Της Μαίρης Ορφανού
Μια σημαντική έκθεση για βανδαλισμούς σε λατρευτικούς χώρους στην Ελλάδα συντάχθηκε πρόσφατα από το υπουργείο Παιδείας.
Η Έκθεση- όπως αναφέρεται σχετικά- επιχειρεί, για πρώτη φορά, να συγκεντρώσει με τρόπο συγκροτημένο και σε συνεργασία με τις θρησκευτικές κοινότητες, περιστατικά προσβολής των θρησκευτικών χώρων, αποτυπώνοντας τη γενικότερη κατάσταση σε εθνικό επίπεδο, ώστε να χρησιμεύσει ως ένα αξιόπιστο εργαλείο για την εξαγωγή συμπερασμάτων ως προς την πραγματική έκταση των εν λόγω φαινομένων.
Παρ’ ότι δεν αποτελεί αντικείμενο της Έκθεσης η ανάλυση των αιτιών, η αξιόπιστη και μεθοδική καταγραφή του προβλήματος είναι αναμφίβολα βασική και αναγκαία προϋπόθεση για την περαιτέρω αναζήτηση αυτών.
Μέτρο της επιτυχίας του συνολικού εγχειρήματος θα αποτελέσει ο βαθμός στον οποίο τα σχετικά δεδομένα θα ληφθούν περαιτέρω υπόψη για τη διαμόρφωση πολιτικών ευαισθητοποίησης και αποτελεσματικότερης αντιμετώπισης των προσβολών σε βάρος χώρων θρησκευτικής σημασίας.
Αριθμός Ιερών Ναών της Ανατολικής Ορθοδόξου Εκκλησίας του Χριστού
Με βάση τα διαθέσιμα στην υπηρεσία στοιχεία, επί του συνόλου των Ιερών Μητροπόλεων της Ορθόδοξης Εκκλησίας στην Ελλάδα, οι υφιστάμενοι ενοριακοί και μοναστηριακοί Ιεροί Ναοί, μόνον, ανέρχονται σε εννέα χιλιάδες επτακόσιους ενενήντα δύο (9.792), μη συνυπολογιζομένων των παρεκκλησίων, εξωκκλησίων, προσκυνηματικών, ιδιόκτητων και κοιμητηριακών ναών και των λοιπών χώρων θρησκευτικού ενδιαφέροντος.
Αναλυτική καταγραφή με τον αριθμό των Ενοριών και Ιερών Μονών (βάσει του οποίου προκύπτει και ο ανωτέρω υπολογιζόμενος συνολικός αριθμός Ιερών Ναών στην Επικράτεια), ανά Μητρόπολη, παρατίθεται στον Πίνακα 1 του Παραρτήματος.
Κατά το έτος 2015 δημοσιεύθηκαν τέσσερα (4) Προεδρικά Διατάγματα (Π.Δ.) για την ίδρυση Ενοριών και πέντε (5) Π.Δ. για την ίδρυση Ιερών Μονών σε Μητροπόλεις της Εκκλησίας της Ελλάδος. Επίσης, κατά το έτος 2015 υποβλήθηκαν τρείς (3) αιτήσεις για ίδρυση Ενοριών και μία (1) για ίδρυση Ιεράς Μονής, των οποίων τα Π.Δ. δημοσιεύθηκαν εντός του 2016.
β. Αριθμός χώρων λατρείας (Ναών και Ευκτηρίων Οίκων) λοιπών Θρησκευτικών Κοινοτήτων
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Υπηρεσίας οι υφιστάμενοι και νομίμως αδειοδοτημένοι ευκτήριοι οίκοι (ε.ο.) μη χριστιανικών θρησκευτικών κοινοτήτων ανέρχονται σήμερα στους είκοσι (20) και ανήκουν σε θρησκευτικές κοινότητες των Βουδιστών (7 ε.ο.), των Ινδουϊστών (3 ε.ο.), του Ισλάμ (4 ε.ο.), και των Μπαχάι (6 ε.ο.), ενώ οι υφιστάμενοι και νομίμως αδειοδοτημένοι ευκτήριοι οίκοι χριστιανικών κοινοτήτων – ομολογιών ανέρχονται σε τριακόσιους (300) περίπου και περιλαμβάνουν την Αγγλικανική Εκκλησία, την Αιθιοπική Ορθόδοξη Εκκλησία, την Αιγυπτιακή Κοπτορθόδοξη Εκκλησία, την Εκκλησία των Ορθοδόξων Αρμενίων, την Ευαγγελική Εκκλησία των εν Ελλάδι Γερμανόγλωσσων, την Ελληνική Ευαγγελική Εκκλησία, την Χριστιανική Ασσυριακή Εκκλησία, την Αρμενική Ευαγγελική Εκκλησία, την Ελευθέρα Αποστολική Εκκλησία Πεντηκοστής, την Αποστολική Εκκλησία Πεντηκοστής, την Εκκλησία του Ιησού Χριστού των Αγίων των Τελευταίων Ημερών (Μορμόνοι), τους Αντβεντιστές, τους Χριστιανούς Μάρτυρες του Ιεχωβά και άλλες θρησκευτικές ομάδες με μικρότερο αριθμό πιστών.
Η Καθολική Εκκλησία στην Ελλάδα, σύμφωνα με τα στοιχεία διαθέτει περισσότερους από 129 Ιερούς Ναούς και Ιερές Μονές. Κατά το έτος 2015 υποβλήθηκαν δεκατέσσερις (14) αιτήσεις άδειας ίδρυσης και λειτουργίας ευκτήριου οίκου ή ναού, από τις οποίες επτά (7) έγιναν αποδεκτές και επτά (7) δεν διεκπεραιώθηκαν εντός του 2015 λόγω κατάθεσης ελλιπών δικαιολογητικών.
Περιστατικά παλαιότερων ετών
Μερικά από τα περιστατικά της τελευταίας πενταετίας εις βάρος χώρων διαφόρων θρησκευτικών κοινοτήτων (για τα οποία ουδέποτε υπήρξε κάποιου είδους συστηματική καταγραφή), υπήρξαν, ενδεικτικώς, τα εξής:
2010: Εμπρησμός της συναγωγής Ετζ Χαγίμ στην Κρήτη, εμπρησμός σε άτυπο χώρο λατρείας μουσουλμάνων με 40 πιστούς στην Αθήνα, βεβήλωση και εμπρησμός ορθόδοξου χριστιανικού ναού Αγίου Γεωργίου στην Αθήνα.
2011: Βανδαλισμός μνημείου Ολοκαυτώματος στη Θεσσαλονίκη, βανδαλισμός τεμένους στο χωριό Ίσαλο Κομοτηνής, βανδαλισμός σε μουσουλμανικό νεκροταφείο στην Κομοτηνή, βεβήλωση ιστορικού τεμένους Χαλίλ Μπέη στην Καβάλα, βεβήλωση συναγωγής στο Βόλο, εμπρησμός συναγωγής στην Κέρκυρα, βεβήλωση ορθόδοξου ναού Αγίας Άννης στο Αίγιο.
2012: Εμπρησμοί άτυπων χώρων λατρείας μουσουλμάνων στην Αθήνα και χώρων λατρείας Μαρτύρων του Ιεχωβά σε Θεσσαλονίκη, Ηγουμενίτσα, Σέρρες, βανδαλισμός τύμβου Μπεκτασήδων με αναγραφή συνθημάτων στην Ξάνθη, βανδαλισμός πύλης εβραϊκού νεκροταφείου στα Ιωάννινα, βανδαλισμός τοίχου εβραϊκού νεκροταφείου στη Δράμα, βανδαλισμός μνημείου Ολοκαυτώματος στη Ρόδο, καταστροφή σταυρών και μνημάτων στο κοιμητήριο Γλυφάδας.
2013: Πολλαπλά και επαναλαμβανόμενα περιστατικά βεβηλώσεων ορθοδόξων χριστιανικών ναών κυρίως της νήσου Κρήτης. Δεν αναφέρθηκαν περιστατικά σε βάρος λατρευτικών χώρων άλλων θρησκευμάτων.
2014: Βεβήλωση τεμένους στην Αλεξανδρούπολη, βανδαλισμός εβραϊκού νεκροταφείου στη Θεσσαλονίκη, βανδαλισμός μνημείου Ολοκαυτώματος στην Αθήνα δύο φορές εντός του ιδίου έτους (27 Ιουνίου και 30 Οκτωβρίου), πυροβολισμοί και φθορές σε χώρους λατρείας Σιχ στο Μαραθώνα Αττικής, βανδαλισμός μνημείου Ολοκαυτώματος στην Κρήτη, βεβήλωση ορθόδοξου ναού Αγίου Ανδρέα στην νήσο Κίμωλο, βεβήλωση και εμπρησμός ορθοδόξων ναών Αγίου Σπυρίδωνος και Αγίας Παρασκευής στην περιοχή Καραβάδο Αρκαλοχωρίου Κρήτης.
Περιστάτικα του 2015
Για το έτος 2015 περιήλθαν σε γνώση της υπηρεσίας εκατόν σαράντα επτά (147) περιστατικά σε βάρος διαφόρων χώρων θρησκευτικού ενδιαφέροντος, κατανεμόμενα ανά θρήσκευμα ως εξής:
- εκατόν τριάντα οκτώ (138) αφορούν στο Χριστιανισμό και συγκεκριμένα εκατόν τριάντα επτά (137) στην Ορθόδοξη Εκκλησία και ένα (1) στην Καθολική,
- τέσσερα (4) στον Ιουδαϊσμό,
- πέντε (5) στο Μουσουλμανισμό
