε άνδρες, να υπογράψετε το πρακτικό. (Το πρακτικό το είχε συντάξει ο ίδιος). Υπογράψαμε ότι τον ψηφίσαμε. Κανείς δεν μας πείραξε. Μόνο που τον Τιμόθεο, επειδή είχε κοντά μαλλιά και γένια, τον καλούσε στην ΕΣΑ ο Χατζηζήσης…
Στην εξέγερση του Πολυτεχνείου ο Τιμόθεος είχε βρει επαφές με τους φοιτητές και τους πήγαινε διάφορα κείμενα, τα οποία τα διάβαζε η Δαμανάκη στον ραδιοφωνικό σταθμό. Μου τα υπαγόρευε εμένα, τα δακτυλογραφούσα και τα περισσότερα από αυτά έβγαιναν στον αέρα. Αυτά τα κείμενα τα είχε ο Τιμόθεος σπίτι του, αλλά μετά τον θάνατό του εξαφανίστηκαν».
Όλες εκείνες τις μέρες προσπάθησαν να βοηθήσουν τους φοιτητές με τρόφιμα, φάρμακα, νερά, ορούς, γάζες. «Τότε σε συνεργασία με κάποιους ενορίτες συγκεντρώναμε ό,τι μπορούσαμε για να βοηθήσουμε. Ήταν δύσκολες καταστάσεις», θυμάται. Κοντά στους φοιτητές είχε βρεθεί τότε και ο νυν Αρχιεπίσκοπος Αλβανίας Αναστάσιος, καθηγητής του στη Θεολογική Σχολή.
Το όνειρο του Τιμόθεου ήταν να γίνει ιερέας, αλλά η χούντα δεν του επέτρεψε να χειροτονηθεί στην Αθήνα λόγω της δράσης του. Τότε μαζί με άλλους ο π. Βασίλειος επισκέφτηκαν την Αρχιεπισκοπή για να γίνει η χειροτονία. Συνάντησαν άρνηση και πάλι. Ο Τιμόθεος δεν πρόλαβε να γίνει ιερέας, αφού σκοτώθηκε σε τροχαίο ταξιδεύοντας από την Κόρινθο προς την Αθήνα, δύο μήνες πριν πέσει η χούντα.
«Εγώ δεν έκανα παρά το καθήκον μου. Δεν έκανα τίποτε άλλο από το να στηρίζω, με τις μικρές μου δυνάμεις, τους πιστούς. Δεν πρέπει να μιλάμε γι’ αυτά, αλλά δεν μπορώ να καταλάβω γιατί ο υπουργός Παιδείας μίλησε για συνεργασία της Εκκλησίας με τη χούντα. Βεβαίως και υπήρχαν κάποιοι. Μπορούμε όμως να πούμε ότι επειδή κάποιοι συνεργάστηκαν (πολιτικοί, οικονομικοί παράγοντες, πανεπιστημικοί), είχαμε καθολική συνεργασία;».
Επίθεση στον ναό και επιστολή προς αντιεξουσιαστές
Στις 31 Ιουλίου ο π. Βασίλειος κλήθηκε να αντιμετωπίσει μια εμπρηστική επίθεση που έγινε από αντιεξουσιαστές στον Ναό του Αγίου Νικολάου στην Ασκληπιού. Τότε, αντί να βγει και να καταγγείλει τους εξουσιαστές, με ανοιχτή επιστολή του τους κάλεσε σε διάλογο. Στο κάλεσμα που απευθύνεται στους «Αγαπητούς αντιεξουσιαστές και αναρχικούς» και περιέχει αυτούσια την προκήρυξή τους, απαντά στα επιχειρήματά τους. Μάλιστα, τονίζει τα σημάδια σύμπτωσης μεταξύ των αναρχικών και των ορθοδόξων, κάνοντας λόγο για την υπάρχουσα καταπιεστική και καθεστωτική εξουσία, κατ’ εξοχήν του πολιτικού χώρου και όσων φορέων ή αξιωματούχων (κληρικών και λαϊκών) συμπλέκονται, διαπλέκονται ή και απλώς συνεργάζονται με αυτού του είδους την εξουσία».
Η εμπρηστική επίθεση έγινε στις 31 Ιουλίου και τα «Χαοτικά Νεφελίμ» ανέλαβαν την ευθύνη έξι ημέρες αργότερα.
Έγραφε τότε:
«Απορούμε! Γιατί εσείς οι αντιεξουσιαστές χτυπήσατε τον Ναόν μας και, μάλιστα, πρώτον και από την εισβολή της Θεσσαλονίκης; Έχουμε δώσει δείγματα μελών της “διάχυτης εξουσίας” ή έχουμε πρωτοστατήσει σε εκκένωση Στέγης Μεταναστών; Έχει ενοχληθεί από τον Ναό μας το σχολείο που βρίσκεται δίπλα μας (στην οδό Αραχώβης) και φιλοξενεί 315 μετανάστες εδώ και 4 μήνες; Όχι, βέβαια! Μπορεί οποιοσδήποτε αμφιβάλλει, να ρωτήση τους υπευθύνους της Στέγης για να πληροφορηθή περί της αγαστής σχέσεώς μας.
Πότε προκάλεσε ο Ναός μας και πότε χωρίσθηκε από τα δίκαια συμφέροντα των ενοριτών του, ένας Ναός ιστορικός, μνημειώδης, που τον έκτισε και πρόσφατα τον ανακαίνισε η αγάπη, η ευλάβεια και το υστέρημα των απλών ανθρώπων, χωρίς καμμιά κρατική χρηματοδότηση;
Με το χτύπημά σας στον Ναό μας πλήξατε εσείς οι αναρχικοί κάποιον ή κάποιους που δυναστεύουν, κοροϊδεύουν και εκμεταλλεύονται τον λαό; Ζημιώσατε αυτούς που έχουν μετατρέψει τους νοικοκυραίους πολίτες της Πατρίδος μας σε ζητιάνους;
Πότε ως αντιεξουσιαστές και αναρχικοί βλάψατε ή ζημιώσατε τους πραγματικούς υπευθύνους της παγκοσμίου αλλά και της εγχωρίου εκμεταλλεύσεως; Το να ζηµιώνης αθώους, αφρούρητους και ανυπεράσπιστους δεν είναι ηρωική πράξη. Ηρωισµός είναι να αντιµετωπίσης κατά πρόσωπο την θωρακισµένη και φρουρουµένη εκµετάλλευση. Να αντιµετωπίσης την αιχµή του δόρατος, πρωθυπουργούς και υπουργούς, και όχι επειδή δεν έχεις τα κότσια για “να δείρης τον γάιδαρο, να δέρνης το σαµάρι”!
Έχω γράψει παλαιότερα και έχω πει σε οµιλία µου, που είναι αναρτηµένη στο Διαδίκτυο, ότι αν κάποιος δεν πιστεύει στον Θεό, τότε η µόνη λογική συνέπεια είναι η αναρχία. Γιατί να υπακούση ο άθεος σε µια συγκεκριµένη εξουσία, την οποία επέλεξαν και εξέλεξαν άλλοι, ενώ ο ίδιος δεν την εγκρίνει; Αν δεν πιστεύης ότι η πραγματική εξουσία πηγάζει από τον Θεό, ποιος µπορεί να σε δεσµεύση με µια εγκόσµια εξουσία, και, μάλιστα, εξουσία αυθαίρετη, αυτοθεοποιημένων κυβερνητών που, προφανώς, έχουν κατορθώσει να την εγκαταστήσουν και την στηρίζουν όλες οι δυνάµεις και οι δυναστείες των εκµεταλλευτών;
Γι’ αυτό, απορούµε, πώς εσείς οι πλησίον μας Αναρχικοί δεν έχετε καταλάβει ακόμη ότι τα μέλη της Διοικήσεως του Ιερού Ναού Αγίου Νικολάου Πευκακίων Αθηνών, εκ πεποιθήσεως δεν είναι ακόλουθοι, ούτε βεβαίως “πιστοί δογματιστές ανθρωπιστικών ψευδαισθήσεων”, ούτε εγκρίνουν και ούτε συμμετέχουν “στην διάχυτη εξουσία”, αλλά ενστερνίζονται την “εξουσία” που ο Χριστός μας όρισε ως συμπεριφορά των γνησίων μαθητών Του, δηλαδή την με ταπείνωση διακονία του λαού με καθημερινές προσωπικές θυσίες. Γι’ αυτό μαχόμεθα με κάθε τρόπο να καταστρέψουμε τους μηχανισμούς της υπάρχουσας καταπιεστικής και καθεστωτικής εξουσίας, κατ’ εξοχήν του πολιτικού χώρου και όσων φορέων ή αξιωματούχων (κληρικών και λαϊκών) συμπλέκονται, διαπλέκονται ή και απλώς συνεργάζονται με αυτού του είδους την εξουσία.
Καλούμε, λοιπόν, εσάς, όσοι από τους αναρχικούς και αντιεξουσιαστές διαθέτετε ελεύθερη και όχι φανατικά επηρεασμένη σκέψη, όσοι έχετε γνώση και διαθέτετε εκφραστικές ικανότητες, όπως δείχνει η διατύπωση της προκηρύξεώς σας, να έλθετε σε άμεση επικοινωνία και συνεργασία μαζί μας, ακόμη και να συμμετέχετε στις καταμετρήσεις του παγκαρίου του Ναού μας, για να διαπιστώσετε μόνοι σας εάν ανήκουμε στους εξουσιαστές που καταδικάζετε ή ότι προσπαθούμε να ζήσουμε, να εφαρμόσουμε, και να διδάξουμε την “εξουσία” του Χριστού μας, που, όπως προείπαμε, είναι Διακονία του Λαού και προσωπική καθημερινή θυσία».
Η συνάντηση ωστόσο δεν έχει γίνει ακόμη. «Περιμένω εγώ και αν δεν έρθουν θα πάω ο ίδιος να τους βρω και να συζητήσω μαζί τους», λέει.
Και δηλώνει απόλυτα έτοιμος για διάλογο. Σαράντα πέντε χρόνια κληρικός, αυτό κάνει: διάλογο με όλους και για όλα. «Το γνωστό μυστικό της δημοκρατίας, το οποίο στις μέρες μας πολλοί κάνουν πως δεν το γνωρίζουν».
